แม่ฉันเป็นเด็กกำพร้าแม่ ..ยายเสียตั้งแต่แม่อายุหกขวบ

แต่แม่เล่าว่า แม่จำความได้แล้ว จำได้ว่ายายป่วย แต่แม่ไม่รู้ว่า ยายตายตอนไหน

ฝังตอนไหน ไม่มีใครบอก บอกแต่ยายหลับ แล้วก็เอายายไปทำธุระเลย

วันที่แม่ของแม่ไม่อยู่ วันที่แม่ควรจะเศร้าที่สุด แม่ยังไม่รู้เลยว่าควรจะแสดงความเศร้าตอนไหน

ฉันคิดว่า ..เพราะสาเหตุนี้แหละ ที่ทำให้แม่ร้องไห้เหมือนคนทั่วไปไม่เป็น

ตั้งแต่ฉันเกิดมา ไม่เคยเห็นน้ำตาของแม่สักหยด แม้ว่าจะเกิดอะไรขึ้นร้ายแรงกับแม่สักปานใดก็ตาม

เพราะความที่แม่เป็นเด็กกำพร้าแม่ ..แม่คงไม่มีต้นแบบของการเป็นแม่แน่นอน

แม่เป็นหญิงชาวบ้าน ที่ไม่มีความรู้ในทางสามัญเลย

แต่แม่เชี่ยวชาญเฉพาะทางที่สืบทอดมาทางบรรพบุรุษ

แม่ฉันทำคลอดคนได้ แม่ฉันผดุงครรภ์ได้ แม่ฉันอาบน้ำศพคนและห่อศพคนได้

สรุปว่า ชีวิตของคนมุสลิมพื้นบ้าน ตั้งแต่เกิดยันตาย ล้วนอยู่กับมือแม่ทั้งสิ้น

แม่เป็นคนที่เคร่งครัด ไม่เคยนอกคำสั่งพ่อของแม่เลย

แม้กระทั่งเรื่องที่ขัดใจตนเอง เป็นเรื่องที่ตัวเองอยากทำเท่าไร ถ้าตาไม่อนุญาตแม่ก็ไม่ทำ

แม่อดทน เก็บความรู้สึกเก่งที่สุดในโลกเท่าที่ฉันรู้จักมา

.....................................................................

ฉันเพิ่งจะรู้จักแม่ตอนที่เข้าโรงเรียนแล้ว

ก่อนหน้านั้น จะถูกทิ้งให้อยู่กับพี่สาวบาง น้าบ้าง ตาบ้าง

และใครต่อใครที่มาพบเห็นแล้วอยากพาไปเลี้ยงก็ตามโอกาสที่ควรจะเป็น

จำความได้ก็เป็นเด็กเร่ร่อนซะแแล้ว

ก็ไม่รู้ว่าทำไมชีวิตถึงต้องผจญภัยกับโลกกว้างตั้งแต่เด็ก

ฉันต้องรู้จักปรับตัวให้เข้ากับคนอื่น ๆ ตั้งแต่จำความได้ว่าตัวเองเกิดเป็นคน

ต้องอยู่กับคนทุกเพศทุกวัย ถ้าโชคดีได้ไปอยู่บ้านไหนที่มีลูกผู้หญิง

ก็จะมีเพื่อนเล่นเป็นผู้หญิง จึงเพิ่งรู้ว่า การเป็นลูกผู้หญิงมีพ่อมีแม่อยู่ใกล้ ๆ มันเป็นยังไง

ถ้าชีวิตโชคร้ายไม่มีใครมารับไปดูแลก็จะอยู่กับตา ฟังคนแก่คุยกันด้วยภาษาที่ฟังไม่เข้าใจ

แล้วก็จะมีเด็กผู้ชายกลุ่มใหญ่ ๆ ที่เวลาเขาเล่นอะไรฉันจะทำได้แค่นั่งมอง 

นั่งเฝ้าอยู่ข้าง ๆ อย่างอิจฉา ทำไมฉันว่ายน้ำไม่เป็น ทำไมไม่ให้ฉันปีนต้นไม้ด้วย ทำไมฉันถีบจักรยานไม่ได้ ทำไมไม่ให้เล่นด้วย ทำไมๆๆๆๆๆๆๆๆๆ

