เวียงท่ากาน เชียงใหม่ ทริปนี้ไปเที่ยวเวียงที่เคยรุ่งเรืองในอดีต (1)

เวียงท่ากาน ทริปนี้ไปเที่ยววียงหรือเมืองที่เคยรุ่งเรืองในอดีต

เมืองโบราณเวียงท่ากาน ตั้งอยู่ในเขตบ้านท่ากาน ตำบลบ้านกลาง อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ไปไม่ไกลจากตัวเมืองมากนักบรรยากาศเหมือนเที่ยวเมืองเก่า

ที่อยุธยาหากไปเป็นกลุ่มจะมีรถนำเที่ยว นะครับครั้งนี้ผมไปคนเดียว จึงจ้างไกด์ส่วนตัวในราคา400 บาท ไกด์ท้องถิ่นก็พามอเตอร์ไซต์ซิ่งเที่ยวกันนะครับ

ได้ความรู้เกี่ยวกับประวัติศาสตร์เวียงท่ากานมากมาย

มาครับมาเที่ยวเวียงนี้กันน่ะ

การเดินทางจากตัวจังหวัดเชียงใหม่ ใช้เส้นท่างสายเชียงใหม่-ฮอดเป็นระยะทางประมาณ 34 กิโลเมตร จนถึงทางแยกเข้าบ้านท่ากานบริิเวณปากท่างบ้านทุ้งเสี้ยว 

เป็นระยะทางเข้าไปประมาณ 2 กิโลเมตรโดยผ่านพื้นที่บ้านต้นกอกสภา

เจดีย์ประธานวัดต้นกอกร้างนอกเมืองเวียงท่ากานทางทิศตะวันตก มาดูประวัติของเวียงท่ากานก่อนนะครับ

เมืองเก่าเวียงท่ากานมีลักษณะเป็นเมืองรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ายาวประมาณ700 เมตร กว้างประมาณ 400 เมตร ปรากฏแนวคูเมือง 1 ชั้น กว้างประมาณ 7-8 เมตรและ

มีกำแพงดินหรือคันดินล้อมรอบ 2 ชั้นปัจจุบันเหลือแนวคูน้ำ คันดินให้เห็น 3 ด้านยกเวณด้านทิศใต้

ตัวเมืองโบราณมีสภาพเป็นเนินสูงพื้นโดยราบเป็นที่ราบลุ่มห่างจากลำน้ำปิงประมาณ 3 กิโลเมตทางทิศตะวันออกมีลำน้ำแม่ขานไหลผ่านห่งจากตัวเมืองเวียงท่ากานประมาณ 2 กิโลเมตร

นอกจากนี้ยังมีลำเหมือง(ลำห้วย) สาย เล็กๆ ชักน้ำจากน้ำแม่ขานมายังคูเมืองทางทิศใต้และยังมีลำเหมืองขนาดเล็กชักน้ำเข้ามาใช้ภายในเมืองทางทิศตะวันออก 

ซึ่งสันนิษฐานว่าคงเป็นระบบ ชลประทานที่สืบเนื่องมาตั้งแต่สมัยโบราณ

สภาพภายใต้ในตัวเมืองเดิมเป็นป่าทึบต่อมามีการโค่นต้นไม้ใหญ่หักล้างพื้นถ่างโพรงเพื่อทำเป็นที่อยู่อาศัยพื้นที่บริเวณชายเนินที่เป็นที่นาทั้งหมด

ปัจจุบับบ้านเรือยราษฎรส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในตัวเมืองชาวบ้านท่ากานส่วนใหญ่เป็นพวกชาวยองที่อพยพเข้ามาอยู่ตั้งแต่สมัยพระเจ้ากาวีละ

ปกครองเมืองเชียงใหม่คนส่วนใหญ่พูดภาษายอง

คำว่า"ท่ากาน" ชาวบ้านเล่าว่ามาจากคำว่า "ต๊ะก๋า"ในตำนานเล่าว่าเมื่อก่อน นี้มีกาเผือกตัวใหญ่จะบินลงที่นี้ชาวบ้านกลัวว่าเมืองบินลงจะทำให้เกิดความเดือดร้อน

ในหมู่บ้านจึงพากันไล่กาหรือต๊ะก๋าไม่ให้มาลงก็เลยเรียกต่อกันมาว่าบ้านต๊ะก๋า ต่อมาเมือประมาณพ.ศ.2450

