ความฝันของคนปั้นซูชิ ( JIRO Dreams of Sushi ) ความฝันของคนปั้นซูชิ วันนี้ได้รับเรื่องน่าสนใจจากฮับ วาสนามาเรื่องหนึ่ง  พออ่านแล้วรู้สึกซึ้งใจถึงคำว่า "You must fall in love with you work จงรักในงานที่ทำ" หรือจริง ๆ อยากบอกว่า "จงทำในงานที่รัก" ขอแบ่งปันให้เพื่อน ๆ พี่น้องหลาน ๆ ฟังด้วย  เพราะเป็นเรื่องที่ดีจริง ๆ ลองอ่านดูสิคะ มีคนเคยบอกว่า  หากคุณโชคดีได้ดูหนังดี ๆ สักเรื่อง อ่านหนังสือดี ๆสักเล่ม นอกจากความรื่นรมย์ของสิ่งที่ได้รับแล้วชีวิตของคุณอาจจะเปลี่ยนไปก็ได้ ผู้เขียนเชื่อว่าหลายคนที่ได้มีโอกาสดูหนังเรื่อง JIRO Dreams of Sushi หนังเล็ก ๆ ที่ได้ถ่ายทอดเรื่องราวชีวิตของนายจิโระ โอโนะ วัย ๘๕ ปี ผู้ได้ชื่อว่าเป็นพ่อครัวปรุงซูชิที่เก่งที่สุดในโลก เวลาเพียงไม่ถึงสองชั่วโมงในโรงหนังอาจจะเปลี่ยนวิถีชีวิตของพวกเขาไปเลย หนังเรื่องนี้ที่มีชื่อเป็นภาษาไทยว่า "ซูชิเล็ก หัวใจใหญ่" ไม่ได้มาเล่าเรื่องวิธีหรือเคล็ดลับการปรุงซูชิให้อร่อยเลิศรส แต่เป็นเรื่องของผู้ชายคนหนึ่งที่รู้จักและค้นพบตัวเองมาตั้งแต่วัยรุ่นว่าต้องการอะไรในชีวิต และค้นพบงานอันเป็นที่รักของเขา ทุกวันนี้บางคนเกษียณอายุแล้ว ยังไม่รู้เลยว่า ชีวิตอยากเป็นอะไร จิโระ ชายร่างเล็ก  ทำซูชิมาตั้งแต่อายุ ๑๙ ปี จนถึงปัจจุบัน ทำงานหนักอย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อยทุกวันแทบไม่เคยมีวันหยุด ในร้านอาหารเล็กๆ หนังเริ่มต้นด้วยคำสัมภาษณ์ของจิโระว่า "ที่ผ่านมาในชีวิต ผมไม่ได้ทำอะไรเป็นพิเศษ ผมเพียงแค่อยากทำงานเท่านั้น" ในบรรดาร้านซูชิที่มีอยู่นับแสนร้านทั่วหมู่เกาะญี่ปุ่นมีเพียงร้านเดียวเท่านั้นที่ได้รับการยกย่องให้เป็นสุดยอดซูชิ นั่นก็คือร้านสึกิยะบาชิ จิโระ ตรงชั้นใต้ดินของอาคารย่านกินซ่า ในกรุงโตเกียว  ร้านซูชิที่อร่อยที่สุดในโลกเป็นร้านเล็กคับแคบ มีโต๊ะนั่งตรงเคาเตอร์เพียงสิบที่นั่ง และโต๊ะอีกสองตัว แต่ราคาอาหารเริ่มต้นหัวละ  ๓๐,๐๐๐ เยน หรือเจ็ดพันกว่าบาทขึ้นไป จนได้ชื่อว่าเป็นร้านอาหารซูชิราคาแพงที่สุดในโลก หากจะมากินต้องจองล่วงหน้าหลายเดือน ตลอดทั้งชีวิตของจิโระไม่เคยคิดเรื่องอื่นเลยนอกจากซูชิ เขาเกิดมาเพื่อทำข้าวปั้นหน้าปลาดิบอย่างเดียวจริง ๆ  เขารักการทำซูชิตลอดเวลา และคิดตลอดเวลาว่าจะทำซูชิให้อร่อยเลิศรสได้อย่างไร  แม้ขณะนอนหลับ จิโระก็ยังฝันถึงซูชิ  ฝันว่าจะทำซูชิให้อร่อยได้อย่างไร หลายคนคงทราบดีว่า ซูชิ คือข้าวปั้นอัดเป็นก้อนผสมน้ำส้มสายชูและมีเนื้อปลาดิบชนิดต่างๆ โปะอยู่ด้านหน้า หรืออาจมีหน้าแบบต่างๆ อาทิ ผัก ไข่ เห็ด หมึก หอย ฯลฯ และซูชิส่วนใหญ่มักใส่วาซาบิ บนข้าวเพื่อให้ได้ความอร่อยมากยิ่งขึ้น คนทั่วไปอาจจะคิดว่าลำพังการทำข้าวปั้น  แล่ปลาดิบ ทำน้ำส้มเพื่อมาปรุงเป็นอาหารชิ้นเล็ก ๆ ดูเป็นสูตรอาหารที่ง่าย ๆ ไม่ซับซ้อนคงไม่น่าจะใช้ฝีมือการปรุงมากนัก หนังสารคดีเรื่องนี้ ได้บอกเราว่าจิโระไม่ได้แค่ปั้นซูชิธรรมดาแค่วางเนื้อปลาลงบนข้าวให้เรากินเท่านั้น แต่จิโระใส่ความรัก ใส่สมาธิ  ใส่ศิลปะชั้นสูง ใส่ความเอาใจใส่ลูกค้าลงบนซูชิแต่ละคำ "ความเรียบง่ายคือสุดยอดของศาสตร์" ลิโอนาโด ดาวินชี เคยกล่าวไว้ สตีฟ จ๊อบส์  ผู้ได้รับอิทธิพลทางความคิดจากเซน  เคยบอกว่า หัวใจสำคัญในการออกแบบโทรศัพท์มือถือรุ่น ไอโฟน คือ ความเรียบง่ายบนหน้าจอ แต่เกจิอาจารย์ทุกศาสตร์วิชาทราบดีว่า เบื้องหลังความเรียบง่ายนั้นคือการทำงานหนัก หนังสารคดีได้เล่าเรื่องราวเบื้องหลังการเดินทางของซูชิภายใต้การดูแลของจิโระว่ามีความละเอียดพิถีพิถันเพียงใด เริ่มต้นจากเวลาตีสามตีสี่ของแต่ละวันที่โยชิคาสุ ลูกชายของเขาจะขี่จักรยานมาซื้อปลาที่ตลาดปลาสึคิจิ ตลาดปลาใหญ่ที่สุดในโลก มีการซื้อขายสัตว์ทะเลถึง ๗ แสนตันต่อปี เป็นมูลค่าเม็ดเงินถึง ๖ แสนล้านบาท หรือประมาณ ๑.๕ แสนล้านบาท และญี่ปุ่นก็เป็นชาติที่กินปลาทะเลมากที่สุดในโลก คือคนละเกือบ ๗๐ กิโลกรัมต่อปี ลูกชายของเขาจะมาซื้อปลาทูน่าครีบน้ำเงิน หรือ โทโรซาชิมิ ปลายอดนิยมอันดับหนึ่งของชาวญี่ปุ่น จากพ่อค้าปลาที่ตลาดแห่งนี้ หากวันไหนโชคดีอาจได้ปลา ฮอนมากุโระ หรือปลาทูน่าหนุ่ม ปลาแข็งแรงอาศัยในทะเลแถบอุณหภูมิต่ำ มีเนื้อท้องสีชมพูหนาและมีไขมันแทรกในเนื้อปลา แต่ราคาแพงมากอาจจะตกกิโลกรัมละหมื่นกว่าบาท แต่ก็ใช่ว่าจะมีให้ซื้อได้ทุกวัน มีเรื่องน่าสนใจว่า