Bloggang.com : สวนน้ำผึ้ง : การตัดสินประกวดกล้วยไม้

การตัดสินประกวดกล้วยไม้

การตัดสินกล้วยไม้สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 แบบใหญ่ด้วยกันคือ

1. การตัดสินการประกวดกล้วยไม้ทั่วไป
การตัดสินแบบนี้ เป็นการตัดสินในงานประกวดกล้วยไม้ที่พบเห็นทั่วไป มีการให้รางวัลที่ 1 2 และ 3 โดยมีการแยกประเภทกล้วยไม้ออกมาก่อน ขึ้นอยู่กับช่วงของการจัดงานประกวดว่ามีกล้วยไม้ประเภทไหนบานอยู่ โดยทั่วไปแล้วการจัดประเภทแบบนี้ จะจัดตามกลุ่มของกล้วยไม้ก่อนแล้วมีการแบ่งย่อยตามปริมาณและชนิดของกล้วยไม้ที่มีการส่งเข้าประกวดเช่น มีการแบ่งประเภทออกเป็น แวนดา หวาย กล้วยไม้ไทยพันธุ์แท้ แคทลียา กล้วยไม้ไทยลูกผสม ช้าง ฯลฯ และเมื่อถึงในวันงาน มีผู้ส่งกล้วยไม้ในแต่ละประเภทเข้ามาแล้ว ก็จะมีการแบ่งกลุ่มย่อยอีก อย่างน้อยในแต่ละกลุ่มย่อยต้องมีผู้ส่งกล้วยไม้เข้าประกวดไม่น้อยกว่า 5 ราย การแบ่งแบบกลุ่มย่อยนี้ สามารถแบ่งได้ตาม สี ขนาดดอก ขนาดต้น เช่น กลุ่มแวนดาสีบลู กลุ่มแวนดาสีแดง และกลุ่มแวนดาสีเหลือง เป็นต้น และถ้ามีจำนวนต้นในแต่ละกลุ่มมากอีก ก็จะแบ่งย่อยไปได้อีก เช่น แวนดาสีบลูดอกใหญ่ และแวนดาสีบลูดอกกลาง ในหวาย ก็อาจมีการแบ่งแกลุ่มตามลักษณะของกลีบดอก และรูปทรงของดอกได้อีกด้วย เช่น หวายกลีบบิด หวายดอกกลม เป็นต้น ในการตัดสินกรรมการผู้ตัดสินจะทำการคัดเลือกต้นที่เข้าเกณฑ์ แล้วนำมาให้คะแนนว่าต้นใดสมควรได้รางวัลที่ 1, 2 หรือ 3 ตามลำดับ หรือไม่ก็มีการให้คะแนนแล้วนำคะแนนมารวมกัน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสมาคมที่จัดประกวด วิธีการนี้กรรมการตัดสินต้องเป็นผู้ที่มีประสบการณ์มาก

คณะกรรมการตัดสินโดยทั่วไปจะประกอบไปด้วยกรรมการ 5 คน และ 1 ใน 5 ทำหน้าที่เป็นเลขานุการการตัดสิน และมีผู้ช่วยอีก 2 คน ทำหน้าที่ในการติดป้ายรางวัลและบันทึกต้นที่ได้รับรางวัล ในกรณีที่คะแนนเสียงเท่ากัน ประธาณคณะกรรมการตัดสินจะเป็นผู้ชี้ขาด