เจ้าอาวาสวัดท่ากานได้เปลี่ยนชื่อใหม่เป็นบ้านท่ากาน เนื่องจากคำว่าบ้านต๊ะก๋าไม่เป็นภาษาเขียน

ากหลักฐานทางด้านเอกสารและตำนานหลายฉบับ เช่นตำนานมูลศาสนาพงศาวดารโยนกและตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่กล่าวโดยร่วมได้ว่า 

เมืองท่ากาน เป็นเทลมืองที่มีประวัติเกี่ยวกับนิยายปรัมปราทางพุทธศาสนากล่าวถึงพระพุทธเจ้า ว่าเคยเสด็จมาที่เมืองนี้

เวียงท่ากาน ปรากฏชื่อใน ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ว่า"เวียงพันนาทะการ" คงจะเป็นเมืองที่มีความสำคัญเมืองหนึ่งเนื่องจากพญามังราย (พ.ศ.1804-1845)

โปรดให้นำต้นโพธิ์ที่นำมาจากลังกาทวีปหนึ่งต้นในจำนวนสี่ต้น มาปลูกที่เมืองเวียงพันนาทะการเวียงท่ากานเป็นเมืองที่มีเจ้าเมืองปกครองภาย

ภายใต้การปกครองของเจ้าเมืองเชียงใหม่เป็นแหล่งสะสมเสบียงอาหารเพราะเป็น

ถิ่นที่อุดมสมบูรณ์ชื่อของเวียงท่ากานปรากฏในเอกสารโบราณเกี่ยวกับเมืองเชียง

ใหม่ในสมัยพระเจ้าติโลกนาถ(พ.ศ.๑๙๘๔-๒๐๓๐)กล่าวว่าพระองคได้เสด็จยกทัพไปตีเมืองเงี้ยวและ

ได้นำเฉลยเงี้ยวไปอยู่ที่เวียงท่าการเมืองเงี้ยวไปอยู่ที่เวียงพันนาทะการัคงจะหมายความว่าใน

ช่วงนี้เวียงพันนาทะการมีฐานเป็นเมืองขึ้นของเชียงใหม่

่เพราะคำว่าพันนาในภาษาไทยเหนือหมายถึงตำบล

หลังจากพม่าเข้าตีเมืองเชียงใหม่ได้ในสมัยพระเจ้าหงสาวดี บุเรงนองในปี(พ.ศ.๒๑๐๑)

เวียงท่ากานที่ตกอยู่ในอำนาจของพม่าเช่นกันต่อมาทางเชียงใหม่ร้างไปประมาณ ๒๐ ปีเศษ 

คือในช่วงระหว่าง(พ.ศ.๒๓๑๘-๒๓๓๙)

ตรงนี้เป็นกลุ่มโบราณสถานกลางเวียง

 เวียงท่ากานก็คงจะร้างไปด้วย จนถึงช่วงปีพ.ศ.๒๓๓๙พระเจ้ากาวิละทรงตีเมืองเชียงใหม่คืนจาก

พม่าได้จึงกวาดต้อนพวกไทยยองเข้ามาอยู่จนตราบ เท่าทุกวันนี้

กลุ่มโบราณสถานกลางเวียง (วัดกลางเวียง)เป็นกลุ่มอาคารสถานที่ใหญ่ที่สุดในเขตเวียงท่ากาน

หลักฐานทางโบราณคดีประเภทโบราณวัตถุเช่นพระพิมพ์ดินเผาพระพุทธรูปดิน เผาพระพุทธรูป

สำริดและพระโพธิสัตร์เป็นต้นแสดงให้เห็นถึงศิลปะแบบหริภุญไชย ซึ่งยังคงเหลือให้ศึกษาอยุ่นอกเหนือ

จากนี้ยังมีหลักฐานประเภทโบราณสถานและโบราณวัตถุในสมัยล้านนาให้ศึกษาอย่างต่อเนื่องและนอกตัวเมืองอีกด้วย

เป็นกลุ่มโบราณสถานมีขนาดใหญ่มากทีสุดมีเนื้อที่ประมาณ๑๔ไร่ในกลุ่มนี้ ประกอบด้วยโบราณสถานที่สำคัญยังคง

เหลืออยู่คือเจดีย์แปดเหลี่ยมแบบหริภุญไชยและเจดีย์ทรงกลมสมัยล้านนานอกจากนี้ยังปรากฏเนินโบราณสถานอีก

