Bloggang.com : orcahappy : วัดบางพระ นครชัยศรี

วัดบางพระ นครชัยศรี

เฮ้อ กว่าจะได้มีเวลามาอัพบล็อคสักที หลายๆคนที่แวะเวียนมาคงเบื่อน่าดู ว่าเมื่อไรจะมีอะไรใหม่ๆมาเสนอบ้าง

เที่ยวนี้มีข้อมูลมาฝากครับ
วัดบางพระ เป็นชื่อในทางราชการชื่อเดิมคือ วัดปากคลองบางพระ สังกัดมหานิกายอยู่ในการปกครองคณะสงฆ์ ตำบลวัดละมุด อำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม มีเนื้อที่วัด ๓๑ ไร่ ๑ งาน ๖๐ ตารางวา และธรณีสงฆ์ ๒๒ ไร่ ๒ งาน ๑๙ ตารางวา
วัดบางพระไม่ปรากฏหลักฐานการสร้างที่ชัดเจน ทั้งหลักฐานทางเอกสารและการบอกเล่า สิ่งที่หลงเหลือและสามารถบอกเล่าเรื่องราวได้คืองานศิลปกรรมที่ปรากฏ ในปัจจุบันที่ยังหลงเหลือ คือ อุโบสถหลังเก่า จิตรกรรมฝาผนัง พระประธานซึ่งเป็นพระพุทธรุปหินทรายจำนวน ๑๐ องค์ เจดีย์สี่เหลียมเพิ่มมุมไม้สิบสอง ๒ องค์

จากการสืบค้นเอกสารและสัมภาษณ์ถึงประวัติความเป็นมาของวัดบางพระไม่สามารถทราบข้อเท็จจริงที่ชัดเจนได้ อุโบสถหลังนี้มีอายุความเป็นมาที่ยาวนาน เรื่องราวจึงถูกลืมเลือนตามกาลเวลา แต่จากตำแหน่งของวัดที่ตั้งอยู่ศูนย์กลางในชุมชนทั้งทางบกและทางน้ำ อาจกล่าวได้ว่าวัดบางพระนี้ น่าจะเป็นวัดสำคัญที่สร้างขึ้นโดยแรงศรัทธาของชาวบ้านในพื้นที่ละแวกนี้และพื้นที่ใกล้เคียงและเป็นศูนย์กลางจิตใจของผู้คนในชุมชนบริเวณนี้
ทางด้านโบราณคดี จากการขุดตรวจส่วนฐานของพระอุโบสถหลังเก่า พบแนวโบราณสถานเก่าล้มทับเครื่องถ้วย ได้แก่ โกศบรรจุอัฐิ เครื่องถ้วยดังกล่าวเทียบได้กับเครื่องถ้วยจากแหล่งเตาสวรรคโลก ของสุโขทัย กำหนดอายุในราวพุทธศตวรรษที่ ๒๑ – ๒๒ และแนวโบราณสถานเก่าที่ล้มทับเครื่องถ้วยดังกล่าวน่าจะมีอายุในราวพุทธศตวรรษที่ ๒๒ ลงมา จึงกล่าวได้ว่าพระอุโบสถหลังเก่านี้อาจจะสร้างขึ้นตั้งแต่ในสมัยอยุธยาตอนปลายหรือหลังจากน้น แต่ไม่น่าจะเก่าไปกว่าสมัยอยุธยาตอนปลาย ซึ่งสอดคล้องกับขนาดของอุโบสถที่มีขนาดเล็กและลักษณะส่วนฐานของอุโบสถเป็นแนวเส้นโค้งท้องช้างซึ่งเป็นรุปแบบที่นิยมกันในสมัยอยุธยาตอนปลาย

อุโบสถ อุโบสถหลังเก่าวางตัวในแนวตะวันออก – ตะวันตกหันหน้าออกทางทิศตะวันออก ห่างจากแม่น้ำนครชัยศรีประมาณ ๑๐๐ เมตร สร้างบนเนินดินที่ปรับแต่งเป็นพื้นราบรุปสี่เหลี่ยมผืนผ้ามีแนวเขื่อนอิฐก่อโดยรอบสูงจากระดับพื้นดินประมาณ ๑ เมตร ด้านนอกปรากฏแนวกำแพงล้อมรอบทั้ง ๔ ด้าน มีประตูทางเข้าด้านหน้าและด้านข้างทั้งสองข้าง ลักษณะซุ้มประตูเป็นทรงคฤหประดับยอดด้วยเจดีย์ทรงกลม ด้านหน้ามีหลังคาเฉลียงซึ่งของเดิมพังสูญหายไป