เมื่อถึงเวลาที่แม่กลับบ้านจะดีใจสุดชีวิต ต่อให้เล่นอยู่ที่ไหนก็จะวิ่งกลับมาดูว่าแม่กลับมาจริงหรือเปล่า ..เป็นแบบนี้อยู่ไม่นาน แม่ก็พาไปส่งเข้าโรงเรียน สั่งให้เรียนหนังสือ 

ปิดเทอมแม่ก็พาไปส่งเข้าค่ายศาสนา ดัดนิสัย แม่ไม่เห็นเหมือนแม่เพื่อน ๆ ที่ฉันเคยไปเที่ยวเล่นที่บ้านเพื่อนเลย แม่ไม่เคยทำอะไรให้ฉันอย่างที่แม่ของเพื่อนทำให้เพื่อน แม่ของเพื่อนจะคอยดูแลใกล้ชิด

คอยบอก คอยสอน แม่ฉันไม่เคยทำอะไรที่เรียกว่าดูแล ไม่บอก ไม่สอน

แม่ของเพื่อน พาเพื่อนไปสมัครเรียนตอนม.1 ส่วนฉันรึ อยากเรียนที่ต้องการไปเดินไปหาโรงเรียนเอง มิเช่นนั้นก็ต้องเรียนตามที่แม่ต้องการ 

แม่ไม่เคยสอนให้ทำอะไร แม่เอาแต่สั่งๆ ๆ ๆ 

ขนาดแม่สอนให้แกงส้ม แม่ยังบอกแต่ว่า "นี่ปลาเอาไปแกงส้ม" พูดแค่นี้ แล้วจะทำเป็นไหม?

แม่สั่งว่า "จะไปไหนก็ไป ใครเขาทำอะไรก็ทำ แต่ขอให้เป็นคนดี ให้ตั้งใจเรียนอย่าทิ้งเรียน"

แล้วแม่ก็ซื้อนาฬิกาข้อมือให้เรือนหนึ่งตอนเข้าม.1

ทั้งชีวิตการเป็นนักเรียน แม่สั่งมาแค่นี้.

และฉันก็ทำตามคำสั่งอย่างเคร่งครัด 

อยากไปไหนฉันก็ไป แม้จะเกี่ยวกับเรื่องเรียนหรือไม่ก็ตาม

ใครทำอะไรฉันก็ทำ แม้จะดีหรือเลวก็ตาม

แต่ฉันก็เป็นคนดีนะ เลือกเป็นคนดีบางมุม

แล้วฉันก็ไม่เคยทิ้งเรียน ชม.เรียนมีเวลาให้หยุดเท่าไร ฉันคำนวนวันหยุดซะเต็มพิกัด ไม่ขาด ไม่เกิน

ใช้สิทธิการหยุดเต็มที่ ให้เกเรอย่างไรก็ยังกลับมาเรียนต่อได้

................................................................................

ตอนเป็นวัยรุ่น แม่เลิกทำงานแล้ว เลยได้อยู่บ้านกับแม่มากขึ้น

ฉันเริ่มเรียนรู้การให้ที่ยิ่งใหญ่จากแม่

เพราะแม่มักจะเอาของใช้ที่ฉันรัก แต่ไม่จำเป็นยกให้กับคนอื่น ๆ เสมอ

ส่วนใหญ่เป็นของขวัญที่เพื่อนซื้อให้

ที่บ้านจะเปิดรับแขกอยู่ตลอดเวลาทุกวัน

เมื่อแขกมา และมีเด็ก ๆ มาด้วย เด็ก ๆ เห็นของเล่นของฉันสวยงามน่ารัก

อยากเล่น แม่ก็ยกให้เขาไปซะ ทั้ง ๆ ที่มันเป็นของขวัญที่เพื่อนซื้อให้

แม่ไม่ถามฉันสักคำ ตอนแรก ๆ เคืองและโกรธแม่มาก แอบร้องไห้ น้อยใจ

ไม่ซื้อให้แล้วยังจะเอาของเราไปยกให้คนอื่นอีก

แม่ให้กระทั่งเสื้อผ้าสวย ๆ ดีดี ที่ฉันไม่เคยได้ใส่เลย แต่ไม่รู้เก็บไว้ทำไม

แม่ก็ยกให้คนอื่น แอบเคือง อีกแล้วนะ ให้เขาอีกแล้ว

ช่วงที่แม่ขยัน ทำอาหารอร่อย ถูกปาก แล้วเยอะ แม่ก็ใส่ถุงแล้วให้ฉันเที่ยวเอาไปแจกชาวบ้าน

