BlogGang.com : : นมสิการ : การอยู่กับปัจจุบัน รู้อยู่ทุกขณะจิต คือ อะไร

การอยู่กับปัจจุบัน รู้อยู่ทุกขณะจิต คือ อะไร

นี่คือคำถามที่เกิดขึ้นบ่อยในหมู่นักภาวนา โดยเฉพาะกับผู้ที่เริ่มสนใจใหม่ ๆ แล้วก็ไปได้ยิน ได้ัฟังเหล่ารุ่นพี่พูดคุยกันในเรื่องการปฏิบัติที่ว่า ให้อยู่กับปัจจุบันบ้าง ให้อยู่กับรู้บ้าง ให้รู้สึกตัวตลอดเวลา อย่าให้เผลอบ้าง ให้รู้อยู่ทุกขณะจิตบ้าง ซึงคำกล่าวเหล่านั้น ก็คือสิ่งเดียวกัน สุดแล้วแต่ว่า ใครจะพูดอย่างไร

แต่สิ่งสำคัญในการภาวนาก็คือ ความเข้าใจในความหมายในคำพูดและการฝึกฝนเพื่อจะให้ไปให้ถึงจุดนั้น

***********************

ต่อไปนี้เป็นมุมมองของผม ผมจะไม่ขอเข้าไปก้าวก่าวในคำพูดของใครทั้งสิ้นที่มีมุมมองต่างออกไป

ในการทำงานของสภาพจิตใจนั้น ในตำรามีกล่าวไว้มากมายหลายอย่าง แต่นั้นคือตำรา ผมไม่ข้อเ้ข้าไปยุ่งด้วย

แต่สิ่งที่นักภาวนาจะรู้ได้ด้วยตนเอง เมื่อนัำกภาวนาได้ภาวนาถึงแล้วว่า จิตนั้นจะทำงานอยู่ 2 สถานะ คือ สถาานะแห่งการนึกคิด อันเป็นสัญญาัขันธ์ และสังขารขันธ์ และ สถานะของ.การรู้. (หมายเหตุ การรู้นี้คือ จิตรู้ ไม่ใช่วิญญาณรู้ ซึ่งก็คือ จิต ไม่ใช่ วิญญาณ )

ในสถานะของการนึกคิด คนทั่ว ๆ ไปมักเข้าใจแต่.ไม่ลึกซึ้ง. ที่ว่าไม่ลึกซึ้ง เพราะคนทั่ว ๆ ไปมองไม่เห็นความคิด

ถ้าท่านกำลังอ่านบทความของผมอยู่ แล้วอ่านรู้เรื่อง นี่เพราะว่า จิตกำลังทำงานในการเป็นความคิดอยู่ ท่านเรียนหนังสือไทยมา เข้าใจภาษาไทย ก็เป็นสัญญา อ่านแล้วรู้เรื่องราวติดต่อกัน นี่เป็นสังขาร แต่คนทั่ว ๆ ไปมองไม่เห็นการทำงานอย่างนี้ จึงไม่เข้าใจว่า การที่อ่านหนังสือออกและรู้เรื่องในเรื่องราวเป็นความคิด

ในสถานะของ.การรู้. นี่เป็นสถาานะการทำงานอีกอย่างหนึ่งของจิต เมื่อจิตทำงานในสถานะ.การรู้.อยู่ จิตจะรับรู้การกระทบสัมผัสต่าง ๆ ที่ผ่านเข้ามาในระบบประสาท

เมื่อจิตทำงานในสถานะใดอยู่ อีกสถานะหนึ่งจะไม่ทำงาน มันจะสลับกันเป็นอย่างนี้
เหมือนมืดกับสว่าง ถ้ามืดก็ไม่สว่าง ถ้าสว่างก็ไม่มืด
ซึ่งในแง่ของจิต หมายความว่า เมื่อจิตทำหน้าที่นึกคิด การทำหน้าทีของจิตในเรื่องการรู้ ก็จะไม่เกิดขึ้น

คนทั่ง ๆ ไปมักชำนาญในเรื่องของการใช้จิตนึกคิด เพราะหน้าที่การงานรับผิดชอบต่าง ๆ ทำให้ต้องเป็นอย่างนี้ และคนก็มีปัญหาอยู่เสมอ จึงนึกคิดในการแก้ปัญหาอยู่ตลอดเวลา เมื่อคนนึกคิดมาก ๆ เข้า การให้จิตทำงานในเรื่องการรู้จึงน้อยมาก หรือ แทบไม่มีเกิดขึ้นเลยในคนทั่ว ๆ ไป

