ยาฆ่าเชื้อตกค้างในเนื้อหมู Chlortetracycline
CTC
-เป็นยาปฏิชีวนะตัวแรกในกลุ่ม Tetracycline ถูกค้นพบในปี พ.ศ. 2491
-ผลิตจากเชื้อ Streptomyces aureofaciens
-ออกฤทธิ์ต่อเชื้อแบคทีเรียแกรมบวก เชื้อแบคทีเรียแกรมลบ ริคเกตเชีย และไวรัสบางชนิด
สหภาพยุโรป EU
-อนุญาตให้ใช้ CTC เป็นยาป้องกันโรค รักษาโรค โดยกำหนดค่า Maximum Residue Limit พบได้ในกลุ่มเนื้อสัตว์ทุกชนิด
รวมกันไม่เกิน 200 ส่วนในพันล้านส่วน (ppb)
สำหรับประเทศไทย
-ได้ยกเลิกการใช้ CTC เป็นสารเร่งการเจริญเติบโตในอาหารสัตว์ (ประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์, 2546) เมื่อวันที่ 11 มิ.ย. 2546
Wells (1996)รายงานว่า
-สุกรที่ได้รับ CTC ปริมาณ 110 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมในอาหาร โดยให้อย่างต่อเนื่องตลอดระยะเวลา 31 วัน และส่งสุกรเข้าโรงฆ่าโดยไม่หยุดใช้ยา จะพบระดับของ CTC ตกค้างในตับ, ไต และไขมันเท่ากับ 0.85, 1.01 และ 0.05 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ตามลำดับ
-จากการศึกษาพบว่าการหยุดใช้ยา 3 วัน ก่อนส่งสุกรเข้าโรงฆ่าจะพบระดับของ CTC ตกค้างในตับ ไต และไขมันลดลง คือ 0.09, 0.15 และ 0.01 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ตามลำดับ
-และพบว่าการหยุดใช้ยา 10 วัน ก่อนส่งสุกรเข้าโรงฆ่าไม่พบการตกค้างของ CTC ในตับ ไต และไขมัน
การศึกษานี้
-ใช้อุปกรณ์เก็บตัวอย่าง เช่น ช้อน และถุงเก็บตัวอย่างที่ผ่านการฆ่าเชื้อ สุ่มเก็บตัวอย่างอาหารสุกร แต่ละตัวอย่างน้ำหนักไม่น้อยกว่าครึ่งกิโลกรัม แต่ไม่เกิน 1 กิโลกรัม ส่งตัวอย่างอาหารสุกรที่สุ่มเก็บ วิเคราะห์หาปริมาณ CTC ด้วยเครื่อง High Performance Liquid Chromatograph (HPLC) ที่ห้องปฏิบัติการกลุ่มตรวจสอบคุณภาพอาหารสัตว์ สำนักตรวจสอบคุณภาพสินค้าปศุสัตว์ กรมปศุสัตว์ เก็บตั้งแต่เดือนตุลาคม 2547ถึง พฤษภาคม 2548
สรุปผล
อาหารสุกรจากพื้นที่สสอ.4 พบ CTC มากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 72.92 ซึ่งเป็นสัดส่วนที่สูงมากเมื่อเปรียบเทียบกับสสอ.อื่น เนื่องจาก
-ผู้เลี้ยงสุกรในพื้นที่สสอ.นี้ส่วนใหญ่เป็นเกษตรกรรายย่อย นิยมผสมอาหารสุกรใช้เอง
-ประกอบกับ CTC เป็นยาปฏิชีวนะที่มีราคาถูก หาซื้อได้ง่าย ใช้ได้ผล
จึงพบการใช้ CTC มากกว่าในพื้นที่สสอ.อื่น
