สองวัดสองแผ่นดิน : วัดโสมมนัสราชวรวิหาร (จบ) วิหาร พระประธานในพระวิหารคือ พระสัมพุทธโสมนัสวัฒนาวดีนาถบพิตร ขนาดหน้าตักกว้าง 52 นิ้ว  ประดิษฐานอยู่ในบุษบก และมีพระอัครสาวก 2 รูป นั่งประนมมือซ้าย - ขวา  ทั้งพระประธานและพระอัครสาวกเป็นของหลวง อัญเชิญมาจากพระบรมมหาราชวัง   ในวิหารนอกจากจิตรกรรมระหว่างช่องหน้าต่างที่เขียนเรื่องอิเหนา และจิตรกรรมเหนือช่องหน้าต่างที่เขียนเรื่องปัญจราชาภิเษกแล้ว ที่บริเวณเสาช่างยังเขียนจิตรกรรม ไล่เรียงสีมาตั้งแต่ประตูทางเข้า ที่เป็นสีน้ำเงินเข้ม เขียว แล้วค่อยๆอ่อนลงไปเป็นโทนอ่อนไปเรื่อยๆ   ยิ่งใกล้พระประธานมากเท่าไหร่สีของเสาก็ยิ่งสว่างขึ้น เปรียบได้ดั่งจิตของคน ยิ่งไกลพระเท่าไหร่กิเลสจะหนานัก แต่ถ้าใจใกล้ศาสนามากเท่าไหร่กิเลสเบาบาง จิตใจก็จะใสสว่างขึ้น นอกจากนี้บนเสาแต่ละต้นยังมีภาพเขียนอยู่ในกรอบสี่เหลี่ยม เรียกว่า ฉฬาภิชาติ หรือคนหกประเภท   เสาคู่ที่หนึ่งเป็นสีน้ำเงิน ภาพคนกำลังฆ่าโค และภาพคนนับถือศาสนาอื่น เสาคู่ที่สองเป็นสีเขียว ภาพคนกำลังออกล่าสัตว์ป่าและภาพคนกำลังหาปลา เสาคู่ที่สามเป็นสีส้ม ภาพชาวประมงกำลังหาปลาและภาพคนกำลังลงโทษพวกข้าทาส เสาคู่ที่สี่เป็นสีขาวแกมแดง ภาพคนกำลังทำมาหากินด้วยการค้าขายและภาพคนกำลังฟังพระเทศน์   เสาต้นที่ห้าสีขาว ภาพการออกบวชเป็นภิกษุและภาพพระสงฆ์กำลังบูชาพระเจดีย์ เสาต้นที่หกสีขาวยิ่งขึ้น ภาพการเข้าถึงพระศาสนาด้วยการสำเร็จเป็นอรหันต์ และภาพพระพุทธเจ้าปางปรินิพพาน มีพระภิกษุสงฆ์แวดล้อม ซึ่งเป็นคติที่พบเฉพาะบางวัดที่สร้างในสมัยรัชกาลที่ 4 เช่นวัดบวรวิหาร เป็นต้น   หน้าต่างด้านนอกเขียนเป็นภาพสมบัติของพระเจ้าจักรพรรดิ ซึ่งเรียงลำดับ จากบนสุดลงมาด้านล่างตามลำดับ ดังนี้ จักรแก้ว  ช้างแก้ว  ม้าแก้ว แก้วมณี  นางแก้ว  ขุนคลังแก้ว  และ ขุนพลแก้ว หน้าต่างด้านในเป็นภาพผ้าม่านแหวก มีโคมระย้าห้อยลงมาตรงกลาง ด้านล่างโคมเป็นภาพบุคคลถือช่อดอกไม้บูชา   ----------------------------------------------------------------- อุโบสถ     รอบพระอุโบสถมีซุ้มเสมาตามประเพณี แต่ไม่มีใบเสมา โดยเปลี่ยนไปติดรอบพระอุโบสถ นอกจากนี้ยังมีใบเสมาที่ติดอยู่รอบกำแพงวัด เช่นเดียวกับหลายวัดในรัชกาลนี้ เช่น วัดราชประดิษฐฯ เป็นต้น ทำให้พระสงฆ์สามารถทำสังฆกรรมได้ภายในเขตวัด มิได้จำกัดแต่เพียงในพระอุโบสถ เช่นการปลงอาบัติ เป็นต้น (หากผิดขออภัย ผมไม่แน่ใจ)   ภายในประดิษฐาน พระสัมพุทธสิริ เป็นพระพุทธรูปประทับนั่งขัดสมาธิราบ ครองจีวรแสดงรอยริ้วจีบคล้ายรอยริ้วผ้า เค้าพระพักตร์ดูคล้ายมนุษย์ปุถุชน ใบพระกรรณหดสั้นลง ไม่มีเปลวรัศมีเหนือพระเศียรเหล่านี้บ่งถึงศิลปะแนวเหมือนจริง ด้านหน้าพระประธานประดิษฐานพระนิรันตรายที่จะพบได้เฉพาะวัดสังกัดธรรมยุติกนิกายเท่านั้น   