ผีเสื้อขาวแคระกินใบชุนฉ่ายและใบกวางตุ้ง

ผีเสื้อขาวแคระเป็นผีเสื้ออยู่ในวงศ์ผีเสื้อหนอนกะหล่ำมีขนาดเล็ก ปีกกางกว้าง 3.5 - 5 เซนติเมตร เป็นผีเสื้อตัวเล็กที่สุดในสกุลเดียวกันเพราะมีเพียงสองชนิดเท่านั้นในประเทศไทย ลักษณะเด่นคือ เวลาเกาะ ปีกหุบดูคล้ายหยดน้ำหรือ ดูราวกับเทพธิดาตัวน้อยสรวมกระโปรงสุ่มตัวบาน สีขาวครีมประลายเล็กๆจึงเป็นที่มาของชื่อสามัญว่า Psyche(ไซคี) ซึ่งเป็นชื่อเทพธิดาในเทพนิยายกรีกโบราณที่เป็นคู่รักกับกามเทพ

ผีเสื้อตัวเมียมาวางไข่ที่ต้นชุนฉ่ายที่ลุงชาติปลูกเอาไว้พืชอาหารของหนอนผีเสื้อชนิดนี้คือพืชผักที่เราใช้ทำอาหารหลายชนิด เช่น คะน้ากะหล่ำ กวางตุ้ง ส้มเสี้ยน ชุนฉ่าย เป็นต้น ภาพนี้เป็นภาพของไข่ที่เพิ่งวางแปะไว้ที่ต้นชุนฉ่ายเป็นวันแรกเห็นมีใข่อยู่หลายฟอง ที่ต้นกวางตุ้งก็มี ไข่เป็นรูปวงรีสีฟ้าเข้ม

เวลาผ่านไปสามวันหนอนตัวน้อยก็ออกมาจากไข่ เมื่อหนอนออกมาจากเปลือกไข่แล้วมันกินเปลือกไข่ของตัวเองจนหมด แล้วจึงได้เริ่มกัดกินใบชุนฉ่าย หนอนตัวเล็กมากมีความยาวไม่เกิน 4 มม.

วันนี้หนอนมีอายุได้สองวันไม่รู้เหมือนกันว่าหนอนคลานพลาดได้อย่างไร อยู่ๆมันก็ร่วงลงมาแต่หนอนมีสัญชาติญาณเอาตัวรอดได้ดีมากมันสามารถปล่อยเส้นใยเล็กๆออกมาช่วยดึงตัวเองให้โหนต่องแต่งอยู่กลางอากาศแล้วมันก็พยายามดึงตัวเองขึ้นข้างบน มันใช้เวลาอยู่นาน 6 นาที (เช็คเวลาจากข้อมูลที่บันทึกฝังไว้ในไฟล์ภาพ)จึงปีนขึ้นไปนอนพักอยู่บนใบชุนฉ่ายได้สำเร็จ ผมถ่ายภาพต่อเนื่องมาแล้วนำภาพมาซ้อนเลเยอร์กัน เพื่อให้เห็นพฤติกรรมในการช่วยตัวมันเองวันนี้หนอนตัวยาวประมาณ 5 มม.

หนอนกัดกินใบชุนฉ่ายเก็บสะสมพลังงานต่อมาวันนี้มีอายุได้สี่วันแล้ว ตัวอ้วนกลมขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1.5 มม.ลำตัวยาวประมาณ หนึ่งเซนติเมตรกว่าๆ ตัวมีสีเขียวเข้มขึ้นที่ผิวลำตัวเห็นมีขนอ่อนคล้ายเส้นใยอยู่ทั่วไป

วันนี้หนอนมีอายุได้หกวันตัวใหญ่และยาวขึ้นมากกว่าเดิม ลำตัวอ้วนมากกว่า 2 มม.แล้ว ตัวยาวประมาณ 2 เซนติเมตรสังเกตุเห็นว่าที่ขนที่ดูคล้ายเส้นใยนั้นมีเพิ่มมากขึ้น ยาวขึ้นและมีปุ่มคล้ายหยดเหนียวๆติดอยู่ที่ปลายขน

