Bloggang.com : noojew : เก็บมาเล่า เรื่อง นางสงกรานต์

เก็บมาเล่า เรื่อง นางสงกรานต์

คำว่า “ สงกรานต์ ” มาจากภาษาสันสฤต แปลว่า ผ่านหรือเคลื่อนย้าย หมายถึง การเคลื่อนย้ายของพระอาทิตย์จากราศีมีนเ ข้าสู่ราศีเมษในเดือนเมษายน เป็นช่วงพระอาทิตย์อยู่กึ่งกลางโลกและเป็นวันที่มีกลางวันและกลางคืนยาวเท่ากัน จึงเรียกว่ามหาสงกรานต์
นางสงกรานต์ เป็นคติความเชื่ออยู่ในตำนานสงกรานต์ อันเป็นเรื่องเล่าถึงความเป็นมาของประเพณีดังกล่าว เป็นอุบายเพื่อให้คนโบราณได้รู้ว่าวันมหาสงกรานต์ คือ วันที่พระอาทิตย์ยกขึ้นสู่ราศีเมษ ซึ่งสมัยนั้นถือเป็นการเถลิงศกใหม่ หรือวันขึ้นปีใหม่ตามสุริยคติตรงกับวันใด โดยสมมุติผ่านนางสงกรานต์ทั้งเจ็ดเทียบกับแต่ละวันในสัปดาห์ ปีไหนตรงกับวันใด

นางสงกรานต์ที่มีชื่อสมมุติเข้ากับวันนั้นๆก็จะเป็นผู้อัญเชิญพระเศียรท้าวกบิลพรหมออกแห่ไปสรงน้ำ ซึ่ง นางสงกรานต์ทั้งเจ็ดนี้ เป็น เทพธิดาลูกสาวท้าวกบิลพรหม และเป็นบาทบริจาริกาของพระอินทร์ จากตำนานเล่าถึงท้าวกบิลพรหมแพ้พนันธรรมบาลกุมาร ต้องตัดเศียรออกบูชาธรรมบาลกุมารตามสัญญา แต่เนื่องจากพระเศียรของพระองค์ตกไปอยู่ที่ใด ก็จะเป็นอันตรายต่อที่นั้นไม่ว่าจะเป็นบนอากาศ บนดินหรือในน้ำ ดังนั้น ธิดาทั้งเจ็ดจึงต้องนำพานมารองรับ และนำไปประดิษฐานไว้ในถ้ำคันธชุลี ณ เขาไกรลาส ครั้นถึงกำหนด ๓๖๕ วัน ซึ่งโลกสมมุติว่าเป็นปีหนึ่งเวียนมาถึงวันมหาสงกรานต์

เทพธิดาทั้งเจ็ดก็จะทรงพาหนะต่างๆผลัดเวรกันมาเชิญพระเศียรของบิดาออกแห่ โดยที่เทพธิดาทั้งเจ็ดนี้ปรากฏในวันมหาสงกรานต์เป็นประจำ จึงได้ชื่อว่า “นางสงกรานต์” ส่วนท้าวกบิลพรหมนั้น โดยนัยก็คือ พระอาทิตย์ นั่นเอง เพราะกบิล หมายถึง สีแดง

นางสงกรานต์ทั้ง 7 มีนาม ดังต่อไปนี้

วันอาทิตย์ ชื่อ ทุงษ
ทัดดอกทับทิม เครื่องประดับปัทมราค ภักษาหารผลมะเดื่อ อาวุธขวาจักร ซ้ายสังข์ พาหนะครุฑ

วันจันทร์ ชื่อ โคราค ทัดดอกปีบ เครื่องประดับมุกดา ภักษาหารน้ำมัน อาวุธขวาพระขรรค์ ซ้ายไม้เท้า พาหนะเสือ

วันอังคาร ชื่อ รากษส ทัดดอกบัวหลวง เครื่องประดับโมรา ภักษาหารโลหิต อาวุธขวา ตรีศูล ซ้ายธนู
พาหนะสุกร

วันพุธ ชื่อ มัณฑา
ทัดดอกจำปา เครื่องประดับไพฑูรย์ ภักษาหารนมเนย อาวุธขวาเข็ม ซ้ายไม้เท้า พาหนะลา

วันพฤหัสบดี ชื่อ กิริณี
ทัดดอกมณฑา เครื่องประดับมรกต ภักษาหารถั่วงา อาวุธขวาขอ ซ้ายปืน พาหนะช้าง