สมัยก่อนทูน่าเป็นปลาราคาถูกโดยเฉพาะส่วนเนื้อท้องอุดมด้วยไขมัน หรือที่เรียกว่า โทโร แปลว่า "ละลายบนลิ้น" ซึ่งถือเป็นส่วนของเนื้อราคาแพงที่สุด จะถูกตัดทิ้งเอาไปทำอาหารเลี้ยงแมว แต่เมื่อประมาณห้าสิบกว่าปีก่อนคนญี่ปุ่นเริ่มนิยมกินเนื้อสเต็กแบบฝรั่งมากขึ้น เนื้อที่มีไขมันแทรกกลายเป็นเนื้อที่อร่อยนุ่มลิ้นและราคาแพงได้ทำให้เนื้อติดมันแบบ โทโรกลับมาได้รับความนิยมมีราคาแพงกว่าเนื้อสีแดงหลายเท่า สำหรับจิโระแล้ว หากเป็นไปได้เขาจะเลือกเนื้อปลาโทโรดีที่สุดมาให้กับลูกค้าของเขาเสมอ แม้แต่ข้าวที่นำมาหุง ก็จะมาจากข้าวญี่ปุ่นพันธุ์ดีที่สุด เจ้าของร้านข้าวสารได้ให้สัมภาษณ์ในหนังสารคดีนี้อย่างน่าสนใจว่า มีร้านอาหารชื่อดังในโรงแรมห้าดาวมาขอซื้อข้าวสาร แต่เขาปฏิเสธเพราะขายให้จิโระไปแล้ว "ข้าวที่ดี ย่อมคู่ควรกับเชพที่เก่งที่สุด"  เขาให้สัมภาษณ์ในตอนหนึ่งของหนังสารคดี บางวันเมื่อหาซื้อหมึกยักษ์มา จิโระจะบอกให้ผู้ช่วยพ่อครัวใช้มือนวดหมึกยักษ์นานหลายชั่วโมง ก่อนจะนำไปต้มและนำมาทำซูชิ เป็นเคล็ดลับให้หมึกมีรสชาดกรอบนิ่ม ผู้ช่วยอีกคนหนึ่งต้องนั่งปิ้งขนมไข่ถึงสองร้อยกว่าแผ่นให้จิโระชิม ก่อนที่เขาจะบอกว่า รสชาติใช้ได้แล้ว สำหรับลูกมือหัดใหม่ งานชิ้นแรกที่ได้รับมอบหมายคือการทำหน้าที่บิดผ้าเช็ดหน้าร้อน ๆ ให้กับลูกค้าจนมือพองนานหลายเดือน กว่าที่จะสอบผ่าน และได้รับงานถัดมาคือ การแล่เนื้อปลา หนังสารคดีได้ถ่ายทอดให้เห็นว่า การแล่เนื้อปลาเป็นศิลปะชั้นสูงเพียงใด พ่อครัวจะเรียนรู้การใช้มีดแต่ละเล่ม มีดบางเล่มใช้แล่เนื้อปลา บางเล่มใช้หั่น ใช้สับ หรือใช้เฉือนปลา พ่อครัวใช้มีดยาวแล่เนื้อปลาชิ้นใหญ่เพียงครั้งเดียวอย่างชำนาญ และใช้มีดอีกเล่มแล่เนื้อปลาเป็นแผ่นบาง ๆ พวกเขาจะพูดสอนว่าต้องกดน้ำหนักของคมมีดเพียงใดสำหรับเนื้อปลาแต่ละชนิด เพราะกดน้ำหนักมีดไม่เหมาะสมเนื้อปลาจะช้ำ จนได้กลิ่นคาวปลา มีอยู่ตอนหนึ่งเมื่อผู้ช่วยพ่อครัวแล่เนื้อปลามาทำซูชิให้จิโระชิม พอเคี้ยวไปได้คำหนึ่ง จิโระบอกว่า "ชิ้นปลาหนาเกินไป ไม่สมดุลกับข้าวปั้น ชิ้นปลาบางอีกนิดจะอร่อยกว่านี้" หากซูชิไม่อร่อย จิโระจะไม่ขายเด็ดขาด ลูกค้าของเขาต้องได้กินอาหารดี