จิตกรรมฝาผนังระหว่างช่องประตูและหน้าต่าง เป็นภาพอสุภกรรมฐาน 10 ประการ ตามที่ปรากฏในคัมภีร์พระสูตร ดังนี้  คือ ซากศพที่เน่าพองขึ้น  ซากศพที่มีสีเขียว  ซากศพที่มีน้ำเหลืองไหลออกซากศพที่ขาดกลางตัว  ซากศพที่แร้งกาสุนัขเป็นต้นยื้อแย่งกัดกินแล้ว  ซากศพที่มือเท้าและศีรษะขาดไปอยู่คนละทาง  ซากศพที่ถูกสับบั่นเป็นท่อน ๆ   ซากศพที่ถูกฟันด้วยศัตรามีโลหิตไหลอาบอยู่   ซากศพที่มีหนอนคลาคล่ำอยู่  และซากศพที่มีแต่ร่างกระดูก โดยมีความเชื่อว่าภาพพระภิกษุหนึ่งในจิตกรรม คือรูปเหมือนของสมเด็จพระวันรัต (ทับ พุทธสิริ) ซึ่งเป็นเจ้าอาวาสรูปแรก ที่เชื่อกันว่าเป็นพระสายวิปัสสนาธุระในสมัยนั้น       บานประตูด้านในด้านหน้าเขียนรูปคนและสัตว์ที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติห้าม ไม่ให้พระภิกษุสามเณรฉันเนื้อของคนและสัตว์เหล่านี้ รวม 10 ชนิด บานประตูละ 5 ชนิด ดังนี้ สิงโต ม้า แมว หมี สุนัข  คนคู่ ช้าง เสือเหลือง เสือโคร่ง และงู   บานประตูด้านในด้านหลัง เขียนภาพมหาผล 10 คือผลไม้พระพุทธเจ้าไม่ทรงอนุญาต ให้ใช้ทำน้ำอัฏฐบาน เพราะเป็นผลไม้ผลใหญ่ ได้แก่ มะพร้าว ลูกตาล ทุเรียน ขนุน  ฟักเขียว ฟักทอง แตงโม แตงไทย น้ำเต้า และข้าวสาลี     บานหน้าต่างด้านในเขียนภาพผลไม้ที่สามารถทำน้ำอัฏฐบานได้ 8 ชนิด  พร้อมทั้งภาพต้นไม้เหล่านั้น ซึ่งเขียนแยกไว้ต่างหากที่ส่วนฝาผนังริมหน้าต่าง  โดยเขียนไว้ให้ตรงกันกับผลไม้นั้น ๆ ดังนี้ กล้วยไม่มีเม็ด  มะม่วง  ลูกจันทร์    เง่าอุบล กล้วยมีเม็ด ชมพู่กับลูกหว้า  มะทราง และมะปรางกับลิ้นจี่    ที่ฝาผนังด้านหน้าตอนบนเป็นภาพแปลนวัดโสมนัสวิหารสมัยแรกสร้าง ตอนที่ยังไม่มีการตัดถนน ต่ำลงมามีภาพเมรุพร้อมด้วยศาลา   มีพระเข้าไปชักผ้าบังสุกุลศพ ซึ่งผ้านั้นทอดไว้บนศพ  ซึ่งเป็นการชักผ้าบังสุกุลในสมัยโบราณ การประกอบพิธี และการละเล่น   ที่ฝาผนังด้านทิศใต้เหนือบานหน้าต่างขึ้นไปเขียนภาพธุดงควัตร หรือการปฏิบัติธุดงค์ของพระกรรมฐาน ประเภทต่าง ๆ เช่น  อยู่ป่าช้าเป็นวัตร  อยู่ในที่โล่งแจ้งเป็นวัตร  อยู่โคนไม้เป็นวัตร  อยู่ป่าเป็นวัตร  การใช้ผ้า 3  ผืนเป็นวัตร  ผ่านฉากของวัดต่าง ๆ  ซึ่งตั้งอยู่ริมน้ำลำคลอง  พร้อมด้วยภาพป่า อันประกอบด้วยต้นไม้นานาชนิด    สิ่งที่น่าสนใจอีกอย่างคือเจดีย์ ซึ่งมีอยู่ 2 องค์ หนึ่งคือพระเจดีย์องค์ใหญ่ อันเป็นพระเจดีย์แบบทรงระฆัง ซึ่งบรรจุพระบรมสารีริกธาตุบรรจุอยู่ภายใน และพระเจดีย์องค์เล็กเป็นพระเจดีย์แบบลอมฟางแบปรินิพพานสถูปในอินเดีย ในประเทศไทยมีอยู่ 2 แห่งเท่านั้น คือที่วัดโสมนัสวิหารและวัดกันมาตุยาราม     Create Date : 03 พฤษภาคม 2564 8 comments Last Update : 12 พฤษภาคม 2564 9:10:32 น. Counter : 1687 Pageviews. Share Tweet