วันศุกร์ ชื่อ กิมิทา
ทัดดอกจงกลนี เครื่องประดับบุษราคัม ภักษาหารกล้วยน้ำว้า อาวุธขวาพระขรรค์ ซ้ายพิณ พาหนะกระบือ

วันเสาร์ ชื่อ มโหทร
ทัดดอกสามหาว เครื่องประดับนิลรัตน์ ภักษาหารเนื้อทราย อาวุธขวาจักร ซ้ายตรีศูล พาหนะนกยูง

นางสงกรานต์

นางสงกรานต์แต่ละวันนอกจากจะเป็นสัญลักษณ์ที่บ่งบอกให้ทราบถึงการเปลี่ยนปีตามนักษัตรใหม่แล้ว ยังมีสาระเกี่ยวกับการพยากรณ์เหตุการณ์ต่างๆทั้งดีและร้ายซึ่งจะเกิดขึ้นในระหว่างปี ซึ่งตามตำรามหาสงกรานต์ได้อธิบายไว้ ดังนี้

สงกรานต์วันอาทิตย์ ผลผลิตทุกอย่าง ได้แสนโสภางค์ ออกผลมากมาย ของมิสูงแพง มิแล้งรู้หมาย ตามคำทำนาย บ่งไว้เช่นนี้ หมายถึง ผลผลิตต่างๆดี ข้าวของไม่แพง

สงกรานต์วันจันทร์ รู้มั่นเชิงมี ข้าลากมากชี้ ช่องแพ้ ท้าวพระยา อีกเสนาบดี เด่นดีนักหนา จงทราบกิจจา ข้อเค้ากล่าวไว้ หมายถึง ข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ตลอดจนคุณหญิงคุณนายจะเรืองอำนาจ

สงกรานต์วันอังคาร และ วันเสาร์ ผ่านเข้าเสาร์นัย ระวังเจ็บไข้ ขโมยมากมี แถมพระเพลิงร้อน ห่อนได้หลีกหนี เข้าบุกคลุกคลีแก่เหล่าอาณา หมายถึง โจรผู้ร้ายจะชุกชุม เกิดการเจ็บไข้ร้ายแรง

สงกรานต์วันพุธ สุดแสนเปรมปรา ลาภยุคท้าวพระยา มาจากต่างเมือง ลูกอ่อนก่อเหตุ อาเพศขุ่นเคือง มักจะเกิดเรื่อง ให้เร่งระวัง หมายถึง ข้าราชการชั้นผู้ใหญ่จะได้รับการยกย่องจากต่างประเทศ

สงกรานต์วันพฤหัสบดี เรื่องขัดข้องตั้ง แพ้ท้าวพระยา หวังล้วนไม่สู้ดี พระสงฆ์ทรงศีล ถูกปีนป่ายชี้ เดือดร้อนเหลือที่ ให้ตั้งทางธรรม หมายถึง ผู้น้อยจะแพ้ผู้เป็นใหญ่และเจ้านาย

สงกรานต์วันศุกร์ ทุกข์หมดปลดช้ำ ข้าวปลาเหลือล้ำ อุดมสมบูรณ์ ระวังเจ็บตา ฝนพายุพูน เด็กล้วนประมูล มากโทษให้แล หมายถึง พืชพันธ์ธัญญาหารจะอุดมสมบูรณ์ แต่ฝนชุกพายุพัดแรง ผู้คนจะเป็นโรคตาและเจ็บไข้กันมาก

นอกเหนือไปจากคำทำนายข้างต้น อันเน้นเรื่อง วันที่ ที่พระอาทิตย์ยกสู่ราศีเมษที่เรียกว่า “ วันมหาสงกรานต์ ” ว่าตรงกับวันใด มีคำนายว่าอย่างไรแล้ว ช่วง เวลา ที่พระอาทิตย์ยกเข้าสู่ราศีเมษ ก็มีคำนายไว้ด้วยเช่นกัน โดยกำหนดเป็นอิริยาบถที่นางสงกรานต์ขี่พาหนะมา มีอยู่ ๔ ท่า ซึ่งตามความเชื่อโบราณบอกไว้ว่า ดังนี้

๑. ถ้าพระอาทิตย์ยกสู่ราศีเมษ ในระหว่างเวลา รุ่งเช้าจนถึงเที่ยง นางสงกรานต์จะยืน บนพาหนะ และถ้ายืนมา มีความเชื่อว่า ปีนั้น คนจะเกิดความเดือดร้อนเจ็บไข้