หลายเนินซึ่งเป็นองค์เจดีย์วิหารอีกหลายเนินภายในกลุ่มโบราณสถานแห่งนี้ยังเคยมีคน ขุดพบพระบุทองคำเงินสำริด

 พระพิมพ์ดินเผา ที่สำคัญคือไหรายโบราณสมัย ราชวงหยวน(พ.ศ.๑๘๒๓-๑๙๑๑)ปัจจุบันเก็บรักษาไว้ที่วัดท่ากานจะ

เป็นโถบรรจุ

เป็นโถบรรจุอัฐิของพระเถรผู้ใหญ่เจดีย์ทั้งสององค์นี้ได้ทำการขุดแต่งและบูรณะเมือประมาณ ต้นปี

พ.ศ.๒๕๓๑โดยหน่วยศิลปกรที่ ๔ได้พบโบราณวัตถสามาถกำหนดอายุ ของเจดีย์ทั้ง ๒องคได้ว่ามี

อายุอยู่ในช่วงหริกุญไชยลงมาถึงล้านนากลุ่มวัดกลางเมืองนี้ประกอบด้วยกลุ่มโบราณสถาน ๓ กลุ่ม

ข้อมูลจาก ประวัติเวียงท่ากาน   ( ชุมชนโบราณล้านนา )

เมื่อรู้ประวัติคร่าวๆแล้วนะครับมาเที่ยวกันนะ เที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ ได้ความรู้มากมาย

จุดแรกที่กล่าวไปนั้นเป็นจุดที่นักท่องเที่ยวนิยมเที่ยวกันเพราะว่าสะดวกชื่อว่าวัดต้นกอกกลุ่มโบราณสถานกลางเวียง

 (วัดกลางเวียง)เป็นกลุ่มอาคารสถานที่ใหญ่ที่สุดในเขตเวียงท่ากาน ซึ่งไกล้ครับสะดวกในการเดินทางเราซิ่งไปกันต่อครับไปชมสถานโบราณแห่งเวียงนี้กัน

จุดนี้เป็นวัดที่อยู่ใจกลางหมู่บ้านครับเป็นวัดเก่าแก่ครับ

หลักฐานแสดงเป็นอุโบสถเก่าครับวัดนี้ผมจำชื่อไม่ได้ครับ

วัดตั้งอยู่ใจกลางหมู่บ้านไปครับแว้นกับไกด์ต่อไปวัดอื่นบ้าง

มาดูกลุ่มโบราณสถานวัดหนองสระบ้างครับ

มาถึงแล้วอ่านข้อมูลจากป้ายก่อนอันดับแรกและไกด์ก็อธิบายถึงเรื่องราวต่างๆนานา

กลุ่มวัดนี้จะพบโบราณวัตถุภาชนะดินเผาสมัยหริภุญไชยหรือดินเผาจากแหล่งเตาล้านนาและเครื่องถ้วยจีนสมัยราชวงศ์หมิง

การกำหนดพื้นที่บริเวณวัดนี้ตั้งแต่พุทธศตวรรษที่13-21นี้เป็นช่วงเวลาที่พื้นที่นี้เป็นชุมชนในวัฒนธรรมหริภุญไชยจนเปลี่ยนผ่านมาเป็นวัฒนธรรมชุมชนล้านนา

พี่เขาก็ชี้จุดให้เห็นถึงภาพเรื่องราวในอดีตที่ผ่านมา

ภาพเขียนตัวอักษรบางอย่างที่บันทึกไว้ในก้อนหินก้อนนี้ทำให้มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์

วัดขุดค้นพบในสวนลำไยของชาวบ้านบางส่วนจึงจำเป็นต้องขอซื้อที่จากชาวบ้าน

มาดูกลุ่มเจดีย์กันบ้างนะครับอยู่ในสวนลำไยมีต้นไม้ ต้นหญ้าปกคลุม

ขาดการดูแลอันเนื่องมาจากงบประมาณที่สนับสนุนมีจำนวนจำกัดจุดนี้เป็นแนวกำแพงเก่านะครับ

จุดนี้เป็นวิหารที่เก่าแก่ของกลุ่มโบราณสถานวัดหนองสระ

พี่เขาเล่าถึงเรื่องราวความเป็นมาของเวียงท่ากานอย่างละเอียดจนผมเองจำไม่ได้ทั้งหมดปัญหาที่พบตอนนี้คือขาดงบประมาณในการสนับสนุน

