|
| 1 | 2 | 3 | 4 |
5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
|
|
|
|
|
|
|
FNA
หัวข้อนี้ไม่รู้ว่าหมอๆทั้งหลายจะได้มีโอกาสเข้ามาดูหรือเปล่า เคยไหมครับ เวลาที่เราทำFNA แล้วรู้สึกว่าfail หมอpatho อ่านไปว่า unsatifactory specimen เซ็งไหม จริงๆแล้ว FNA มันมีประโยชน์มาก แต่ต้องแจะได้ cellที่สามารถวินิจฉัยได้จึงจะมีประโยชน์ แต่ถ้าเจาะแล้วไม่ได้cell ก็อาจจะไม่ช่วยอะไร
ตอนที่ผมเป็นแพทย์ประจำบ้านสาขาพยาธิวิทยากายวิภาค ได้มีโอกาสไปออก FNA Clinic เป็น clinic ที่หมอpathoไปเจาะแล้วย้อม Wright's stainดูตอนนั้นเลย ประเมินว่าcell พอไหม
ทำให้รู้ว่าการที่จะเจาะให้ได้ cell นั้นบางครั้งบอกยากว่าทำไมคนนี้ไม่ได้ คนนี้ได้ วิธีการเจาะประสบการณ์ สำคัญ บางครั้งเราเห็นว่าน่าจะได้ cell มากแต่ที่จริงแล้วมันเป็นแค่เลือด
วิธ๊ทำFNAนั้น มี 3 วิธี คือ 1.วิธีการเจาะโดยวิธีใช้เข็มต่อกับไซริ้ง 2. การเจาะโดยใช้เข็มต่อกับไซริ้งร่วมกับที่จับไซริ้ง 3.การเจาะโดยใช้เข็มเพียงอย่างเดียว
โดยประสบการณ์ของผมแล้วเห็นว่าวิธีที่3 เป็นวิธีที่ได้cell จำนวนมากที่สุดและแปรผลได้แทบจะทุกครั้งถ้าเทียบกับวิธีที่1 ส่วนวิธีที่สองนั้นอาจจะหาที่จับไซริ้งได้ยาก ไม่แน่ใจว่าตามโรงพยาบาลของกระทรวงสาธารณสุขจะมีหรือไม่ แต่ถ้ามีก็เป็นวิธีที่จะได้cellพอสมควร
เอาเป็นว่าจะขอพูดถึงวิธีที่3ครับเพราะผมเชื่อว่าคุณหมอบางท่านอาจจะยังไม่รู้จักวิธีนี้ ส่วนวิธีแรกผมคิดว่าทุกท่านคงรู้จักดี เพื่อว่าใครจะนำไปประยุกค์ใช้
วิธีนี้มีชื่อเรียกเท่ๆว่า French Technique
การทำก็ดังภาพที่เห็น วิธีนี้เหมาะสำหรับ รอยโรคที่อยู่ตื้นและมีขนาดเล็ก เช่น ต่อมน้ำเหลือง ต่อมไทรอยด์ แต่อาจจะไม่เหมาะสำหรับรอยโรคที่มีผังผืดมาก
วิธีทำก็ดังนี้ 1.ทำความสะอาดผิวหนังบริเวณที่จะเจาะ 2.ใช้เข็มเบอร์ใหญ่สุด เช่น 18 หรือ 20 (เบอร์20กำลังดี) ในการเจาะ โดยใช้นิ้วชี้และนิ้วกลางของมือที่ไม่ถนัดจับยึดที่ก้อนรอยโรค 3. มือข้างถนัดจับเข็มแล้วแทงเข็มไปที่ก้อน 4.ขยับเข็มเข้าออกสั้นๆ ในระยะห่างกันไม่เกิน 5 มิลลิเมตร ประมาณ 10-20 ครั้ง และหมุนเข็มไปมาด้วยเพื่อให้คมของเข็มตัดเนื้อเยื่อที่ต้องการเจาะ และเปลี่ยนทิศทางของเข็มไปมา การทำแบบนี้จะทำให้ cell เข้ามาในเข็มด้วยแรง capillary pressure 5.ใช้ปลายนิ้วชี้กดที่ก้นเข็ม แล้วดึงเข็มออก แล้วใช้ผ้าก๊อซกดห้ามเลือด หรืออาจจะใช้ไซริ้งดูดอีกครั้งก่อนดึงเข็มเพื่อดูดcell ให้ได้จำนวมมากขึ้น แต่ต้องระวังว่าcell อาจจะเข้าไปในไซริ้งได้ เพราะถ้าcellเข้าไปแล้วจะนำcell มาsmear บนslide ยาก 6.หลังจากถอนเข็มแล้วก็นำไปสวมกับไซริ้งแล้วพ่น cell บนslide โดยเร็วแล้วนำไปsmear ตามปกติ
