แง่คิดดีๆ จากชายชราผู้จากไป

โดย พิษณุ นิลกลัด

(ยกมาจากอีเมล์ส่งต่อ)

สัปดาห์สุดท้ายของปี 2548

ผมไปงานสวดและงานเผาศพผู้ชายวัย 81 ปีที่ผมรู้จักเขามา

ยาวนาน 30 ปี
ไม่ใช่ญาติ แต่สนิทกันรักใคร่เสมือนญาติ

ก่อนเสียชีวิตไม่กี่วันเขาสั่งลูกและภรรยาแบบคนไม่ครั่นคร้ามความตายว่า

สวดสามวันแล้วเผา

ไม่ต้องบอกใครให้วุ่นวาย

อย่าเศร้า

อย่าร้องไห้

ทุกคนต้องมีวันนี้

เพียงแต่เขาอยู่หัวแถวเลยต้องไปก่อน

แล้วลูกเมียก็ทำตามคำสั่ง

สวดสามวันเผา

งานสวด 3 คืนมีคนฟังพระสวดคืนละ  14 คน

คือเมีย ลูก หลาน!

เขย สะใภ้

และผมซึ่งเป็นคนนอก

เป็นงานศพที่มีคนไปร่วมงานน้อยที่สุดเท่าที่ผมเคยไปฟังสวด

วันเผามีเพิ่มเป็น 17 คน

สามคนที่เพิ่มเป็นเพื่อนบ้านที่เคยคุยด้วยเกือบทุกเย็น

คนหนึ่งเป็นแม่ค้าล็อตเตอรี่ที่เคยยืมเงินแล้วไม่มีสตังค์จ่าย

เลยเอาล็อตเตอรี่ทยอยผ่อนใช้หนี้แทนเงินงวดละสองใบคนหนึ่ง

และคนสุดท้ายเป็นหญิงที่ผู้ตายเคยผูกปิ่นโตทุกมื้อเย็น

ทั้งสามคนบอกว่าเกือบมาไม่ทันเผา

เคราะห์ดีที่แวะไปเยี่ยมที่โรงพยาบาล

เจ้าหน้าที่บอกว่าเสียชีวิตไปแล้ว 3 วัน

หลังฌาปนกิจพระกระซิบถามเจ้าหน้าที่วัดว่าเจ้าของงานจ่ายเงินค่าศาลาสวดพระอภิธรรมแล้วหรือยัง

พระท่านคงไม่เคยเห็นงานศพที่มีคนน้อยแบบที่ผมก็รู้สึกตั้งแต่สวดคืนแรก

จริงๆ แล้วผู้ตายเป็นคนค่อนข้างมีสตังค์

ทำงานธนาคารแห่งประเทศไทยจนเกษียณอายุที่ ตำแหน่งหัวหน้าหน่วย

แต่ด้วยความที่รักและศรัทธาอาจารย์ป๋วย อึ๊งภากรณ์

อดีตผู้ว่าการแบงค์ชาติ

จึงดำเนินชีวิตแบบไม่ปรารถนา ให้ใครเดือนร้อน
-

แม้กระทั่งวันตาย

ผมสนิทกับเขาเพราะเขามีความฝันในวัยเด็กอยากเป็นนักประพันธ์แบบไม้เมืองเดิม

ที่เขาเคยนั่งเหลาดินสอและวิ่งซื้อโอเลี้ยงให้

เมื่อตัวเองเป็นนักเขียนไม่ได้ พอมาเจอะผมที่เป็นนักข่าวก็เลยถูกชะตาและให้ความเมตตา

การมีโอกาสได้พูดได้คุยกับเขาตามวาระโอกาสตลอด 30 ปี

ทำให้ได้แง่คิดดีๆมาใช้ในการดำรงชีวิต

วันหนึ่งเขารู้ว่าขโมยยกชุดกอล์ฟของผมไปสองชุดราคา 4 แสนกว่าบาท

เขาปลอบใจผมว่า

'ของที่หายเป็นของฟุ่มเฟือยของเรา

แต่มันอาจเป็นของจำเป็นสำหรับลูกเมียครอบครัวเขา

คิดซะว่าได้ทำบุญ จะได้ไม่ทุกข์'

เขามีวิธีคิด 'เท่ๆ'

แบบผมคิดไม่ได้มากมาย

เป็นต้นว่า

สุขและทุกข์อยู่รอบตัวเรา

อยู่ที่ว่าเราจะเลือกหยิบเลือกคว้าอะไร

คงเป็นเพราะเขาเลือกคว้าแต่ความสุข

ช่วงปีสุดท้ายของชีวิตเขาต่อสู้กับโรคชรา

เบา หวาน หัวใจ ความดัน เกาต์

และไตทำงานเพียง 5 เปอร์เซ็นต์โดยไม่ปริปากบ่น

แถมยัง สามารถให้ลูกชายขับรถพาเที่ยวในวันหยุดสุดสัปดาห์

โดยที่ตัวเองต้องหิ้วถุงปัสสาวะไปด้วยตลอดเวลา

เนื่องจากไตไม่ทำงาน ปัสสาวะเองไม่ได้

 6 เดือนสุดท้ายของชีวิตต้องนอนโรงพยาบาลสามวันนอนบ้านสี่วันสลับกันไป

เวลาลูกหลาน หรือเพื่อนของลูกรวมทั้งผมด้วยไปเยี่ยมที่โรงพยาบาล

เขามีแรงพูดติดต่อกันไม่เกิน 10 นาที

แต่ 10 นาที ที่พูด มีแต่เรื่องสนุกสนาน

เรียกรอยยิ้มและเสียงหัวเราะจากคนไป เยี่ยมไข้

ทุกคนพูดตรงกันว่า

'คุณตาไม่เห็นเหมือนคนป่วยเลย

ตลกเหมือนเดิม'