ๆ เสมอ จิโระบอกว่าทุกวันนี้ยังไม่พอใจกับรสชาติความอร่อยของซูชิ ไม่เคยคิดว่างานของตัวเองสมบูรณ์แบบแล้ว เขาคิดตลอดเวลาว่า พรุ่งนี้ซูชิต้องอร่อยกว่าวันนี้ "ทำซูชิก็เหมือนกับเดินขึ้นยอดเขา ต้องไต่เขาสูงขึ้นทุกวัน โดยไม่รู้หรอกว่ายอดเขาสูงแค่ไหน" ชายชราบอกต่อว่า ตลอดชีวิตของการทำซูชิ เขายึดหลักห้าประการ  คือ 1) ตั้งใจทำอาหารดีที่สุด 2) พัฒนาฝีมือตลอดเวลา 3) อาหารและเครื่องมือทุกอย่างในร้านต้องสะอาด 4) จริงจังกับการทำงานและกระตือรือร้นอยู่ตลอด 5) มีแรงปรารถนาในสิ่งที่ทำ ดังนั้นไม่แปลกหรอก หากจิโระจะบอกว่าในความฝัน เขาก็ทำซูชิด้วย "ผมทำตามความฝันของผมทุกวันผมจะปั้นซูชิใหม่ ๆให้อร่อยขึ้น" ในปี ค.ศ.๒๐๐๘ ร้านของจิโระได้รับรางวัลมิชลินระดับสามดาว ซึ่งถือว่าเป็นสุดยอดร้านอาหารไม่กี่แห่งในโลก คนมีเงินก็ใช่ว่าจะกินซูชิของจิโระได้ หากไม่อดทนที่จะจองล่วงหน้าหลายเดือน ทุกวันนี้จิโระยังนั่งรถไฟใต้ดินมาทำงาน  เขาทำงาน เขาจึงมีชีวิตอยู่อย่างมีความสุขและที่สำคัญคือ ตลอดเวลาที่ผ่านมา จิโระไม่ได้ทำอะไรไปมากกว่าทำงานตามหน้าที่ให้สมบูรณ์แบบเท่านั้น หากผู้คนในสังคมต่างทำหน้าที่ของตัวเองที่ได้รับมอบหมายมาอย่างเต็มที่แบบจิโระแล้ว คงพอนึกออกว่าสังคมนั้นจะเป็นอย่างไร (จากเรื่อง "ความฝันของคนปั้นซูชิ"  วันชัย ตันติวิทยาพิทักษ์  สารคดี มค. 55 ภาพจากเรื่อง Jiro Dreams of Sushi) Pang-Pouille/Jan 17, 2012 Medicare Plans   Create Date : 17 มกราคม 2555 7 comments Last Update : 17 มกราคม 2555 15:19:33 น. Counter : 4810 Pageviews. Share Tweet

ตามมาอ่านเรื่องราว Jiro Dreams of Sushi น่าสนใจมากมายจริงๆ ไม่ใช่แค่รู้ในสิ่งที่ทำต้องชอบและเข้าใจ ต้องรู้ที่จะพัฒนาอีกด้วย ได้ข้อคิด เปลี่ยนชีวิตได้ค่ะ ถ้าคิดตาม เรื่องแบบนี้เราก็ชอบดูค่ะ ขอบคุณมากที่นำเรื่องดีๆมาฝากให้ได้อ่านกันนะค่ะ เรื่องร้านที่เราเขียนไว้ที่บล๊อก ก็แชร์ประสบการณ์กันได้ค่ะ เจออะไรไม่ดี ก็บอกต่อ ถือว่าช่วยผู้บริโภคแบบเราๆที่ชอบ ทานอาหารนอกบ้านกัน ร้านสวยข้างหน้า แต่หลังร้านเราไม่เห็นนะค่ะ   โดย: tui/Laksi 17 มกราคม 2555 18:11:40 น.

