Bloggang.com : pirasak : เทศกาลงานดอกลำดวนบานศรีสะเกษ

เทศกาลงานดอกลำดวนบานศรีสะเกษ

จังหวัดศรีสะเกษเดิมเคยเป็นเมืองที่เจริญรุ่งเรืองมาแล้วครั้งหนึ่งในสมัยกรุงศรีอยุธยา ครั้งนั้นมีชื่อว่า "ศรีนครลำดวน" แต่มีเหตุการณ์บ้านเมืองทำให้ชื่อ"ศรีนครลำดวน"ต้องสูญสิ้นไป เหลือสภาพกลายเป็น บ้านดวนใหญ่ (คนละแห่งกับบ้านดวนน้อยของราษีไศลครับ) ที่อำเภอวังหิน ศรีสะเกษในปัจจุบัน

บ้านดวนใหญ่เป็นบ้านที่เก่าแก่ มีหลักฐานอ้างอิงได้ว่าน่าจะตั้งขึ้นก่อนพ.ศ.1115 (ประมาณ 1,000ปีเศษ) โดยได้ขุดพบไหสี่หู (ไหมีหูเป็นวงสำหรับผูกเชือกหาบ) ในบริเวณบ้านดวนใหญ่หลายลูก และขุดพบเงินตราสมัยขอม (มีจารึกอักษรขอมบนเหรียญเงิน) ในฐานเจดีย์เก่า ขุดพบพระพุทธรูปปั้นด้วยชันกรุด้วยแผ่นเงิน (พระบุเงิน) ซึ่งบอกช่วงเวลาที่สร้างพระพุทธรูป (เป็นภาษาขอม) ว่าสร้างเมื่อพ.ศ.1115 ตรงกับสมัยปีที่โกญฑัญญะพราหมณ์ได้ตั้งตัวเป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์สุริยวรมัน และสถาปนาอาณาจักรให้เจริญรุ่งเรืองขึ้นในปีพ.ศ.1110 ต่อจากนั้นพระเจ้าโสวรมันก็ได้สร้างนครธมขึ้นมาเป็นราชธานีของขอม และเข้ามามีอำนาจในการปกครองสุวรรณภูมิ โดยทางเหนืองมีสุโขทัยเป็นศูนย์กลาง ส่วนอาณาจักรโยนกหรืองยางให้ปกครองโดยคนในพื้นที่แต่ต้องส่งส่วยให้ขอมทุกปี ทางตอนใต้ศูนย์กลางอยู่ที่ลพบุรี (ละโว้) ขอมแผ่อำนาจไปถึงไหนก็นำอารยธรรมไปเผยแพร่ ที่เห็นชัดคืองานโบราณสถานปราสาทหินซึ่งยืนยงท้าแดดลมฝนฟ้ามาให้เรารุ่นหลังได้ชมกัน

ในศรีสะเกษมีปราสาทหินหลักๆที่น่าสนใจได้แก่ ปราสาทสระกำแพงใหญ่ ปราสาทสระกำแพงน้อย ที่ อ.อุทุมพรพิสัย ปราสาทปรางกู่ ปราสาทบ้านสมอ ที่ อ.ปรางค์กู่ ปราสาทโดนตวล ปราสาทเขาพระวิหาร ที่ อ.กันทรลักษณ์ ปราสาทตำหนักไทร ปราสาทภูฝ้าย ที่ อ.ขุนหาญ ปรางค์กู่สมบูรณ์ ที่ อ.บึงบูรพ์ ธาตุบ้านเมืองจันทร์ อ.เมืองจันทร์ ปราสาทลุมพุก ปราสาทโพธิ์พฤกษ์ อ.ขุขันธ์ ปราสาทเยอ ปราสาทจังเกา อ.ไพรบึง ธาตุบ้านปราสาท อ.ห้วยทับทัน เป็นต้น

