ไหว้ 100 วัน (รอบเย็น-วันเข้า) ธรรมเนียมการไหว้ 100 วันถือเป็นการทำพิธีที่สำคัญที่สุดอย่างหนึ่งสำหรับชีวิตหลังความตาย เพราะส่วนใหญ่แล้วที่ต้น-ผึ้งดอนโมง หรือแม้แต่บ้านใหม่(นาจอก) จะไว้ทุกข์แค่ 100 วัน แล้วจะขอทำการรวมวิญญาณใหม่เข้าทำเนียบบรรพบุรุษในการทำพิธีคราวเดียวกันนี้ ดังนั้นจึงถือว่าเป็นการส่งวิญญาณผู้ตายครั้งสุดท้าย บล๊อกนี้ขอนำเสนอในรูปแบบถามตอบเพื่อง่ายต่อการอ่านนะครับ ถาม: การนับเวลา 100 วัน นับอย่างไร ตอบ: นับจากวันทำพิธีเปิดประตูผีเป็นวันที่ 3 โดยการนับอาจมีการนับลด นับเพิ่มตามเพศว่าชายหรือหญิงตามตำราโบราณ แต่ส่วนใหญ่แล้วปัจจุบันนิยมขยับให้ตรงกับเสาร์อาทิตย์ เพื่อให้ลูกหลานทางไกลได้กลับมาร่วมพิธี โดยทางเจ้าภาพต้องไปปรึกษากับ เท่ย หรือซินแซประจำหมู่บ้านเพื่อร่วมกันกำหนดวันทำพิธี ถาม: ไหว้ 100 วัน มีการทำพิธีกี่วัน ตอบ: มี 2 วัน คือวันทำพิธิใหญ่ เรียกว่า วันออก ส่วนวันก่อนทำพิธีใหญ่ เรียกว่า วันเข้า ในวันเข้ามีการทำพิธี 2 ช่วงคือ ช่วงเย็น กับช่วงค่ำซึ่งช่วงคำนี้เรียกว่าการไหว้ของหวาน (โก่ แจ) ถาม: รายการของไหว้มีอะไรบ้าง ตอบ: มีหลายอย่าง เท่ยจะเขียนรายละเอียดมาให้เจ้าภาพจัดเตรียมซึ่งจากภาพน่าจะเป็นลายมือหลานตัวเล็ก ๆ ของเท่ยเพราะท่านไม่รู้หนังสือไทย ถาม: ธรรมเนียมที่ต้นผึ้ง-ดอนโมง มีรายละเอียดผู้ไปร่วมงานอย่างไร ตอบ:เจ้าภาพต้องส่งคนไปเชิญ โดยนิยมเชิญแขกในวันเข้าช่วงเย็น โดยแขกจะนำของไหว้มา 1 ชุด มักเป็นเบียร์ น้ำอัดลม ขนม ธูป กระดาษทอง แต่ถ้าเป็นลูกหลานก็จะมีผลไม้ และของอื่นที่พิเศษจัดมาไหว้ แต่ที่บ้านใหม่ (นาจอก) ได้เปลี่ยนแปลงธรรมเนียมเป็นการใส่ซองแทนนำของมาไหว้แล้ว ด้วยเหตุผลว่าเงินจะช่วยเจ้าภาพได้มากกว่า แต่ที่นี่ยังเคร่งครัดประเพณีดั่งเดิม ซึ่งเป็นการรักษาอัตลักษณ์ของชุมชนไว้อย่างหนึ่ง ถาม: ของไหว้ต้องห้ามมีหรือไม่ ถ้ามีอะไรบ้าง ตอบ: มี 4 อย่างเท่าที่นึกออกขออธิบายดังนี้ 1. อาหารที่เป็นเส้นทุกอย่าง เช่นขนมจีน วุ้นเส้น รวมทั้งอาหารที่ประกอบขึ้นจากพืชที่เป็นเถาเป็นเครือ อันมีนัยว่าผู้ตายจะตัดขาจากดญาติพี่น้องที่ยังมีชีวิตไม่ได้หรือถือกัน อาจว่าจะมีการตายต่อเนื่องขึ้นในตระกูลอีก 2. กล้วยหอมยาว เป็นของต้องห้ามของชุมชนแถวนี้ที่จะไม่นำขึ้นโต๊ะไหว้เพราะมีประวัติความเป็นมาที่การนำไปใช้ผิดประเภทที่พิสดาร (ขอยกไปเล่าคราวต่อๆไป) แต่คราวนี้มีว่าที่หลานเขยของปู่ที่มีเชื้อสายจีนจัดมา เลยเลี่ยงบาลีว่างไว้ข้างล่างโต๊ะแทนเพราะกลัวเค้าจะไม่เข้าใจ และเสียใจ 