ซีสเต้านม ไม่จำเป็นต้องผ่าตัดเสมอไป
ผู้หญิงส่วนใหญ่พอได้ยินว่าเป็น "ซีสเต้านม" ก็เริ่มรู้สึกหวั่นวิตกขึ้นมาทันที กลัวกันว่าจะทำให้กลายเป็นมะเร็ง เพราะเคยแต่ได้ยินว่าต้องตัดออก ลองมาทำความรู้จักกับซีสที่เต้านมกันดีกว่าครับ
 ซีสเต้านม คืออะไรกันแน่?
คำว่า ซีสเต้านม มาจากศัพท์ภาษาอังกฤษของโรค หรือภาวะการเปลี่ยนแปลงของเต้านม ที่เรียกว่า "Fibrocystic change" หรือ "Fibrocystic disease" ครับ ที่เรียกกัน 2 แบบ แต่ก็เป็นเรื่องเดียวกัน ก็เพราะว่า ภาวะ fibrocystic นั้นไม่ใช่โรค แต่ในสมัยก่อนเรียกกันว่าเป็นโรคจนติดปากครับ
คำว่า fibrocystic (ไฟ-โบร-ซีส-ติค) เป็นภาวะที่เกิดมี ซีส (cyst) หรือที่แปลตรงตัวจากภาษาอังกฤษ เป็นภาษาไทยว่า ถุงน้ำ
ในความเข้าใจของคนทั่วไป การมีก้อนอะไรที่เต้านม ก็เรียกว่า ซีส หมด ซึ่งอาจจะไม่ถูกนะครับ เพราะที่ว่าเป็นซีสนั้น หากไม่ได้รับการยืนยันจากแพทย์ อาจไม่ใช่ซีสตามความหมายทางการแพทย์ อาจเป็นเนื้องอกหรือมะเร็งก็ได้ครับ ดังนั้นเมื่อมีใครเล่าให้ฟังว่าเป็น ซีสเต้านม ก็ควรจะถามยืนยันว่า หมอบอกว่าเป็นซีสหรือเปล่าครับ
ซีสเต้านม เหมือนหรือต่างกับซีสตามตัวที่อื่นหรือไม่?
อวัยวะอื่นก็มีซีสได้ "ซีส" หมายถึง พยาธิสภาพที่เกิดขึ้นได้ทุกส่วนของร่างกายนับแต่ผิวหนังลงไปจนถึงอวัยวะภายใน เมื่อใดก็ตามมีการเปลี่ยนแปลงของร่างกายเกิดเป็นถุงขึ้นก็เรียกว่า ซีส ข้างในซีสอาจจะมีส่วนประกอบเป็นน้ำ หรือ สารหลั่งจากต่อมของร่างกาย ขนาดของซีสอาจมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า หรืออาจมองเห็น คลำได้ ซีสไม่ใช่เนื้องอก ส่วนใหญ่จะไม่เกี่ยวข้องกับมะเร็ง
ซีสส่วนใหญ่ที่เรารู้จัก คือ ซีสที่ผิวหนัง ซึ่งปรากฏบนผิวหนังเป็นก้อนเล็กๆ และอาจจะมีลักษณะค่อนไปทางนูนๆ และบางครั้งมองไปแล้วเหมือนข้าวสุกที่เราบดหรือเรียกว่าฝีข้าวสุก ฝีข้าวสาร มักจะเกิดจากกันอุดตัดของต่อมไขมันที่ผิวหนัง ทำให้มีขี้ไคลสะสมอยู่ภายในถุงซีสนั้น
ส่วนซีสที่เต้านม เป็นภาวะที่น้ำขังอยู่ในเนื้อเต้านม อยู่กันเป็นหย่อมๆ ทำให้เวลาตรวจดูจะพบเป็นถุงน้ำหรือเมื่อคลำจากภายนอก ก็ได้เป็นก้อนในเนื้อนม เล็กบ้างใหญ่บ้างครับ
สาเหตุของซีสที่เกิดขึ้นบริเวณเต้านมมาจากสาเหตุใด?