ทำไมต้องเป็นฉันด้วยว่ะ ที่ต้องออกไปแจกอาหารพวกนี้

วัตถุดิบในครัวแม่ซื้อตุนไว้เยอะ ทั้งปลาและไข่ไก่

เพราะแม่หาปลาได้เอง ที่บ้านเราเลี้ยงไก่ไข่เอง

เวลาแม่ไม่อยู่ ก็มักจะมีคนมาขอพวกนี้ไป

แอบเคืองเขาอีก ขออีกแล้ว ทำไมชอบขอกันจัง

เวลาที่ใครเดือดร้อน ไม่มีเงินใช้ แม่ไม่มีก็เที่ยวเอาทองไปจำนำ 

ให้คนเขาได้ใช้เงินกัน แม่อีกแล้วตัวเองไม่มีเงินก็ยังเดือดร้อนเป็นธุระให้เขา

ทุกวันนี้แม่ยังไม่หยุดให้ แม่ชอบซื้อของใช้เครื่องครัว มากมาย

ไว้ทำบุญ ถ้าบ้านไหนไม่มีอะไรใช้ มาขอยืม แม่ก็ยกให้ซะเลย

แม่ยังติดฮา ตอนพ่อทำท่าจะมีกิ๊ก ได้ยินแม่คุยกับพ่อว่า

ยกให้ แล้วเอาลูกไปเลี้ยงด้วย ให้ทั้งผัว ให้ทั้งลูก

ถามลูกก่อนดีกว่าไหม? ถามกันสักคำ

เคยสงสัย จึงถามแม่ว่าทำไมชอบให้ของกับคนอื่นนัก

ตัวเองก็ยังมีไม่พอใช้เลย?

แม่ฉันให้คำตอบว่า คนที่แม่ให้เขาลำบากกว่า เขาต้องการใช้สิ่งนั้นมากกว่า

ให้เขาไปพระเจ้าจะทดแทนสิ่งที่ดีกว่าให้เอง พระเจ้าจะตอบแทนให้เอง.

นั่นคือคำตอบของแม่ ..แล้วแม่ก็ให้ และ ให้เรื่อยมาไม่จบสิ้น

...............................................

ฉันเพิ่งมารู้ความหมายของคำสอนของแม่เมื่อโตเป็นผู้เป็นคนและผ่านอะไรมามากแล้ว

รู้ว่า ที่แม่ไม่เคยสอนอย่างแม่คนอื่น ๆ เพราะแม่สอนฉันด้วยการกระทำ ไม่ได้สอนด้วยคำพูด

แม่เรียนรู้สรรพวิชา ภูมิปัญญาชาวบ้านจากการพักลักจำ แม่ก็ทำให้ดูแล้วให้เราทำตาม

ที่แม่ไม่เคยร้องไห้ให้เห็น เพราะแม่เก็บความรู้สึกนั้นไว้กับสีหน้าที่เรียบนิ่ง

แม่สอนให้ฉันรักการอ่านและเขียน จากบันทึกของแม่ตอนไปแสวงบุญ

แม่เขียนภาษาไทยไม่เก่ง แต่แม่ก็พยายามที่จะบอกเล่า

ลูกก็พยายามที่จะอ่านตัวหนังสือขะหยึกขะยือยุกยิกแต่เปี่ยมล้นด้วยรู้สึกประทับใจที่ยิ่งใหญ่

ตอนนั้นฉันยังเด็กมาก ฝังใจว่าถ้าโตขึ้นฉันจะเล่าเรื่องให้แม่ฟังแบบไม่ยุกยิกยึกยือแบบนี้

แล้วก็มั่นหน้าว่าฉันต้องเขียนเล่าเรื่องได้ดีกว่าแม่แน่นอน

แต่ไม่เคยคิดหรอกนะว่า จะเอาเรื่องของแม่มาเล่าให้ใครฟัง

ความเสียสละของแม่คือการทำหรืออยู่ด้วยกับในสิ่งที่ตัวเองไม่ชอบ แต่แม่อดทนอยู่ได้

ไม่รู้ทำไม ..ไม่เคยเข้าใจ คนอย่างฉันไม่มีวันทำได้เด็ดขาด

กับฉัน แม่ไม่เคยด่า ว่า ห้ามปรามเมื่อทำในสิ่งไม่ดี

แม่มีเพียงแต่พูดว่า "สนับสนุน" หรือ "ไม่สนับสนุน"