3. เป็ด เป็ดร้องก๊าบ ๆ พ้องเสียงกับภาษาเวียตนาม ว่า กาบ ซึ่งเป็นนัยว่ากัดกันหรือทะเลาะกัน เชื่อว่าถ้าไหว้แล้วลูกหลานจะมีเรื่องทะเลาะกันหรือไม่สามัคคีกัน 4. ไก่ดำ และไก่ที่มีขาสีดำ รวมถึงไก่ที่บังเอิญมีนิ้ว 5 นิ้วถ้านำไปไหว้ถือกันว่าอัปมงคลมาก บ้านนั้นจะโชคร้ายไม่รู้จบ (ที่ตระกูลฝั่งแม่เคยพลาดแล้ว ที่สุดก็มีเรื่องราวใหญ่โตตามมาจริง ๆ) ถาม:อาหารการกินในงานเป็นอย่างไร ตอบ:อาหารไหว้ก็จะเป็นการทำขึ้นเฉพาะ ในการไหว้ช่วงเย็นนี้ ใช้ 1 สำหรับเพื่อไหว้วิญญานใหม่ ส่วนอาหารเลี้ยงแขกในงานมักจะนิยมใช้บริการโต๊ะจีน จากร้านที่ชาวไทยเชี้อสายเวียตนามในนครพนมคุ้นเคยกันดี คราวนี้ใช้บริการ เจ้มังหนองแสง ถาม:ชุดที่ใส่เข้าร่วมงานหรือพิธี ตอบ: แขกที่มาร่วมงานจะสวมเสื้อผ้าสีมืดไว้ทุกข์ ส่วนลูกหลานที่จะเข้าพิธีก็ให้แต่งชุดไว้ทุกข์ขาว หรือผ้าพันศีรษะเหมือนครั้งที่ใช้ในงานศพ ภาพการแต่งตัวของลูกชาย กับเหลนชายคนล่าสุด โดยจะแต่งตัวเฉพาะช่วงทำพิธีเท่านั้น ลูกชายคนโตจะเป็นตัวแทนลูกหลานทำพิธีไหว้ โดยมีเท่ย หรือซินแซ และผู้ช่วยซินแซ อีก 1 คน รวม 2 คนเป็นผู้ทำพิธี ถาม:การจัดโต๊ะไหว้ทำอย่างไร ตอบ: ตามภาพเลยครับแต่ต้องจัดที่ไว้มากหน่อยเพราะของไหว้เยอะแยะ แต่สิ่งที่เพิ่มมาคือ ส่อมาว (sò mao) หรือสามขา ไว้หรับเทเหล้าขาวผสมขมิ้นรดลงไปก่อนทำพิธีซึ่ง ตัวส่อมาว นี้เมื่อก่อนจะเทลงที่พื้นกระดานบ้านโดยตรงเพื่อให้หยดลงไปที่ดินใต้ถุนบ้าน-คล้าย ๆ การกรวดน้ำประมาณนั้นครับ (ขอบคุณความรู้จากน้องต้อม-สถานทูตไทย เมืองฮานอย ประเทศเวียตนาม) ถาม: การทำพิธีช่วงเย็นทำอย่างไรและเริ่มกี่โมง ตอบ: จะเริ่มไหว้ช่วงประมาณ 4 โมงเย็น โดยเป็นพิธีย่อ ๆ ไม่มีการยกข้าวยกน้ำของสะใภ้-ลูกสาว เป็นการไหว้อาหารคาว โดยจะมี เกิมอุ๊บ ร่วมด้วย เกิมอุ๊บนี้จะแยกไว้ก่อนเมื่อทำพิธีจึงปักตะเกียบ ซึ่งต่างจากเมื่อครั้งงานศพซึ่งจะปักตะเกียบยึดไข่ไก่ค้างไว้เลย เมื่อเท่ยเชิญวิญญาณมาร่วมพิธี ก็จะอ่านบทไหว้แสดงความเศร้าโศก ก่อนจะเชิญวิญญาณมากินอาหาร ใช้เวลาทำพิธีสั้นๆ คิดว่าคงย่นย่อลงกระมั้ง เพราะคราวที่ยายผมเสียชีวิตเมื่อเกือบ 10 ปีก่อนจำได้ว่า มีพิธียกข้าวยกน้ำ และใช้เวลาทำพิธีช่วงเย็นนานมาก เมื่อพิธีไหว้บนบ้านเรียบร้อย โต๊ะจีนก็จะเริ่มเสริฟอาหาร ลูกหลานก็จะลงไปรับแขก จัดไว้บางส่วนเพื่อคอยรับของไหว้จากแขกที่ทยอยเดินทางมาร่วมงาน   Create Date : 11 ธันวาคม 2554 16 comments Last Update : 13 มิถุนายน 2555 7:28:59 น. Counter : 19026 Pageviews. Share Tweet