เมื่อหนอนมีอายุได้7 วัน มันก็คลานหาที่เพื่อที่จะเข้าดักแด้หนอนตัวนี้เลือกเอาบริเวณแกนกลางของใบชุนฉ่ายเป็นที่เข้าดักแด้มันเริ่มคายเส้นใยออกมายึดบริเวณแกนผักให้ติดกับตัวมัน ภาพทางด้านซ้ายบนเป็นพฤติกรรมในช่วงแรกๆของการชักใยเพื่อยึดตัวเอง ส่วนภาพทางด้านขวาล่างเป็นช่วงที่ยึดตัวเองแน่นหนาปลอดภัยดีแล้วเป็นช่วงที่เปลี่ยนแปลงร่างกายจากสภาพหนอนตัวกลมให้มีส่วนปีกเพิ่มขึ้นมาพฤติกรรมทั้งหมดในช่วงเริ่มชักใยจนสิ้นสุดการเปลี่ยนแปลงเป็นดักแด้นี้ใช้เวลาทั้งสิ้น 23ชั่วโมงกว่าๆ สรุปคือ 1วันเต็มๆ

เนื่องจากมีหนอนที่กินใบชุนฉ่ายที่ต้นนี้อยู่หลายตัวและต้นชุนฉ่ายก็ยังเป็นต้นเล็ก จึงโตไม่ค่อยทันให้หนอนกินโดนกัดกินมากๆเข้าก็เริ่มเหี่ยวเฉาใบพับลงมาแปะติดอยู่กับกิ่งไม้ที่ปักค้ำพยุงเอาไว้ ภาพเล็กด้านบนขวาเป็นดักแด้ผีเสื้อที่เข้าดักแด้มาแล้ว 4 วัน ส่วนภาพทางด้านซ้ายล่างดักแด้มีอายุเข้าวันที่5แล้ว เริ่มมองเห็นลวดลายจุดของปีกผีเสื้อจางๆแล้วดักแด้เริ่มเปลี่ยนสีออกมาทางสีเหลืองมากขึ้น

ภาพเล็กด้านบนขวาเป็นดักแด้ผีเสื้อที่เข้าดักแด้มาแล้ว 5 วันเต็ม ส่วนภาพทางด้านซ้ายล่างดักแด้มีอายุเข้าวันที่ 6 แล้ว ตั้งนาฬิกาปลุกมาเตรียมถ่ายตอนตีสองเพราะคิดแล้วว่าผีเสื้อน่าจะออกมาจากดักแด้ภายในคืนนี้มีหนอนที่ยังหากินใบชุนฉ่ายบนต้นนี้อยู่ผ่านมา ตอนนี้ใบชุนฉ่ายต้นนี้หมดต้นไปแล้วหนอนที่เหลืออยู่ ได้ทยอยย้ายที่หากินไปยังผ้กต้นอื่นซึ่งก็คือต้นกวางตุ้งที่อยู่ใกล้กัน

ภาพเล็กด้านบนขวาเป็นดักแด้ผีเสื้อที่เข้าดักแด้มาเป็นวันที่ 6 ภาพนี้ถ่ายในเวลา 03:03:35 น.ส่วนภาพทางด้านซ้ายล่างถ่ายในเวลา 03:43:36 น.ซึ่งนั่งรออยู่40นาที เพียงแค่ละสายตาไปนิดเดียวผีเสื้อก็ได้ออกมาจากคราบดักแด้แล้ว

ตอนที่ผีเสื้อออกจากดักแด้ใหม่ๆมันจะเกาะอยู่เฉยๆนิ่งๆ จะขยับปีกบ้างเป็นบางครั้งและบางช่วงก็จะขับถ่ายของเสียออกมาเป็นน้ำส่วนใหญ่ผีเสื้อจะออกจากดักแด้ในช่วงดึกๆก่อนสว่าง  มันจะเกาะนิ่งอยู่อย่างนี้เพื่อรอเวลาให้ร่างกายสูบฉีดจนปีกแข็งแรงดีและลองสังเกตุ ลักษณะเด่นตามที่บอกไว้ตั้งแต่ต้นดูสิ เวลาเกาะ ปีกหุบดูคล้ายหยดน้ำหรือ ดูราวกับเทพธิดาตัวน้อยสรวมกระโปรงสุ่ม ซึ่งเป็นที่มาของชื่อสามัญว่า Psyche (ไซคี)ซึ่งเป็นชื่อเทพธิดาในเทพนิยายกรีกโบราณที่เป็นคู่รักกับกามเทพ

