ไลเค่น ตัวบ่งชี้สภาพอากาศ
ถ้าคุณเห็นต้นไม้ที่คุณรักเป็นเช่นนี้ คุณอาจจะตกใจ เหมือนที่เราเคยรู้สึกมาก่อน แต่ไม่มีอะไรน่าตกใจหรอกครับ เพราะเจ้าดอกดวงด่างๆ ต่างๆ สีนี้คือ ไลเค่น
ต้องออกตัวไว้ก่อนนะครับว่า หนูหล่อไม่มีความรู้ทางวิชาการ ในเรื่องนี้ ได้แต่อ่านมาบ้าง ฟังมาบ้าง ผิดถูกอย่างไร ต้องช่วยค้นคว้าเพิ่มเติมด้วยครับ
จากหนังสือ ภูหลวง ของ ทัสชัย บุญเนือง ในหัวข้อ ไลเค่น สิ่งมีชีวิตมหัศจรรย์ กล่าวไว้ว่า
ไลเค่นเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะคล้ายพืช แต่มีต้นกำเนิดแตกต่าง ไปจากสิ่งมีชีวิตอื่นๆ เพราะประกอบด้วยสิ่งมีชีวิต 2 ชนิด ได้แก่ สาหร่าย (algae) และรา (fungi) มาอยู่ร่วมกัน แบบพึ่งพา(symbiosis) เกิดเป็นสิ่งมีชีวิตหน่วยใหม่ ที่มีการประสานกันในทางโครงสร้าง (structure) และ ระบบสรีระ (physiology) เป็นหนึ่งเดียวกันขึ้นมา อาจกล่าวได้ว่า นี่คือรูปแบบของการพึ่งพาอาศัยในธรรมชาติที่สมบูรณ์ที่สุด โดยจะสังเกตเห็นว่าไลเค่นสามารถเกาะอาศัยบนเปลือกไม้ ใบไม้ หินและวัตถุต่างๆ โดยไม่ทำอันตรายสิ่งที่เกาะอาศัย
ไลเค่นสามารถเกาะอาศัยได้ในทุกระบบนิเวศ ตั้งแต่หนาวจัด แถบขั้วโลกจนถึงเขตร้อนแบบทะเลทราย รวมถึงร้อนชื้น ในประเทศไทย แต่จะไม่สามารถเติบโตได้ ในที่ที่มีมลภาวะทางอากาศ
นักพฤกษศาสตร์ประเมินความหลากหลายของไลเค่นไว้ว่ามีอยู่ ประมาณ 13,500-17,000 ชนิด สำหรับในประเทศไทย สำรวจพบไลเค่นซึ่งสามารถจำแนกชนิดได้แล้ว ประมาณ 500 ชนิด
ไลเค่นมีรูปร่างที่พบเห็นทั่วไปอยู่ 3 แบบ
1. แบบครัสโตส (crustose) มีลักษระคล้ายฝุ่นผงเกาะอยู่ตาม เปลือกไม้หรือหิน
2. แบบโฟลิโอส (foliose) มีลักษณะเป็นแผ่นบางๆ
3. แบบฟรุทติโคส (fruiticose) มีลักษณะเป็นเส้นและพุ่ม
ไลเค่น ดัชนีบ่งบอกคุณภาพอากาศ
ไลเค่นเป็นพืชที่อ่อนไหวต่อการเปลี่ยนแปลงของคุณภาพอากาศ เนื่องจากไลเค่นใช้น้ำและอาหารที่ละลายอยู่ในน้ำในสภาพ ของฝน หมอก และน้ำค้างเพื่อการเจริญเติบโต เมื่อมี มลพิษในบรรยากาศละลายอยู่ในน้ำจึงเป็นอันตราย ต่อไลเค่นโดยตรง อีกทั้งไลเค่นไม่มีส่วนที่ สามารถป้องกันโครงสร้างภายใน เช่นเดียวกับพืชชั้นสูง มลพิษจากบรรยากาศจึงเข้าไปถึงเซลล์ต่างๆ และทำอันตราย ต่อกระบวนการดำรงชีวิตจนตายในที่สุด
จะสังเกตได้ว่าไม่ค่อยพบไลเค่นในเขตเมืองเพราะมีมลพิษใน อากาศสูง ไลเค่นจึงเป็นดัชนีบ่งบอกคุณภาพอากาศ ได้เป็นอย่างดี
เคยเห็นบางแห่งเรียกไลเค่นว่า ฟองหิน
พบไลเค่นที่ไหน รีบสูดหายใจให้เต็มปอดเลยนะครับ
ภาพไลเค่นที่นำมาให้ชมข้างล่างนี้ได้มาจากตามต้นไม้ที่บ้านป่า ของเราเองครับ ในป่าบนเทือกเขาใหญ่ยังมีที่น่าตื่นตาตื่นใจ จริงๆอีกมาก น่าจะมีผู้จัดทัวร์เดินป่าสำรวจไลเค่น อย่างที่มีชาวต่างประเทศมาสำรวจกันอยู่เนืองๆ
มองๆ ดูรูปนี้เหมือนคนนั่งขัดสมาธินะครับ
แล้วนี่หัวใจใครล้มตะแคงซะซีดเซียวปานนี้
สองภาพล่างนี้อยู่สูง ถ่ายยาก แต่เขาว่าสีแสดกับสีเหลืองหายาก คงจะจริง เราก็มีสองแห่งนี้เท่านั้น
Create Date : 05 เมษายน 2552 |
Last Update : 15 เมษายน 2552 20:27:58 น. |
|
54 comments
|
Counter : 10090 Pageviews. |
|
|
|
ไปดีกว่า ไปดูนกครับ แล้วจะสอยนกมาฝาก รีบไปล่ะ ก่อนจะโดน