ซึ่งสรุปได้ว่า ในคนทั่ว ๆ ไป คนมักอยู่กับสภาพการนึกคิด และไม่อยู่ในสภาพของการรู้

ในการฝึกฝนปฏิบัติธรรมนั้น นักภาวนาสมควรฝึกจิตให้อยู่กับสภาพของการรู้แทนการนึกคิด แต่คนมักชินกับการนึุกคิด ดังนั้นการฝึกจิตให้เกิดความคุ้นเคยกับสภาพของการรู้จึงเป็นสิ่งที่ยากลำบากมาก ยิ่งถ้าไปพบกับคำสอนที่สอนให้ใช้การนึกคิดเข้าไปกับการภาวนาอีก ก็ยิ่งทำให้การฝึกรู้ไม่ได้อย่างเต็มที่ เพราะยังมีการใช้จิตนึกคิดอยู่ในการฝึกฝนการภาวนา

ท่านผู้อ่านจะเห็นว่า สำนวนคำพูดทีว่า ให้อยู่กับรู้ อยู่กับปัจจุบัน นี่เป็นคำพูดที่ง่ายแต่การปฏิบัติจริงเป็นสิ่งที่ยากลำบากมาก เพราะคนทั่ว ๆ ไปเคยชินกับการนึกคิดอยู่

อาจมีคำถามขึ้นมาว่า แล้วการที่อยู่กับรู้ อยู่กับปัจจุบัน นั้นจะเกิดได้จริงหรือไม่ แล้วเกิดได้เมื่อไร

ซึ่งในความเห็นของผม การอยู่กับรู้ อยู่กับปัจจุบันขณะ นั้นเป็นสภาพของการไร้ความนึกคิดอย่างสิ้นเชิง ซึ่งสภาพแบบนี้จะเกิดได้จริงกับผู้ที่ภาวนาถึงแล้วเท่านั้น

ที่ว่าภาวนาถึงหมายความว่า นักภาวนาจะต้องเห็นความว่างของมโนทวารได้แล้ว เห็นความคิดอันเป็นสัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ ได้แล้ว และมีสติสัมปชัญญะชั้นเยี่ยมยอดในการควบคุมจิตให้อยู่กับการู้โดยไม่นึกคิดเลย ซึ่งเป็นการภาวนาในระดับสูงสุดเท่านั้นจึงจะเป็นอย่างนี้ได้จริง

ถ้าท่านภาวนาถึงแบบนั้นได้ แล้วท่านมองย้อนกลับไปในตำรา ไม่ว่าจะเป็นอาณาปานสติสูตร ที่สอนว่า หายใจเข้าก็รู้ว่าหายใจเข้า หายใจออกก้รู้ว่าหายใจออก ลมสั้นก็รู้่ว่าสั้น ลมยาวก็รู้ว่ายาว นี่เป็นคำสอนที่ใช้การนึกคิดทั้งสิ้น เพราะรู้ว่า เข้าหรือออก สั้นหรือยาว แต่ถ้าไม่ใช้การนึกคิด จะไม่รู้ว่า สั้นหรือยาว จะไม่รู้ว่า เข้าหรือออก

แต่จะรู้เพียงว่า มีการสั่้นไหวอันเนื่องจากวาโยธาตุ (ธาตุลม)

การทำสังขยานา 4 ครั้งของพระไตรปิฏก จะมีอยู่ครั้งไหนหรือไม่ตั้งแต่ครั้งที่ 2 เป็นต้นไป ที่มีการสอดแทรกอะไรเข้ามาด้วยกับความคิดเห็นของผู้ทำการแก้ใขที่ยัีงภาวนาไม่ถึงระดับดีพอ ดังนั้นจึงอาจมีผู้ที่เข้าถึงธรรมอย่างแท้จริง ที่ไม่อาจโต้แย้งในเรื่องนี้ได้ ได้เพิ่ม กาลามสูตร ขึ้นในตำราอีกเช่นกัน เพื่อเตือนใจคนรุ่นหลังต่อมาว่า อย่าเชื่อใน 10 อย่าง

ในกาลามสูตร ตำราและอาจารย์ก็ไม่สอนให้เชื่อ แล้วจะเชื่ออะไรดีเล่าครับ ชาวพุทธไทยนักภาวนาทั้งหลาย

Create Date : 25 ธันวาคม 2553

Last Update : 29 มกราคม 2555 15:10:21 น.

3 comments

Counter : 2397 Pageviews.

โดย: deeplove

วันที่: 25 ธันวาคม 2553 เวลา:9:50:32 น.

สวัสดีจร้าชื่อหนิงน่ะจ๊ะ

โดย: ning.ple

วันที่: 25 ธันวาคม 2553 เวลา:14:00:31 น.

ผมจำเป็นต้องปิดการเขียนของท่านผู้อ่าน เนื่องจากกฏหมายอินเตอร์เนท
ที่อาจมีสิ่งผิดกฏหมายใส่เข้ามาใน blog

ท่านที่จะสนทนา หรือ ถามคำถาม ขอให้ส่ง email ถึงผมได้ที่
asknamasikarn@gmail.com

หรือสำหรับสมาชิก pantip จะส่งมาทางหลังไมค์ก็ได้เช่นกัน

โดย: นมสิการ

วันที่: 29 มกราคม 2555 เวลา:15:26:00 น.