Bloggang.com : chinging : เริ่มปลูกต้นไม้ในใจเรา(Start planting in our hearts)

เริ่มปลูกต้นไม้ในใจเรา(Start planting in our hearts)

"เศรษฐกิจของเราขึ้นอยู่กับการเกษตรกรแต่ไหนแต่ไรแล้ว รายได้ของประเทศที่ได้มาจากการสร้างความเจริญด้านต่าง ๆ เป็นรายได้จากการเกษตรเป็นส่วนใหญ่ จึงอาจกล่าวได้ว่า ความเจริญของประเทศต้องอาศัยความเจริญของการเกษตรเป็นสำคัญ และงานทุก ๆ ฝ่ายจะดำเนินก้าวหน้าไปได้ก็เพราะการเกษตรของเราเจริญ"
(พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร และอนุปริญญาบัตร ณ มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์ ๓ กรกฎาคม ๒๕๐๗ คัดลอกจากเวปของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ขอขอบคุณมา ณ ที่นี้ค่ะ)

ความตั้งใจในการเปิดกรุ๊ปบล็อกใหม่(ปลูกความดี ถักทอความดี)นี้ ก็เพื่อรวบรวมสิ่งที่ครอบครัวบ้านเรียน(homeschool) ของเราเริ่มต้นเรียนรู้ในการทำการเกษตรในวิถีที่เป็นคนเมืองแต่กำเนิดจะพึงกระทำได้ค่ะ

เมื่อไหร่จะปลูกได้แบบนี้ ต้องมีสักวันค่ะ

จำได้ว่าเมื่อปปีพ.ศ. 2539 ได้ทำรายงานส่งอาจารย์วิชา ธุรกิจระหว่างประเทศ ดิฉันเลือกที่จะทำเรื่องธุรกิจส่งออกข้าวอินทรีย์ของไทย เราก็ว่าไปเรื่อย ๆ ตามหลักการตลาดทั่วไป อาจารย์ประจำวิชาก็ได้ชี้ให้เห็นว่ารายงานของเรา ขาดในเรื่องของแฟชั่นของการมีวิถีชีวิตแบบคนทันสมัย รักสุขภาพ กล่าวคือผู้บริโภคส่วนหนึ่งนั้นเดินตามแฟชั่น โดยไม่ได้ตระหนักถึงคุณประโยชน์ของข้าวอินทรีย์โดยตัวของมันเอง

จนถึงวันนี้กระแสนั้นยิ่งแรง ผันให้เกิดทั้งธุรกิจที่เกี่ยวข้องทั้งทางตรงและทางอ้อม ทั้ง ๆ ที่สินค้าและบริการเหล่านี้ เป็นสิ่งที่คนรุ่นพ่อรุ่นแม่ทำกันได้เองในครัวเรือนและในชุมชน หรือเรียกว่ารวมอยู่ในวิถีชีวิตนั่นเอง

แม้แต่ในการทำโฮมสคูล ก็ดูเหมือนว่าจะถูกจำกัดความว่าเด็กโฮมสคูลนั้นจะต้องลุย ชอบเดินป่า ทำนา สร้างบ้านดิน หรือนอนเต้นท์อยู่กับธรรมชาติ แต่ทว่าสิ่งเหล่านี้นั้นเป็นสิ่งที่เราควรให้ความสนใจอย่างจริงจัง ควรลงมือปฎิบัติให้รู้ถึงขบวนการของมันอย่างลุ่มลึก มิได้เป็นเพียงรายการที่อยู่ในเช็คลิสต์ว่าเป็นสถานที่ที่ได้ไปแล้ว หรือกิจกรรมที่ได้ทำแล้ว(been there, done that) แต่ก็คงไม่ต้องถึงกับตะเกียกตะกายที่จะแสวงหา แม้นว่าครอบครัวเราจะยังไม่มีความรู้ความเข้าใจ และยังมืดบอด เดินวนไปเวียนมาอยู่เช่นกัน เราเชื่อและพยายามที่จะเดินตามแสงสว่างที่นายหลวงท่านทรงมอบให้ เพื่อที่จะก้าวเดินไปอยู่ในวิถีที่พอเพียง ที่ใช่ ที่เหมาะกับเรา ซึ่งเป็นที่มาของการเริ่มต้นศึกษาการเกษตรกันให้จริงจังขึ้น