๒. ถ้าพระอาทิตย์ยกสู่ราศีเมษ ในระหว่าง เที่ยงจนถึงค่ำ นางสงกรานต์จะนั่งบนพาหนะ ถ้านั่งมา มีความเชื่อว่า ปีนั้น จะเกิดความเจ็บไข้ ผู้คนล้มตายและเกิดเหตุเภทภัยต่างๆ

๓. ถ้าพระอาทิตย์ยกเข้าสู่ราศีเมษ ระหว่างค่ำไปจนถึงเที่ยงคืน นางสงกรานต์จะนอนลืมตา บนพาหนะ ถ้านอนลืมตา มีความเชื่อว่า ประชาชนจะอยู่เย็นเป็นสุข

๔. ถ้าพระอาทิตย์ยกเข้าสู่ราศีเมษ ระหว่างเที่ยงคืนไปจนถึงรุ่งเช้า นางสงกรานต์จะนอนหลับตา บนพาหนะ ถ้านอนหลับตา มีความเชื่อว่า พระมหากษัตริย์จะเจริญรุ่งเรืองดี

Create Date : 04 เมษายน 2549

Last Update : 8 เมษายน 2549 22:19:00 น.

27 comments

Counter : 829 Pageviews.

Blog ได้สาระ และ สวยดีจังเลยค่ะ
มี Kia Ora อยู่ด้วย
งั้นก้อ...Kia Ora นะคะคุณ noojew

โดย: parachute

วันที่: 9 เมษายน 2549 เวลา:12:07:43 น.

ขอบคุณค๊า จำได้คร่าวๆๆ แต่ลืมหมดแล้ว

สบายดีมั้ยคะ

แบมคงได้แวะมาหา เดือนละครั้งสองครั้งนะคะ

รักษาสุขภาพนะคะ

โดย: yadegari

วันที่: 9 เมษายน 2549 เวลา:17:37:17 น.

ขอบคุณค่ะ คุณparachute

เช่นกันค่ะคุณแบม

โดย: noojew

วันที่: 9 เมษายน 2549 เวลา:21:20:17 น.

ขอบคุณสำหรับประวัติความเป็นมาค่ะ
ได้ความรู้ดีจัง

โดย: jan_tanoshii

วันที่: 11 เมษายน 2549 เวลา:8:20:55 น.

ขอบคุณที่ไปเยี่ยมค่า บล็อกนี้น่ารักจังเลย

โดย: pinkydog

วันที่: 11 เมษายน 2549 เวลา:18:14:04 น.

เก็บไว้อ่านเองด้วยค่ะคุณ jan_tanoshii
เพราะเวลาหา จะหาไม่ค่อยเจอ

ขอบคุณค่ะ คุณpinkydog แคทดอกนี้สวยจังเลย

โดย: noojew

วันที่: 11 เมษายน 2549 เวลา:21:01:28 น.

เพิ่งได้เห็นบล๊อคของคุณ noojew วันนี้เองค่ะ อ่านคร่าวๆ จากเรื่องนางสงกรานต์ และ ฮวงจุ้ยฯ ได้ความรู้เพิ่มไว้จะกลับมาเก็บอ่านเรื่อยๆ นะคะ ชอบค่ะบล๊อคเรียบเก๋ อ่านง่าย แถมมีสาระอีกต่างหาก

ขอบคุณที่แวะไปที่บล๊อคนะคะ สุขสันต์วันสงกรานต์ค่ะ

โดย: between us

วันที่: 11 เมษายน 2549 เวลา:22:12:47 น.

ขอบคุณมากเลยค่ะ คุณbetween us

แล้วจะเก็บสาระมาฝากอีกค่ะ

โดย: noojew

วันที่: 12 เมษายน 2549 เวลา:21:09:51 น.

บล็อคสวยมากเลย ช้างชอบบบบบบบบบบบบบบบ

โดย: ช้างบางนา IP: 61.19.220.5 วันที่: 12 เมษายน 2549 เวลา:21:17:13 น.

ขอบคุณค่ะ คุณช้างบางนา

โดย: noojew

วันที่: 12 เมษายน 2549 เวลา:21:55:27 น.

ขอให้มีสดใสสดชื่น ชีวิตชุ่มฉ่ำปราศจากความทุกข์ความโศกครับผม

โดย: น้องหอมแดง

วันที่: 12 เมษายน 2549 เวลา:22:06:54 น.