วิธีการหลังจากนี้ก็การแยกslide เป็น 2 กลุ่ม คือที่นำไปย้อม Papanicalaou stain(PAP stain) และ Wright's stain โดยการย้อม Wright's stain จะใช้ slide ที่ผึ่งแห้ง ส่วนวิธี PAP stain จะใช้ slideที่ fix ใน 95% alcohol
ตามโรงพยาบาลทั่วๆไปนั้น เราจะใช้วิธีเดียวคือการตรวจ PAP stain โดยต้องใช้slideที่fix ส่วนWright's stain นั้นมีทำแค่เพียงในโรงเรียนแพทย์บางที่เท่านั้น
ดังนั้นเพื่อให้การแปลผลถูกต้อง หลังsmear แล้วต้องรีบนำslideแช่ลง95% alcohol ทันทีครับ อย่าปล่อยทิ้งไว้ เพราะการปล่อยทิ้งไว้ไม่แช่ทันที จะทำให้เกิด air dry artifact โดยที่ nucleus ของcell จะใหญ่ และรายละเอียดจะหายไป แปลผลยาก บางครั้งก็อ่านไม่ได้
หวังว่าคงพอมีประโยชน์ ถ้ามีคุณหมอมาอ่านก็ลองนำไปใช้ได้ครับ
ที่มา:ข้อมูลและภาพบางส่วน นำมาจาก CD หัตถการการเจาะดูดด้วยเข็มเล็ก (Fine needle aspiration technique) ของ ศ.พญ.เบญจพร ไชยวรรณ์ ผศ.พญ.สุรีย์ เลขวรรณวิจิตร รศ.นพ.สำเริง รางแดง ภาควิชาพยาธิวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
Create Date : 08 กรกฎาคม 2552 |
|
22 comments |
Last Update : 11 สิงหาคม 2552 22:30:21 น. |
Counter : 5305 Pageviews. |
|
|
|
|
| |
โดย: nikki IP: 172.16.0.171, 61.19.236.222 26 สิงหาคม 2552 14:34:51 น. |
|
|
|
| |
โดย: nikki IP: 172.16.0.171, 61.19.236.222 26 สิงหาคม 2552 14:42:35 น. |
|
|
|
| |
โดย: nikki IP: 172.16.0.171, 61.19.236.222 27 สิงหาคม 2552 14:24:44 น. |
|
|
|
| |
โดย: nikki IP: 172.16.0.171, 61.19.236.222 28 สิงหาคม 2552 10:46:35 น. |
|
|
|
| |
โดย: ppd IP: 112.142.119.192 17 กันยายน 2552 9:24:36 น. |
|
|
|
| |
โดย: ppd IP: 112.142.119.192 17 กันยายน 2552 9:28:33 น. |
|
|
|
| |
โดย: mass IP: 161.200.255.162 28 มกราคม 2553 16:24:41 น. |
|
|
|
| |
โดย: kalyalank IP: 114.128.60.148 30 กันยายน 2553 21:13:14 น. |
|
|
|
| |
โดย: SUWANNA IP: 58.137.16.27 9 ตุลาคม 2555 10:36:54 น. |
|
|
|
| |
โดย: ณัฐพล IP: 49.228.118.112 30 มกราคม 2567 11:52:18 น. |
|
|
|
|
|
|
|
จะเป็นเข็ม(เฉยๆ) หรือเข็มฉีดยาก็ไม่เอาทั้งนั้นแหล่ะค่ะ