Bloggang.com : : อุปรากรจีน : ชุดงิ้วหมวดชุดคลุม 行头

ชุดงิ้วหมวดชุดคลุม 行头 - 帔

หมวดชุดคลุม

การใช้งาน: ใช้กับราชวงศ์และผู้มียศถาบรรดาศักดิ์ยามปกติ ไม่เป็นทางการ

รูปแบบ: ปกใหญ่ยาวลงมา ดุมข้าง มีผ้าขาวต่อยาวจากชายแขนเสื้อ ผ่าข้างทั้งสองด้านของชุด
ชุดชายยาวถึงหลังเท้า ชุดหญิงยาวเลยเข่านิดหน่อย ปักลวดลายด้วยดิ้นหรือไหมสีต่างๆ

ที่มา: พัฒนามาจากชุดพิธีการของสตรีชั้นสูงในสมัยราชวงศ์หมิง
แต่เดิมแขนเสื้อพอดีแขน ช่วงปกเป็นแถบพาดยาวลงมา
จนถึงในสมัยปลายราชวงศ์หมิง แขนเสื้อมีการพัฒนาให้กว้างขึ้น แถบปกลดความยาวให้สั้นลง

จุดเด่น: ชุดนี้ถือได้ว่าเป็นชุดที่สวยงามด้วยความเรียบง่าย
ปกสองด้านที่ยาวลงมาเว้นให้เห็นช่องว่างช่วงคอและชุดด้านใน
ช่วงหน้าอกพัฒนาจากการติดดุมมาเป็นชายผ้าสองเส้นเล็กๆที่พริ้วตามการเคลื่อนไหว
เหมาะสมกับเป็นชุดที่จะสวมใส่ยามพักผ่อน ไม่เป็นทางการของบรรดาผู้มีอันจะกิน
เพราะชุดนี้นอกจากจะดูสมสถานภาพตัวละครแล้ว ยังสะดวกแก่การเคลื่อนไหวและร่ายรำ

วัตถุดิบ: ผ้าต่วนหรือผ้าซาติน ชนิดหลังค่อนข้างจะนุ่มเบา

ลวดลาย: ฮ่องเต้ใช้ลายมังกร ฮองเฮาและพระสนมใช้หงส์ ไทเฮาใช้มังกรและหงส์
นอกเหนือจากนั้นดูที่ตัวละคร บ้างดอกไม้ บ้างตัวอักษรมงคล ฯลฯ

สี: ราชวงศ์ใช้สีเหลือง งานมงคลใช้สีแดง ผู้สูงอายุใช้สีเขียวขี้ม้า นอกนั้นดูที่ความเหมาะสม

การปัก: ชุดสีเหลืองปักด้วยไหม สีอื่นๆจะปักเป็นไหมล้วนหรือปักไหมแล้วตัดเส้นด้วยดิ้นทองก็ได้

ชุดคลุมฮ่องเต้
เป็นชุดที่ใช้กับตัวละครฮ่องเต้ สีเหลือง ปักลายมังกรวง ชุดผ่าหน้า มีกระดุมติดบริเวณหน้าอก เชือกสองเส้นกลางหน้าอกไม่ต้องผูกปม ปล่อยห้อยลงมาตามปกติ
ภาพ: หลิวซิ่ว จากงิ้วเรื่อง ต่าจินจวน

ชุดคลุมลายสิริมงคล
ใช้กับตัวละครคหบดีหรือข้าราชการระดับกลาง
โดยทั่วไปจะใช้สีเข้ม (ม่วง แดงเลือดหมู น้ำเงิน เขียวขี้ม้า)
มีการปักลายมงคล เช่น ตัวอักษร ซิ่ว (อายุยืน) นกกะเรียน ฯลฯ
ภาพ: หลินเห้อ จากงิ้วเรื่อง เฉียนคุนฝูโซ่วจิ้ง

ชุดคลุมบุรุษสีแดง
ตัวละครบัณฑิตที่ได้ตำแหน่งหรือมีงานมงคล เช่น จอหงวน เจ้าบ่าว จะใช้ชุดประเภทนี้
รวมถึงฉากที่ได้กลับมาอยู่ด้วยกันหลังจากพลัดพรากจากกันไป
ใช้สีแดงสดปักลายดอกไม้ด้วยไหมห้าสี
ภาพ: ไป๋ซื่อจง จากงิ้วเรื่อง วั่งเจียงถิง

ชุดคลุมสตรีสีแดง
ใช้คู่ชุดคลุมบุรุษสีแดง การปักลวดลายเหมือนกันชุดคลุมบุรุษสีแดง เพราะต้องใช้คู่กัน กระโปรงจีบ สีแดงเช่นเดียวกับเสื้อ
ภาพ: ถานจี้เอ๋อร์ จากงิ้วเรื่อง วั่งเจียงถิง

ชุดคลุมฮองเฮา
ใช้กับฮองเฮาและกุ้ยเฟย สีเหลือง ปักลายหงส์วง สวมใส่กับกระโปรงจีบ
ภาพ: กัวเฟย จากงิ้วเรื่อง ต่าจินจวน

ชุดคลุมสตรีที่ผ่านการสมรสแล้ว
ใช้กับสตรีที่แต่งงานแล้ว การปักลวดลายจะเน้นลายที่ให้ความรู้สึกสง่า เรียบร้อย
ลวดลายไม่มากมายเท่ากับชุดสตรีที่ยังไม่ผ่านการแต่งงาน
ภาพ: ไป๋ซู่เจิน จากงิ้วเรื่อง นางพญางูขาว

ชุดคลุมสตรีที่ยังไม่ผ่านการสมรส
ใช้กับลูกสาวคหบดีหรือลูกขุนนาง (ต้าเจียกุยซิ่ว หรือ คุณหนู)
การปักลายจะปักเต็มตัว ถ้าเป็นดอกไม้ก็มาเป็นกิ่งเป็นก้าน
การวางลายเป็นอิสระ ไม่จำเป็นต้องปักเป็นตำแหน่งตายตัวเหมือนชุดบางประเภท
ให้ความรู้สึกผ่อนคลาย อิสระ ราวกับสตรีในวัยที่ยังไม่ผ่านการแต่งงาน
ภาพ: ตู้ลี่เหนียง จากงิ้วเรื่อง หมู่ตันถิง

ชุดคลุมสตรีลายคู่
ที่ว่าเป็นลายคู่ กล่าวคือ การปักลายจะปักในสองด้านขนานกันทั้งซ้ายขวา
ในบางชุดจะทำเป็นลายคู่ แต่ก็ยังมีการแบ่งเป็นภาพหลักภาพรองที่คู่กันอย่างชัดเจน
การปักลายเช่นนี้ทำให้ตัวละครที่สวมใส่ดูมีความมั่นคง หนักแน่น
ใช้กับสาวน้อยวัยกำดัด หรือหญิงสาวผู้อยู่ในจารีตประเพณี
ภาพ: ชุยอิงอิง จากงิ้วเรื่อง ซีเซียงจี้

ชุดคลุมไทเฮา
ชุดลำลองสำหรับไทเฮา สีเหลือง ปักลายมังกรและหงส์
ด้านล่างสวมกระโปรงจีบใหญ่ ปักลายดอกไม้รอบๆชาย
ด้านหน้าและหลังของกระโปรงทำเป็นชายผ้าสี่เหลียมตรงลงมา จะปักลายหรือไม่ก็ได้
โดยปกติจะใช้กระโปรงสีเขียวขี้ม้า แสดงถึงความสูงศักดิ์และหนักแน่น
ภาพ: ง่อก๊กไท่ จากงิ้วเรื่อง สามก๊ก

