ศิลปะการพับ-ตัด กระดาษไหว้ ตอนผมเด็ก ๆ เวลามีงานไหว้ตรุษจีน หรือการไหว้วันครบรอบบรรพบุรุษจะมีการพับกระดาษไหว้ 5 สี แล้วตัดเป็นรูปเสื้อและกางเกงสำหรับเผาส่งไปให้บรรพบุรุษ ผมเองไม่ได้เห็นการตัดแบบนี้ที่ไหนอีกเลยในระยะเวลาเกือบ 10 ปีเพราะสิ่งเหล่านี้ถูกแทนที่จากเครื่องกงเต็กหรือเสื้อผ้ากระดาษสำเร็จรูปแบบจีนที่ทำออกมาขายแบบสวยงามหลากหลาย และได้รับความนิยมจากชาวนาจอกมากมายเหลือเกินจนการพับตัดกระดาษ 5 สีเป็นเสื้อผ้าบนโต๊ะไหว้นั้นแทบจะเรียกว่านั้นหายไปบ้านนาจอกจนหมดเกือบหมดสิ้น เมื่อเร็ว ๆนี้ผมได้มีโอกาสไปพบวิธีการตัดกระดาษ 5 สี และการพับกระดาษทอง (Vàng To) จากเวปเพจของน้องต้อม รู้สึกดีใจมากที่ได้หวนระลึกถึงเรื่องราวการพับและตัดกระดาษไหว้ที่ผมเองนั้นลืมไปหมดแล้ว ผมจึงฝึกตัดจนสามารถทำได้และยินดีมากที่จะได้นำมาเผยแพร่ในบล๊อกเพื่อต่อลมหายใจศิลปะที่ว่านี้ต่อไป จริงๆ แล้วการพับและตัดกระดาษที่ว่านี้จะทำเป็นการเฉพาะเรียกว่าไหว้ โก๋ หว่าง (Cỗ Vàng)  โก๋ หว่าง คือ เครื่องกระดาษเงินกระทองและกระดาษ 5 สีตัดเป็นชุดกระดาษ ตามความเชื่อแบบเวียดนาม การไหว้โก๋ หว่าง จะใช้ไหว้เทพเจ้าที่ศาลเจ้าประจำหมู่บ้าน และใช้ไหว้บรรพบุรุษต้นตระกูลเท่านั้น ดังนั้น หากจะมีการไหว้โก๋หว่างจะต้องมาทำพิธีที่บ้านต้นตระกูล นอกจากนี้ การไหว้โก๋ หว่าง ยังไม่จำกัดโอกาสในการไหว้ เพราะการไหว้ในลักษณะนี้จะคล้ายๆ กับการขอพรหรือบนบานสานกล่าวกับสิ่งศักดิ์ของชาวไทย แต่จะแตกต่างกันตรงที่เวียดนามจะทำพิธีกับบรรพบุรุษและศาลเจ้าประจำหมู่บ้านเท่านั้น   ในที่นี่จะขอกล่าวเฉพาะวิธีการตัดกระดาษ 5 สีเป็นเสื้อ และการพับกระดาษหว่างให้สวยงามสำหรับจัดวางในโต๊ะไหว้บรรพบุรุษประจำปีและการไหว้ช่วงตรุษจีนเท่านั้นครับ เนื่องจากว่าธรรมเนียมการไหว้ (Cỗ Vàng)  นั้นคาดว่าไม่น่ามีที่นาจอกหรือหากมีก็คงจะนานมากจนชาวนาจอกส่วนใหญ่ละทิ้งธรรมเนียมนี้ไปแล้ว แต่ธรรมเนียมที่ว่านี้ยังคงมีให้เห็นกันบ้างเฉพาะตระกูลใหญ่ที่เก่าแก่ของชุมชนบ้านโพนบก โดยจะนิยมไหว้โก๋หว่างช่วงเที่ยงคืนของวันข้ามปี (ตรุษจีน) ที่บ้านของต้นตระกูลตนเอง เมื่อทราบที่ไปที่มาแล้วมาเรียนรู้วิธีการพับตัดเสื้อไปพร้อมกัน ขั้นที่ 1  กางกระดาษออกดังรูปแล้วพับครึ่งครั้งที่ 1 ตามแนวตั้ง  ขั้นที่ 2 พับครึ่งตามแนวตั้งครั้งที่ 2 ขั้นที่ 3  พับครึ่งจากบนลงล่าง ดังรูป    ขั้นที่ 4 พับเสร็จแล้วกระดาษจะประกอบไปด้วยส่วนสัน และส่วนชาย เวลาตัดให้หันส่วนที่เป็นสันเข้าหาตัวผู้ตัด ส่วนที่เป็นชายจะอยู่ตรงข้ามกับผู้ตัด   ขั้นที่ 5 เริ่มตัดจากส่วนที่เป็นไหล่ลงไปประมาณเกือบครึ่งหนึ่งของตัวกระดาษ   ขั้นที่ 6 ตัดส่วนที่เป็นแขนออกมาเล็กน้อย   ขั้นที่ 7 ตัดส่วนที่เป็นชายของชุดตามรูป   ขั้นที่ 8 เมื่อตัดส่วนที่เป็นชายเสร็จแล้วให้กางออกแล้วตัดส่วนที่เป็นหัว  ขั้นที่ 9 เสร็จแล้ว ชุดกระดาษ 1 สี  จะตัดได้ 2 ชุดย่อย  กระดาษสีที่ตัดแล้วเวลาใช้ไหว้จะไม่จัดใส่ถาด (ถ้าจัดใส่ถาดจะเป็นการตัดชุดเล็ก ๆ  สำหรับทำพิธีไหว้โก๋หว่าง) แต่จะใช้พาดที่โต๊ะตัวเล็กๆ บนโต๊ะไหว้บรรบุรุษแล้วทับด้วยกระดาษเงินกระดาษทองอีกที มีเคล็ดนิดหน่อยว่าเศษกระดาษสีที่เหลือจากการตัดให้เก็บไว้เผาไปพร้อมเสื้อที่ตัดได้ เหตุที่ต้องเผาเศษกระดาษไปก็เหมือนกับส่งเศษผ้าไปให้ด้วย เผื่อบรรพบุรุษจะได้ใช้ปะใช้ชุน กรณีเสื้อผ้าขาด หรือต้องการปะเปลี่ยน วิธีการพับกระดาษเงินกระดาษทอง ขั้นที่ 1 การพับเริ่มจากกางออกแบ่งออกเป็น 2 ฟาก คือฝั่งสีเงินและสีทอง เวลาพับให้พับด้านสีทองเข้าไปครึ่งหนึ่ง สีเงินพับเข้าไป 1 ใน 3 ขั้น 2 เมื่อพับเสร็จแล้วจะได้ดังรูป จะต้องพับเรียงเป็นชุดชุดละ 5 แผ่น กระดาษทองหรือหว่าง 1 ชุด เมื่อจัดเสร็จเรียบร้อยแล้ว เท่านี้ก็เรียบร้อยแล้วครับสามารถตัดและพับเพื่อนำไปวางบนโต๊ะไหว้บรรพบุรษในโอกาสต่าง ๆ ผมว่ามันสวยงามและดูขลังแบบโบราณดี โดยที่วิธีการแบบนี้แม้จะเป็นเรื่องเล็กน้อยแต่ทว่าก็เป็นทางหนึ่งในการต่อลมหายใจศิลปะการพับและตัดกระดาษไหว้แบบเวียตนามไว้ได้ทางหนึ่ง....   ========================================================== ขอบคุณ น้องต้อม - พัชรพงษ์ ภูเบศร์พีรวัส ที่เอื้อเฟื้อภาพประกอบตลอดจนบทความเรื่อง Cỗ Vàng - โก๋ หว่าง กระดาษไหว้แบบโบราณ ซึ่งผมได้นำมาปรับปรุงเขียนเป็นบทความเรื่องศิลปะการพับ-ตัด กระดาษไหว้นี้ =======================================================================                 Create Date : 21 กรกฎาคม 2555 19 comments Last Update : 24 กรกฎาคม 2555 7:19:36 น. Counter : 9206 Pageviews. Share Tweet

