Bloggang.com : nanoguy : ครูสมศรี (ไทย, หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล, 2528)

ครูสมศรี (ไทย, หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล, 2528)

ครูสมศรี

Location
ห้อง 106 ตึก 2 คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
Date
15 มกราคม 2550

ครูสมศรี คือชื่อของครูชาวสลัมที่พยายามสู้เพื่อชาวสลัมโดยการต่อต้านการเข้าครอบงำจากบริษัทยักษ์ใหญ่ที่ต้องการพื้นที่สลัมไปสร้างห้างสรรพสินค้า บริษัทนี้ใช้วิธีสกปรกต่างๆนานา ทั้งการใช้ช่องว่างทางกฎหมาย หรือแม้แต่ลักลอบเผาไล่ที่ เมื่อเรื่องราวไปถึงหูของหัวหน้ากองบริการประชาชน จึงได้ลงมือตรวจสอบและพบความไม่ชอบมาพากลที่เชื่อมโยงไปถึงการทุจริตวงในของนักการเมืองระดับสูงที่โกงกินกันมาเป็นทอดๆ ครูสมศรี, หัวหน้ากองบริการประชาชน และทนายความจะต่อสู้อย่างไรท่ามกลางการดำเนินการรุกคืบจากฝ่ายบริษัทและชาวสลัมที่แปรพรรคไปเพราะมีเงินมาล่อตาล่อใจ

เจ้าของบล็อกเพิ่งได้ดูหนังในแนวถนัดของท่านมุ้ยเป็นเรื่องแรก (ถ้าไม่นับเรื่อง “กล่อง”) หลังจากที่ยุคหลังๆ ท่านมุ้ยก็หันมาทำหนังแนวเจ้าแนวกษัตริย์ราชวงศ์อย่างสุริโยไทเสียแล้ว และจากผลงานเรื่อง “ครูสมศรี” ก็แสดงให้เห็นว่า ท่านมุ้ยเชี่ยวชาญในหนังที่ไม่ใช่หนังสเกลใหญ่อย่างสุริโยไทมากกว่าเยอะ ถ้ามีเวลาว่างและกำลังทรัพย์ก็อยากลองไปเช่าคอลเลคชั่นหนังท่านมุ้ยจากแมงป่องชั้นเจ็ดมาบุญครองมานั่งดูอยู่บ้างเหมือนกัน ที่มีตั้งแต่หนังสมัย “คนเลี้ยงช้าง” จนถึงหนังยุคหลังๆอย่าง “เสียดาย”

“ครูสมศรี” มีรายละเอียดค่อนข้างสูง ด้วยความพยายามที่จะเจาะลึกเข้าไปในชีวิตของชาวสลัมให้ได้มากที่สุด แม้จะดำเนินเรื่องแบบพยายามไม่เยิ่นเย้อแล้วก็ยังมีความยาวราวสองชั่วโมงครึ่งจนบางเวลาก็เบื่อๆ อยู่บ้างในบางช่วงเวลา ตัวละครแต่ละตัวมีแง่มุมที่น่าสนใจโดยเฉพาะตัวละครครูหลักทั้งสองคนได้แก่ ครูสมศรี กับ ครูทองย้อย ที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง

ครูสมศรี – ถือเป็นตัวแทนของขบถที่ต่อต้านระบบเก่าๆ หัวแข็ง แข็งกร้าวเข้าว่า ไม่มีการประนีประนอม ซึ่งค่อนข้างผิดวิสัยของคนไทยและคนยุคก่อนส่วนมาก ในหนังทั้งเรื่องเราจะเห็นฉากที่คนแก่นั่งคุยกันประมาณว่า “นังสมศรีมันหยิ่ง พวกเราเลยซวยไปด้วย” อยู่เนืองๆ

ครูทองย้อย – เป็นตัวแทนของ “อดีต” ขบถที่พ่ายแพ้ต่อระบบในภายหลัง จากคนที่เคยมีอุดมการณ์แรงกล้ากลายเป็นขี้เหล้าประชดชีวิต เมื่ออุดมการณ์ของตัวเองไม่อาจทำให้เป็นจริงขึ้นมาได้ และจำใจทนอยู่ในสังคมที่ระบบเก่าเป็นใหญ่ ต้องทนอยู่กับความเละเทะของสังคม