บล็อกนี้ให้สาระและการบันเทิงด้วยเสียงบรรเลงดนตรีไทย...ชอบคะ

ขอบคุณที่แวะไปที่บล๊อคนะคะ สุขสันต์วันสงกรานต์เช่นกันนะคะ

โดย: GingerFever

วันที่: 12 เมษายน 2549 เวลา:22:37:14 น.

ขอให้คุณพระคุ้มครอง
และพบเจอแต่สิ่งดีงามนะคะ

โดย: สเลเต

วันที่: 13 เมษายน 2549 เวลา:10:40:14 น.

สวัสดีค่ะ... อ่านเรื่องราวแนวนี้ก็ได้รู้เพิ่มมากขึ้นนะค่ะ แต่ยอมรับว่าอ่านแล้วก็ลืมล่ะเพราะว่าชื่อของแต่ละคนจำยากมาก สงสัยต้องเซฟเก็บไว้อ่านเรื่อยแล้วล่ะค่ะ

สุขสันต์วันปีใหม่นะค่ะ

โดย: JewNid

วันที่: 13 เมษายน 2549 เวลา:20:21:07 น.

ขอบคุณค่ะ คุณน้องหอมแดง คุณสเลเต คุณJewNid

โดย: noojew

วันที่: 14 เมษายน 2549 เวลา:21:20:55 น.

อ่านแล้วได้ความรู้
บล็อกก็สวยจังค่ะ

โดย: แมวโต๋เต๋

วันที่: 15 เมษายน 2549 เวลา:4:49:52 น.

ขอบคุณค่ะ คุณแมวโต๋เต๋
เก็บสะสมมาไว้อ่านเองด้วยค่ะ อิอิ

โดย: noojew

วันที่: 15 เมษายน 2549 เวลา:20:33:28 น.

แวะมาเยี่ยมครับ ...
ชอบเนื้อหา...
เพลงนี้ชอบมากๆ...

โดย: นายยล

วันที่: 15 เมษายน 2549 เวลา:21:09:35 น.

สวัสดีปีใหม่ไทย มีความสุขมากๆนะครับ

เพิ่งกลับมาจาก "ลาว" ขอบคุณที่แวะไปหาที่บล๊อคบ่อยๆนะครับ

โดย: ตงเหลงฉ่า

วันที่: 16 เมษายน 2549 เวลา:9:17:52 น.

นางสงกรานต์มี ๗ คนนี่เอง...

โดย: Mocha Macchiato

วันที่: 16 เมษายน 2549 เวลา:17:06:33 น.

สุขสันต์วันสงกรานต์ค้าบ

มีความสุขตลอดปี สุขภาพแข็งแรง ร่ำรวยๆ

โดย: ตี๋น้อยคับ

วันที่: 17 เมษายน 2549 เวลา:3:34:09 น.

สวัสดีจ้า....น้องชมพูเอารูปเทพีสงกรานต์มาฝากจ้า

โดย: pinkydog

วันที่: 18 เมษายน 2549 เวลา:13:56:10 น.

ขอบคุณค่ะ คุณ นายยล เพลงนี้เห็นว่าทำนองคุ้นหูเป็นไทยๆ ดีค่ะ

แวะไปอ่านที่บล๊อกบ่อยๆเพราะคุณตงเหลงฉ่าเขียนน่าอ่านดีค่ะ จะรออ่านเที่ยวเมืองลาว นะคะ

มี 7 คน ครบ 7 วันพอดีเลยค่ะ คุณMocha Macchiato

ขอบคุณค่ะ คุณตี๋น้อย

ขอบคุณค่ะ น้องชมพู

โดย: noojew

วันที่: 20 เมษายน 2549 เวลา:20:51:52 น.

เข้ามาฟังดนตรีอีกรอบ ได้บรรยากาศไทยลูกทุ่งดีครับ ฟังแล้วสบายใจมาก ๆ เลย

โดย: ต่อตระกูล

วันที่: 24 เมษายน 2549 เวลา:19:12:46 น.

เพลงนี้ฟังได้เรื่อยๆนะคะคุณต่อตระกูล คุ้นหูมากๆเลย

โดย: noojew

วันที่: 25 เมษายน 2549 เวลา:21:25:50 น.

ได้รับความรู้ดีครับ

โดย: หนุ่มรอยปี (หนุ่มร้อยปี

) วันที่: 28 เมษายน 2549 เวลา:11:05:22 น.

ขอบคุณค่ะ คุณหนุ่มร้อยปี

โดย: noojew

วันที่: 29 เมษายน 2549 เวลา:21:47:06 น.