BlogGang.com : : Insignia_Museum : พระยามโนปกรณ์นิติธาดา

พระยามโนปกรณ์นิติธาดา

เมื่อเร็วๆนี้ ผมไปเจอหนังสือที่แจกในงานพระราชทานเพลิงศพนายกรัฐมนตรีคนแรกของไทย พิมพ์เรื่อง "สาส์สมเด็จ" (ภาค๑) เรื่องสาส์นสมเด็จ คือลายพระหัตถ์ทรงมีไปมาโต้ตอบกันในระหว่างสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ ๒ พระองค์ คือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัตติวงศ์ กับ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ เริ่มตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๗๕ จนถึง พ.ศ. ๒๔๘๖ ผมได้นำประวัติของพระยามโนปกรณ์นิติธาดา นายกรัฐมนตรีคนแรกของไทยจากหนังสือดังกล่าวบางส่วนมาลงในบล็อกนี้ เพื่อการศึกษาของอนุชนคนรุ่นหลังครับ

มหาอำมาตย์โท พระยามโนปกรณ์นิติธาดา นามเดิม ก้อน หุตะสิงห์ เกิดเมื่อวันอังคารที่ ๑๕ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๒๗ ที่บ้านถนนตรีเพชร ตำบลพาหุรัด กทม.เป็นบุตรคนสุดท้องของนายฮวด และนางแพ้ว หุตะสิงห์

พ.ศ. ๒๔๓๓ เข้าเรียนหนังสือวิชาภาษาไทยที่วัดเลียบ (วัดราชบูรณะ) เป็นเวลา ๔ ปี สอบไล่ได้ประโยค ๑ จึงได้ย้ายไปศึกษาที่โรงเรียนสวนกุหลาบ ในพระบรมมหาราชวัง เป็นเวลา ๔ เดือน แล้วได้เข้าศึกษาวิชาหนังสือไทยที่วัดจักรวรรดิ์ สอบไล่ประโยค ๒ ในปี พ.ศ. ๒๔๓๗

พ.ศ. ๒๔๔๐ ได้เข้าศึกษาวิชาภาษาอังกฤษที่โรงเรียนอัสสัมชัญ เป็นเวลา ๔ ปี สอบไล่ชั้น ๔ ได้ จึงได้เข้าศึกษาวิชากฏหมาย ที่ โรงเรียนกฏหมายกระทรวงยุติธรรม สอบไล่ได้เป็นเนติบัญบัณฑิต เดือนกันยายน พ.ศ. ๒๔๔๕

พ.ศ. ๒๔๔๖ เริ่มเข้ารับราชการในกระทรวงยุติธรรมเมื่อวันที่ ๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๔๕ เป็นนักเรียนล่ามกระทรวงยุติธรรม ได้รับพระราชทานเงินเดือน ๆละ ๔๐ บาท เป็นขั้นต้น วันที่ ๑ เมษายน พ.ศง ๒๔๔๗ ได้รับตำแหน่งเสมียนตรา กระทรวงยุติธรรม ได้รับพระราชทานเงินเดือน ๆ ละ ๒๐๐ บาท และในเดือนมีนาคมปีเดียวกัน ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นหลวงประดิษฐ์พิจารณ์การ

๑๘ มกรามคม พ.ศ. ๒๔๔๘ รัฐบาลได้ส่งไปศึกษาวิชากฏหมายในสำนักเกรซอิน ที่ประเทศอังกฤษ เป็นเวลา ๓ ปี สอบไล่กฏหมายอังกฤษได้เป็นเนติบัณฑิตอังกฤษ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๒

๑ สิงหาคม พ.ศ. ๑๔๕๒ กลับเข้ารับราชการ ได้รับตำแหน่งเป็นผู้พิพากษาศาลอุธรณ์ข้าหลวงพิเศษและศาลแพ่ง ได้รับพระราชทานเงินเดือน ๆ ละ ๔๐๐ บาท ในปีต่ามาก็ได้รับพระราชทานยศและบรรดาศักดิ์ เป็นบำเหน็จในการรับราชการสนองพระเดชพระคุณ และได้เลื่อนตำแหน่งหน้าที่ราชการเป็นลำดับ คือ