“คอยรุตตั๊กวา” (ชุมชนอิสลามลำไทร)
โรงเรียนเกษตรทฤษฎีใหม่ ตามแนวพระราชดำริ กรุงเทพมหานคร แห่งแรก

เมื่อปีที่แล้ว(พ.ศ. 2553) เรามีโอกาสไปเยี่ยมเยือน“คอยรุตตั๊กวา” (ชุมชนอิสลามลำไทร) ซึ่งอยู่หนองจอก กทม. ค่ะ ที่นั่นเป็นชุมชนเกษตรและเป็นชาวมุสลิม จึงมีการนำศาสนามาเป็นตัวร้อยเชื่อมผู้คนในชุมชนได้อย่างเข้มแข็ง ปัจจุบันได้มีการจัดทำให้ชุมชนเป็นแหล่งท่องเที่ยวเกษตรอินทรีย์ มีการใช้แต่ละบ้านซึ่งเป็นญาติพี่น้องกัน(ขอขอบคุณอาจารย์และชาวชุมชนทุกท่านที่เกี่ยวข้องค่ะ โดยเฉพาะ อ. วิวัฒน์ สมานตระกูล ประจำบ้านฐานที่ 4 บ้านสวนพอเพียง มา ณ ที่นี้อีกครั้งค่ะ ท่านกรุณาดูแลกลุ่มเล็ก ๆ ของเราอย่างดี และแนะนำให้เราไปพ่วงกับกลุ่มใหญ่อื่นที่มาเยี่ยมชม เพราะจะมีมัคคุเทศน์นำชม เราจึงมีโอกาสไปเยี่ยมเยือนอีกครั้งค่ะ)
(มีเวปที่รวบรวมภาพบรรยากาศของชุมชนได้สวยงาม และรวมลิงค์จากรายการรวมทั้งบทความเกี่ยวกับชุมชนไว้ค่ะ หากท่านใดต้องการตามไปชมเชิญที่เวป Tawan Guide ขอขอบคุณมา ณ ที่นี้ค่ะ)

เป็นชุมชนเกษตรเก่าแก่ คนในชุมชนจะเป็นญาติพี่น้องกัน ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน

ที่นั่นจะแบ่งเป็นฐานการเรียนรู้ถึง 9 ฐานด้วยกันค่ะ(รายละเอียดของแต่ละฐานเชิญที่เวป ลำไทรฟาร์ม นะคะ ขอขอบคุณมา ณ ที่นี้ค่ะ) หลังจากการเยี่ยมชมเราก็ยังไม่สามารถเชื่อมโยงเข้ากับตนเองได้ค่ะ ได้แต่ความซาบซึ้งใจในความมีน้ำใจที่อาจารย์หลายท่าน ได้เสียสละเวลาและสถานที่ในการให้ความรู้ ได้พืชพันธุ์สดสะอาด และผลิตภัณฑ์แปรรูปทางการเกษตรแสนอร่อย ราคาถูก รวมทั้งความรู้สึกชื่นชมของการมีวิถีชีวิตที่พึ่งพาตนเองได้ และร่วมมือกันในชุมชน

ส่วนเด็ก ๆ ก็คงจะได้เพียงภาพจริงของการเกษตรที่ไม่ต้องไปไกลถึงชนบท รวมทั้งได้มีโอกาสเห็นสัตว์เศรษฐกิจสวยงาม มิได้เห็นแต่ในรูปภาพเท่านั้น

สะพานสูง โรงเรียนเกษตรทฤษฎีใหม่ ตามแนวพระราชดำริ กรุงเทพมหานคร แห่งที่สี่

และในกลางปีนี้(พ.ศ. 2554) ไราได้มีโอกาสไปเยือนคุณณรงค์ บัวศรี เกษตรกรเขตสะพานสูง ซึ่งเป็นที่ตั้งของโรงเรียนเกษตรทฤษฎีใหม่ ตามแนวพระราชดำริ กรุงเทพมหานคร แห่งที่สี่ ซึ่งอยู่ใกล้บ้านเราที่สุด เรียกว่าอยู่หลังบ้านเรานี่เองค่ะ โดยเชื่อมโยงเข้ากับงานวันเกิดของลูกสาว ค่ะ นอกจากนาข้าวแล้วมีการปลูกไม้ 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่างให้เห็นชัดเจนค่ะ