สาเหตุที่แท้จริงบอกไม่ได้ อาจเกิดขึ้นเกี่ยวกับภาวะการเปลี่ยนแปลงต่อมเต้านมในร่างกาย มีน้ำเข้าไปสะสมอยู่ในเนื้อเต้านม รวมตัวเป็นถุงน้ำ สิ่งเหล่านี้มีการควบคุมโดยฮอร์โมน โดยเฉพาะฮอร์โมน "เอสโตรเจน" ซึ่งเป็นฮอร์โมนเพศหญิงมีอยู่เป็นจำนวนมาก เชื่อว่าการเปลี่ยนแปลงระดับฮอร์โมนเหล่านี้มีส่วนทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของเนื้อเต้านมและในที่สุดก็เป็นซีส มักจะพบว่าซีสโตขึ้นและพบซีสได้บ่อยขึ้นในช่วงที่ประจำเดือนใกล้จะมา และซีสจะเล็กลง เมื่อประจำเดือนมาแล้ว
ลักษณะผิดปกติที่พอจะสังเกตได้
คนที่เป็นซีสที่เต้านม อาจมีจะมีปัญหาปวดบริเวณเต้านม อาจจะเจ็บหรือปวดเนื่องจากน้ำในซีสดันเนื้อนมรอบข้าง ทำให้เต้านมตึงจึงเกิดอาการปวด และบางครั้งอาจจะคลำพบก้อนที่เต้านมด้วยก็ได้ ก้อนที่เต้านมอาจมีได้หลายตำแหน่ง และอาจโตๆ ยุบๆ
ซีสเนื้อกับซีสน้ำ
"ซีส" โดยทั่วไปจะเป็นถุงน้ำ จะโตๆ ยุบๆ และสามารถยุบหายจนสนิทได้ แต่ในบางตำแหน่งของเต้านมที่เกิดซีสบ่อยๆ อาจมีการอักเสบของเนื้อนม และเกิดการเปลี่ยนแปลงของเนื้อนมจนกลายเป็นก้อนเนื้อได้ เรียกว่า ซีสเนื้อ
รู้ได้อย่างไรว่าเป็นซีส
ก้อนที่เต้านมที่เป็นซีสจะโต ๆ ยุบๆ ตามรอบเดือน มะเร็งมักจะโตขึ้นเรื่อยๆ ซีสมักจะเจ็บ มะเร็งมักจะไม่เจ็บ ซีสมักจะนุ่มๆ หยุ่นๆ มะเร็งมักจะแข็ง ลักษณะดังกล่าวพบจะบอกได้คร่าวๆ ว่าเป็นซีสหรือเป็นมะเร็ง
การตรวจอื่นๆ ที่พอจะบอกได้ว่าเป็นซีสหรือก้อนเนื้อก็คือ การตรวจด้วยอัลตราซาวด์ ซึ่งจะบอกได้ว่าก้อนที่ตรวจพบเป็นน้ำหรือเป็นเนื้อ อีกวิธีหนึ่งก็คือ การใช้เข็มฉีดยาเจาะดู หากเป็นซีสน้ำจะได้น้ำออกมาและก้อนยุบหายไป
เป็นซีสแล้ว จะกลายเป็นมะเร็งเต้านมหรือไม่
ซีสเต้านม ส่วนใหญ่จะไม่กลายเป็นมะเร็งเต้านม มีเพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่ซีสที่เกิดขึ้นมีความผิดปกติตั้งแต่ต้น ที่มีลักษณะเป็นมะเร็งเต้านม การจะทราบได้หรือไม่ว่าซีสที่เป็นนั้นมีแนวโน้มว่าจะกลายเป็นหรือไม่ ที่แน่นอนจะต้องได้รับการตัดชิ้นเนื้อเพื่อพิสูจน์ แต่โดยทั่วไปแพทย์สามารถบอกได้ว่าลักษณะของซีสที่เกิดขึ้น ส่อเค้าว่าจะเป็นมะเร็งหรือไม่
เมื่อไร เป็นซีส และไม่ต้องผ่าตัด
การพบก้อนที่เต้านม หากแพทย์แน่ใจว่าว่าเป็นซีส เช่น พบว่าเป็นซีสน้ำ จากการเจาะดูด หรือ จากการตรวจอัลตราซาวด์, ก้อนซีสที่ยุบลงได้เองซึ่งจัดในกลุ่มที่ไม่ใช่มะเร็งจะไม่ต้องผ่าตัด แต่หากซีสที่พบมีส่วนที่เป็นเนื้อปนอยู่หรือเป็นซีสเนื้อ แพทย์จะพยายามพิสูจน์ว่าก้อนที่พบนั้นเป็นมะเร็งหรือไม่ หากไม่สามารถยืนยันได้ว่าไม่ใช่มะเร็ง แพทย์จะแนะนำให้ผ่าตัดเพื่อพิสูจน์ชิ้นเนื้อจะด้วยการผ่าตัดหรือด้วยการเจาะเนื้อดูก็ได้
ดังนั้นหากรู้แน่ว่าเป็นซีส ก็ไม่ต้องผ่าตัด แต่หากไม่แน่ใจ แพทย์จะพยายามพิสูจน์ให้รู้ว่าเป็นซีสหรือเป็นมะเร็ง
จะมีโอกาสกลับมาเป็นซีสได้อีกหรือไม่
เนื่องจากสาเหตุการเกิดซีสไม่แน่นอน และพบว่ามีการเกิดที่สัมพันธ์กับการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน ดังนั้นซีสจึงอาจกลับมาเป็นได้อีก ทั้งในจุดเดิมและที่ใหม่ การรักษาซีสจึงไม่ใช่การผ่าตัด เพราะตัดออกก็เป็นใหม่ได้ การรักษาซีสจึงเป็นการรู้จักกับซีสและรู้ว่าเมื่อไร ก้อนในเต้านมจะเป็นมะเร็งไม่ใช่ซีสต่างหาก
ดังนั้น หากท่านไม่แน่ใจ... ว่าก้อนที่เต้านมที่ตรวจพบเป็นซีสหรือเป็นมะเร็ง ควรปรึกษาแพทย์
ขอบคุณข้อมูลจาก รศ.น.พ.อดุลย์ รัตนวิจิตราศิลป์
ศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้าน ศีรษะ คอ เต้านม คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล
//www.yaandyou.net
| Create Date : 15 พฤษภาคม 2552 |
| Last Update : 15 พฤษภาคม 2552 15:34:38 น. |
|
1 comments
|
| Counter : 1561 Pageviews. |
 |
|
|
ซีสเต้านม คืออะไรกันแน่? 
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 92 คน [
และได้ความรู้อย่างมากค่ะ
เพราะกำลังกังวลว่าตัวเองจะเป็นซีสต์หรือว่าเป็นอะไร
ไปหาหมอมาแล้ว และหมอนัดอีก 6 เดือนหลังจากตรวจครั้งแรก
ซึ่งก็นัดสิงหาคมนี้ค่ะ
แต่พอได้อ่าน ก็คลายความกังวลไปเยอะเลย..
ขอบคุณมากค่ะ..