Bloggang.com : ลุดวิก : โซนาตา คอนแชร์โต และ ซิมโฟนี

โซนาตา คอนแชร์โต และ ซิมโฟนี

ความแตกต่างของดนตรี ประเภท โซนาตา คอนแชร์โตและ ซิมโฟนี

โซนาต้า (อังกฤษ Sonata; เยอรมัน Sonate --โซ-นา-เถอะ) เป็นงานดนตรีสำหรับการบรรเลงเดี่ยว ประกอบด้วยท่อนต่างๆ สามหรือสี่ท่อน เช่นเปียโนโซนาต้า เล่นเครื่องเดียวเลยครับ แต่สำหรับเครื่องดนตรีชนิดอื่นที่มีเสียงประสานน้อยแนว เช่น ไวโอลิน วิโอลา แคลริเน็ต โอโบ ฯลฯ จะมีเปียโนบรรเลงคลอประกอบ แต่ตัวเอกอยู่ที่เครื่องดนตรีชนิดนั้นๆบรรเลงทำนองดนตรี ดนตรีแบบนี้พระเอกอยู่ที่ตัวเครื่อง

คอนแซร์โต (อังกฤษ Concerto; เยอรมัน Konzert --คอนท์-แสร์ท) คือการบรรเลงเดี่ยวของเครื่องดนตรีชิ้นใดชิ้นหนึ่ง ประทะกับวงดุริยางค์ทั้งวง พูดให้เข้าใจง่ายๆคือ เป็น โซนาตา ที่ใช้วงดุริยางค์บรรเลงประกอบนั่นเอง คนเล่นเดี่ยวต้องแน่มาก เช่นไวโอลิน(คอนแชร์โต)เพียงคันเดียว ต้องสู้กับดุริยางค์ทั้งวง เล่นอย่างไร หรือแต่งดนตรีอย่างไร เสียงของไวโอลินถึงจะเด่นเป็นพระเอกได้ ไม่โดนกลบ พระเอกคือเครื่องที่บรรเลงเดี่ยว

ซิมโฟนี (อังกฤษ Symphony; เยอรมัน Symphonie)
คือการบรรเลงเดี่ยวของเครื่องดนตรีทุกชนิดในวงดุริยางค์ หรือ ออร์เคสตรา (วงโยธวาทิต คือ BAND ครับ) ประสานกัน หรือ พูดให้เข้าใจง่ายๆ ซิมโฟนี คือ โซนาตาของเครื่องดนตรีทุกชิ้นในวงออร์เคสตรานั่นเอง ทุกชิ้นเป็นพระเอก สลับกันบรรเลงประสานกันไปมา

นี่คือพื้นฐานสั้นๆครับ แต่เราต้องเข้าใจเรื่องอื่นอีกมากมาย เช่น ท่อน โซนาตาฟอร์ม ท่อนพัฒนา ท่อนย้อน ท่อนด้น ฯลฯ เอาแค่นี้ก่อนนะครับ

การฟัง

ควรเริ่มฟังจากโซนาตาก่อน ซึ่งเป็นการบรรเลงดนตรีเดี่ยวเครื่องดนตรีชิ้นเดียวก่อนนะครับ ลองเริ่มจาก

1. "คลาเฟียร์อารมณ์ดี" (อังกฤษ -Well-Tempered Clavier; เยอรมัน --Wohltemperiertes Klavier) ลองไปหามาฟังครับ แต่ผมแนะนำให้เน้นดูที่ชื่อเยอรมันนะครับ เป้นงาน ของ โยฮันน์ เซบาสติอัน บาค (อ่านอย่างนี้จริงๆ) นี่ถ้าเทียบกับคัมภีร์ไบเบิลของชาวคริสต์แล้ว ถือเป็น "พันธะสัญญาเก่า" หรือ "The Old Testament“สำหรัยคีย์บอร์ดเลยครับ

