BlogGang.com : : น้าโหด : กล้วยไม้พันธุ์แท้ของไทยที่มีบทบาทต่อการทำลูกผสม (ตอนที่ 1)

กล้วยไม้พันธุ์แท้ของไทยที่มีบทบาทต่อการทำลูกผสม (ตอนที่ 1)

การขยายพันธุ์กล้วยไม้ให้เกิดลูกผสม นอกจากจะเป็นวิธีช่วยอนุรักษ์กล้วยไม้พันธุ์แท้ของคู่ผสมแล้ว กล้วยไม้ลูกผสมยังสร้างเม็ดเงินจำนวนมหาศาลเข้าประเทศอีกด้วย ในบรรดากล้วยไม้พันธุ์แท้ที่พบในประเทศไทยกว่า 1,000 ชนิด คงไม่มีชนิดหนึ่งเด่นดีไปเสียหมดทุกด้าน และในทางกลับกันก็คงไม่มีกล้วยพันธุ์แท้ชนิดใดต่ำต้อยหาคุณค่าไม่ได้เลย หากแต่บทความต่อจากนี้จะหยิบยกกล้วยไม้พันธุ์แท้ของไทยบางชนิดมากล่าวถึงเท่านั้น

กล้วยไม้ที่ทำรายได้ให้ประเทศไทยมากสกุลหนึ่งคือ Vanda และคู่ผสมข้ามสกุลอย่าง Vascocenda และ Ascocenda กล้วยไม้พันธุ์แท้ของไทยที่ได้รับการยอมรับจากทั่วโลกในกลุ่มนี้ก็คือ "ฟ้ามุ่ย Vanda coerulea" ด้วยลักษณะทางธรรมชาติที่ฟ้ามุ่ยมีโทนสีที่หายากในธรรมชาติ เพราะเราสามารถพบฟ้ามุ่ยในธรรมชาติที่มีโทนสีม่วง ขาว ชมพู ฟ้า และน้ำเงิน ตามภาษาเซียนที่เรียก "สีบลู" ทำให้ฟ้ามุ่ยเป็นกล้วยไม้ที่ทรงอิทธิพลมากชนิดหนึ่งในกล้วยไม้กลุ่มนี้ ฟ้ามุ่ยมีสัญชาติญาณของความเป็นแม่สูง ในการทำลูกผสมมักใช้ฟ้ามุ่ยถือฝัก ลักษณะอื่นที่เป็นข้อดีของฟ้ามุ่ยในการใช้เป็นคู่ผสมคือขนาดดอกใหญ่ ช่อดอกแข็งแรง ไม่หวงดอก ลายและผิวดอกสวยงาม ในธรรมชาติสามารถพบฟ้ามุ่ยในประเทศอินเดีย พม่า ส่วนในประเทศไทยแต่ก่อนพบมากในภาคเหนือฝั่งตะวันตก ทางแม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ และตาก แต่วันนี้จำนวนฟ้ามุ่ยในป่าธรรมชาติถูกล่าไปเกือบหมดสิ้นแล้ว

เมื่อกล่าวถึงกล้วยไม้ในกลุ่มนี้แล้ว ญาติสนิทของ Vanda ที่นิยมใช้ในการผลิตคู่ผสมก็คือสกุลเข็ม (Ascocentrum) พันธุ์แท้ที่อยากหยิบยกขึ้นมา 3 ชนิดก็คือ "เข็มม่วง Ascocentrum ampullaceum" "เข็มแดง Ascocentrum curvifolium" และ "เข็มแสด Ascocentrum miniatum" หากพบลูกผสมในกลุ่มนี้ที่มีก้านช่อยาวตรง สีออกไปทางแดงหรือส้ม เชื่อได้ว่าจะต้องมีเลือด 3 ตัวที่กล่าวถึงอยู่บ้างไม่ตัวใดก็ตัวหนึ่ง

ที่ห่างออกไปหน่อย แต่ก็พอนับญาติกันได้คือสกุลช้าง (Rhyncostylis) ปัจจุบันกล้วยไม้สกุลนี้ถูกพัฒนาขึ้นมาหลากหลายมาก ทั้งช้างเผือก ช้างแดง ช้างส้ม ช้างพลาย ช้างการ์ตูน และสารพัดช้างที่จะตั้งชื่อเรียก ทั้งหมดมาจากพื้นฐานพันธุ์แท้ที่ชื่อ Rhyncostylis gigantea ด้วยลักษณะต้นที่แข็งแรง เลี้ยงง่าย ออกดอกไม่ยากนักและแถมกลิ่นหอม ทำให้ช้างมีบทบาทต่อการปรับปรุงพันธุ์มาก สมเป็นกล้วยไม้พันธุ์แท้ของเมืองร้อนอย่างแท้จริง นอกจากนี้เรายังพบเลือด "ไอยเรศ Rhyncostylis retusa" และ "เขาแกะ Rhycostylis coelestis" ในกล้วยไม้ลูกผสมหอมๆ อยู่เสมอ

ยังมีต่อตอนต่อไปจ้า