ครั้งหนึ่งของการ "ตะลอนตามอำเภอใจ" ที่ตลาดเช้าจังหวัดหนองคายช่วงเช้ามืดประมาณตีห้ากว่าๆ ผู้เขียนไปเดินเล่นชมตลาดและนั่งกินอาหารเช้า เป็นร้านที่ตั้งโต๊ะขายกาแฟโบราณ และร้านติดกันก็ปิ้งข้าวจี่ควันโขมง ส่วนข้าวจี่ที่กำลังปิ้งไฟก็ส่งกลิ่นหอมยั่วน้ำลายจริงๆ ที่สำคัญภาพที่ผมเห็นอยู่เบื้องหน้าผมคือคนที่มานั่งกินกาแฟโบราณส่วนใหญ่ก็จะสั่งข้าวจี่มากินกับกาแฟด้วย
ผู้เขียนจึงสั่งข้าวจี่ย่างมาสองไม้ อันใหญ่มาก ดูจากรูปทรงแล้วคิดว่าแค่อันเดียวก็คงจะอิ่มเพราะยังเช้าอยู่เลย เป็นไปตามคาดอันเดียวอิ่มจริงๆ ส่วนอีกอันก็ห่อไว้กินเวลาหิวๆ ก็แล้วกัน และถือเป็นครั้งแรกที่ผมได้กินข้าวจี่กับกาแฟ เพราะปกติแล้วเวลากินกาแฟก็จะนึกถึงขนมปัง หรือปาท่องโก๋ ครั้งนั้นจึงถือเป็นประสบการณ์การกินข้าวจี่กับกาแฟครั้งแรกของผู้เขียนเองก็ว่าได้
ข้าวจี่ เป็นอาหารที่ผู้เขียนมีโอกาสกินอยู่บ่อยๆ เพราะมีขายตามตลาดนัด ตลาดข้างทางรถเข็นต่างๆ มากมาย หยิบกินง่าย แถมอิ่มอีกต่างหาก ส่วนจะอร่อยเหมือนกันหรือเปล่า ก็คงขึ้นอยู่กับกระบวนการปิ้งและการปรุงรส ซึ่งก็มีข้าวเหนียวนึ่งสุก ไข่ไก่หรือไข่เป็ดก็แล้วแต่ความชอบของใครของมัน วิธีทำคือ นำข้าวเหนียวนึ่งสุกมาปั้นเป็นก้อนกลมๆ หรือรูปร่างตามที่ชอบ ทำการจี่หรือปิ้งด้วยไฟอ่อนๆ ให้เหลืองพองาม ตีไข่ให้แตก ใส่น้ำปลาหรือเกลือก็ได้ นำข้าวที่ปิ้งมาจุ่มลงในไข่ที่เตรียมไว้ แล้วทำการจี่ต่อไปจนสุก
                  นอกจากนี้ ก็สามารถประยุกต์วิธีทำและเครื่องปรุงตามความคิดได้ อาจมีซอส หรืออื่นๆ บางที่ก็นำข้าวเหนียวไปมูลกับกะทิแล้วมาปิ้งก็มีอ่อผู้เขียนลืมบอกไป บางจังหวัดทางภาคอีสานของไทย ก็นิยมนำข้าวจี่มากินกับแจ่วบอง หรือปลาร้าสับ ซึ่งผู้เขียนเคยลองกินมาแล้ว บอกได้คำเดียวว่า "แซ่บหลายเด้อ" ส่วนข้าวจี่เวลาที่ผู้เขียนทำกินเองที่บ้าน ก็มีขั้นตอนไม่ยาก แค่ใส่ซอสผสมลงไปในไข่ ก่อนนำไปทากับข้าวเหนียวแล้วย่างไฟอ่อนๆ แค่นี้ก็หอมกรุ่น กินอร่อย อิ่มกันจนจุกไปเลยทีเดียวครับ
ช่วงสุดท้ายของ "ตะลอนตามอำเภอใจ" ข้าวจี่ ในภาคอีสานถูกจัดให้เป็นอาหารประเภทขนมอย่างหนึ่ง แต่สำหรับผู้เขียนกลับมองว่าขนมชนิดนี้กินแทนข้าวได้เลยก็ว่าได้ และนิยมทำกันมากในช่วงเดือนสามของทุกปี ซึ่งจะมีการทำข้าวจี่ไปทำบุญในงานประเพณีบุญข้าวจี่ ส่วนในช่วงฤดูหนาว ชาวบ้านก็นิยมกินข้าวจี่กันมากเหมือนกัน เพราะได้นั่งผิงไฟแล้วทำการจี่ข้าวกันไป ผิงไฟกันไป เป็นการแก้หนาวอีกด้วย
ช่วงหน้าหนาวอย่างนี้ใครว่างๆ ก็ลองมาทำข้าวจี่กัน เผื่อจะช่วยให้คลายหนาวและอิ่มท้องกันได้บ้าง...
                                                              "นายตะลอน"