BlogGang.com : : Prachies : ศิลปวัฒนธรรมตามที่ผมเข้าใจ

ศิลปวัฒนธรรมตามที่ผมเข้าใจ

ศิลปวัฒนธรรม

ความเชื่อและความเข้าใจในการตีความ รวมถึงการรับรู้ที่มีต่อคำว่า “ศิลปวัฒนธรรม” นั้นย่อมมีความต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ไปในแนวทางเดียวกัน สิ่งหนึ่งที่เข้าใจตรงกันคือ วัฒนธรรมในเชิงศิลปะ หรืออาจเป็นงานศิลปะทุกแขนงที่สะท้อนภูมิรู้ ภูมิปัญญา ฐานคิด คุณค่า ความดีงาม บริบทของวัฒนธรรมในแต่ละแบบแต่ละภาคส่วนออกมา หรือเรียกง่ายๆ อย่างเข้าใจคือ ภาพสะท้อนของวัฒนธรรมของแต่ละชาติในรูปแบบของงานศิลปะ ไม่ว่าจะเป็น ภูมิปัญญาท้องถิ่น ศิลปะพื้นบ้าน ศิลปะการแสดงประเภทต่างๆ การร้องรำทำเพลง การละเล่น ประเพณีต่างๆ

ข้อสังเกตที่เข้าใจตรงกันนั้นสะท้อนให้เห็นถึง การรักษา การส่งเสริม การพัฒนา อันนำไปสู่การธำรงไว้ซึ่ง เอกลักษณ์ และ อัตลักษณ์ (Identity) ความเป็นชาติต่างๆ เป็นเหตุให้แต่ละพื้นที่ แต่ละวัฒนธรรม แต่ละกระแสชุมชนนั้น ย่อมมีความเป็นเฉพาะ ความเป็นหนึ่งเดียว ความเป็นต้นแบบในสิ่งต่างๆ ที่สะท้อนออกมา อาทิ วัฒนธรรมความเป็นอยู่ของชุมชุนมุสลิมภาคใต้ วัฒนธรรมการลงแขกเกี่ยวข้าวของชาวอีสาน ศิลปะการร้องรำทำเพลงของชาวบ้านภาคเหนือ

นอกจากนี้ยังรวมถึงสิ่งที่เป็นนามธรรมที่เราไม่สามารถจับต้องได้อย่างชัดเจน เฉกเช่นในเรื่องของการสื่อสารชุมชน การสื่อสารต่างวัฒนธรรม ฐานคติ ความคิด ความเชื่อ ประเพณีสืบทอดต่อกันมา จนกลายเป็นมายาคติ หรือ อาจเรียกได้ว่า วาทกรรม (Discourse) สิ่งเหล่าเมื่อมีเริ่ม มีการปฏิบัติตามสืบเนื่องกันมา สุดท้ายเมื่อเป็น ปรากฏการณ์ทางสังคม (Social Phenomenon) หรือ สังคมเกิดการยอมรับ ทุกสิ่งอย่างก็จะกลายเป็น วัฒนธรรม (Culture) กลายเป็นกลไกในการผลักดันและขับเคลื่อนของสังคม

ปัจจุบันสังคมได้มีการเปลี่ยนแปลงในหลากหลายภาวะ หลากหลายบริบท จากเดิมสังคมชนบท (Folk Society) สู่สังคมเมือง หรือ สังคมชั้นสูง (High Society) จนถึง ยุคสมัยใหม่ (Modern Society) ที่เทคโนโลยีต่างๆ ถูกคิดค้น ผลิตขึ้นมาเพื่อรับใช้มุนษย์ การสื่อสารสามารถก้าวผ่านบริบทของ “เวลา และ พื้นที่” (Time and Space) ที่คนทั่วโลกสามารถสื่อสารถึงกันได้ในแบบทันทีทันใด (Real Time) หากมองในบริบทของวัฒนธรรมแล้วนั้น วัฒนธรรมในปัจจุบันได้ถูกขนานนามกันจนเป็นที่รู้จักว่า วัฒนธรรมการบริโภค (Consumer Culture) อันนำไปสู่ อุตสาหกรรมวัฒนธรรม (Culture Industry) คือ การทำให้วัฒนธรรมกลายเป็นสินค้านั่นเอง

แต่ ณ ปัจจุบัน การเคลื่อนไหวทางด้านต่างๆ ในสังคม ทำให้ทุกอย่างมีการหมุนเวียนเปลี่ยนผ่านอย่างเป็นพลวัต (Dynamic) ความหลากหลาย (Diversity) เข้ามาเป็นตัวกำหนด เป็นปัจจัยในการแสวงหาความรู้ที่มาในรูปแบบของ สหวิทยาการ (Interdisciplinary) ความรู้ต่างๆ ทั้งในกระแสหลักและในกระแสทางเลือก ถูกหยิบยกขึ้นมาบูรณาการร่วมกันอย่างเป็นระบบ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมีการถูกต่อรอง ต่อต้าน โดยความรู้ ความคิดในรูปแบบ หลังสมัยใหม่ (Postmodern) สังเกตได้จากชิ้นงานที่เป็นรูปธรรมในปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นด้านศิลปะหรือวัฒนธรรม นั้นมีการสะท้อนแนวคิดออกมาอย่างเด่นชัด จนบางครั้งอาจมีการทะลุกรอบที่เคยได้มีการจัดตั้งกันไว้จนกลายเป็น บรรทัดฐานของสังคม (Social Normative) ไปโดยปริยาย

ความรู้นั้นมีอยู่ทุกที่ การนำศาสตร์ต่างๆ หลากหลายศาสตร์มาใช้ร่วมกัน แม้กระทั่งผู้วิจัยและนักศึกษาที่มีความเข้าใจอย่างถ่องแท้ในศาสตร์ของตนเองและสามารถข้ามไปนำศาสตร์อื่นๆ มาสร้างองค์ความรู้ใหม่ได้นั้น บุคคลคนนั้น หรือองค์ความรู้นั้น จะเป็นประดุจดั่งสิ่งที่มีคุณค่าและมีคุณูปการอย่างมากมาย บุคคลนั้นเองอาจเรียกได้ว่าเป็น ปัญญาชน (Intelligentsia) ที่มีความเป็น “ปราชญสังคม” ที่สมควรดำรงอยู่ในสังคมในยุคปัจจุบันนี้ได้อย่างภาคภูมิใจ

Create Date : 23 มิถุนายน 2552

Last Update : 23 มิถุนายน 2552 13:57:48 น.

0 comments

Counter : 2010 Pageviews.