Bloggang.com : mambymam : ลาวดวงเดือน บทเพลงเศร้าแห่งรักของของเจ้านายรัตนโกสินทร์และเจ้านายฝ่ายเหนือ

ลาวดวงเดือน บทเพลงเศร้าแห่งรักของของเจ้านายรัตนโกสินทร์และเจ้านายฝ่ายเหนือ


	ลาวดวงเดือน ขับร้องโดย ปุ้ย ดวงพร พงศ์ผาสุก ลาวดวงเดือน โอ้ละหนอดวงเดือนเอย พี่มาเว้ารักเจ้าสาวคำดวง โอ้ว่าดึกแล้วหนอพี่ขอลาล่วง อกพี่เป็นห่วงรักเจ้าดวงเดือนเอย โอ้ละหนอดวงเดือนเอย พี่มาเว้ารักเจ้าสาวคำดวง โอ้ว่าดึกแล้วหนอพี่ขอลาล่วง อกพี่เป็นห่วงรัก เจ้าดวงเดือนเอย ขอลาแล้วเจ้าแก้วโกสุม เฮ้อเออเออเออเอยเฮ้อเออเออเออเอย เฮ้อเออเออเออเอยเฮ้อเออเออเออเอย พี่นี้รักเจ้าหนาขวัญตาเรียม จะหาไหนมาเทียม โอ้เจ้าดวงเดือนเอย จะหาไหนมาเทียมโอ้เจ้าดวงเดือนเอย หอมกลิ่นเกษร กษรดอก ไม้ หอมกลิ่นคล้ายคล้ายเจ้าสูเรียมเอย หอมกลิ่นกรุ่นครันหอมนั้นยังบ่เลย เนื้อหอมทรามเชยเอ๋ยเราละหนอ หอมกลิ่นเกษรเกษรดอกไม้ หอมกลิ่นคล้ายคล้ายเจ้าสู ของ รียมเอย หอมกลิ่นกรุ่นครัน หอมนั้นยังบ่เลย เนื้อหอมทรามเชย เอ๋ยเราละเหนอ (ซ้ำ) ผู้ประพันธ์เพลงนี้คือ พระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าเพ็ญพัฒนพงศ์ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม พระราชโอรสพระองค์ที่ ๓๘ ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติจากเจ้าจอมมารดามรกต ธิดาเจ้าพระยามหินทรศักดิ์ธำรง (เพ็ง เพ็ญกุล) พระองค์เจ้าชายเพ็ญพัฒนพงศ์...พระโอรสของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเจ้าจอมมารดามรกต เสด็จไปศึกษาที่ประเทศอังกฤษด้านการเกษตร ทรงเป็นนักดนตรีเพราะตระกูลฝ่ายพระมารดาเป็นนักละครและนักดนตรี มีคุณตา คือ เจ้าพระยามหินทรศักดิดำรง (เพ็ง เพ็ญกุล) มีคณะละครและวงดนตรีวงใหญ่ เมื่อเสด็จกลับมาทรงรับราชการในกระทรวงเกษตราธิการ ต่อมาทรงเป็นอธิบดี กรมช่างไหม ทรงเป็นผู้บุกเบิกและวางรากฐานเกี่ยวกับไหมไทย คราวหนึ่งเสด็จตรวจราชการภาคอีสานเสด็จโดยทางเกวียนเป็นทางไกล ทรงนิพนธ์เพลง "ลาวดำเนินเกวียน" เพื่อให้คู่กับ "เพลงลาวดำเนินทราย" ทำนองเพลงและบทร้องไพเราะซาบซึ้งยอดเยี่ยม เป็นที่นิยมจดจำกันนำมาร้องต่อๆกันมา ในเนื้อร้องมีคำว่า "ดวงเดือน" ตั้งแต่เริ่มต้นและอีกหลายแห่งจนจบ ผู้ไม่รู้จักมาแต่ต้นต่างเรียกเพลง..."ลาวดำเนินเกวียน" ..ว่า.. "ลาวดวงเดือน" ...กันทั้งนั้น เบื้องหลังของเพลงลาวดวงเดือน... มีเหตุแห่งความดลใจ เพื่อทรงระบายความรักความอาลัยที่ต้องพลาดรักกับเจ้าหญิงในตระกูลฝ่ายเหนือ ตามเรื่องเล่าต่อกันมาว่า "ในขณะมีพระชนม์ 21 พรรษาได้เสด็จไปเที่ยวนครเชียงใหม่ พระยานริศราราชกิจข้าหลวงใหญ่ ภาคพายัพได้รับเสด็จอย่างสมพระเกียรติ "เจ้าหลวงอินทวโรรสสุริยวงศ์" (พระเชษฐาเจ้าดารารัศมี พระราชชายาในรัชกาลที่5) และพระญาติจัดงานต้อนรับหลายวัน มีการแสดงพื้นเมือง ระบำรำฟ้อน "เจ้าราชสัมพันธวงศ์ (ธรรม ลังกา)" และ "เจ้าหญิงคำย่น" ชายา ได้พาพระธิดาองค์โตนามว่า "เจ้าหญิงชมชื่น" มาร่วมงาน