ดูง่าย แต่ทำยากนะครับพี่ 555 ทุกวันนี้เวลาวันไหว้ แม่นั่งพัีบกระดาษเงินกระดาษทอง ผมยังทำไม่เป็นเลยครับ แหะๆๆ   โดย: กะว่าก๋า 24 กรกฎาคม 2555 7:41:32 น.

กระดาษเงินกระดาษทอง พับแล้วดูสวยดีค่ะ ชอบที่ว่าให้เผาเศษกระดาษไปด้วย เพื่อจะได้เป็นเศษผ้าไว้ ปะชุน   โดย: tuk-tuk@korat 24 กรกฎาคม 2555 16:14:14 น.

ขอบคุณสำหรับข้อมูลที่รวบรวมมาให้อ่านครับคุณพีร์ ศิลปะการตัดกระดาษน่าสนใจมากครับ   โดย: Insignia_Museum 24 กรกฎาคม 2555 20:07:42 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 25 กรกฎาคม 2555 6:04:24 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 26 กรกฎาคม 2555 6:06:15 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 27 กรกฎาคม 2555 6:22:16 น.

โดย: กะว่าก๋า 27 กรกฎาคม 2555 10:40:25 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 28 กรกฎาคม 2555 6:18:45 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 29 กรกฎาคม 2555 6:14:00 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 30 กรกฎาคม 2555 6:11:53 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 31 กรกฎาคม 2555 6:03:56 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 1 สิงหาคม 2555 6:23:00 น.

อนุโมทนาบุญด้วยค่ะ   โดย: tuk-tuk@korat 1 สิงหาคม 2555 12:33:40 น.

อนุโมทนาบุญด้วยนะครับพี่ ผมคงไม่ได้ไปวัดครับพี่พีร์ ช่วงนี้ทำงานตลอดเลยครับ   โดย: กะว่าก๋า 1 สิงหาคม 2555 15:17:09 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 2 สิงหาคม 2555 6:15:54 น.

ที่ท่าบ่อไม่มีแบบนี้เลยครับพี่ ใมีแต่ใช้แบบกระดาษสำเร็จรูปเลย เป็นแผ่น ถ้ามีก็จะมีแบบอื่นที่ไม่ใช่กระดาษไหว้อ่ะครับ   โดย: บอส IP: 223.204.56.176 2 สิงหาคม 2555 22:14:02 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 3 สิงหาคม 2555 6:31:40 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 4 สิงหาคม 2555 5:58:01 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 5 สิงหาคม 2555 6:15:19 น.