Bloggang.com : nonneeka : เก็บสิ่งดีดี จากท่านว. (พระมหาวุฒิชัย วชิรเมธี)

เก็บสิ่งดีดี จากท่านว. (พระมหาวุฒิชัย วชิรเมธี)

ยามใดที่ชีวิตพบกับความทุกข์ หากไม่มัวแต่เป็นทุกข์ ทว่าเรียนรู้ที่จะมองดูความทุกข์อย่างมีสติ อย่างแยบคาย อย่างเป็นผู้ดู ไม่ได้เป็นผู้เป็น ความทุกข์จะทอประกายแห่งความสุขออกมาให้เห็น

>>เรามีเวลาจำกัด

เวลาของเราไม่ยาวนัก
ควรรู้จักจัดวางอย่างเหมาะสม
อย่ามัวพร่าเวลาเพราะคารม
อย่าโง่งมแส่ทุกเรื่องชวนเปลืองใจ

เวลาสั้นดั่งน้ำค่างที่พร่างพรม
สั้นดั่งลมพัดพรูวาบวู่ไหว
สั้นดั่งสายฟ้าแลบแปลบปลาบไป
สั้นดั่งไฟวอมวับแล้วดับลง

ชีวิตกระจิริดเพียงนิดหน่อย
เฉกน้ำน้อยในหน้าแล้งต้องแห้งผง
ความยิ่งใหญ่มากมีที่ดำรง
ไม่นานคงร่วงรุ้งฟุ้งกระจาย

ทุกนาทีมีค่ากว่าเพชรพลอย
ไม่ควรปล่อยเปล่าเปลืองเรื่องหลากหลาย
สิ่งใดเป็นแก่นสารอันไม่ตาย
ควรท้าทายทำเรื่องนี้ให้ดีพอ

โมนาลิซ่าคือดวงตาดาวินชี่
มิเคลันเจโลดีเดวิดหนอ
สุนทรภู่ครูกวีแม้ชีกอ
ก็ยังต่อชีวิตใหม่อภัยมณี

ก่อนนาทีสุดท้ายจะวายวาง
สิ่งใดสร้างจำหลักเป็นศักดิ์ศรี
สมบัติทิพย์ประจำยุคทุกนาที
สิ่งใดที่ประดับไว้โลกไม่ลืม ?

๑๓ สิงหาคม ๒๕๕๔

"ลมปาก" ผ่านเข้ามาแล้าก็ผ่านไป
ถ้าเราไม่ให้ความสำคัญมากเกินไป
ก็ไม่ทำให้เป็นทุกข์ ......

เรื่อง บางเรื่องไม่ใช่เรื่องที่ควรทุกข์ แต่พอเราไม่ยอมปล่อยวางทุกข์ก็รุกคืบเข้ามา เรื่องบางเรื่องใครต่อใครก็เห็นอยู่ว่าทุกข์หนักหนาสาหัส แต่สำหรับคนที่ปล่อยวางเป็นก็เป็นสุข คือ ความสุขหรือความทุกข์ บางครั้งอยู่ที่ “ท่าที” ในการเผชิญของเราเป็นสำคัญ ถ้า “รู้เท่าทัน” สิ่งที่อยู่ตรงหน้าอย่างมีสติ ทุกข์อาจกลายเป็นสุข ปัญหาอาจกลายเป็นปัญญา วิกฤติอาจถูกแปรเป็นโอกาส

ในเมื่อไม่มีสิ่งที่เราชอบ เราก็ควรชอบสิ่งที่เรามี เพราะในโลกนี้ไม่มีใครได้ทุกสิ่งอย่างใจหวังและจะไม่มีใครพลาดหวังทุกอย่างไป ทุกสิ่งทุกอย่างที่เราจะทำมีแง่ดีแง่งามอยู่เสมอ ขอให้เรามองให้เห็น ถ้ามองเห็นเราก็จะเป็นสุขกับสิ่งที่อยู่ตรงหน้า..."