ไปดูมาแล้วค่ะ ชอบมากๆ กับการทุ่มเททั้งชีวิตให้กับการทำซูชิ และได้ข้อคิดดีๆ กลับมาด้วยมากมาย ถือว่าเป็นหนังที่ดูแล้วเราได้อะไรกลับมาเกินราคาที่เราจ่าย และน่าเศร้าตรงที่ ปลามันใกล้จะหมดไปจากท้องทะเลแล้ว   โดย: PookPandaPapanduk 17 มกราคม 2555 21:41:32 น.

ขอบคุณค่ะที่แวะไปเยี่ยมที่บล็อกคุณย่าลักกี้ ฟังเล่าเรื่องแล้วอยากดูหนังเรื่องนี้จังเลย   โดย: ลักกี้ 18 มกราคม 2555 22:07:04 น.

ขอบคุณมากนะคะคุณ Pang-Pouille ที่มาเยี่ยมที่บล็อก แล้วก็ส่งข้อความมาที่หลังไมค์นี่...(ปกติไม่ได้เช็คเลยนะเนี่ย :P) ทำอาหารไม่เก่งหรอกค่ะ ปุ๊กทำแบบตามใจฉันบวกกับสิ่งที่ได้ไปชิมหรือไปอ่านมาบ้าง...คือชอบทุกอย่างเกี่ยวกับเรื่องการทำอาหารน่ะคะ แหะๆ เพราะงั้นก็เลยไปดูเรื่อง JIRO Dreams of Sushi น้องชายมาแนะนำ เพราะคิดว่าปุ๊กต้องชอบ แล้วพอได้ดูก็ไม่ผิดหวังเลย แถมได้ข้อคิดมาอีกเยอะ (แต่ยังทำตามไม่ได้อะ) ยินดีที่ได้รู้จักนะคะ ขอบคุณที่นำเรื่องดีๆ มาแชร์กันในบล็อก ไว้ปุ๊กจะติดตามอ่านเรื่องต่างๆ จากคุณเหมือนกันค่ะ   โดย: PookPandaPapanduk 18 มกราคม 2555 22:51:32 น.

น่าทึ่งมาก ๆ ทำอะไรก็ตามทำด้วยความสุขก็จะเกิดสิ่งมหัศจรรย์ที่ทุกคนยอมรับและประสบความสำเร็จได้ด้วยดี บทความนี้สอนให้คนค้นหาตัวเองว่าชอบอะไร และจงทำมันให้ดีที่สุด   โดย: นก IP: 58.8.83.50 19 มกราคม 2555 13:23:17 น.

ภาษิตสอนใจ... ...ยินดีในสิ่งที่ตนได้ไม่พอใจในสิ่งที่ตนมี เป็นคนอาภัพอับโชคที่สุดในโลก ...ยินดีในสิ่งที่ตนได้ พอใจในสิ่งที่ตนมี เป็นคนโชคดีที่สุดในโลก ...มัวเมาในสิ่งที่ตนได้ หลงใหลในสิ่งที่ตนมี คือการสร้างเรือนจำขังตัวเอง ...เห็นโทษในสิ่งที่ตนได้ เห็นภัยในสิ่งที่ตนมี คือความเป็นอิสระในโลก ขอให้ทุกท่านหลับฝันดี...ราตรีสวัสดิ์   โดย: พันคม 20 มกราคม 2555 20:30:18 น.

ขอบคุณมากครับ ที่นำเรื่องดี ๆ มาถ่ายทอด ประทับใจมาก เพราะผมก็อยู่ในแวดวงอาหาร ผมเป็นครูสอนทำอาหารครับ   โดย: เชฟโอ๋ (เชฟโอ๋ ) 24 มกราคม 2555 23:13:04 น.