ความเจ็บปวดหลังคลอด...

ความเจ็บปวดหลังคลอด...
เรื่องนี้เป็นเรื่องใหญ่ครับ เพราะนอกจากคุณแม่จะเจ็บปวดรวดร้าวขณะคลอดแล้ว ยังต้องมาเจออะไรอีกหลังคลอด ความเจ็บปวดขณะคลอดบุตรก็ว่ากันว่า...เป็นอะไรที่...สุดๆ...แทบขาดใจกันไปเลย ยังรู้สึกงงๆด้วยครับว่าคุณแม่ในบางประเทศ เช่น ญี่ปุ่นนี่...ไม่นิยมผ่าตัดหรือให้ยาแก้ปวดใดๆ ว่าเค้าทนได้ยังไง แต่อย่างว่า...ความรักของแม่นั้นแสนยิ่งใหญ่ ความเจ็บปวดเพียงใดก็สู้ทนได้...เพื่อลูก
กลับมาเรื่องว่าหลังคลอดเจ็บปวดเรื่องอะไรนั้น ความเจ็บปวดที่คุณแม่ต้องเผชิญหลังคลอดก็มีอยู่สองอย่างครับ
อย่างแรกก็เป็นแผลที่คลอดครับ ถ้าคลอดธรรมชาติ หรือคลอดทางช่องคลอดเกือบทุกรายแพทย์หรือคุณพยาบาล(เค้าเรียกว่า "สูติกา")ที่ทำคลอดจะตัดฝีเย็บ เพราะช่องคลอดขนาดค่อนข้างเล็ก เส้นผ่าศูนย์กลางของศีรษะเด็กอยู่ราวๆ 9-10 ซม. หากไม่ตัดช่องคลอดเพิ่ม...จะเกิดการฉีกขาดแบบไร้ทิศทางทำให้ยากเวลาเย็บซ่อม ยกเว้นในท้องหลังๆที่ช่องคลอดค่อนข้างยืดขยายมาก และเด็กตัวเล็กอาจจะช่วยคลอดโดยไม่ต้องตัดฝีเย็บได้ หลังคลอด...ก็จะเจ็บบริเวณฝีเย็บ เนื่องจากการตัดฝีเย็บเพิ่มแผลจะยาวราวๆ 3-4 ซม. แผลจึงไม่ได้ใหญ่มาก ก็ไม่ได้เจ็บแผลมากอะไรครับ อาการเจ็บจะเกิดร่วมกับอาการ "ตึง" แผล ทั้งนี้เวลาเนื้อเยื่อได้รับบาดเจ็บจะเกิดปฏิกิริยาอักเสบ ทำให้ "บวม แดง ร้อน" และปฏิกิริยาอักเสบนี้จะสูงสุดในวันที่ 2-3 หลังจากได้รับบาดเจ็บ ดังนั้นจะทำให้แผลตึงมากวันที่ 2-3 หลังคลอดครับ ทำให้เวลานอนหงายจะรู้สึกตึงแผลมากกว่า คุณแม่จะชอบนอนตะแคงครับ นั่งก็นั่งเอียงก้นเหมือนคนเป็นริดสีดวงทวารหน่อยๆครับ หลายรายคุณแม่บ่นว่า ตึงแผลฝีเย็บมากไม่อยากเข้าห้องน้ำถ่ายหนักเพราะกลัวแผลแยก...ซึ่งไม่ต้องห่วงเลยครับ ทำกิจธุระประจำวันได้สบายมาก ดังนั้นวันที่ 3-4 แผลฝีเย็บก็เจ็บตึงน้อยลงไปมากแล้วครับ และเนื่องจากแผลอยู่บริเวณช่องคลอดต่อกับทวารหนัก(บริเวณนั้นเรียกว่า "ฝีเย็บ" ครับ)ทำให้ไม่มีปัญหาต่อการเคลื่อนไหวร่างกายครับ(ไม่เหมือนแผลผ่าท้องคลอดที่หน้าท้อง ซึ่งเวลาเกร็งกล้ามเนื้อหน้าท้องจะเจ็บครับ) โดยสรุปอาการเจ็บแผลฝีเย็บหลังคลอดธรรมชาติจะเป็นไม่มาก จะตึง...เจ็บมากสุดวันที่ 2-3 หลังคลอดครับ แต่หลังคลอดสามารถเดินเหินได้ปกติ
ถ้าผ่าท้องคลอด...แผลที่หน้าท้องจะยากในราว 12-15 ซม.ครับ ขึ้นอยู่กับขนาดของเด็กและที่สำคัญ...ความชอบของแพทย์แต่ละท่าน(แต่ละคนลงแผลเล็กใหญ่ต่างกันครับ) ความจริงแล้วแผลแนวตรง(Vertical midline) จะเจ็บแผลน้อยกว่าแผลขวางหรือที่คุณแม่ชอบเรียกว่าแนวบิกินนี่ครับ แต่ปัจจุบันร้อยละร้อย ถ้าฝากพิเศษหรือคลอดในรพ.เอกชนหมอจะลงแผลขวางให้ครับ ขืนลงแผลแนวตรงมีหวังโดนสวดยับครับ แต่ถ้าเป็นในโรงเรียนแพทย์ที่เข้มงวด การลงแผลตรงดีกว่าเกือบทุกอย่าง(รวมถึงการเจ็บแผลหลังผ่าตัดน้อยกว่าด้วย) ยกเว้นเรื่องเดียวคือ...ความสวยงาม 555...เรื่องนี้ชนะทุกเรื่องอยู่แล้วฮะ ดังนั้นในที่นี้ผมจะหมายถึงแผลผ่าตัดคลอดในแนวขวางเท่านั้นครับ แผลผ่าคลอดทางหน้าท้องจะเจ็บบริเวณมุมแผลทั้งสองข้าง เลยจากขอบแผลไปทางด้านบนๆเล็กน้อย ทำไมหรือ? ก็เพราะว่า...