ชุดคลุมหญิงชรา
ใช้กับตัวละครหญิงสูงอายุที่มีฐานะ
แม้ว่าชุดคลุมสตรีวัยรุ่นกับหญิงชราจะใช้การปักลายดอกเหมือนกัน แต่คอเสื้อด้านล่างต่างกัน
คอเสื้อด้านล่างของชุดคลุมหญิงชราจะเป็นแบบคอเสื้อชุดคลุมบุรุษ คือเป็นมุมสี่เหลี่ยม
ต่างกับชุดคลุมของสตรีจะเป็นรูปทรงหัวคทาหยูอี้ (ยู่อี่)
ภาพ: ชุยฟูเหริน จากงิ้วเรื่อง ซีเซียงจี้

ชุดคลุมเจ้าแม่กวนอิม
เป็นชุดสำหรับบทเจ้าแม่กวนอิมโดยเฉพาะ ใช้ดิ้นเงินปักเป็นลายไผ่
เพื่อแสดงถึงถิ่นพำนักของท่านที่อยู่ในป่าไผ่ม่วงแห่งทะเลใต้
ภาพ: เจ้าแม่กวนอิม จากงิ้วเรื่อง หลี่อวี๋เซียนจื่อ

ข้อมูลชุดงิ้วในบทความนี้ เป็นข้อมูลของชุดงิ้วปักกิ่ง (京剧) ซึ่งยึดถือแบบแผนมาจากงิ้วคุนฉวี่ซึ่งถือเป็นบรรพบุรุษแห่งงิ้วทั้งปวง (百戏之祖) โดยในวงวิชาการที่ศึกษาเรื่องงิ้วจะทราบกันว่า แบบชุดงิ้วปักกิ่งและงิ้วคุนฉวี่มีระเบียบแบบแผนที่สืบทอดกันมาแต่โบราณและเคร่งครัด จนเป็นแบบอย่างให้กับงิ้วท้องถิ่นประเภทอื่นๆนำไปพัฒนาหรือประยุกต์การใช้งานออกไปอย่างกว้างขวาง ในขณะที่งิ้วปักกิ่งและงิ้วคุนฉวี่ยังคงพยายามรักษาแบบแผนนี้ไว้ จนกลายมาเป็นเอกลักษณ์ของตนเอง

บทความเรื่องชุดงิ้วจะแบ่งเป็น 5 หมวด คือ
1.หมวดชุดบรรดาศักดิ์
2.หมวดชุดคลุม
3.หมวดชุดเกราะ
4.หมวดชุดลำลอง
5.หมวดชุดอื่นๆ แบ่งเป็นสี่หมวดย่อย และหมวดเครื่องแต่งกายเพิ่มเติมคือ
5.1ชุดแบบยาว
5.2ชุดแบบสั้น
5.3ชุดแบบเฉพาะ
5.4ชุดอุปกรณ์เสริม
และ เครื่องแต่งกายเพิ่มเติม

โดยสี่หมวดแรกเป็นการจัดหมวดตามประเภทชุด ส่วนหมวดสุดท้าย (หมวดชุดอื่นๆ) มีลักษณะเฉพาะและยากจะจัดเข้าพวกกับสี่หมวดแรก จึงไว้ในหมวดชุดอื่นๆรวมทั้งปิดท้ายด้วยเครื่องแต่งกายเพิ่มเติม

ดังนั้นข้อมูลเหล่านี้จะมีบางส่วนที่ไม่สามารถพบเห็นได้จากงิ้วไทย เนื่องจากคนไทยเชื้อสายจีนส่วนมากเป็นชาวแต้จิ๋ว จึงมักคุ้นเคยกับงิ้วแต้จิ๋วมากกว่า ซึ่งงิ้วแต้จิ๋วก็มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวในการแสดงและการแต่งกายที่แต่งต่างออกไป จึงขอเรียนให้ทราบไว้ ณ ที่นี้ เพื่อความเข้าใจที่ถูกต้องประกอบการพิจารณาอ่านบทความ

Create Date : 06 ตุลาคม 2553

Last Update : 9 ตุลาคม 2553 10:30:02 น.

0 comments

Counter : 9089 Pageviews.