อุโบสถเป็นอาคารทรงโรงอยู่ในผังสี่เหลี่ยมผืนผ้า ก่ออิฐสอปูนทับสูงสอบขึ้นข้างบน ส่วนฐานเป้นฐานบัวลูกแก้วอกไก่แบบโค้งท้องสำเภาเรือ ผนังสกัดก่ออิฐสอปูนขึ้นไปชนอกไก่ผนังสกัดด้านหน้าเจาะช่องประตู ๒ ช่อง ด้านหลังเจาะช่องประตู ๑ ช่องผนังด้านข้างเจาะช่องหน้าต่างด้านละ ๓ ช่อง ช่องประตูหน้าต่างไม่มีวุ้มประดับ หลังคามุงกระเบื้องดินเผาไม่เคลือบสี เครื่องบนหลังคาเป็นโครงสร้างเครื่องไม้ มีหน้าบันด้านหน้าและหลัง บริเวณลุ่มแม่น้ำนครชัยศรีพบอุโบสถที่มีรูปแบบคล้ายอุโบสถหลังนี้คืออุโบสถวัดละมุด (อยู่ห่างไปประมาณ ๒ กิโลเมตร) แต่จากการศึกษาพบว่าสร้างในระยะเวลาหลังกว่าและได้รับรูปแบบมาจากอุโบสถหลังเก่าวัดบางพระ
มีเจดีย์ที่มุมอุโบสถด้านหน้า ๒ องค์ จากการศึกษาพบว่าสร้างในคราวเดียวกันกับอุโบสถ เจดีย์ทั้งสององค์มีรูปแบบเหมือนกัน คือประกอบด้วยส่วนฐานเป็นชุดฐานสิงห์ซ้อนกัน ๓ ชั้น เพิ่มมุมไม้สิบสองซ้อนลดหลั่นกันไป มีบัวทรงคลุ่มประดับปูนปั้นรูปกลีบบัวหงายรองรับองค์ระฆัง มีชั้นเชิงบาตรประดับปูนปั้นรุปกลีบบัวยาวสลับกัน ต่อด้วยหน้ากระดานประดับปูนปั้นลายใบไม้ดอกไม้ ส่วนยอดชำรุดเสียหาย รูปแบบที่กล่าวมานี้ปรากฏในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นช่วงรัชกาลที่ ๑ – ๓ ซึ่งก็น่าจะได้อิทธิพลจากงานศิลปกรรมของช่างหลวงในสมัยรัชกาลที่ ๓

จิตรกรรมฝาผนังอุโบสถหลังเก่า วัดบางพระ
จิตรกรรมฝาผนังนี้ปรากฏอยุ่ด้านใน-ยังไม่มีการบูรณะซ่อมแซมในยุคหลัง สภาพลบเลือนเหลือภาพอยู่ประมาณร้อยละ ๖๐ ของภาพทั้งหมด บนผนังสกัดด้านหลังเขียนภาพไตรภูมิโลกสัณฐาน ผนังสกัดด้านหน้าเขียนภาพพุทธประวัติฉากใหญ่ตอนมารผจญ – ชนะมาร บนผนังด้านแปทั้งสองด้านเหนือระดับช่องหน้าต่างแบ่งพื้นที่ออกเป้นสามแถว สองแถวบนเขียนภาพเทพชุมนุมแถวล่างเขียนภาพอดีตพระพุทธเจ้า ด้านล่างของผนังทั้งสี่ด้านระหว่างช่องหน้าต่างภาพลบเลือนไปมาก สันนิษฐานว่าแต่ละห้องเขียนภาพทศชาติชาดก จากการศึกษารูปแบบการวางตำแหน่งภาพ การลงเส้นระบายสี การเขียนสถาปัตยกรรมต่างๆ ฯลฯ จิตรกรรมฝาผนังวัดบางพระนั้น น่าจะเขียนขึ้นโดยช่างท้องถิ่นที่น่าจะได้รับอิทธิพลมาจากฝีมือช่างหลวงในสมัยรัชกาลที่ ๓ เนื่องจากลักาณะงานของจิตรกรรมฝาผนังนั้น มีการลอกเลียนรูปแบบกันได้เสมอ โดยเฉพาะหากเป็นงานท้องถิ่น ก็ย่อมมีโอกาสที่จะรับอิทธิพลงานจิตรกรรมฝาผนังจากเมืองหลวงได้และไม่น่าจะเป็นงานจิตรกรรมสมัยหลังรัชกาลที่ ๔ เนื่องจากในสมัยรัชกาลที่ ๔ รุปแบบการจัดวางตำแหน่งเนื้อหาจิตรกรรมได้เปลี่ยนไปมากและไม่มีรูปแบบที่ชัดเจน จิตรกรรมฝาผนังในผนังอุโบสถวัดบางพระนี้จึงน่าจะเขียนขึ้นในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นราวช่วงรัชกาลที่ ๓ – ๔ หรือหลังจากนั้นเล็กน้อยตามเงื่อนไขของลักษณะงานช่างท้องถิ่น