ฤทธิ์ใด ๆ บรรดามีในโลก เมื่อมาพบกับปัญญาฤทธิ์หรือฤทธิ์แห่งปัญญาแล้ว เป็นอันแพ้พ่ายไปสิ้น พระพุทธเจ้าทรงเป็นมนุษย์ธรรมดา แต่ทรงมีปัญญาเป็นเอก จึงสามารถปราบผู้มีฤทธิ์ได้ทุกถ้วนหน้า ฤทธิ์ คือ ปัญญา ที่ว่าเป็นยอดแห่งฤทธานุภาพของพระองค์นั้น ทำให้คนโง่หายโง่ได้ ทำให้คนเลวกลายเป็นคนดีได้ ทำให้ปุถุชนกลายเป็นอารยชนได้ และทำให้มนุษย์ทุกคนสามารถพัฒนาตนเป็นพระพุทธเจ้าก็ได้

ในโลกแห่งความเป็นจริงคนทุกคนก็เป็น ครูได้ คนเก่ง ไม่เก่ง ฉลาด รู้หนังสือ ไม่รู้หนังสือ ยากดีมีจน สัตว์ ธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม เหตุการณ์ ดิน ฟ้า อากาศ ความผิดหวัง สมหวัง ความรัก ความชัง ฯลฯ เหล่านี้ คือครูในมหาวิทยาลัยชีวิตที่ทุกคนจะต้องเรียนรู้ ศึกษากันไปอย่างไม่มีวันจบ

การรับมือกับความเศร้าต้องใช้สติและปัญญาประกอบกัน การเจริญสติโดยไม่เจริญปัญญานั้นยังกำจัดความเศร้าไม่ได้ผลชะงัด เพราะแม้สติจะทำหน้าที่ตัดฉับ ตัดความเศร้าได้ทันทีก็จริง แต่หากไม่มี ปัญญา ที่จะช่วยให้เข้าใจสัจธรรม รากเหง้าของความเศร้าย่อมยังอยู่ และพร้อมจะเกิดขึ้นได้อีก ดังนั้นเมื่อใช้สติระงับความเศร้าทันทีที่เกิดขึ้นแล้ว เราต้องใช้ปัญญากำจัดรากเหง้าของความเศร้าให้หมดไปอย่างถาวรด้วย

ความล้มเหลวเป็นส่วนผสมของชีวิตซึ่งขาดไม่ได้ คนที่ไม่เคยล้มเหลวคือคนที่ไม่เคยทำอะไร ด้วยข้อเท็จจริงเช่นนี้ คนที่กำลังคิดการใหญ่ทุกคนจึงมองความล้มเหลวด้วยสายตาที่เป็นบวก เพราะเขารู้อยู่แก่ใจว่า ความล้มเหลวเป็นฝาแฝดกับความสำเร็จ

ทุกข์ มีไว้ให้รู้ คือ เมื่อเกิดความทุกข์ขึ้นมา ไม่ว่าจะเป็นทุกข์เพราะสาเหตุใดก็ตาม จงเรียนรู้มัน ศึกษามัน สบตากับมัน ไม่ใช่หนีมัน คนที่ไม่ยอมสบตากับความทุกข์จะทุกข์ซ้ำสอง

"ผู้ที่ทำความชั่วด้วยสำคัญตัวว่าตนเป็นผู้ยิ่งใหญ่
ครั้นเมื่อทำแล้ว ก็หาได้สะดุ้งเกรงกลัวต่อผู้อื่น
ความชั่วนั้น จะทำให้เขามีชีวิตตลอดอายุขัยไม่ได้
แม้เทวดาทั้งหลาย ก็มองเขาด้วยสายตาเหยียดหยาม"

โย อิสฺสโรมฺหีติ กโรติ ปาปํ กตฺวา จ โส นุตฺตปเต ปเรสํ
น เตน โส ชีวติ ทีฆมายุํ เทวาปิ ปาเปน สเมกฺขเร นํ

"คนที่เจอหน้ากันแล้วไม่ยิ้มให้
ไม่แสดงความยินดีตอบ,
ไม่สบตาด้วย,
ประพฤติตรงข้ามเสมอ
คน 4 ประเภทนี้ พึงรู้ว่าไม่ใช่มิตร"