บริเวณนั้นเป็นรอยเย็บชั้นที่สำคัญในการเย็บของผนังหน้าท้องครับ คือเป็นมุมแผลเวลาที่เย็บชั้นเยื่อหุ้มกล้ามเนื้อหน้าท้อง อันเป็นชั้นที่สำคัญที่สุดของผนังหน้าท้องครับ และเนื่องจากเป็นส่วนของกล้ามเนื้อ...ดังนั้นเวลาที่ต้องเกร็งกล้ามเนื้อหน้าท้อง เช่น ยกของ ลุกขึ้น นั่งหรือนอนลง หรือแม้แต่เวลาเดิน เราทั้งหลายจะต้องใช้กล้ามเนื้อหน้าท้องด้วย จะทำให้เจ็บแปล๊บๆตรงมุมแผลบริเวณนี้ครับ คำถามที่สำคัญคืออาการเจ็บจะเป็นมากหรือนานแค่ไหนนี่ เป็นเรื่องส่วนบุคคลจริงๆครับ คือบางคนบอกว่าภายในสัปดาห์หนึ่งก็หาย บางรายก็บอกว่าเจ็บไปตลอด ที่แน่ๆคือมันจะค่อยๆน้อยลงไปเรื่อยๆ ยกเว้นวันไหนไปเกร็งกล้ามเนื้อหน้าท้องมากๆก็จะแปล๊บเยอะขึ้นมาทีนึง คุณแม่จะนึกว่าแผลอักเสบซึ่งไม่ใช่ดอกครับ เกิดจากการไปดึงรั้งบริเวณมุมแผลครับ ไม่มีอันตรายแต่อย่างใด
อาการเจ็บแผลฝีเย็บ หรือแผลผ่าตัดหน้าท้องสามารถลดอาการลงได้ด้วยยาแก้ปวดต่างๆครับ
ส่วนอาการเจ็บปวดหลังคลอดอย่างที่สองนี่ เป็นอาการปวดมดลูกครับ ฝาหรั่งเค้าเรียกว่า "After pain" เกิดจากมดลูกหดรัดตัวครับ ทำให้มีอาการเหมือนปวดท้องเวลามีประจำเดือน คือปวดหน่วงๆ อย่าล้อเล่นนะครับ บางรายที่ Sensitive ต่อความเจ็บปวดนี่ทนไม่ไหวเลยครับ อ้อ...เวลาปวดจะปวดบริเวณท้องน้อยด้านขวาครับ เพราะมดลูกชอบเอียงขวา(เป็นพวกรักประชาธิปไตยครับ 555) แล้วก็เวลาที่มดลูกหดรัดตัวจะเกิดมาตอนที่ลูกดูดนม ดังนั้นคุณแม่จะบ่นว่าปวดมากเวลาให้นมบุตรครับ และเวลาที่มดลูกหดรัดตัวจะทำให้มีเลือดออกทางช่องคลอดเป็นน้ำคาวปลาครับ คุณแม่จะสังเกตว่าตอนปวดมดลูกนี่น้ำคาวปลาออกมากขึ้น เจ็บไปนานเท่าไหร่...? ปกติมดลูกจะเข้าอู่คือหดเล็กลงมาจนเกือบปกติก็ราวๆ 2 สัปดาห์หลังคลอดครับ ดังนั้นพอเลยสัปดาห์เศษๆส่วนใหญ่ก็จะดีขึ้นแล้วครับ น่าเสียดายตรงที่ว่า อาการปวดมดลูกหลังคลอดมักจะไม่ดีขึ้นเท่าใดนักจากยาแก้ปวด แต่ส่วนใหญ่ก็พอทนได้ครับ
ดังที่กล่าวข้างต้นแล้วครับ ว่าคุณแม่สู้อุตส่าห์อุ้มท้อง ฝ่าฟันความเจ็บปวดขณะคลอดมาได้ ยังต้องมาเจออีกหลังคลอด คุณแม่ทั้งหลายจึงต่างพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า...เมื่อมีลูกด้วยตัวเองแล้ว จึงเข้าใจความรักที่แม่ของตัวเองมีอย่างแท้จริง หวังเป็นอย่างยิ่งว่า คุณพ่อและคนรอบข้างจะเข้าใจในความยากลำบากและอย่างน้อยก็เป็นกำลังใจ หรือช่วยเหลือเลี้ยงดูลูกที่เกิดมามากกว่าเดิมนะครับ
ก่อนจะจบก็ขออนุญาตคุณหมูเหมียว Recycle กระทู้ดีมากๆเกี่ยวกับการระงับความเจ็บปวดขณะคลอดของคุณหมอหมูเหมียว ตามนี้เลยครับ
//www.pantip.com/cafe/family/topic/N7306665/N7306665.html#2
และอันที่จริงอยากจะบอกว่า ถ้าไม่จำเป็น...คลอดธรรมชาติเจ็บหลังคลอดน้อยกว่าเยอะครับ แต่ถ้ามีข้อบ่งชี้ทางการแพทย์ก็อีกเรื่องหนึ่งนะครับ สำหรับข้อมูลเรื่องข้อดี...ข้อเสียของการผ่าท้องคลอดนี่ ลองไปหาอ่านได้ตามนี้ครับ
//www.bloggang.com/viewdiary.php?id=naughtydoc&group=2

Create Date : 28 ธันวาคม 2551		41 comments
Last Update : 28 ธันวาคม 2551 9:51:52 น.
Counter : 55106 Pageviews.
Share Tweet