จะว่าไปพิธีแต่ละที่ก็สวยงามคนละแบบ ทชมีเหมือนมีต่างอ่ๆ ครับ เพราะตอนเทน้ำขมิ้นลงบนส่อมาวหรือสามขา จำได้ว่าที่บ้านผมจะอยู่ในบทไหว้ที่ต้องยกข้าวยกน้ำ คืออยู่ในการทำพิธีแบบเต็มอ่ะครับ ส่วนแบบย่อไม่มี พี่พีร์ครับตอนร้อยวันในวันเข้าได้ไปไหว้เชิญวิญญาณที่สุสานมั้ยครับ   โดย: พัชรพงษ์ ภูเบศรพีรวัส IP: 113.22.68.16 19 ธันวาคม 2554 13:15:44 น.

ป.ล.ไหว้ของหวานตอนเย็นรู้สึกที่โพนบกใช้ของหวาน 12 หรือ 16 ถ้วยนี่แหละครับ ผมก็จำไม่ค่อยได้ ลืม 555   โดย: พัชรพงษ์ ภูเบศรพีรวัส IP: 113.22.68.16 19 ธันวาคม 2554 13:17:43 น.

ปล.น้องต้อม พี่ไปตอบไว้แล้วนะคับ ที่ห้อง นาจอก-โพนบก   โดย: peeradol33189 19 ธันวาคม 2554 13:23:13 น.

ธรรมเนียมต่างๆ ถ้ารักษาให้ดี มันมีภูมิปัญญาของคนในอดีต ซ่อนไว้มกามายเลยนะครับพี่พีร์   โดย: กะว่าก๋า 19 ธันวาคม 2554 14:04:10 น.

ดีจังเลยที่นำมาเล่าให้ฟังค่ะ   โดย: tuk-tuk@korat 19 ธันวาคม 2554 16:12:38 น.

ขอบคุณที่แวะเวียนไปทักทายคะ นานแล้วที่ไม่ได้มาเยี่ยมบล็อก ชีวิตวุ่นวายตามกาล พอจะครบขวบปี ถึงได้มีเวลาหยุดตรองสักทีคะ หนาวแล้ว รักษาสุขภาพนะคะคุณพีร์   โดย: lazymetal 20 ธันวาคม 2554 2:13:05 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่พีร์   โดย: กะว่าก๋า 20 ธันวาคม 2554 5:59:47 น.

โดย: กะว่าก๋า 20 ธันวาคม 2554 11:18:09 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 21 ธันวาคม 2554 6:46:48 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 22 ธันวาคม 2554 6:25:38 น.

ขอบคุณสำหรับคำชมครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 22 ธันวาคม 2554 11:29:42 น.

เป็นการบันทึกขั้นตอนและพิธีอย่างละเอียดมากครับ พิธีทางบ้านเดิมของผม แล้วแต่เจ้าพิธี เข้มมากน้อยต่างกัน อาจมาจากญาติที่มีประสบการณ์ ผ่านมาหลายงานเป็นคนกำหนดขั้นตอนต่างๆ เราก็เพียงทำตามที่เขาบอกครับ   โดย: Insignia_Museum 23 ธันวาคม 2554 23:16:28 น.

มั่งมี มั่งคั่ง มั่นคง ยิ่งใหญ่ ยิ่งยง คงมั่น ยิ่งยศ ยิ่งเกียรติ สารพัน ยิ่งวัน ยิ่งสุข สราญเทอญ Have a Merry Christmas 2012 ค่ะคุณพีร์   โดย: ร่มไม้เย็น 24 ธันวาคม 2554 16:30:24 น.

คุณพีร์คะ สวัสดีวันหยุดค้าาาา ขอให้มีความสุขกับครอบครัวและเพื่อนผองนะคะ รวมทั้งรักษาสุขภาพด้วยเน้อ ปีนี้กรุงเทพท่าทางจะเย็นๆ เนอะ เอมยังฝ่าฝันกับความหนาวเย็นทางนี้ต่อไปคะ ขอบคุณที่อยู่เป็นเพื่อนบล็อกกันมาหลายปี และขอให้ได้ร่วมแบ่งปันกันต่อๆ ไปในปีใหม่ไปทุกๆ ปี นะคะ *.˛°˛.*★Merry★Christmas★* 。*˛. ˛°_██_*.。*./ \\ .˛* .˛。.˛.*.Frohe★*Weihnachten*★ 。* ˛. (´• ̮•)*.。*/.\\*˛.* ˛_Π_____. ˛* ˛* .°( . • . ) ˛°./• ' ' •\\.˛*./______/~\\*. ˛*.。˛* ˛. * ...*(...'•'.. ) *˛╬╬╬╬╬˛°.|田田 |門|╬╬╬╬╬*˚   โดย: lazymetal 25 ธันวาคม 2554 18:50:30 น.

คุณพี่พีร์ครับ ที่นาจอก นครพนมเขาให้ความสำคัญกับ พิธี100วันหรือ49 วันมากกว่ากันครับ ที่ท่าบ่อ49วันมากกว่าครับ ต้องใส่ชุดไว้ทุกข์ด้วยใช่มั้ย ที่ท่าบ่อก็ใส่ครับแต่เดี๋ยวนี้เลิกตัดแล้วชุดอ่ะครับ มีแต่ผูกผ้าอย่างเดียว   โดย: บอส IP: 223.204.13.203 27 ธันวาคม 2554 20:01:10 น.

100 วันครับ ที่นาจอก 50 วันเค้าไหว้กันเองภายในครับ   โดย: peeradol33189 28 ธันวาคม 2554 16:20:57 น.