พ.ศ. ๒๔๕๔ ทรงพระกรณาโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่งผู้พิพากษาศาลอุทธรณ์ข้าหลวงพิเศษ และศาลแพ่ง รับพระราชทานยศ เป็นอำมาตย์โท รับพระราชทานเงินเดือนๆ ละ ๔๐๐ บาท

พ.ศ. ๒๔๕๕ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่งผู้พิพากษาศาลต่างประเทศ รับพระราชทานเงินเดือน ๆ ละ ๕๐๐ บาท

พ.ศ. ๒๔๕๗ เดือนกันยายน ทรงพระกรณาโปรดเกล้า ฯ ให้ย้ายจากศาลต่างประเทศ มาดำรงตำแหน่งเป็นผู้ช่วยสมุหพระนิติศาสตร์ รับพระราชทานยศเป็นเสวกเอก รับพระราชทานเงินเดือนๆละ ๕๔๐ บาท เดือนมีนาคม เป็นกรรมการเนติบัณฑิตยสภา ในวันที่ ๒๔ มีนาคม จึงได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยามโนปกรณ์นิติธาดา

พ.ศ. ๒๔๕๘ ได้รับพระราชทานเงินเดือนๆละ ๗๐๐ บาท

พ.ศ. ๒๔๖๐ เดือนกุมภาพันธ์ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่งปลัดทูลฉลองกระทรวงเกษตราธิการ ได้รับพระราชทานเงินเดือนๆละ ๗๕๐ บาท เดือนมีนาคม ได้รับพระราชทานยศเป็นมหาอำมาตย์ตรี

พ.ศ. ๒๔๖๑ เดือนเมษายน ได้รับพระราชทานเงินเดือนๆละ ๘๐๐ บาท เดือนกันยายน ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่งสมุหพระนิติศาสตร์ รับพระราชทานยศเป็นมหาเสวกตรี รับพระราชทานเงินเดือน ๆ ละ ๙๐๐ บาท

พ.ศ. ๒๔๖๒ ได้รับพระราชทานเงินเดือนๆละ ๑,๐๐๐ บาท ในเดือนเมษายน ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่งองคมนตรีที่ปรึกษาราชการในพระองค์ และได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้มาเป็นปลัดทูลฉลองกระทรวงเกษตราธิการ เมื่อวันที่ ๑๕ กันยายน พ.ศ. ๒๔๖๒

พ.ศ. ๒๔๖๓ เดือนเมษายน ได้รับพระราชทานเงินเดือนๆละ ๑,๑๐๐ บาท เดือนสิงหาคม ทรงพระราชทานโปรดเกล้าฯใหเป็นที่ปรึกษากฏหมายสภาเผยแผ่พาณิชย์

พ.ศ. ๒๔๖๔ ได้รับพระราชทานเงินเดือน ๆละ ๑,๑๕๐ บาท

พ.ศ. ๒๔๖๕ เดือนเมษายน ได้รับพระราชทานเงินเดือนๆละ ๑,๒๐๐ บาท เดือนตุลาคม ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้ดำรงตำแหน่งปลัดทูลฉลองกระทรวงพาณิชย์ และในเดือนมกราคม ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้เป็นกรรมศาลฏีกา ได้รับพระราชทานเงินเดือน ๆ ละ ๑,๒๕๐ บาท

พ.ศ. ๒๔๖๗ ได้รับพระราชทานเงินเดือนๆละ ๑,๓๐๐ บาท

พ.ศ. ๒๔๖๘ ได้รับพระราชทานเงินเดือนๆละ ๑,๓๕๐ บาท

พ.ศ. ๒๔๖๙ ในเดือนเมษายน ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้ดำรงตำแหน่งอธิบดีผู้พิพากษาศาลอุทธรณ์กรุงเทพฯ และในเดือนตุลาคม ก็ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็นกรรมการสภานิติศึกษาและกรรมการร่างกฏหมายอีก ๑ ตำแหน่ง

