ทุกย่างก้าวไปด้วยสติ
พระมหาอุเทน ปัญญาปริทัตต์

ความผิดพลาดพลั้งเผลอจักเกิดขึ้นได้เสมอหากขาดสติ พึงประสงค์ในที่ทุกสถาน (สติ สพฺพตฺถ ปตฺถิยา) ขาดสติก็ขาดปัญญา สติมาปัญญาเกิด สติเตลิดจะเกิดปัญหา และเปิดโอกาสให้อกุศลธรรมต่างๆเข้ามา สติเปรียบเป็นกำแพงกั้น นอกจากจะช่วยป้องกันอกุศลธรรมเข้ามาแล้ว ยังก่อให้เกิดกุศลธรรมอีกด้วย

สติจึงเป็นธรรมที่ควรเจริญอบรมทำให้มาก กล่าวโดยเฉพาะในด้านการเจริญภาวนา สติต้องมาเป็นอันดับหนึ่งยิ่งมากเท่าไหร่ยิ่งดีเท่านั้น ผู้เจริญภาวนาต้องตื่นอยู่เสมอหากปรากฏด้วยอาการง่วงเหงาหาวนอนแสดงว่าสติอ่อนกำลัง

การเจริญภาวนาทางพระพุทธศาสนามีอยู่มากมาย ท่านจำแนกไว้ให้สอดคล้องกับจริตของแต่ละบุคคล เช่นคนราคะจริตควรเจริญอสุภกรรมฐานภาวนา คนโทสจริตควรเจริญเมตตาภาวนา คนโมหจริตควรเจริญอานาปานสติภาวนา ตลอดจนถึงหลักความประพฤติในทางศีลธรรมก็มีไม่น้อย

ถามว่า “ถ้าจะย่นย่อให้เหลือเพียงหนึ่งทำได้หรือไม่” ตอบว่า “ทำได้” ทำได้อย่างไร ก็ให้ไปเจริญสติ มีกายอยู่กับกิจ มีจิตอยู่กับงาน สานต่อด้วยสติระลึกรู้อยู่เสมอ ไม่ว่าจะยืน เดิน นั่ง นอน ทำอะไรก็ให้มีสติตามระลึกรู้อยู่เสมอ เรียกว่าอยู่อย่างไม่ประมาทไม่ขาดสติ เพียงเท่านี้ก็ได้ชื่อว่าปฏิบัติตามคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย

พระพุทธเจ้าได้ประทานโอวาท ให้แก่ภิกษุทั้งหลายก่อนจะเสด็จดับขันธปรินิพพาน ซึ่งถือเป็นปัจฉิมโอวาทของพระพุทธองค์

เรื่องความระมัดระวังรอบคอบควรมีอยู่ทุกที่ทุกเวลา จะพูดจาก็ต้องระมัดระวัง คิดก่อนพูด ใคร่ครวญก่อนทำ มีสติคอยควบคุมยับยั้งชั่งใจ ควรฝึกมีสติอยู่กับกาย วาจา ใจไว้เสมอ