พระองค์เจ้าชาย พบปะสนทนาและทรงพอพระทัย เจ้าหญิง วัย 16 พรรษาจนเกิดความรักครั้งแรก... หลังจากนั้นได้เสด็จไปที่คุ้มเจ้าราชสัมพันธวงศ์อีกหลายครั้ง ในที่สุดทรงขอ ให้ข้าหลวงใหญ่เป็นเถ้าแก่ทำการสู่ขอเจ้าหญิงให้เป็นหม่อมของพระองค์ แต่เจ้าราชสัมพันธวงศ์ทัดทานไว้ ขอให้เจ้าหญิงมีพระชนม์ครบ 18 เสียก่อนและให้ปฏิบัติตามราชประเพณีคือ พระเจ้าลูกยาเธอจะเสกสมรสต้องได้รับพระบรมราชานุญาตเสียก่อนเพื่อให้อยู่ในฐานะสะใภ้หลวง มิฉะนั้นจะได้ เป็นเพียงนางบำเรอเท่านั้น.. เถ้าแก่ผู้ทำหน้าที่สู่ขอ...นำความผิดหวังมาทูล เมื่อไม่สมหวังต้องเสด็จกลับกรุงเทพฯ ทรงกลับมาขอความเห็นพระทัยจากพระญาติใหญ่น้อยทั้งหลายแต่ไม่เป็นผลการสู่ขอเจ้าหญิงได้รับการทัดทาน ...หมดสิ้นความหวังทุกประการ...พระองค์ทรงนึกถึงแต่ชีวิตในนครเชียงใหม่ของพระองค์มิได้ขาด ความผิดหวังทำให้ทรงโปรด เพลง ลาวเจริญศรี (เนื้อร้องจากวรรรคดีเรื่องพระลอ) และนำมาสู่ แรงบันดาลใจ นิพนธ์เพลง “ลาวดำเนินเกวียน" หรือต่อมาเรียกกันว่า “ลาวดวงเดือน” ผู้นิพนธ์ได้แต่ทรงสะอื้นอยู่ในพระอุระและเดียวดาย คราใดที่สายลมเหนือพัดมาจาก เชียงใหม่ พระองค์ก็ยิ่งทรงสลดรันทดพระทัย ทรงเศร้าขึ้นมาคราใดก็จะทรงดนตรีหรือเสด็จไปฟังดนตรีตามวังต่างๆ "เพลงลาวดำเนินเกวียน" ทรงนิพนธ์ขึ้นเพื่อรำลึกถึงความหลัง ความรักอันกลายเป็นความเศร้า ... คราวใดที่ทรงระลึกถึง "เจ้าหญิงชมชื่น" จะทรงใช้ดนตรีเป็นเครื่องปลอบหฤทัย ถ้าไม่ทรงเองก็โปรดให้ มหาดเล็กเล่นให้ฟัง...เป็นที่ทราบในหมู่มหาดเล็กและคนใกล้ชิดพระองค์ว่า "เพลงลาวดวงเดือน" เป็นเพลงซึ่งขาดไม่ได้ตลอดพระชนม์ที่มิยืนยาวของพระองค์...(จาก เพลงไทยตามนัยประวัติของ ครูเงิน) ทุกท่านคงรู้จักเพลง "ลาวดวงเดือน" เพลงลาวดวงเดือนเป็นเพลงที่ดีที่สุด ถือเป็นเพลงอันดับ 1 ของเพลงไทย เป็นเพลงรักอาลัยที่ซาบซึ้งตรึงใจชนทุกชั้น นอกจากทำนองเพลง ที่ไพเราะซาบซึ้งยอดเยี่ยมแล้วเนื้อร้องทุกวรรคทุกตอน จะแสดงความรู้สึกออกมาจากส่วนลึกแห่งห้วงดวงใจ... ความละมุนละไมและความนุ่มนวลของเพลง ซึ่งผู้นิพนธ์ได้บรรจงนิพนธ์ไว้อย่างงดงาม ดั่งประมวลความดีงามของเพลงไว้ในเกสรดอกไม้ทุกดอก ความหวานของเพลงเหมือนหยาดลงมาจากรวงผึ้ง ความไพเราะเพราะพริ้ง ประดุจมาจากสวรรค์ สิ่งเหล่านี้คือคุณสมบัติของเพลงลาวดวงเดือน (โดยมณีรัตน์ สังขวิภา)...ขณะนิพนธ์เนื้อเพลงและทำนองเพลงนี้ น้ำพระเนตรคงไหลย้อนลงล้นท่วมในพระอุระ และคงนิพนธ์ตอนกลางคืน ข้างแรมยามดึกจนใกล้รุ่งฟ้าสาง...นี่คือรักอมตะของ "พระองค์เจ้าเพ็ญพัฒนพงศ์" CR:goo.gl/4dVtcn นอกจากเวอร์ชั่นขับร้องที่แสนจะไพเราะแล้ว ยังมีผู้นำเพลงลาวดวงเดือน ไปบรรเลงขิม ระนาดเอก ออเครสต้า และเปียโน ซึ่งแต่ละเวอร์ชั่นบรรเลงได้อย่างน่าฟัง วันนี้จัดมาหลายคลิป เลือกฟังเลือกชมดูค่ะ ลาวดวงเดือน - บรรเลงขิม ลาวดวงเดือน - ขุนอิน ระนาดบางกอก ลาวดวงเดือน (ออร์เครสตร้า) ลาวดวงเดือน - เปียโนบรรเลง