คำถามที่ 5 ทำไม ทุกข์อริยสัจจ์ จึงต้องให้รู้ด้วย รู้แล้วได้อะไร
คำตอบ .. ทุกข์อริยสัจจ์ นั้น ถ้าจะกล่าวด้วยภาษาไทยง่าย ๆ แบบชาวบ้านให้เข้าใจกันก็คือ สภาพของร่างกายและจิตใจของคนเรานั้นเอง
ที่คนเราปรกติเป็นทุกข์ เพราะว่า คนเข้าใจว่า ทุกข์ที่เกิดขึ้นที่ร่างกายหรือจิตใจนั้น มันเป็นร่างกายหรือจิตใจของเรา เมื่อร่างกายหรือจิตใจเป็นทุกข์ คนก็จะทุกข์ตามไปด้วยเพราะความเข้าใจนั้น
ในทุกข์อริยสัจจ์ข้อที่ 1 ที่พระพุทธองค์ทรงสอนให้รู้ทุกข์อริยสัจจ์นั้น เพื่อให้พุทธบริษัทได้เห็นความเป็นจริงว่า อันว่า ร่างกายและจิตใจ นั้นที่แท้ม้นไม่ใช่เรา ไม่ใช่ตัวตนของเรา อันเป็นการเปิดตาปัญญาทางธรรมให้รู้แจ้งในเรื่องนี้
การเฝ้ารู้ทุกข์อริยสัจจ์อยู่เนือง ๆ จะทำให้เข้าใจในเรื่องนี้ได้อย่างแท้จริง ว่า ร่างกายและจิตใจ นั้นมันไม่ใช่เรา ไม่ใช่ตัวตนของเราเลย
ถ้าเปรียบในทางโลก ก็เหมือนกับการเฝ้าดูพฤติกรรมของสัตว์ในสารคดี BBC ที่มีการเฝ้าดูติตตามพฤติกรรมอยู่นาน จนเข้าใจฟฤติกรรมของสัตว์ที่เฝ้าดูนั้นได้ในที่สุด

คำถามที่ 6 ทำไมต้องละ ตัณหา อันเป็นสมุทัย
คำตอบ..ตัณหา เมื่อเกิดขึ้นในจิตใจ จะเปรียยได้เหมือนตนตาดี ที่ถูกผ้ามาปิดตาไว้ ทำไห้มองอะไรไม่เห็นเลย การเฝ้าดูทุกข์อริยสัจจ์ดังคำถามที่ 5 นั้น ต้องเฝ้าดูในขณะที่ดวงตาแจ่มใส นั้นคือจิตใจไร้ตัณหา จึงจะเห็นสภาพที่แท้จริงของร่างกายและจิตใจที่ชัดเจนได้

อนี่ง ตัณหา ที่ปิดบังจิตใจ เมื่อเกิดขึ้นจิตใจแล้ว ก็จะทำให้ผู้คนที่ถูกตัณหาครอบงำอยู่ ยากยิ่งที่จะสลัดทุกข์ใจที่เกิดขึ้นมาได้ ทำให้ทุกข์ใจที่เกิดขึ้น ตั้งอยู่ได้นาน
ถ้าได้สลัดตัณหาออกจากจิตใจได้ การตั้งอยู่ของทุกข์ใจ ก็จะอยู่ไม่ได้เองตามกฏแห่งไตรลักษณ์ที่ทุกข์นั้นจะแปรเปลี่ยนไปเองตามธรรมชาติ เมื่อมันเกิดขึ้น มันก็จะดับไปเอง ความรวดเร็วแห่งการดับทุกข์ได้นั้น ขึ้นอยู่กับคน ๆ นั้นเองว่า สามารถที่จะสลัดตัณหาออกไปได้เร็วเพียงใด ถ้าเขาสลัดได้เร็ว ทุกข์ก็จะเสือมสลายไปเร็ว ถ้าเขาสลัดได้ช้า ทุกข์ก็จะเลื่อมสลายไปช้า ถ้าเขาสลัดไปไม่ได้เลย ทุกข์ก็จะค้างคาอยู่ในใจเขาไปนานแสนนาน

ผมหวังว่า คำอธิบายนี้ คงทำให้ท่านเข้าใจอริยสัจจ์ 4 ได้ชัดเจนขึ้น และได้นำความเข้าใจนี้ ไปปฏิบัติได้ตรงทางเพื่อการพ้นทุกข์ทางใจได้อย่างถูกต้องต่อไป