ผีเสื้อเกาะคราบดักแด้อยู่สักพักมันออกเดินมาจนได้ที่เกาะใหม่ ตอนนี้มันจะเกาะอยู่เฉยๆนิ่งๆจะขยับปีกบ้างเป็นบางครั้งมันจะเกาะนิ่งอยู่อย่างนี้เพื่อรอเวลาให้ร่างกายแข็งแรงดี  และรอจนสว่าง มันเป็นผีเสื้อที่หากินตอนกลางวัน  ฟ้าสว่างเมื่อไรผีเสื้อตัวนี้ก็จะได้บินไปในธรรมชาติตามวิถีชีวิตของมันเราจะพบเห็นผีเสื้อขาวแคระได้ตามป่าโปร่ง ป่าละเมาะ ชายป่า ไร่นา บริเวณหมู่บ้านมักจะบินให้เห็นตามสุมทุมพุ่มไม้เตี้ยๆ บินต่ำเพียง 10 - 50 เซนติเมตรเท่านั้น

มาดูหนอนที่หากินอยู่บนต้นกวางตุ้งบ้างหนอนตัวนี้มีอายุ 5 วัน ตัวกลมขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2 มม. ตัวยาวใกล้เคียง 2เซนติเมตร ตัวสีเขียวเข้ม

เมื่อหนอนมีอายุได้7 วัน มันก็คลานหาที่เพื่อที่จะเข้าดักแด้หนอนตัวนี้เลือกเอาบริเวณแกนกลางของใบกวางตุ้งที่ตัวมันเองกินใบจนหมดเป็นที่เข้าดักแด้มันเริ่มคายเส้นใยออกมายึดบริเวณแกนผักให้ติดกับตัวมัน ภาพทางด้านบนขวาเป็นพฤติกรรมในช่วงแรกๆของการชักใยเพื่อยึดตัวเอง ส่วนภาพทางด้านล่างซ้ายเป็นช่วงที่ยึดตัวเองไปด้วย ร่างกายก็เปลี่ยนแปลงไปด้วย หนอนบิดตัว เคลื่อนย้ายตัวเองเพื่อคายเส้นใยออกมายึดตัวมันกับก้านใบกวางตุ้ง

ภาพทางด้านขวาบนเป็นพฤติกรรมในช่วงท้ายของการชักใยเพื่อยึดตัวเอง ส่วนภาพทางด้านซ้ายล่างเป็นช่วงที่ยึดตัวเองแน่นหนาปลอดภัยดีแล้วเป็นช่วงที่เปลี่ยนแปลงร่างกายจากสภาพหนอนตัวกลมให้มีส่วนปีกเพิ่มขึ้นมาพฤติกรรมทั้งหมดในช่วงเริ่มชักใยจนสิ้นสุดการเปลี่ยนแปลงเป็นดักแด้นี้ใช้เวลาทั้งสิ้น 25ชั่วโมงกับอีก 10 นาที

สรุปวงจรชีวิต ผีเสื้อขาวแคระ ที่เฝ้าติดตามถ่ายภาพชุดนี้

ระยะวางไข่ใช้เวลา 3 วัน ไข่ก็ฟักออกมาเป็นตัวหนอน

หนอนกินอาหารสะสมพลังงาน7 วันจึงเข้าระยะดักแด้

หนอนเข้าเป็นดักแด้อยู่6 - 7 วัน จึงออกมาเป็น ผีเสื้อ

เพลงประกอบวิดีโอที่เลือก

SeasonOf Life No.1

ขอเชิญท่านชมวิดีโอบนยูทูบ

วงจรชีวิตผีเสื้อขาวแคระ