พ.ศ. ๒๔๗๐ ในเดือนเมษายน ได้รับพระราชทานเงินเดือนๆละ ๑,๕๐๐ บาท และในเดือนกันยายน จึงได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็นกรรมการองคมนตรี

พ.ศ. ๒๔๗๑ ได้รับพระราชทานยศเป็นมหาอำมาตย์โท

พ.ศ. ๒๔๗๒ ได้รับพระราชทานเงินเดือนเดือนละ ๑,๖๐๐ บาท

พ.ศ. ๒๔๗๔ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้เป็นกรรมการองคมนตรี

๒๙ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๗๕ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ใหเดำรงตำแหน่งประธารกรรมการคณะราษฏร และเป็นเสนาบดีกระทรวงพระคลังมหาสมบัติด้วยอีกตำแหน่งหนึ่ง วันที่ ๑๗ กรกฏาคม เป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฏร ในวันที่ ๑๐ ธันวาคม ได้ทรงพระราชทานโปรดเกล้าฯให้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ

บทสรุป

พระยามโนปกรณ์นิติธาดา ได้เริ่มเข้ารับราชการเมื่ออายุ ๑๙ ป ในปีเดียวกันนั้นได้เริ่มศึกษาวิชากฎหมายไทยและสำเร็จเป็นเนติบัณฑิตในปีต่อมา ในขณะที่มีอายุเพียง ๒๐ ปีเศษ ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นหลวงประดิษฐ์พิจารณ์การ พออายุได้ ๒๑ ปี ได้เดินทางไปศึกษาวิชากฏหมายในประเทศอังกฤษโดยเป็นนักเรียนของรัฐบาล เป็นเวลา ๑ ปี กับ ๖ เดือน ภายหลังที่กลับจากประเทสอังกฤษแล้ว ได้ทำการสมรสกับบุตรีพระยาวิสูตรโกษา คือคุณนิตย์ สาณเสน ซึ่งได้เป็นคุณหญิงมโนปกรณ์นิติธาตาในเวลาต่อมา ได้มีชีวิตสมรสที่ราบรื่นตลอดมา จนคุณหญิงมโนปกรณ์นิติธาดา ซึ่งได้รับราชการเป็นนางสนองพระโอษฐ์ในสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินี แห่งพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้สิ้นชีพลงโดยประสบอุบัติเหตุทางรถยนต์ ในขณะที่เสด็จพระราชดำเนินประพาสประเทศอินโดจีน เมื่อ ๔ พฤษภาคม ๒๔๗๓ อันเป็นเหตุการณ์ที่นำความโศกเศร้าอาลัยมาสู่พระยามโนปกรณ์นิติธาดาอย่างใหญ่หลวง

พระยามโนปกรณ์นิติธาดา เป็นผู้ที่มีความรู้ในวิชากฏหมายเป็นอย่างดี เป็นอาจารย์สอนกกหมายที่บรรดาศิษย์พึงพอใจในคำสอน และเป็นผู้พิพากษาที่ยึดมั่นในความยุติธรรมและความซื่อสัตย์สุจริตต่อหน้าที่ โดยเหตุนี้ พระยามโนปกรณ์นิติธาดาจึงได้รับเลือกให้เป็นประธานกรรมการคณะราษฏร ซึ่งเป็นหัวหน้าฝ่ายบริหารในสมัยที่ประเทศไทยเปลี่ยนแปลงการปกครองจากสมบูรณาญาสิทธิราชมาเป็นระบบประชาธิปไตย