การปลูกป่า 3 อย่าง ได้ประโยชน์ 4 อย่าง พระองค์มีพระราชดำรัส ดังนี้ “การปลูกป่าถ้าจะให้ราษฎรมีประโยชน์ให้เขาได้ให้ใช้วิธีปลูกไม้ 3 อย่าง แต่มีประโยชน์ 4 อย่าง คือ ไม้ใช้สอย ไม้กินได้ ไม้เศรษฐกิจ โดยปลูกรองรับการชลประทาน ปลูกรับซับน้ำ และปลูกอุดช่วงไหล่ตามร่อยห้วยโดยรับน้ำฝนอย่างเดียว ประโยชน์อย่างที่ 4 คือสามารถช่วยอนุรักษ์ดินและน้ำ” แปลความสรุปอย่างเข้าใจง่าย ปลูกไม้ให้พออยู่ พอกิน พอใช้ และระบบนิเวศน์

พออยู่ หมายถึง ไม้เศรษฐกิจปลูกไว้ทำที่อยู่อาศัย และจำหน่าย
พอกิน หมายถึง ปลูกพืชเกษตรเพื่อการกินและสมุนไพร
พอใช้ หมายถึง ปลูกไม้ไว้ใช้สอยโดยตรงและพลังงาน เช่น ไม้ฟืน, และไม้ไผ่ เป็นต้น
ประโยชน์ต่อระบบนิเวศน์ สร้างความสมบูรณ์และก่อให้เกิดความหลากหลายทางชีวภาพในพื้นที่ป่า
(คัดลอกจากเวปธนาคารต้นไม้ ขอขอบคุณมา ณ ที่นี้ค่ะ)

คราวนี้เราได้เห็นภาพของเกษตรกรชัดขึ้นและเป็นจริงขึ้น คุณณรงค์นั้นมีการจัดการที่ดินได้อย่างเหมาะสม ได้น้อมนำเกษตรทฤษฎีใหม่ขององค์นายหลวงท่านมาใช้ให้เห็นจริง ดูง่ายและเป็นไปได้จริง ใช้ประโยชน์ได้จริง พึ่งตนเองได้จริงค่ะ และสิ่งหนึ่งที่ท่านสอนเราแบบไม่สอน คือความขยันและประหยัดค่ะเพราะทุกครั้งที่เราไปเยี่ยมเยือน ก็จะเห็นแกสวมเสื้อผ้าสบาย ๆ ทำอะไรเองอยู่ตลอดเวลา เช่นทำลอบดักปลา ทำไม้กวาดทางมะพร้าว เป็นต้นค่ะ

นอกจากความรู้ที่ท่านมอบให้ ท่านก็ยังได้แนะนำให้เราเข้าอบรมกับโครงการของโรงเรียนเกษตรทฤษฎีใหม่ สะพานสูง ซึ่งมีสำนักงานฝ่ายพัฒนาชุมชนและสวัสดิการสังคม เขตสะพานสูงเป็นผู้รับผิดชอบดูแล เราจึงได้เข้ารับการอบรมการเพาะเห็ดนางฟ้าภูฐาน เมื่อวันที่ 20 กค. ที่ผ่านมานี้ และมีโอกาสได้ไปเยี่ยมชมงานที่โครงการพัฒนาพื้นที่บริเวณวัดมงคลชัยพัฒนา อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ซึ่งเป็นโรงเรียนเกษตรทฤษฎีใหม่แห่งแรกของเมืองไทย เมื่อวันที่ 22 กค. ที่ผ่านมานี้ค่ะ
(ขอขอบคุณคุณณรงค์ บัวศรี มา ณ ที่นี้อีกครั้งค่ะ และขอขอบคุณเจ้าหน้าที่ของฝ่ายพัฒนาชุมชนและสวัสดิการสังคมทุกท่านค่ะ โดยเฉพาะคุณบุญทิวา สารวรณ์ ที่เป็นคนประสานงานให้เราได้ไปครั้งนี้ค่ะ นับเป็นการได้ใช้บริการเพื่อประชาชนจากทางรัฐเป็นครั้งแรก โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายใด ๆ เลยค่ะ นอกจากมีรถพาไปแล้วยังบริการดียิ่งกว่าทัวร์อีกค่ะ มีทั้งอาหารเช้า อาหารกลางวัน เบรคเช้า เบรคบ่าย แต่ไม่อยากได้หนังที่เปิดฉายบนรถบัสเลยค่ะ ลงจากรถหูอื้อเลยเพราะนั่งด้านหลังสุดมีลำโพง 3 ตัว จ่ออยู่บนหัว แต่ก็เข้าใจดีว่าเป็นบริการที่ติดมากับรถบัส)