คนอย่างครูทองย้อยทำให้เจ้าของบล็อกนึกถึงครูใหญ่ Rachin ใน The Chorus

Rachin คือครูใหญ่ของโรงเรียนดัดสันดานที่รวมเด็กเกเรหลากหลายรูปแบบไว้ด้วยกัน ด้วยอคติสุดขั้วกับเหล่าเด็กใต้อาณัติทำให้นโยบายและสิ่งที่แสดงออกนั้นล้วนแต่เป็นไปในแนวทาง “แรงมา-แรงตอบ” แต่ถึงกระนั้น เมื่อเขาเห็นว่าวงประสานเสียงของครู Mathieu สามารถขัดเกลาเด็กที่เขาเคยตราหน้าว่าเป็น “เด็กเลวที่ไม่มีวันกลับตัว” ได้ในระดับหนึ่ง เราก็เห็นเขาลงไปเตะบอลกับเด็กๆอย่างสนุกสนาน

Rachin เองก็น่าจะเคยมีอุดมการณ์ของตัวเองและมีจิตวิญญาณความเป็นครูเต็มเปี่ยม เพียงแต่ว่าเมื่อไม่อาจหาวิธีรับมือกับ “เด็กเลว” ทั้งหลายทั้งแหล่ ทำให้ความรู้สึกนั้นแปรเปลี่ยนมาเป็นอคติ และถ่ายทอดมันไปให้กับครูใหม่ที่เข้ามารับงานที่นี่อยู่ตลอดเวลา

น่าเสียดายที่ Rachin ต้องกลับไปอยู่กับอคติเดิมอีกครั้งเมื่อเงินในเซฟถูกขโมยไป ทัศนคติเดิมๆจึงกลับมาฝังหัวอีกครั้ง และยากที่จะล้างออกได้เหมือนคราวก่อน ในขณะที่ครูทองย้อยนั้นยังหวนนึกถึงอุดมการณ์ของตัวเองในสมัยเริ่มต้นวิชาชีพได้ แม้ว่าต้องสูญเสียสิ่งสำคัญไปบางอย่างก็ตาม

หนังเรื่องนี้มีอายุไม่ต่ำกว่า 20 ปีนับตั้งแต่เข้าฉายในโรงภาพยนตร์ครั้งแรก แต่กลับดูร่วมสมัยในหลายบริบทอย่างไม่น่าเชี่อ ทั้งบริษัทยักษ์ใหญ่ที่มุ่งเอารัดเอาเปรียบคนยากจนโดยอาศัยช่องว่างทางกฎหมาย และนักการเมืองฉ้อฉลที่ล้วนแต่มีผลประโยชน์ทับซ้อนในกิจการเหล่านี้ แล้วยังรวมไปถึงฉาก “ม็อบจัดตั้ง” อีกด้วย

ฉากที่สื่อนัยยะได้เป็นเลิศในหนังเรื่องนี้คือฉากเล็กๆที่ครูสมศรีพยายามสอนให้นักเรียนเรียนรู้การฟักตัวของลูกเป็ด ด้วยการนำไข่เป็ดมาให้ความอบอุ่นด้วยหลอดไฟ (แม้จะถูกครูทองย้อยคัดค้านด้วยคำพูดที่ว่า “มันก็แค่เด็กสลัม ปล่อยให้มันไปดูเล้าเป็ดเองสิ”) ลักษณะการสอนที่ค่อนไปทาง Child-centered นี้น่าจะเป็นของใหม่ในยุคนั้น นอกจากแสดงถึงความเป็นขบถในตัวของครูสมศรี ไข่เป็ดของครูยังมีอิทธิพลต่อเนื่องในช่วงท้ายเรื่องอีกด้วย

หลังจากครูสมศรีถูกคนร้ายลอบยิงเสียชีวิต ไข่เป็ดก็ฟักตัวออกมาในจังหวะนั้นพอดี กลายเป็นเครื่องเตือนสติครูทองย้อยซึ่งเกือบหลงผิดให้กลับมาสู่ทางสว่างอีกครั้ง นอกจากนั้น ยังสื่อนัยยะว่าแม้ตัวครูสมศรีจะต้องสังเวยชีวิตให้กับความอยุติธรรมของสังคม แต่ว่าตอนนี้ก็มีคนที่พร้อมจะสานต่ออุดมการณ์รออยู่แล้ว เหมือนกับลูกเป็ดที่ไม่ได้เกิดโดยวิธีธรรมชาติดั้งเดิม

หากแต่เป็นวิธีของครูสมศรี!

ฉากที่สุ่มเสี่ยงต่อการเซ็นเซอร์
- ไม่มีเซ็นเซอร์ ทุกคนที่ดูจะได้ยินคำว่า “เย็ดกะแม่ง” เต็มสองรูหู

Create Date : 26 มกราคม 2550

Last Update : 27 มกราคม 2550 19:37:15 น.

1 comments

Counter : 1605 Pageviews.

อุ้ม

งคนไม่ดี

โดย: อุ้มอยากรู้อยากเห็น IP: 125.26.36.91 วันที่: 21 สิงหาคม 2550 เวลา:14:00:28 น.