ต่อมาก็ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯแต่งตั้งให้เป็นนายกรับมนตรีคนแรกของประเทศไทย ในสมัยประชาธิปไตยนี้ พระยามโนปกรณ์นิติธาดาได้กราบถวายบังคมลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรีเมื่อเดือนมิถุนายน ๒๔๗๖ หลังจากนั้นได้อพยพครอบครัวไปอยู่ในเมืองปีนังพร้อมด้วยบุตรชายอันเกิดแต่นางเชย หุตะสิงห์ คือนายคุ้น หุตะสิงห์ ซึ่งเด็กน้อยมีอายุในขณะนั้นเพียง ๑ ขวบ

ระหว่างอยู่ในเมืองปีนังได้ใช้ชีวิตอย่างสงบเงียบ กิจวัตรประจำวันคือการเอาใจใส่อบรมดูแลบุตรชายและการอ่านหนังสือ ไปเยี่ยมเยี่ยนเพื่อนฝูงที่สนิทบ้างเป็นครั้งคราว แต่ชีวิตที่หรูหราฟุ้งเฟ้อนั้นได้หลีกเลี่ยงเสียโดยสิ้นเชิง แม้ความเป็นอยู่จะเป็นไปอย่างค่อนข้างเก็บตัวดังกล่าวก็ตาม แต่ด้วยน้ำใจอันเป็นไมตรีจิตเผื่อแผ่ต่อญาติมิตรติดเป็นนิสัยประจำตัวอยู่นั้น จึงทำให้พระยามโนปกรณ์นิติธาดาเป็นผู้มีเพื่อนฝูงอยู่มิใช่น้อย

ในเมืองปีนัง ทั้งฝรั่งและชาวพื้นเมือง โดยการใช้ชีวิตอย่างสงบและสม่ำเสมอนี้เอง พระยามโนปกรณ์นิติธาดาจึงเป็นผู้ที่ได้นับว่ามีสุขภาพดีและร่างกายแข็งแรงผู้หนึ่งสำหรับคนไทยที่มีอายุปูนนั้น สามารถที่จะต่อต้านกับความลำบากและอุสรรคนานาประการ ซึ่งอุบัติขึ้นในระหว่างสงครามสมัยที่ญี่ปุ่นเข้ายึดครองเมืองปีนังได้เป็นอย่างดี แม้ความเป็นอยู่จะได้ถูกกระทบกระเทือนอย่างหนักในบางกรณี อาทิ เช่น การขาดแหล่งเครื่องอุปโภคบริโภค ความห่วงใยในความปลอดภัยของตนเองและครอบครัว และการที่ต้องอยู่ภายใต้ข้อบังคับอันเข้มงวดกวดขันของญี่ปุ่นผู้ยึดครอง แต่เมื่อสงครามได้ผ่านไปแล้ว พระยามโนปกรณ์นิติธาดาจึงครองตนอยู่ได้โดยมีสุขภาพและอนามัยเป็นที่น่าพอใจยิ่ง ไม่มีโรคภัยประจำตัวจะต้องวิตกกังวลแต่ประการใด

ต่อมาวันที่ ๒๔ กรกฎาคม ๒๔๙๑ ท่านป่วยลงอย่างกระทันหัน เกี่ยวกับเส้นเลือดในสมอง ได้รับการดูแลรักษาตลอดมา แต่อาการไม่ดีขึ้น ท่านถึงแก่อนิจกรรมเมื่อ ๑ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๙๑ อายุ ๖๔ ปี

Create Date : 16 มีนาคม 2557

Last Update : 16 มีนาคม 2557 20:21:09 น.

23 comments

Counter : 4348 Pageviews.

สมัยเรียนเคยอ่านเรื่องราวของท่านมาบ้าง
แต่ไม่ละเอียดเท่านี้
ขอบคุณที่นำมาให้อ่านอีกครั้งค่ะ

โดย: mambymam

วันที่: 16 มีนาคม 2557 เวลา:20:42:02 น.