เอกสารอ้างอิง สิโรตน์ ภินันท์รัชต์ธร ." จิตรกรรฝาผนังอุโบสถหลังเก่า วัดบางพระ ".สารนิพนธ์ ๒๕๓๘

Create Date : 07 กรกฎาคม 2550

Last Update : 7 กรกฎาคม 2550 20:30:51 น.

7 comments

Counter : 2642 Pageviews.

วัดดูสัปปายะดีค่ะ น่าจะมีการบูรณะ ในจุดที่สึกกร่อนแตกร้าวนะคะ

โดย: เอสเจ~*

วันที่: 7 กรกฎาคม 2550 เวลา:20:30:34 น.

รูปเป็นรูปเก่าตอนที่สำรวจและบูรณะครับ ตอนนี้ซ่อมแซมและรักษาสภาพแล้วครับ

โดย: orcahappy (orcahappy

) วันที่: 7 กรกฎาคม 2550 เวลา:20:44:32 น.

ดีมากมีความรู้

โดย: เจม IP: 222.123.179.230 วันที่: 19 มิถุนายน 2551 เวลา:18:13:59 น.

ดีมาก

โดย: อาม IP: 222.123.179.230 วันที่: 19 มิถุนายน 2551 เวลา:18:15:22 น.

ถ้าผ่านไป จะแวะไปให้ได้เลย

ชอบๆๆๆ ชอบวัด

ยังเคยคิดเลยว่า จะทำบล็อคเฉพาะเกี่ยวกับวัดต่างๆในประเทศไทย

แต่ก้อเป็นคนไม่ใช่เดินทางบ่อยมาก ก้อเลยคิดว่าเอาวัดใน กทม. น่าจะพอ

แต่จนแล้วจนรอด ก้อยังไม่ได้ทำเลย
เนื่องจากสังขารไม่ให้ อิอิ

โดย: unsa

วันที่: 9 กันยายน 2551 เวลา:16:40:43 น.

คุณเหมียวออก้า

มีวัดแบบนี้อีกเพียบเลย เสียดายที่เจ้าอาวาส ไม่ดูแลศิลปะของชาติ เสียดายเสียดายเสียดาย

ไม่ทราบเคยมาวัดอ่างศิลา ที่ชลบุรี รึยังคะ?
งานลงรักปิดทองประตูหน้าต่างโบสถ์ ชำรุดมากๆๆๆๆ

ชื่นชม ช่วยๆๆกันรักษาศิลปะไทยไว้เยอะๆๆๆๆๆค่ะ
ดีใจที่มีคนเห็นคุณค่านะคะ

โดย: โลกนี้สีรุ้ง IP: 114.128.57.36 วันที่: 20 ธันวาคม 2551 เวลา:13:52:41 น.

whenever you felt that your heart is going to breakdown
feel it with the love of God ask for his and then you will
find out what is the truth love in Your life as he does for me!

GOD always forgive your mistake
the one that you cant even forget,
he always does it and always being with us
to help and blesss us for us whose heart is full of him

โดย: da IP: 124.120.15.123 วันที่: 19 เมษายน 2553 เวลา:1:40:33 น.