ผู้โหวตบล็อกนี้...

คุณkatoy, คุณทนายอ้วน, คุณไวน์กับสายน้ำ, คุณสายหมอกและก้อนเมฆ, คุณมาช้ายังดีกว่าไม่มา, คุณ**mp5**, คุณเริงฤดีนะ, คุณนายแว่นขยันเที่ยว, คุณKavanich96, คุณnewyorknurse, คุณอุ้มสี, คุณtuk-tuk@korat

เคยไปชมพระอุโบสถที่วัดชุมพลนิกายาราม บางปะกิน ที่เสาพระอุโบสถก็เขียนภาพเครื่องแขวนเหมือนกันเลยครับ เขียนสมัยเดียวกันแน่ๆ เพราะวัดชุมพลนิกายารามก็บูรณะสมัย ร.4 เพื่อเป็นวัดประจำพระราชวังบางปะอิน ไม่แน่อาจจะเขียนด้วยจิตกรคนเดียวกันด้วยก็ได้ครับ   โดย: ทนายอ้วน 3 พฤษภาคม 2564 16:31:28 น.

เพิ่งไปมาครับ งานขาวดำ... ยังไม่เคยเข้าไปดูข้างในครับ   โดย: ไวน์กับสายน้ำ 3 พฤษภาคม 2564 16:33:58 น.

ไม่เคยเข้าวัดนี้เลย   โดย: เจ้าหญิงไอดิน 3 พฤษภาคม 2564 23:24:27 น.

สวัสดีครับ ในทุกๆ จุด มีรายละเอียดให้ชวนศึกษามากเลยนะครับ ขอบคุณที่บอกเล่าความรู้ให้ได้อ่านได้ดูกันครับ ชอบจิตรกรรมบนบานประตูที่มีวงกลมล้อมรอบครับ   โดย: มาช้ายังดีกว่าไม่มา 4 พฤษภาคม 2564 9:22:11 น.

แวะมาเยี่ยมและส่งกำลังใจครับ   โดย: **mp5** 4 พฤษภาคม 2564 12:14:31 น.

กราบๆๆๆ พระสัมพุทธโสมนัสวัฒนาวดีนาถบพิตร มีพุทธลักษณะงดงามๆ   โดย: เริงฤดีนะ 5 พฤษภาคม 2564 7:56:45 น.

ตามมาไหว้ด้วยคนค่ะพี่ อุ้มชอบหน้าต่างมากค่ะ สวย   โดย: อุ้มสี 9 พฤษภาคม 2564 21:49:33 น.

ได้ความรู้มากเลย ขอบคุณค่ะ เสมาแบบเข้ามุม เคยเห็นที่วัดตากฟ้า อำเภอตากฟ้า นครสวรรค์ค่ะ   โดย: tuk-tuk@korat 12 พฤษภาคม 2564 13:10:48 น.