พอแขกกลับ

ลูกหลานถามว่าทำไมคุยแต่เรื่องตลก

เขาตอบว่า

 'ถ้าคุยแต่เรื่องเจ็บป่วย

วันหลังใครเขาจะอยากมาเยี่ยมอีก'

เขาเป็นคนชอบคุยกับผู้คนไม่ว่าจะอยู่บนเตียงคนไข้หรืออยู่บนรถแท็กซี่

บ่อยครั้งที่นั่งรถถึงหน้าบ้านแล้ว

แต่สั่งให้โชเฟอร์ขับวนรอบหมู่บ้านเพราะยังคุย

ไม่จบเรื่อง

แล้วจ่ายเงินตามมิเตอร์!

 4 เดือนสุดท้ายของชีวิตแพทย์ที่รักษาโรคไตมาตั้งแต่สมัยเป็นแพทย์อินเทิร์น

จนกระทั่งเป็นหัวหน้าแผนกแนะนำให้พักรักษาตัวในโรงพยาบาลให้แข็งแรงแล้วค่อย

กลับบ้าน

แต่อยู่ได้ 4 วันเขาวิงวอนหมอว่าขอกลับบ้าน

หมอซึ่งรักษากันมา 16 ปีไม่ยอม

เขาพูดกับหมอด้วยความสุภาพว่า

 'ขอให้ผมกลับบ้านเถอะ

ผมอยากฟังเสียงนกร้อง'

คุณหมอไม่รู้หรอกว่าคนคิดถึงบ้านมันเป็นอย่างไร

เพราะ พอเสร็จงานหมอก็กลับบ้าน'

หมอได้ฟังแล้วหมดทางสู้

ยอมให้คนไข้กลับบ้าน

แต่กำชับให้มาตรวจตรงตามเวลานัดทุกครั้ง

 1 เดือนถึงวาระสุดท้ายของชีวิต

เขาสูญเสียการควบคุมอวัยวะของร่างกายเกือบทั้งหมด

เคลื่อนไหวได้อย่างเดียวคือกะพริบตา

แต่แพทย์บอกว่าสมองของเขายังดีมาก

เวลาลูก เมียพูดคุยด้วยต้องบอกว่า

'ถ้าได้ยินพ่อกะพริบตาสองที'

เขากะพริบตาสองทีทุกครั้ง!

เห็นแล้วทั้งดีใจและใจหาย

เขายังรับรู้

แต่พูดไม่ได้

นี่กระมังที่เรียกว่าถูกขังในร่างของตนเอง

สิบวันก่อนพลัดพราก

ภรรยากระซิบข้างหูว่า

 ' พ่อสู้นะ '

เขาไม่กะพริบตาซะแล้ว

ทั้ง ๆ ที่ก่อนหน้านี้สองเดือนเคยตอบว่า

 ' สู้ '

เขาสู้กับสารพัดโรคด้วยความเข้าใจโรค

สู้ชนิดที่หมอออกปากว่า

' คุณลุงแกสู้จริงๆ '

ตอนที่วางดอกไม้จันทน์

ผมนึกถึงประโยคที่แกพูดกับลูกเมื่อสี่เดือนก่อนว่า

'โรคภัยมันเอาร่างกายของพ่อไปแล้ว

อย่าให้มันเอาใจของเราไปด้วย'

'แง่คิดดีๆ จากชายชราที่จากไป '

สอนให้เรารู้ว่า...

เราเกิดมาพร้อมกับจิตใจบริสุทธิ์

และมันสมองมหัศจรรย์

ที่จะสามารถเรียนรู้

แยกแยะเรื่องดีๆและสิ่งร้ายๆในชีวิต

จงใช้โอกาสดีๆที่ร่างกายและจิตใจของเรา

ยังทำอะไรๆได้อย่างที่สมองสั่ง

จงเรียนรู้

และสร้างประโยชน์สุข

ให้กับตนเองและผู้อื่นอย่างพอเพียง

และดำรงชีวิตอย่างพอเพียงทางเศรษฐกิจ!

หากทุกๆครั้งที่เรียนรู้

เราล้ม

เราพลาดอาจจะรู้สึกท้อบ้างในบางที

แม้ไม่มีกำลังกายที่จะลุกในทันที..แต่ข้อให้มีกำลังใจที่จะสู้ต่อไป

ถ้าเราเรียนรู้...ก็จะทำให้เราพบว่า

การล้มหรือพลาดครั้งต่อไป

เราจะไม่เจ็บเท่าเดิม

  :-)