ทฤษฎีใหม่ โครงการพัฒนาพื้นที่บริเวณวัดมงคลชัยพัฒนา อันเนื่องมาจากพระราชดำริ

ปัญหาหลักของเกษตรกรในอดีต จนถึงปัจจุบันที่สำคัญประการหนึ่ง คือ การขาดแคลนน้ำเพื่อเกษตรกรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเขตพื้นที่เกษตรที่อาศัยน้ำฝน ซึ่งเป็นพื้นที่ส่วนใหญ่ของประเทศที่อยู่ในเขต ที่มีฝนค่อนข้างน้อยและส่วนมากเป็นนาข้าวและพืชไร่ เกษตรกรยังคงทำการเพาะปลูกได้ปีละครั้งในช่วงฤดูฝนเท่านั้น และมีความเสี่ยงกับความเสียหาย อันเนื่องมาจากความแปรปรวนของดินฟ้าอากาศและฝนทิ้งช่วง แม้ว่าจะมีการขุดบ่อหรือสระเก็บน้ำไว้ใช้บ้างแต่ก็มีขนาดเพียงพอ หรือมีปัจจัยอื่น ๆ ที่เป็นปัญหาให้มีน้ำใช้ไม่เพียงพอ รวมทั้งระบบการปลูกพืชไม่มีหลักเกณฑ์ใด ๆ และส่วนใหญ่ปลูกพืชชนิดเดียวด้วย เหตุนี้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึง ได้พระราชทานพระราชดำริ เพื่อเป็นการช่วยเหลือเกษตรกรที่ประสบความยากลำบากดังกล่าว ให้สามารถผ่านพ้นช่วงเวลาวิกฤติ โดยเฉพาะการขาดแคลนน้ำ ได้โดยไม่เดือดร้อนและยากลำบากนัก พระราชดำรินี้ ทรงเรียกว่า "ทฤษฎีใหม่" เป็นแนวทางหรือหลักการในการบริหารการจัดการที่ดินและน้ำ เพื่อการเกษตรในที่ดินขนาดเล็กให้เกิดประโยชน์สูงสุด
(คัดลอกจากเวปมูลนิธิชัยพัฒนา ขอขอบคุณมา ณ ที่นี้ค่ะ)

ภาพในห้องบรรยาย และบริเวณโดยรอบของโครงการฯ ค่ะ

ท่านวิทยากรประจำศูนย์อธิบายถึงที่มาของทฤษฎีใหม่ และการนำทฤษฏีใหม่มาใช้ หลักการและแนวทางสำคัญ และประโยชน์ของทฤษฎีใหม่(รายละเอียดของทฤษฎีใหม่ เชิญที่เวป มูลนิธิชัยพัฒนา นะคะ ขอขอบคุณมา ณ ที่นี้ค่ะ) โดยใช้ภาษาที่ง่ายต่อการเข้าใจ และปนอารมณ์ขันค่ะ ในภาคบ่ายก็พาเดินชมภายในโครงการค่ะ(ขออภัยไม่ทราบชื่อวิทยากร เป็นนักเรียนที่แย่จัง อย่างไรก็ตามขอขอบคุณท่านวิทยากร รวมทั้งเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องมา ณ ที่นี้ค่ะ)

พื้นที่ส่วนที่หนึ่ง ขุดเป็นสระน้ำ

ระบบทฤษฎีใหม่ที่สมบูรณ์ อ่างใหญ่ เติมอ่างเล็ก อ่างเล็ก เติมสระน้ำ

ภาพจากเวปมูลนิธิชัยพัฒนา ขอขอบคุณมา ณ ที่นี้ค่ะ

พื้นที่ส่วนที่สอง หลังจากปลูกข้าวแล้วให้ปลูกพืชอื่น(ตระกูลถั่ว)

พื้นที่ส่วนที่สาม ปลูกไม้ผลในที่ดอนแบบฉลาด คือปลูกกล้วยเป็นพืชพี่เลี้ยง

ปลูกกล้วยเป็นพี่เลี้ยง เพราะไม้ผลหลักเฉลี่ยให้ผลที่สามปีขึ้นไป แต่กล้วยจะเก็บผลได้เร็ว เป็นรายได้โดยไม่ต้องรอไม้ผลหลัก ส่วนจะปลูกกล้วยอะไรนั้นให้ดูความต้องการของตลาด