น นํ อุมฺหยเตทิสฺวา น จ นํ ปฏินนฺทติ
จกฺขูนิ จสฺส น ททาติ ปฏิโลมญฺจ วตฺตติ

ชีวิตนี้ แก่เป็นธรรมดา เจ็บเป็นธรรมดา ตายเป็นธรรมดา พลัดพรากเป็นธรรมดา กฎแห่งกรรมเป็นธรรมดา หากเรายอมรับธรรมดาอย่างที่มันเป็น ไปได้เมื่อใด ธรรมดาของชีวิตห้าประการนี้ จะไม่ทำให้เราทุกข์ตรมขมไหม้ แต่ถ้าเรายอมรับไม่ได้เมื่อไร เราจะทุกข์ตรมขมไหม้แทบล้มประดาตายเมื่อนั้น

ตมและนํ้าสามารถแปรเปลี่ยนตัวเองเป็นดอกบัวอันงดงามได้ฉันใด ความทุกข์ที่เกิดขึ้นแก่ใครคนใดคนหนึ่งก็มีศักยภาพ ที่จะแปรเปลี่ยนเป็นธรรมะหรือปรีชาญาณได้ฉันนั้นเหมือนกัน พระธรรมมีอยู่ทุกที่ ผลิบานอยู่ทุกแห่งหน

สำหรับคนที่มีปัญญาจักษุย่อมจะตระหนักรู้ถึงสัจธรรมข้อนี้เป็นอย่างดีในหลักธรรมสำคัญเรื่องอริยสัจ พระพุทธองค์ตรัสไว้ “ทุกฺขํ อริยสจฺจํ ความทุกข์เป็นความจริงอันประเสริฐ”

เนื่องเพราะเมื่อความทุกข์ปรากฏตัวขึ้นมา ความทุกข์มักจะนำเอาประสบการณ์ที่ทรงคุณค่ามามอบให้กับเราด้วยเสมอ ปัญหามีเพียงว่า...เราขาดการฝึกฝนที่จะพิจารณาจนมองเห็นแง่งามของความทุกข์นั้นต่างหาก

การเจริญสติ การพัฒนาปัญญา คือมรรควิธีอันทรงความสำคัญยิ่ง ในการฝึกตนให้สามารถมองเห็นแง่ดี แง่งามของความทุกข์จนความสุข ความสว่างเรืองของปัญญารุ่งโรจน์โชตนาขึ้นมาในระหว่างวัน และ หากสืบต่อปรีชาญาณแห่งการเห็นธรรมนี้ให้ต่อเนื่อง เราจะพบว่า ในที่ทุกสถานในกาลทุกเมื่อ ล้วนมีธรรมะผลิบานดารดาษอยู่ทั่วไป ธรรมะผลิบาน คือ แรงงานแห่งความรักในธรรมที่แปรเปลี่ยนตัวเอง

เมื่อเครียดมากๆ ด้วยเรื่องใดก็ตาม ถ้าเรามองตนเองเทียบกับคนที่สูงกว่า เราจะรู้สึกแย่มากที่สู้เขาไม่ได้ แต่ถ้ามองเทียบกับคนที่ต่ำกว่า เราจะรู้สึกลำพองอหังการ ขณะเดียวกันถ้าเรามองตัวเองเทียบกับคนทั่วไป ก็จะพบว่ายังมีคนอีกมากมายที่เขาก็พบกับปัญหา มีความทุกข์มากมายในชีวิตเหมือนกันกับเรา และนั่นจะทำให้เราค้นพบความจริงว่า เรายังคงมีเพื่อนทุกข์อีกมากมายในโลกใบนี้

"ศรัทธาเป็นมิตรคู่ใจของตน"
สทฺธา ทุติยา ปุริสสฺส โหติ

ใจของเราไม่ต่างอะไรกับห้องที่ว่างเปล่า เราบรรจุอะไรลงไป ชีวิตของเราก็เป็นไปตามสิ่งที่บรรจุนั้น ทุกวันนี้ เราเคยถามตัวเองบ้างไหมว่า เราบรรจุอะไรลงไปในห้องแห่งหัวใจของ เราบ้าง ความรู้ ความงมงาย ความรัก ความโกรธ ความเกลียด ความโลภ ความดี ความชั่ว ความริษยา ความหน้าด้าน ความสะอาด สว่าง สงบ หรือความตื่นรู้ ชีวิตจะเป็นอย่างไร รุ่งโรจน์หรือร่วงโรย ขึ้นสูงหรือลงต่ำ สำคัญที่เราบรรจุอะไรลงไปในใจของเราเอง