การตั้งบ้านดวนใหญ่ที่ อ.วังหิน มีผู้เฒ่าผู้แก่เล่าสืบๆต่อกันมาว่า ในสมัยที่ขอมเรืองอำนาจ แผ่การปกครองเข้ามาในเขตโคตรบูรณ์นั้น มีพวกขอมอาศัยอยู่ในป่าแถบที่ตั้งของบ้านดวนใหญ่ ซึ่งมีป่าต้นลำดวนขึ้นเป็นกลุ่มใหญ่หนาแน่น เมื่อตั้งบ้านแล้ว ได้อาศัยทุ่งทางทิศตะวันออกของบ้านเป็นที่ทำนา ตั้งชื่อบ้านว่า “บ้านดวนใหญ่” จากหลักฐานที่ได้จากการขุดค้นคาดว่าน่าจะมีอายุของบ้านไม่ต่ำกว่าปีพ.ศ.1115 ต่อมาในช่วงที่ขอมเสื่อมอำนาจลงและมีการสถาปนาอาณาจักรสุโขทัยขึ้นเป็นราชธานี ไม่ปรากฏเรื่องราวของบ้านดวนใหญ่ในหน้าประวัติศาสตร์ใดๆ จนถึงปลายสมัยอยุธยาจึงปรากฏชื่อเมือง “ศรีนครลำดวน” ที่ยกฐานะบ้านดวนใหญ่ขึ้นเป็นเมือง มีผู้ปกครองที่ได้รับการแต่งตั้งจากส่วนกลาง แล้วบ้านเมืองก็ดำเนินไปตามครรลองแห่งกาลเวลา มีการเปลี่ยนแปลงโยกย้ายเมือง จน “ศรีนครลำดวน” กลับไปสู่สภาพของบ้านดวนใหญ่เหมือนดังเดิม (อ่านเรื่องราวช่วงนี้ได้จากเอนทรี่เก่าๆของผมครับ)

หลักฐานทางประวัติศาสตร์ต่างๆที่ขุดพบขณะนี้ไม่ได้แสดงไว้ที่เมืองศรีสะเกษ แต่เก็บอยู่ที่พิพิธภัณฑ์ฯ พิมาย (ตอนที่ผมไปถามมถึงของโบราณของเก่าที่ชาวบ้านขุดพบ ทุกคนจะพูดว่าหลวงเอาไปหมด) เพราะที่ศรีสะเกษยังไม่มีสถานที่จัดเก็บที่เหมาะสม และที่สำคัญคงเป็นเรื่องงบประมาณ หรืออาจเป็นที่เรื่องการจัดการด้านองค์ความรู้ต่างๆยังไม่สมบูรณ์พร้อมจะนำออกจัดแสดงก็ไม่ทราบได้ เท่าที่ทราบนั้นไม่เพียงแต่โบราณวัตถุที่บ้านดวนใหญ่ แต่ยังมีหน้าบัน ทับหลัง และอีกหลายชิ้นในศรีสะเกษตั้งแสดงอยู่ที่พิมายครับ (ยืนยันครับ เพราะผมไปดู ไปอ่าน มาด้วยตาตัวเองแล้ว)

ภาพบรรยากาศงานเทศกาลดอกลำดวนบาน และการแสดง ศรีพฤทเตศวร

Create Date : 30 สิงหาคม 2553

Last Update : 30 สิงหาคม 2553 14:21:57 น.

2 comments

Counter : 1117 Pageviews.

การแสดงภาพที่ สี่ (นับจากบนลงมา)เป็นของเผ่าเขมรซึ่งหาชมได้ยากมากเพราะปัจจุบันคนสูงอายุในหมู่บ้านที่เจรียงเพลงก็ล้มหายตายจากกันไป ซึ้งตอนนี้มีแค่หมู่บ้านเดียวเท่านั้น คือบ้านสำโรงพลัน อ .ไพรบึง จ .ศรีสะกษ
ที่ยังคงรักษาไว้ซึ่งภูมิปัญญาของเขมรสูงไว้
สักวันคงจะเลือนหายไป
จากเด็กผู้รักบ้านเกิด

โดย: น้อยเด็กสำโรงพลัน IP: 192.168.11.245, 202.28.50.61 วันที่: 11 ตุลาคม 2553 เวลา:21:33:24 น.

เขมรชาวบ้านเราถือว่าเราเป็นเขมรสูงเพราะถิ่นฐานเราเป็นชนดั่งเดิมมาแต่อดีตไม่ใช่เขมรอพยพ ส่วนชนเผาที่ถอยร่นลงไปเราเรียกเขมรต่ำ คือเขมรกัมพูชานั่นเอง
ฝั่งของประเทศไทยมีเผ่าเขมรแท้อยู่แค่ไม่กี่หมู่บ้านเอง
ปัจจุบันเราใช้ภาษาไทย รับวัฒนธรรมอื่นเข้ามา
ทำให้ในหมู่บ้านมีแต่ภภาษาพูดเท่านั้น
ไม่นานศิลปะการละเล่นนี้ที่เราเรียกว่ารำตร๊ตคงเลือนหายไป
การแสดงนี้เรียกว่ารำตร๊ตมีแต่บ้านสำโรงพลันเท่านั้น
ขอบคุณครับ

โดย: น้อยเด็กสำโรงพลัน IP: 192.168.11.245, 202.28.50.61 วันที่: 11 ตุลาคม 2553 เวลา:21:43:21 น.