คำถามที่ 7 ที่ว่า ตัณหา ให้ละ แต่ เจ้าของ blog บอกว่าให้มีความเพียรในการฝึกฝนสัมมาสติ สัมมาสมาธิ แล้วจะให้ทำอย่างไรจึงจะถูก
คำตอบ.. ที่ผมบอกให้มีความขยันหมั่นเพียร ฝึกสัมมาสติ สัมมาสมาธิ นั้นถูกต้องครับ แต่ท่านต้องเข้าใจด้วยครับว่า ในการฝึกสัมมาสติ สัมมาสมาธิ นั้น อย่าฝึกด้วยความอยาก อันเป็นตัณหาครับ

วิธีการฝึกสัมมาสติที่ดีนั้น ให้ฝึกด้วยจิตใจที่สบาย ๆ ไร้ความเครียด ไร้ความวิตกกังวล ไร้ความอยากที่จะรู้สภาวะธรรมที่เป็นทุกข์อริยสัจจ์ แต่ให้มีการรู้สภาวะธรรมได้เองของ .จิตรู้ อันเนื่องด้วยการมีความรู้สึกตัว ในขณะที่กำลังปฏิบัติครับ นี่คือการฝึกที่ดี

ส่วนการฝึกที่มีความอยาก ก็คือ ฝึกด้วยความเครียด ฝึกด้วยความต้องการ เช่น อยากนั่งสมาธิให้ได้นาน ๆ หลาย ๆ ชั่วโมง การส่งจิตไปจับลมหายใจที่ปลายจมูก นี่เป็นการอยากรู้สภาวะธรรม หรือ การกดจิตให้นิ่งดังก้อนหิน ที่ทำให้จิตเป็นโมหะ อันเป็นกิเลสตัวใหญ่ที่นักปฏิบัติผิดทางทำขึ้น
ผมยกตัวอย่างเท่านี้ ท่านคงมองออกนะครับ
ขอยคุณครับที่สนใจ

คำถามที่ 8 เมื่อปฏิบัติข้อ 1 คือ รู้ทุกข์และข้อ 2 คือสมุทัยให้ละ แล้ว ผลแห่งนิโรธ เป็นอย่างไร
คำตอบ.. เมื่อปุถุชนลงมือปฏิบัติข้อ 1 และ ข้อ 2 แล้ว จะเกิดกำลังแห่งสัมมาสติที่มากขึ้นในระยะที่ 1 (คนทั้ว ๆ ไปที่ไม่ได้ปฏิบัติ ก็มีสัมมาสติ แต่อ่อนแอมาก ) ซึ่งกำลังแห่งสัมมาสติที่มากขึ้นนั้น จะมีพลังแห่งการหยุดการยึดติดของตัณหาที่กำลังยึดทุกข์อริยสัจจ์ได้ เมื่อตัณหายึดทุกข์อริยสัจจ์อยู่ จะทำให้ท่านเป็นทุกข์ใจไปด้วย เมื่อตัณหาถูกหยุดด้วยพลังแห่งสัมมาสติ การยึดติดก็หยุดลงไป ทำให้ท่านหายจากทุกข์ใจไปได้ (นี่เป็นการอธิบายแบบง่าย ๆ เพื่อให้ท่านเข้าใจได้ด้วยภาษาชาวบ้าน )

สำหรับระยะที่ 2 นั้นผลแห่งการปฏิบัติจะทำให้ท่านเกิดปัญญารู้แจ้งเห็นจริงด้วยจิตใจของท่านเองว่า ร่างกายนี้ จิตใจนี้ มันไม่ใช่ท่าน มันไม่ใช่ของท่านเลย นี่เป็นปัญญาในระดับโลกุตรปัญญา

สำหรับระยะที่ 3 ท่านจะเกิดญาณปัญญาหยั่งรู้สภาพที่แท้จริงของร่างกายและจิตใจของเท่านว่า ที่ว่ามันไม่ใช่ท่าน ไม่ใช่ของท่านนั้น ที่แท้แล้วมันคืออะไร
เมื่อท่านเข้าใจในระยะ 3 ท่านก็เข้าใจธรรมขั้นสูงสูดอันเป็นธรรมเพื่อการพ้นทุกข์ของพุทธศาสนา อันเป็นธรรมที่ท่านจะเห็นเอง รู้เอง เข้าใจเอง ไม่ใช่การอ่านจากตำรามา เพราะการอ่านจากตำรามา ไม่สามารถจะได้ผลในการลดทุกข์ทางใจลงได้เลย

ผมจำเป็นต้องปิดการเขียนของท่านผู้อ่าน เนื่องจากกฏหมายอินเตอร์เนท
ที่อาจมีสิ่งผิดกฏหมายใส่เข้ามาใน blog

ท่านที่จะสนทนา หรือ ถามคำถาม ขอให้ส่ง email ถึงผมได้ที่
asknamasikarn@gmail.com

หรือสำหรับสมาชิก pantip จะส่งมาทางหลังไมค์ก็ได้เช่นกัน