25 กย 68 ผีเสื้อในสวน
VIDEO ช่วงนี้ผีเสื้อบินว่อนในสวนทั้งตัวเล็กตัวใหญ่ หยิบมือถือมาเก็บภาพได้นิดหน่อย แต่ชัตเตอร์มือถือไม่ไวพอจะเห็นเขานิ่งได้ ซูมก็ไม่ได้มากสักเท่าไหร่
ผีเสื้อถุงทอง Golden birdwings
เพื่อป้องกันการสูญสิ้นเผ่าพันธุ์ ผีเสื้อถุงทองจึงถูกกำหนดให้เป็นแมลงอนุรักษ์ อยู่ในบัญชีรายชื่อในอนุสัญญา CITES (Convention on International Trade in Endangered Species of Wide Fauna and Flora) ซึ่งเป็นอนุสัญญาว่าด้วยการค้าระหว่างประเทศ ซึ่งชนิดสัตว์ป่าและพืชป่าที่ใกล้สูญพันธุ์ หรือเรียกสั้นๆ ว่า อนุสัญญาไซเตส มีวัตถุประสงค์หลักเพื่ออนุรักษ์ทรัพยากรสัตว์ป่าและพืชป่าทั่วโลกมิให้ถูกทำลายจนสูญพันธุ์ หรือถูกคุกคามจนอยู่ในภาวะใกล้สูญพันธุ์จากการค้าระหว่างประเทศ (International Trade) โดยใช้วิธีควบคุมการนำเข้า- ส่งออกสินค้าสัตว์ป่าและพืชป่าให้เป็นไปตามกฎเกณฑ์ที่กำหนด อนุสัญญาไซเตส ปัจจุบันมีภาคีสมาชิก (Parties) แล้ว 154 ประเทศ จึงนับเป็นอนุสัญญาเพียงฉบับเดียวที่ประสานประโยชน์ระหว่างการอนุรักษ์กับการค้า ทำให้สามารถปกป้องและอนุรักษ์ประชากรผีเสื้อถุงทองให้คงอยู่ธรรมชาติของไทยสืบไป
ผีเสื้อหางตุ้มจุดชมพู
ผีเสื้อถุงทอง เป็นผีเสื้อในวงศ์ Papilionidae มีปีกขนาดใหญ่ เวลาบินดูคล้ายนก แต่เชื่องช้า ดังนั้นจึงมีชื่อเรียกภาษาอังกฤษว่า Golden birdwings ผีเสื้อถุงทองมีลำตัวค่อนข้างใหญ่และหนา ปีกสีดำปนเหลือง ซึ่งเป็นที่มาของชื่อ ผีเสื้อถุงทอง ผีเสื้อกลุ่มนี้ในโลกมีเพียง 3 สกุล คือ สกุล Trogonoptera พบในมาเลเซีย สกุล Ornitoptera พบมากในบอร์เนียวและออสเตรเลีย และสกุล Triodes ซึ่งเป็นสกุลที่พบมากในประเทศไทย ชนิดที่พบ ได้แก่ ผีเสื้อถุงทองป่าสูง; Troides helena Linnaeus ผีเสื้อถุงทองปักษ์ใต้; Troides amphrysus Cramer และผีเสื้อถุงทองธรรมดา; Troides aeacus Felder ซึ่งเป็นชนิดที่พบเห็นได้ง่าย
เขตแพร่กระจายและลักษณะสำคัญ
ผีเสื้อถุงทองธรรมดานี้พบว่ามีเขตแพร่กระจายอยู่ทั่วไปในเอเชีย ตั้งแต่เนปาล จีน ไทย จนถึงมาเลเซีย มักอาศัยอยู่ตามป่าหรือชนบท แต่ก็อาจจะพบได้บ้างในกรุงเทพฯ โดยเฉพาะตามแหล่งที่มีต้นกระเช้าสีดาซึ่งเป็นพืชอาหารที่สำคัญของผีเสื้อสกุลนี้ ลักษณะตัวเต็มวัย ผีเสื้อเพศเมียมีขนาดใหญ่กว่าเพศผู้ มีความกว้างที่วัดจากปลายปีกด้านหนึ่งถึงปลายปีกอีกด้านหนึ่ง 12 14 ซม. ส่วนเพศผู้มีความกว้าง 10 13 ซม. หัว ปีกสีดำ บริเวณคอมีสีแดง อกสีดำ มีขนสีแดงอยู่ใต้โคนปีก ปีกคู่หน้าสีดำมีแถบสีขาวบนเส้นปีก ปีกคู่หลังสีเหลืองและมีจุดสีดำเรียงกัน 2 ชั้นระหว่างช่องของเส้นปีกตามแนวขอบด้านล่าง ส่วนท้องสีเหลืองและมีแต้มสีดำบริเวณด้านบนของท้อง
วงจรชีวิต