อาหารสุกรน้ำหนักเกิน 15 กิโลกรัมถึง 60 กิโลกรัม พบ CTC มากที่สุด สอดคล้องกับ Producers Cooperative Association (2003) รายงานว่าในอาหารสุกรน้ำหนัก 15 กิโลกรัมถึงน้ำหนัก 45 กิโลกรัม นิยมใช้ CTC ในสุกรเล็ก เนื่องจากสุกรระยะนี้มักมีปัญหาเกี่ยวกับโรคท้องร่วงที่เกิดจากเชื้ออีโคไล (Colibacillosis) ซึ่งจัดเป็นโรคที่อันตรายที่สุดโรคหนึ่งในสุกร (วินัย, 2527) มงคล และคณะ
ข้อเสนอแนะ
อาหารสุกรน้ำหนักเกิน 60 กิโลกรัมถึงส่งตลาด พบ CTC ในทุกระดับปริมาณ และพบถึงร้อยละ 13.72 ของตัวอย่างที่ตรวจพบ CTC ทั้งหมด หรือร้อยละ 5.77 ของตัวอย่างที่เก็บทั่วประเทศ ซึ่งไม่ควรมีการตรวจพบ เนื่องจากเป็นอาหารระยะหยุดยา (Withdrawal) และกรมปศุสัตว์ไม่อนุญาตให้ใช้ CTC ในการผลิตอาหารสัตว์เพื่อขาย ซึ่งต้องติดตามว่าการพบ CTC เกิดจากสาเหตุการปนเปื้อน หรือการจงใจใช้ CTC ในอาหารสัตว์เพื่อการรักษาโรค ควบคุมโรค เร่งการเจริญเติบโต และไม่หยุดการใช้ก่อนส่งสุกรเข้าโรคฆ่า ซึ่งจากข้อมูลการศึกษาไม่สามารถสอบย้อนได้ เนื่องจากระยะการเลี้ยงสุกรน้ำหนักเกิน 60 กิโลกรัม ถึงส่งตลาด อาจใช้เวลามากกว่า 1 เดือน ซึ่ง FDA (2004) แนะนำให้หยุดยาก่อน 5-14 วัน ก่อนส่งสุกรเข้าโรงฆ่า แล้วแต่ระดับการใช้ CTC
กรณีการใช้ CTC ในอาหารสุกรเพื่อการรักษาโรค การควบคุมโรค เกษตรผู้ผสมอาหารสุกรเองต้องใช้ CTC ภายใต้การควบคุมของสัตวแพทย์ผู้ควบคุมฟาร์ม ผู้ประกอบการผลิตอาหารสัตว์เพื่อขายต้องขึ้นทะเบียนอาหารสัตว์ผสมยาตามพระราชบัญญัติยาพ.ศ. 2510 และใช้ CTC ภายใต้การควบคุมของสัตวแพทย์ผู้ควบคุมฟาร์มและสัตวแพทย์ผู้ควบคุมโรงงานผลิตอาหารสัตว์ ซึ่งต้องรับผิดชอบในการวินิจฉัยโรค การสั่งใช้ยา ปริมาณการใช้ CTC ในสูตรอาหารสุกร ระยะการหยุดยาก่อนส่งสุกรเข้าโรงฆ่า การใช้ CTC เกินกำหนด 14 วันติดต่อกันตามข้อกำหนด Feed Additive Compendium (2006) เพื่อป้องกันปัญหาการเกิดเชื้อดื้อยาในมนุษย์ และการใช้ CTC เพื่อการรักษาโรค ต้องใช้เฉพาะในฟาร์มสุกรที่เป็นโรค และได้รับการวินิจฉัยโรคแล้วเท่านั้น
Study of chlortetracycline in complete feed for pigs fed in various Regional Bureaus of Animal Health and Sanitary อดุลย์ เพิ่มผล อดิลักข์ เล็บนาค สำนักพัฒนาระบบและรับรองมาตรฐานสินค้าปศุสัตว์ กรมปศุสัตว์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 2549
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 2 คน [