ในเรื่องการจัดการท่องเที่ยวอย่างจริงจังจนทำให้พื้นที่บางส่วนรกร้างว่างเปล่าไป

พบงูเขียวครับตามป้ายของวียงท่ากานแสดงว่าความสมบูรณ์เพราะมีพงหญ้ารกเจองูจนได้

เป็นโบราณสถานที่ตั้งอยู่ท่ามกลางสวนลำไยจริงๆ

จากนั้นเดินกลับครับไปดูที่อื่นบ้างเดินข้ามสะพานเล็กๆ

มีลำธารเล็กๆไหลผ่านสวนสวยและร่มรื่นดีมาก อากาศตอนนี้ก็เริ่มร้อนแล้ว

แต่ว่ามีลมพัดตลอดเวลาเสมือนว่าอยู่ท่ามกลางความเจริญรุ่งเรืองของเวียงท่ากานสมัยอดีต

แว้นไปกันต่อกับพี่เขาครับพี่ไกด์พาทัวร์ต่อ จุดนี้เป็นจุดกำแพงเมืองท่ากานเก่าครับ

วัดนี้อยู่ไกล้หมู่บ้านครับชื่อวัดจำชื่อไม่ได้ครับมีเจดีย์ที่รายล้อมด้วยพระพทธรูป

มีสวนลำไยชาวบ้านล้อมรอบจนกรมศิลปากรทำรั้วกั้นไม่ให้ชาวบ้านบุกรุกวัดเก่าแก่

ความงดงามในอดีตของเจดีย์นี้ยังคงมีความงดงามเพราะว่าปัจจุบันยังมีความงดงามอยู่ไม่ถูกทำลายไปมากกว่านี้

ซิ่งมอเตอร์ไซต์ไปกันต่อครับ....ผ่านทุ่งนาอันเขียวขจีสวยงาม

ไปดูแนวกำแพงวัดเก่าแก่ซึ่งตัวไกด์เองก็ระบุชื่อวัดไม่ได้

แนวกำแพงนี้ตั้งอยู่ใจกลางสวนลำไยของชาวบ้าน

อิฐทุกก้อนในสมัยอดีตมีคุณค่ามากนะครับเป็นคุณค่าที่สำคัญมากทางประวัติศาสตร์

ไม่ห่างจากวัดนี้มากนักไปแว้นต่อครับไป วัดสันกระวาน 

วัดนี้ตั้งอยู่ริมถนนอยู่ติดกับนาของชาวบ้านอยู่ไต้ต้นตาลพอดีดูแล้วขลังมากๆ

เป็นวัดที่ตั้งอยู่นอกวียงท่ากานทางด้นทิศตะวันตกเฉียงใต้ห่างจากวัดกู่ไม้แดงซึ่งตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือเป็นระยะทางประมาณ500

 เมตรพบดบราณสถานคือเป็นวิหารขนาดเล็กน่าจะสร้างในสมัยล้านนา

หอผีบนความเชื่อของคนล้านนาเป็นที่มีสิ่งศักดิ์สิทธ์คุ้มครองอยู่ชาวล้านนามีความเชื่อในเรื่องนี้เป็นอย่างมาก

ทุกปีของชาวล้านนาจะทำบุญบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เรียกว่าผีปู่ย่าตามจุดต่างๆที่ตัวเองนับถือ

ท้องทุ่งนากำลังเหลืองทองทั่วท้องทุ่งสวยงาม

ไปกันต่อครับจุดนี้ก็เป็นวัดอีกวัดครับ

เป็นวัดที่ค่อนข้างจะมีหญ้าปกคลุมรกอยู่ครับมีศาลตั้งอยู่ ชื่อวัดไม่อาจทราบได้ครับดูๆแล้วก็น่ากลัวเหมือนกันนะครับถ้ามาเที่ยวคนเดียว

ตามหลักฐานว่าเป็นวัดที่อยู่นอกเขตของเวียวท่ากานแสดงว่าเวียงท่ากานมีอาณาเขตที่กว้างมากเหมือนกันนะครับ

เป็นแนววัดมีกำแพงวัดอยู่ตามพงหญ้าที่ปกคุมอยู่

ติดตามตอนที่สองต่อนะครับ

ขอบคุณที่ติดตามมากๆครับ

Create Date : 23 กรกฎาคม 2558		2 comments
Last Update : 25 กรกฎาคม 2558 0:31:06 น.
Counter : 3142 Pageviews.
Share Tweet