สวัสดีค่ะคุณอิม
พออ่านชื่อแล้วรู้สึกคุ้นๆ หูมากๆ ค่ะ
แน่ใจว่าเคยเรียนสมัยเด็กๆ แต่จำไม่ได้ว่าท่านเป็นใคร
ตอนนี้รู้แล้วค่ะ ขอบคุณคุณอิมนะคะ :)

โดย: Close To Heaven

วันที่: 17 มีนาคม 2557 เวลา:1:00:50 น.

ขอบคุณข้อมูลดีๆ ค่ะ บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

น้องซีไปน้ำตก กลัวปลามากมายเลยค่ะ 555 ปลาตัวใหญ่ๆทั้งนั้น

โดย: มี๊เก๋&ซีทะเล (kae+aoe

) วันที่: 17 มีนาคม 2557 เวลา:11:27:04 น.

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
HongDaYa Home & Garden Blog ดู Blog
ร่มไม้เย็น Dharma Blog ดู Blog
เริงฤดีนะ Sports Blog ดู Blog
mastana Literature Blog ดู Blog
Insignia_Museum Diarist ดู Blog

ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น
-------------------
แวะมาส่งกำลังใจให้ค่ะคุณim

โดย: เกศสุริยง

วันที่: 17 มีนาคม 2557 เวลา:17:43:29 น.

Insignia_Museum Diarist ดู Blog

หนังสือเก่าหายากมีประโยชน์มากนะคะ ทำให้ได้รู้เรื่องราวของบุคคลสำคัญในอดีตอย่างละเอียดละออ ท่านผู้นี้นับว่าเป็นบุคคลผู้มีคุณูปกรณ์แกชาติอย่างมากท่านหนึ่ง

โดย: ดอยสะเก็ด

วันที่: 17 มีนาคม 2557 เวลา:22:35:15 น.

ได้ยินแต่ชื่อท่านมานาน อ่านประวัติแล้วทึ่งจริง ๆ เป็นคนที่เก่งมากเลยนะคะ

ขอบคุณที่ทำให้รู้ประวัติโดยละเอียดของท่านค่ะ กดไลค์กับโหวตให้เหมือนเคยค่า่

โดย: haiku

วันที่: 18 มีนาคม 2557 เวลา:0:01:04 น.

มาส่งกำลังใจยามดึกค่ะ

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
Insignia_Museum Diarist ดู Blog

ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น

โดย: mambymam

วันที่: 18 มีนาคม 2557 เวลา:0:07:00 น.

รู้จักแต่ชื่อ เพราะเคยเรียนมา แต่ไม่ได้รู้จักประวัติลึกๆ เลยครับ

+

โดย: คุณต่อ (toor36

) วันที่: 19 มีนาคม 2557 เวลา:0:35:51 น.

Insignia_Museum Diarist ดู Blog

ทุกคนทราบและจำชื่อท่านได้
ต้องท่องกันเลย เกี่ยวกับวิชาประวัติศาสตร์ชาติไทย

โดย: เริงฤดีนะ

วันที่: 19 มีนาคม 2557 เวลา:12:35:49 น.

สวัสดียามบ่ายครับ คุณ Insignia_Museum

โดย: นธีทอง

วันที่: 19 มีนาคม 2557 เวลา:13:38:25 น.

Insignia_Museum Diarist ดู Blog

เพิ่งได้ทราบประวัติท่านค่ะ

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 19 มีนาคม 2557 เวลา:14:42:19 น.

บันทึกการโหวตเรียบร้อยแล้วค่ะ

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
ฟ้าใสวันใหม่ Home & Garden Blog ดู Blog
Insignia_Museum Diarist ดู Blog
ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น

สวัสดีค่าาา วันนี้มาโหวตค่ะ อิอิ

โดย: Close To Heaven

วันที่: 19 มีนาคม 2557 เวลา:15:06:36 น.