>>มืออาชีพ

อย่าหวั่นอย่าไหวเมื่อใครเขาด่า
อย่าเหนื่อยอย่าล้าเมื่อโลกไม่เ็ห็น
อย่าหยุดอย่าพักถ้ารักจะเป็น
อย่าใจเสาะเต้นแม้เกือบวางวาย

เราทุกคนมีศักยภาพ
ปัญญาเปล่งปลาบดั่งตะวันฉาย
อาจเหนื่อยหนักหนาแทบประดาตาย
เถอะวันสบายจะต้องมีมา

พระโพธิสัตว์ก่อนตรัสรู้
พญามารหมู่มาขัดขวางหนา
เพียงพระองค์เดียวเด็ดเดี่ยวเอกา
ก็ยังปราบดาพิชิตเอาชัย

ที่ใดมีทุกข์ที่นั่นมีทาง
เมื่อเมฆหมอกจางตะวันจะใส
ขอเพียงมุ่งมั่นบากบั่นสู้ไป
แล้ววันมีชัยจะเป็นของเธอ

ถ้าเราอยากมีชีวิตที่บริหารจัดการได้ ก็ให้พยายามลดสิ่งที่ไม่จำเป็นออกไปจากชีวิต ลองถามตัวเองดูว่า อะไรที่จำเป็นจริง ๆ อะไรที่ไม่จำเป็นเราก็ตัดออก เมื่อเราสามารถบริหารจัดการชีวิตได้ เราจะมีเวลาเหลือในชีวิตมากขึ้น จิตใจเราจะปลอดโปร่งมากขึ้น

หาก เราตระหนักอย่างชัดเจนว่า “ความไม่สมบูรณ์แบบ” คือ สัจธรรมพื้นฐานของมนุษย์ เราจะเรียกร้องจากคนอื่นน้อยลง เข้าใจตนและคนอื่นมากขึ้น มองโลกและชีวิตอย่างอ่อนโยนและผ่อนคลายพร้อมเสมอที่จะให้อภัยในความ “ไม่สมบูรณ์แบบ” ของคนอื่นอย่างรู้เท่าทัน

หากเราผู้เป็นมนุษย์ไม่รู้จักธรรมชาติของความอยากว่าไร้ขีดจำกัด ทั้งๆที่ เรามีเวลาอยู่ในโลกกันอย่างแสนจำกัด แต่ถึงกระนั้น ก็ยังเอาเวลาที่แสนน้อยนิดยิ่งนี้ไป “วิ่งตามความอยาก” กันอย่างไม่รู้จบสิ้น ก็น่าเสียดายว่า ชีวิตอันแสนสั้น คงแทบจะไม่ได้ทำกิจกรรมอื่นใดอันเป็นประโยชน์นอกไปจากการวิ่งหาเงิน เงิน และเงิน กันอย่างหน้ามืดตามัว เพื่อที่จะค้นพบในท้ายที่สุดว่า เงินกับความสุขนั้นไม่ใช่สิ่งเดียวกันเลยแม้แต่น้อย

การทำความดีควรเริ่มจากคนใกล้ตัวดีที่สุด ถ้าข้างในดีแล้วข้างนอกจะดีเอง แต่ถ้าข้างนอกดี ข้างในแย่ เสียงชื่นชมสรรเสริญที่ได้รับมาก็ไร้ความหมายและสูญเปล่า ประกาศเกียรติยศ โล่ รางวัล ปริญญาดุษฎีบัณฑิตที่ได้มาเป็นพะเรอเกวียนจะมีคุณค่าอะไร เมื่อในบ้านไม่มีใครที่ชื่นชมเราเหลืออยู่เลยสักคน