ปีที่ 1 กล้วยจะสูงกว่าไม้ผลหลัก มีใบมากสามารถคลุมไม้ผลหลัก ด้านล่างเกิดความชื้น ประหยัดน้ำ
ปีที่ 2 ไม้ผลหลักเริ่มตั้งตัว สูงไล่เลี่ยกัน รดน้ำทีเดียวได้ทั้งคู่
ปีที่ 3 ไม้ผลหลักสูงแซง กล้วยยังช่วยเก็บความชื้นด้านล่าง
ปีที่ 4 ไม้ผลหลักให้ผล ให้รื้อกล้วยออก โดยตัดกล้วยให้เหลือ 70 % เพื่อให้ความชื้นต่อไป

พื้นที่ส่วนที่สี่ที่อยู่อาศัยและอื่น ๆ เช่น ทางเดิน กองฟาง ลานตาก ไม้ดอกไม้ประดับ พืชสวนครัว ทำถ่าน

เพลง แผ่นดินของหัวใจ ของเครือข่ายกสิกรรมธรรมชาติ
(ขอขอบคุณ //www. youtube.com และ คุณ pramualk โพสท์เตอร์ มา ณ ที่นี้ด้วยค่ะ)

จนถึงวันนี้เราก็ยังเข้าใจการเกษตรอย่างผิวเผิน เพราะรู้เพียงทฤษฎีหลักใหญ่ และยังติดปัจจัยหลายอย่างในการลงมือทำเต็มรูปแบบ ณ ปัจจุบันเราจึงตั้งใจที่จะขอรวบรวมความรู้ ทำความเข้าใจเพิ่มเติม และทำเท่าที่เราทำได้อย่างมีความสุขทั้งครอบครัวค่ะ

ขอบคุณ BG สวย ๆ จากคุณดอกหญ้าเมืองเลย ค่ะ

Create Date : 25 กรกฎาคม 2554

Last Update : 10 สิงหาคม 2554 18:15:38 น.

6 comments

Counter : 1875 Pageviews.

Good...

โดย: solef63treadmill (guide2day

) วันที่: 25 กรกฎาคม 2554 เวลา:16:30:19 น.

ขอบคุณค่ะ คุณ guide2day

โดย: chinging

วันที่: 25 กรกฎาคม 2554 เวลา:21:00:44 น.

เป็นกำลังใจให้ต่อไป เชียร์ ๆๆๆๆ

โดย: จิบ IP: 124.120.198.142 วันที่: 26 กรกฎาคม 2554 เวลา:10:18:07 น.

สวัสดีค่ะ

-------เห็นด้วยกับประโยคนี้ค่ะ--------
สิ่งที่เราควรให้ความสนใจอย่างจริงจัง ควรลงมือปฎิบัติให้รู้ถึงขบวนการของมันอย่างลุ่มลึก มิได้เป็นเพียงรายการที่อยู่ในเช็คลิสต์ว่าเป็นสถานที่ที่ได้ไปแล้ว หรือกิจกรรมที่ได้ทำแล้ว
-----------------------------------------------

ทางที่นายหลวงท่านมอบให้

สำหรับครอบครัวเก๋...ต้องใช้ความพยายาม+ต่อเนื่อง+อดทน+ความจริงจัง

หากเหนื่อยและท้อ เราก็พักเติมพลังค่ะ
แล้วค่อยลุยกันต่อ เพราะนี้เป็นวิถีที่เราไม่คุ้นเคย

สู้ๆๆๆ ค่ะ

โดย: 3K-guy

วันที่: 26 กรกฎาคม 2554 เวลา:10:58:34 น.

ขอบคุณค่ะ คุณจิบ

สู้ด้วยกันค่ะ คุณเก๋ เหมือนจะออกรบยังไงไม่รู้นะคะ

โดย: chinging

วันที่: 26 กรกฎาคม 2554 เวลา:21:36:05 น.

คลิ๊กเพื่ออ่านเพิ่มเติม >>> มะค่า มะค่าโมง เมล็ดมะค่าโมง มะค่าแต้ ข้อมูลน่ารู้เกี่ยวกับต้นมะค่า

โดย: izephyr888

วันที่: 3 กุมภาพันธ์ 2555 เวลา:9:28:59 น.