ไปเที่ยวกินเหล้าเมาเข้าบ้าน แม่ส่ายหัวแล้วบอก "ไม่สนับสนุน"

ไปออกค่ายเป็นพี่เลี้ยงเด็ก แม่ยิ้ม บอก "สนับสนุน" แล้วแม่ก็เก็บเสื้อผ้ายัดใส่กระเป๋าแถมไปเลี้ยงอาหารเด็กอีกวันหนึ่งด้วย

วันแม่ปีนี้ของคนอื่น ๆ ก็คงเป็นวันทำงานของฉัน

ไม่มีโอกาสกลับบ้าน ไม่มีโอกาสพาแม่ไปเที่ยวอย่างคนอื่น ๆ 

ไม่มีโอกาสกอดแม่วันแม่ ช่างเป็นวันแม่ที่เงียบเหงา

แกล้งดราม่าไปงั้นแหละ ..เห๊อะ ๆ ถ้าไม่ใช่ช่วงนี้

ฉันก็กลับบ้านไปกอดแม่ได้ทุกวัน

ทำสปาทั้งตัว นวดตัว อบตัว นวดฝ่าเท้ากินน้ำล้างเท้าแม่ด้วยเลยไหม? 55555555555

แต่มันก็อยากมีวันแม่แห่งชาติเหมือนคนอื่น ๆ นะ

แม่บอกว่า ..แม่อยากได้กะปิ วันแม่ปีนี้

ฉันคิดว่าจะส่งกะปิเป็นของขวัญให้แม่

แม่ใช้กะปิเปลืองมากกกกกกกกกกกต้องเป็นกะปิระยองด้วยนะ

ว่าง ๆ จะไปหาซื้อกะปิสักกระจาดผูกโบว์สีทองส่งตรงถึงบ้าน 

แถมด้วยยอดมะม่วงอ่อน ๆ แม่จะได้ทำกะปิคั่วยอดมะม่่วงให้เรากิน

ว่าแล้วก็หิวขึ้นมาทันที ..ออกแนวตะกละนะ ไม่ค่อยจะซึ้งเท่าไร

บอกแล้ว ไม่เคยรู้สึกว่าแม่เป็นแม่เหมือนแม่คนอื่นๆ  

สำหรับฉันแล้วแม่เป็นทุกอย่างบนโลกใบนี้

แม่สอนกระทั่งให้รักแม่คนอื่นอย่างที่รักแม่ของตัวเอง

เวลาที่ไปอาศัยอยู่ที่บ้านไหนก็ตามก็ให้ทำตัวเหมือนเป็นลูกบ้านนั้น

กินอย่างที่เขากิน อยู่อย่างที่เขาอยู่ เสียสละกระทั่งยกลูกให้เป็นคนสาธารณะ

ไม่ได้เก็บลูกไว้ใช้คนเดียว ..แม่ไม่เคยห้ามในยามที่ฉันออกไปทำกิจกรรมที่ค่อนข้างจะเสี่ยงภัย

อย่างห่วงที่สุด แม่ก็แค่นอนเอามือก่ายหน้าผาก

มันหมดเวลาที่คนอย่างแม่ต้องจมอยู่กับเรื่องทุกข์ใจเพราะทุกข์เรื่องของคนอื่นๆ ได้แล้ว

ทุกข์ใครก็ทุกข์มัน เรื่องของใคร ใครก็จัดการเอาเอง

ใจจริง อยากพาแม่ไปเที่ยวที่ต่าง ๆ อย่างที่เคยสัญญากันไว้

แต่ตอนนี้แม่เดินไม่ไหวแล้ว ซนไม่ได้แล้ว

ได้แต่เสียดาย และภาวนาให้แม่กลับมาเดินได้สะดวกอย่างแต่ก่อน

ได้แต่ภาวนาให้หาสาเหตุอาการของแม่ให้เจอ (ก็แม่แก่มากแล้ว)

แต่ไม่เป็นไรหรอก ถึงแม่เดินไม่ได้ ฉันจะหาวิธีอื่นให้พาแม่ไปซนได้อยู่ดี

เพราะแม่บอกว่า จะไปไหนก็ได้ จะทำอะไรก็ได้

แค่พาแม่ไปไหนก็ได้อย่างที่อยากไป แค่นี้เอง

ลูกแม่ทำได้อยู่แล้ว.