"Metaphysics" กับ "อภิปรัชญา" สองคำนี้แตกต่างกันอย่างไร?
"Metaphysics" กับ "อภิปรัชญา" สองคำนี้แตกต่างกันอย่างไร?
เมื่อพิจารณาตามรูปศัพท์ คำว่า “Metaphysics” ในภาษากรีกซึ่งเป็นภาษาดั้งเดิมของอภิปรัชญาใช้คำว่า “Meta ta Physika” หรือที่ภาษาอังกฤษใช้ว่า Metaphysics มีรากศัพท์มาจากคำ ๒ คำคือ
Meta : After, Above (หลัง, เบื้องหลัง, ล่วงเลย)
Physika : Physics = Nature (สิ่งที่สัมผัสได้ด้วยประสาทสัมผัส, สิ่งที่สัมผัสได้ด้วยอินทรีย์)
เมื่อเป็นเช่นนี้ คำว่า “Metaphysics” จึงหมายถึง “After Physics” แปลว่า “สิ่งที่อยู่เหนือประสาทสัมผัส, สิ่งที่อยู่หลังฟิสิกส์, สิ่งที่อยู่เบื้องหลังวัตถุ หรือวิชาที่ว่าด้วยสิ่งที่อยู่เบื้องหลังสิ่งที่รู้สึกทางประสาทสัมผัส”
ฝรั่งจะอธิบายความหมาย “Metaphysics” วิชาที่ว่าด้วยสิ่งที่อยู่เบื้องหลังสิ่งที่รู้สึกทางประสาทสัมผัสเช่นนี้ อธิบายอย่างนี้ต่ำกว่าที่จะใช้คำว่า "อภิ" เพราะมันยังอยู่ในรูป
ถ้าฝรั่งบอกว่า อยู่เหนือประสาทสัมผัสแล้วจะบอกว่าเป็นอภิปรัชญา ที่จริงแล้วอภิปรัชญาจะสูงกว่านี้อีก ถ้าสูงกว่านี้ อภิก็คือเป็นปรมัตถ์แล้ว เช่น คำว่า "อภิธรรม" เป็นปรมัตถ์แล้ว เข้าสู่กระบวนการตัวอภิธรรม ถ้าเรานำมาเทียบเคียงกันแล้วก็จะรู้เลย เช่น อธิบายคำว่า "ทุกข์" ตัวเดียวความหมายก็คนละเรื่องกันแล้ว
"ทุกข์" ในความหมายของอภิธรรม หมายถึง สิ่งที่ทนอยู่สภาพนั้นไม่ได้ เป็นภาวะแห่งธรรม เป็นของจริงแท้
"ทุกข์" ความหมายของคนทั่วไป หมายถึง ความไม่สบายกายไม่สบายใจ และเป็นทุกข์ตามอายตนะทั้ง ๖ ซึ่งไม่เป็นปรมัตถ์