การเกิดเป็นมนุษย์เป็นสิ่งที่เป็นไปได้แสนยาก ต้องใช้เวลาสั่งสมบุญญาบารมีกันกว่าแสนล้านชาติภพ แต่ไม่ว่าจะยากเพียงไร เราก็ควรดีใจที่ได้เกิดมาเป็นคนกับเขาชาติหนึ่ง ต่อให้ชีวิตนี้หมดสิ้นทุกอย่าง ไม่เหลืออะไรเป็นสมบัติติดตัวเลย ก็ขอให้ภูมิใจเถิดว่า การที่เรายังคงเป็นมนุษย์อยู่ แค่นี้ก็นับเป็นสมบัติที่สูงค่าที่สุดแล้ว

มนุษย์มักคิดว่า เมื่อเราได้สมอยากแล้ว ความสุขจะเกิดขึ้น แต่จริงๆ แล้วเมื่อเราได้สมอยากแล้ว ความสุขเกิดขึ้นเพียงชั่วประเดี๋ยวเดียวเท่านั้น แล้วความอยากเรื่องใหม่ก็จะเข้ามาแทนที่ต่อไปอย่างไม่มีวันจบสิ้น

หากเรากำลังทุกข์ด้วยเรื่องใด ลองถามตัวเองดูซิว่า สิ่งที่กังวลอยู่นั้นมันน่ากลัวจริง ๆ หรือว่าเป็นเพียงสิ่งที่เราสร้างมันขึ้นมากันแน่ ลองแยกทุกข์แท้ ๆ ออกจากความกังวลให้ได้ แล้วจะเห็นว่าทุกข์แท้ ๆ ที่ควรทุกข์มีอยู่นิดเดียวเอง

จะแปลกตรงไหน หากชีวิตของคุณต้องพบกับความ “ไม่แน่” และความไม่แน่นั้นทำให้เกิดความ “ไม่ได้ดั่งใจ” ที่ชีวิตพบกับความไม่แน่และไม่ได้ดั่งใจก็เพราะในโลกนี้ “ไม่เคยมีอะไรสมบูรณ์” มาแต่เดิม เราทุกคนล้วนแต่ได้อย่างเสียอย่างกันทั้งนั้น

สรรพสิ่งในโลกล้วนตกอยู่ในกฎไตรลักษณ์ ที่ว่า “เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป” หรือ “ไม่แน่ไม่ได้ดั่งใจ ไม่มีอะไรสมบูรณ์” ความเครียดก็เช่นกัน เมื่อมันเกิดขึ้นได้ ไม่เร็วก็ช้าความเครียดนั้นก็ต้องดับไป เพราะไม่มีอะไรเที่ยงแท้ อย่าชิงดับตัวเองไปเสียก่อน เพราะในที่สุดแล้วความเครียดจะดับไปเอง ขอเพียงเราไม่ท้อ ไม่หวั่น ไม่ถอย ใดใดในโลกล้วนอนิจจัง วันนี้เราเครียดแทบตาย แต่วันพรุ่งนี้อาจเป็นวันที่ดีที่สุดของชีวิตก็เป็นได้

ถ้า เราอยู่แบบปราศจากสิ่งเร้า แล้วไม่ได้ฝึกกระบวนท่าในการต่อสู้เลยก็ไม่ได้ช่วยอะไร แต่ถ้าเราอยู่ท่ามกลางสิ่งเร้า แต่มีกระบวนท่าในการเจริญสติ สิ่งเร้าก็ไม่สำคัญ การไม่อยู่ท่ามกลางสิ่งเร้าเป็นโอกาส แต่การอยู่ท่ามกลางสิ่งเร้าก็ยิ่งเป็นโอกาส เพราะมันทำให้การฝึกฝนพัฒนาได้เร็วขึ้น

สำหรับ คนที่ยังไม่คิดจะฝึก อยากจะบอกว่ามนุษย์ทุกคนมีศักยภาพที่จะพัฒนาตนให้ดีกว่าที่เป็นอยู่หลายร้อย หลายพันเท่า แล้วทำไมจึงไม่พัฒนาไป แล้วจะเห็นว่าตัวเองมีพัฒนาการที่่ดีขึ้น มีความสุขมากขึ้น หลายคนไม่กล้าลุกขึ้นมาพัฒนาตัวเอง เพราะเสียดายกิเสส...อย่าเสียดาย