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
Insignia_Museum Diarist ดู Blog

ดีใจค่ะที่วันนี้ได้อ่านประวัติอย่างละเอียดของท่าน
สมัยเรียนท่องจนจำชื่อท่านได้แม่นยำเลยค่ะ

โดย: AppleWi

วันที่: 19 มีนาคม 2557 เวลา:16:18:07 น.

ถ้วยทองเป็นไม้ที่มีเถาว์ค่อนข้างใหญ่
ปลูกในกระถางไม่ค่อยสวยเท่าปลูกลงดิน
อาจเป็นเพราะเหตุนี้ที่ไม่ค่อยเห็นใครปลูกกัน
เพราะต้องใช้พื้นที่พอสมควรค่ะ
ขอบคุณที่คุณอิมแวะไปนะคะ

โดย: mambymam

วันที่: 19 มีนาคม 2557 เวลา:21:32:19 น.

Like ให้เป็นคนที่ 4
หนังสือเล่มนี้ออุ้มเคยมีด้วยค่ะ
ได้มาจากสมัยเมื่อทำงาน 15 ปีก่อน
แต่พอสักสามปีที่ทำห้องสมุดให้น้องๆ
ก็บริจาคให้หัองสมุดไปค่ะ

โดย: อุ้มสี

วันที่: 19 มีนาคม 2557 เวลา:22:02:14 น.

ขอบคุณค่ะ

โดย: sunny (สมาชิกหมายเลข 900731

) วันที่: 20 มีนาคม 2557 เวลา:0:26:44 น.

More Flowers Presentation Comments
-------------------------------
แวะมาทักทายยามเย็น คิดถึงอยู่เสมอนะคะคุณim

โดย: เกศสุริยง

วันที่: 20 มีนาคม 2557 เวลา:19:31:27 น.

สวัสดีค่าาาคุณอิม
ขอบคุณสำหรับกำลังใจนะคะ :)
มีความสุขตลอดวันค่า

โดย: Close To Heaven

วันที่: 21 มีนาคม 2557 เวลา:12:37:58 น.

เกี่ยวเกี่ยวข้อมูล
เพื่อการถ่ายทอดต่อไปและต่อไปค่ะ

โดย: เริงฤดีนะ

วันที่: 21 มีนาคม 2557 เวลา:14:17:11 น.

สวัสดีค่ะคุณอิม

ไปเที่ยวเลยไม่ได้วางแผนหรอกค่ะ เปลี่ยนใจตลอดเช่นวัดถ้ำกองเพล
บอก พขร. ว่าอยากไปวัดถ้ำกองเพล แต่เลยที่จะเลี้ยวที่หนองบัวลำพูนะ ไป 12 กลับ 12 กม.
เขาบอกว่า นาน ๆ ถึงจะได้ผ่านแถวนี้ มายาก อยากไปก็ไปเลย
ใจดีเนาะ

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 21 มีนาคม 2557 เวลา:15:13:18 น.

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
ก้นกะลา Music Blog ดู Blog
ปรัซซี่ Food Blog ดู Blog
Opey Art Blog ดู Blog
Insignia_Museum Diarist ดู Blog
ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น

คุณอิมมีหนังสือเก่าๆเยอะเน้อ
ชอบอ่านพวกประวัติศาสตร์เก่าๆเหมือนกัน
โหวตและไลท์แล้วค่ะ

โดย: pantawan

วันที่: 21 มีนาคม 2557 เวลา:22:14:09 น.

เอามะยงชิดลอยแก้วมาอวดค่า
อ่านเรื่องสาส์นเด็จอยู่บ้างค่ะ แต่เป็นฉบับพิมพ์ใหม่ความรู้มากมายมหาศาลในนั้นนะคะทําให้เห็นบริบทของช่วงเวลานั้นได้ดีมากๆค่ะ

โดย: โปแป้ง (popang

) วันที่: 22 มีนาคม 2557 เวลา:21:14:50 น.

โดย: สมาชิกหมายเลข 4713825

วันที่: 16 สิงหาคม 2561 เวลา:14:24:53 น.