แม่ผีเสื้อจะวางไข่ฟองเดี่ยวๆ ทั้งบนใบ และใต้ใบ รวมทั้งยอดอ่อน หรือกิ่ง ไข่มีลักษณะทรงกลม สีเหลืองอมส้ม ระยะไข่ 7 10 วัน จึงฟักเป็นตัวหนอน วัยแรกมีสีน้ำตาลอ่อนสลับลายสีดำ มีแถบสีน้ำตาลอ่อนสลับลายสีดำ มีแถบสีน้ำตาลอ่อนพาดทแยงด้านข้างของปล้องท้อง ระยะนี้ใช้เวลา 3 วัน จึงลอกคราบเข้าสู่หนอนวัย 2 และ 3 ตามลำดับ ซึ่งใช้เวลาในแต่ละวัย 2 3 วัน หนอนวัย 4 จะมีขนาดใหญ่ขึ้น หนอนวัยนี้ใช้เวลา 4 5 วัน จึงเข้าสู่หนอนวัยที่ 5 ระยะนี้หนอนจะกินจุ โตเร็ว ระยะใช้เวลา 4 5 วัน จากนั้นจะไม่กินอาหาร เพื่อเตรียมตัวเข้าดักแด้ หนอนจะคลานเข้าที่ร่มตามกิ่งไม้หรือลำต้น ลำตัวเริ่มหดสั้น และชักใยรอบกิ่งไม้เพื่อยึดเกาะแขวนตัวด้วยเส้นใยไหมสีดำที่หนอนสร้างขึ้น ในลักษณะหัวตั้งทำมุมกับกิ่งไม้ โดยมีเส้นไหมพันโอบรั้งส่วนลำตัวเพื่อโยงไปแตะกับกิ่งไม้ และมีอวัยวะที่เรียกว่า ครีมาสเตอร์ (Cremaster) บริเวณปลายส่วนท้องช่วยยึดเกาะกับกิ่งไม้อีกจุดหนึ่ง ระยะนี้ใช้เวลา 1 วัน จึงเป็นดักแด้ที่สมบูรณ์ ดักแด้ลักษณะนี้เรียกว่า ไครซาลิส (Chrysalis) ดักแด้มีสีเขียวอ่อน ระยะดักแด้ใช้เวลาประมาณ 3 สัปดาห์ จึงออกมาเป็นตัวเต็มวัย หลังจากนั้น 14 15 วัน จึงวางไข่ในพืชอาหาร
พืชอาหาร
อาหารของตัวหนอนเป็นพืชในวงศ์ Aristolochiaceae สกุลที่พบในประเทศไทย ได้แก่ กระเช้าผีมด; Aristolochia tagala Cham. และกระเช้าสีดา; Aristolochia pothieri Pierre ex Lecomte จากการสำรวจพบว่าผีเสื้อจะวางไข่มากในช่วงฤดูฝน เพื่อที่ตัวหนอนจะได้มีอาหารกินอย่างสมบูรณ์ เนื่องจากพืชอาหารดังกล่าวเจริญเติบโตเต็มที่
สถานการณ์ของผีเสื้อถุงทองในปัจจุบัน
ในธรรมชาติ แม้ว่าผีเสื้อถุงทองสามารถเอาตัวรอดได้ดีจากผู้ล่าที่เป็นนกหรือสัตว์ด้วยกัน เนื่องจากในระยะตัวหนอนสามารถปล่อยกลิ่นเหม็นเพื่อไล่ศัตรู และตัวของหนอนเองยังมีพิษกับนกหรือสัตว์อื่นๆ ที่จะมาจับกินเป็นอาหาร แต่ผีเสื้อถุงทองไม่สามารถรอดพ้นจากการคุกคามของมนุษย์ ที่มีพฤติกรรมในการบุกรุกตัดไม้ทำลายป่า ทำให้ ต้นกระเช้าสีดาซึ่งเป็นอาหารที่สำคัญอย่างยิ่งของตัวหนอนถูกทำลายจนหมดสิ้น และที่สำคัญความสวยงามของผีเสื้อถุงทองตัวเต็มวัย เป็นสิ่งดึงดูดให้มนุษย์อยากจับหรือเก็บไว้ในครอบครอง และหลายคนมีความพยายามล่าหรือจับผีเสื้อถุงทอง เพื่อนำไปจำหน่ายเป็นการค้า จึงทำให้สถานการณ์ในปัจจุบันของผีเสื้อถุงทองอยู่ในภาวะอันตรายเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์อย่างมาก
Create Date : 25 กันยายน 2568
21 comments
Last Update : 25 กันยายน 2568 18:53:54 น.
Counter : 493 Pageviews.
ผมถ่ายภาพไม่ค่อยทันเลย 555
เวลาไปบ้านมาดามที่เชียงราย
ได้เห็นบ่อยมากครับ
ที่บ้านเชียงใหม่ไม่มีเลยครับ
วันก่อนผมเพิ่งคุยกับมาดามเรื่องนี้เลยครับ
ผมบอกเธอว่าเดี๋ยวรอดูนะ
คนสอนธรรมะที่เป็นฆราวาสจะเยอะขึ้นมากเลย
เพราะตอนนี้พระมีปัญญาค่อนข้างเยอะครับ