การ ปลดปล่อยกิเลสทำให้ความสุขมาเป็นระลอกๆ เหมือนกับยานอวกาศทิ้งถังเชื้อเพลิงทีละปล้องๆ เพื่อทะยานสู่อวกาศ ถ้าไม่ทิ้งก็ไปไม่ถึงเป้าหมายในอวกาศนั้น คนที่ศึกษาธรรรมะ ถ้ามีความเข้าใจและมีการหยั่งรู้สึงสัจธรรมเกิดขึ้น จะไม่มีความเสียดายกิเสสเลย

ว.วชิรเมธี

ว.วชิรเมธี เป็นนามปากกาของ พระมหาวุฒิชัย วชิรเมธี ภูมิลำเนาของท่านอยู่ที่บ้านครึ่งไต้ ตำบลครึ่ง อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย ท่านเป็นคนที่รักการอ่านมาตั้งแต่เด็ก อ่านทุกอย่างที่ขวางหน้า จึงทำให้ท่านซึมซับความรู้ทุกรูปแบบ เมื่อยังเด็ก มารดาได้พาท่านไปทำบุญที่วัดบ่อย ๆ ทุกวันพระ ซึ่งผลจากการติดตามมารดาไปทำบุญบ่อย ๆ นี้เอง ต่อมาได้กลายเป็นแรงบันดาลใจให้ท่านสนใจหลักธรรมคำสอนในพระพุทธศาสนา และทำให้หนังสือที่ท่านอ่านไม่ได้ถูกจำกัดอยู่เพียงหนังสือความรู้หรือ หนังสือบันเทิงทั่วไปเท่านั้น แต่หนังสือธรรมะก็เป็นหนังสือที่ท่านสนใจด้วยเช่นกัน

หลังจากจบชั้นประถม ศึกษาปีที่ 6 ท่านก็ได้ขออนุญาตมารดาบวชเป็นสามเณรที่วัดครึ่งใต้ แตกต่างจากเพื่อน ๆ ในวัยเดียวกันที่มุ่งเรียนต่อในชั้นมัธยมศึกษาเมื่อบวชเป็นสามเณรแล้ว ท่านตั้งใจศึกษาเล่าเรียนพระปริยัติธรรมแผนกนักธรรมจนจบนักธรรมชั้นเอก แล้วย้ายมาพำนักอยู่ที่วัดพระสิงห์ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย เพื่อศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกบาลีจนสำเร็จการศึกษาเปรียญธรรม 6 ประโยค ต่อมาเมื่ออายุครบ 21 ปีจึงอุปสมบทเป็นภิกษุที่วัดบ้านเกิด และย้ายมาพำนักที่วัดเบญจมบพิตรฯในกรุงเทพมหานคร เพื่อศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกบาลีต่อจนสำเร็จเป็นเปรียญธรรม 9 ประโยค ซึ่งถือเป็นการศึกษาขั้นสูงสุดของคณะสงฆ์ไทย ด้านการศึกษาทางโลกนั้น ท่านสำเร็จการศึกษาเป็น “ ศึกษาศาสตรบัณฑิต ” จากมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช และ “ พุทธศาสตรมหาบัณฑิต ” จากมหาวิทยาลัยมาหจุฬาลงกรราชวิทยาลัย ปัจจุบันท่านได้รับเชิญให้เป็นอาจารย์สอนนักศึกษาระดับปริญญาโทที่ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์และมหาวิทยาศรีปทุม นอกจานั้นก็ยังรับเชิญเป็นวิทยากรบรรยายวิชาการทางพระพุทธศาสนาให้กับหน่วย งานต่าง ๆ อีกมากมาย ในแง่จริยวัตรส่วนตัวนั้น นอกจากท่านจะเป็นพระนักวิชาการ พระนักคิด นักเขียนแล้ว ท่านก็ยังสนใจฝึกสมาธิภาวนาอย่างต่อเนื่องมาเป็นเวลากว่าสิบปี

นตฺถิ สนฺติ ปรํ สุขํ
สุขใดเหนือกว่าความสงบไม่มี