2. เปียโยโซนาตา 32 บท ของ ลุดวิก ฟาน เบโธเฟน (อังกฤษ -- Piano Sonatas; เยอรมัน Klaviersonaten) ชุดนี้ นี่ถ้าเทียบกับคัมภีร์ไบเบิลของชาวคริสต์แล้ว ถือเป็น "พันธะสัญญใหม่" หรือ "The New Testament“ สำหรัยคีย์บอร์ดครับ มีคนบรรเลงสุดยอดหลายชุด มีญี่ปุ่นหญิงคนหนึ่งเล่นดีครับ ยังไม่บอกมีชุดหนึ่งที่ใช้คนบบรเลงแล้วบันทึกรหัสไว้ในคอมพิวเตอร์แล้วแก้ไขเล็กน้อย เอามาให้ เปียโนเพลเยอร์ เล่นกับเปียโนจริงๆโดยใช้คอมพ์เตอร์เล่น (สร้างกลไกให้คอมพิวเตอร์กดลิ่มนิ้วเปียโนจริงๆ เหมือนคนเล่น นี่ก็สุดยอดครับ ได้รับการยกย่องให้เป็น "RECORDS TO DIE FOR" มาแล้วด้วย ชนิดคนเล่นบางคนน้ำตาไหลด้วยความอิจฉา อ้อในโลกนี้ที่ได้รับการยอมรับว่าเป็นนักบรรเลง เปียโนโซนาตา ของ เบโธเฟน ไม่กี่คนนี้ครับ ไม่ถึง 10 คนด้วยซ้ำไป

ฟังก่อนนะครับ ค่อย ไปหาพวก สตริงควอเท็ทมาฟัง แล้วไป คอนแชร์โต แล้วซิมโฟนี ฟังแล้วจับโครงสร้างของมันให้ออก มันเปลี่ยนคียเมื่อไหร่ เปลี่ยนจังหวะ หรือหยุดพักเมื่อไหร่ ทำไม่จึงเป็นแบบนั้น ค่อยๆหาคำตอบไป หนังสือช่วยได้ครับ แต่ผมอ่านหนังสือภาษาไทยแล้วค่อนข้างงครับ หาหนังสือภาษาต่างประเทศมาอ่านเลยดีกว่า (ถ้าอ่านได้นะครับ) เกี่ยวกับดนตรีคลาสสิคเป็นภาษาเยอรมันมากกว่าภาษาอังกฤษหลายเท่าครับ อย่าลืมว่าดนตรีประเภทนี้อยู่ในโลกของภาษาเยอรมัน คนแต่งเป็นเยอรมันเป็นส่วนใหญ่ครับ หันไปดูสิครับ ใครไม่พูดเยอรมันบ้าง ไม่ว่า โมสาร์ท เบโธเฟน เมนเดลโซห์น บาค บราห์ม ไฮเดล แฮนเดิล วากเนอร์ แม้แต่ลิทซ์ ฯลฯ แต่โอเปราเมือ่ก่อนเขายกให้ภาษาอิตาเลียนครับ มาตอนหลังยุคโมสาร์ท เบโธเฟน จึงมีอุปรากรภาษาเยอรมันออกมา ถึงอย่างนั้นก็เป็นอุปรากรภาษาอิตาเลียนที่ออกโรงในเวียนนา ที่ชาวบ้านพูดเยอรมันกันทั้งนั้นแหละครับ

อ้อ เพิ่มเติมอีกครับ ให้หาซื้อแผ่นซีดี หรือดีวีดีก็ได้ ชนิดบันทึกเสียงมาเป็นชุดรวม อย่าไปซื้อแยกที่กระจัดกระจาย นอกจากเสียงดีไม่เท่าแล้ว ยังมีรายละเอียดเอกสารประกอบน้อยมาก หรือไม่มีเลย (เสียงไม่ดีเพราะก๊อปปี้ไปบันทึกใหม่ รายละเอียดของเสียงสูญหายไป ในเครื่องเสียงชั้นยอดฟังออกหมดเลยครับ ฟังเปรียบเทียบได้เลย แต่ถ้าเครื่องเสียงเราไม่ถึง หรือฟังกับคอมพ์ แผ่นไหนก็ไม่ต่างกันนัก)

ให้ศึกษาในเอกสารประกอบก็ได้ครับ ระดับหนึ่ง

Create Date : 22 ตุลาคม 2548

Last Update : 6 พฤศจิกายน 2548 10:49:08 น.

14 comments

Counter : 9404 Pageviews.