2. การตัดสินกล้วยไม้เพื่อขอประกาศนียบัตรประจำต้น
วิธีการนี้ จะทำการตัดสินโดยกรรมการประจำสมาคมกล้วยไม้แต่ละสมาคม ผู้ที่เป็นเจ้าของต้นกล้วยไม้ ต้องยื่นความจำนงต่อสมาคมที่ต้องการจะขอรับการตัดสิน แล้วนำต้นกล้วยไม้ที่ต้องการให้ตัดสินมาขอรับการตัดสิน การตัดสินแบบนี้ ผู้เป็นเจ้าของต้นกล้วยไม้ต้องชำระค่าธรรมเนียมในการตัดสิน ตามระเบียบข้อบังคับของสมาคมนั้นๆ ในประเทศไทย มีอยู่หลายสมาคมด้วยกันที่ทำการตัดสินกล้วยไม้แบบนี้ได้แก่ สมาคมพฤกษชาติแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ (RHT) สมาคมกล้วยไม้เชียงใหม่ในพระบรมราชินูปถัมภ์ (COS) สมาคมกล้วยไม้แห่งประเทศไทย และสมาคมผู้เพาะเลี้ยงกล้วยไม้ประเทศไทย ในต่างประเทศก็มีอยู่หลายสมาคมด้วยกัน เช่น American Orchid Society (AOS) Hawaiian Orchid Society (HOS) เป็นต้น การตัดสินก็จะมีหลักเกณฑ์การตัดสินของแต่ละสมาคมไป สมาคมกล้วยไม้เชียงใหม่ฯ จะมีชื่อเสียงมากในการตัดสินกล้วยไม้ประเภทแวนดา และรองเท้านารี

ผู้ที่จะมาทำหน้าที่เป็นกรรมการตัดสินกล้วยไม้ประกาศนียบัตร ต้องผ่านการฝึกอบรม และฝึกปฏิบัติตามขั้นตอน ของสมาคมนั้นๆเป็นระยะเวลาหนึ่งก่อน ถึงจะมาทำหน้าที่เป็นกรรมการได้ เกณฑ์การตัดสินกล้วยไม้แต่ละประเภทจะแตกต่างกันออกไป เช่นในรองเท้านารี จะให้ความสำคัญของรูปทรงดอกและสีของดอกมากกว่าลักษณะอื่นๆ ในขณะที่ถ้าเป็นแคทลียาจะให้ความสำคัญของ substance และ texture ของดอกค่อนข้างมาก ในการตัดสินของ American Orchid Society ได้มีการแบ่งเกณฑ์การให้คะแนน ดังตารางที่ 1

ตารางที่ - เกณฑ์การให้คะแนนกล้วยไม้ที่ขอเข้ารับการตัดสินเพื่อขอประกาศนียบัตรประจำต้น

* ที่มา American Orchid Society Awards

ในการตัดสิน เมื่อกรรมการทั้งหมดให้คะแนนแล้วจะนำคะแนนมารวมกันแล้วหาค่าเฉลี่ย กล้วยไม้ต้นใดที่ได้คะแนนมากกว่า 90 คะแนน จะได้รับการตัดสินให้เป็นต้นที่ได้รับประกาศนียบัตรที่เรียกว่า First Class Certificate หรือ FCC ต้นใดที่ได้รับคะแนนอยู่ระหว่าง 80 - 89 จะได้รับประกาศนียบัตรที่ชื่อว่า Award of Merit หรือ AM และต้นใดที่ได้รับคะแนนอยู่ระหว่าง 75 - 79 จะได้รับประกาศนียบัตรที่ชื่อว่า Highly Commended Certificate หรือ HCC โดยการเขียนชื่อกล้วยไม้ที่ได้รับการตัดสินแบบประกาศนียบัตรนี้ สามารถเขียนรางวัลที่ได้รับพร้อมทั้งชื่อของสมาคมที่ทำการตัดสินไปด้วยกับ เช่น
Ascocenda Medasand 'T. Orchid No.4' AM/OST
กล้วยไม้ต้นนี้เป็นลูกผสมระหว่าง Ascocentrum และ Vanda มี grex name เป็น Medasand มี cultivar epithet เป็น T. Orchid No. 4 และได้รับประกาศนียบัตรชั้น Award of Merit จากสมาคมกล้วยไม้แห่งประเทศไทย (OST = Orchid Society of Thailand) และต้นที่ได้รับรางวัลจะมีการบันทึกภาพเก็บไว้เป็นหลักฐานด้วย
นอกจากนั้นแล้ว ยังมีการตัดสินรางวัลอื่นๆได้อีก เช่น การตัดสินต้นที่มีการปลูกเลี้ยงมาอย่างดี (Certificate of Horticultural Merit, CHM) ต้นที่มีลักษณะพิเศษไม่พบเห็นกันมากนัก (Certificate of Cultural Merit, CCM) ฯลฯ

เกณฑ์ในการตัดสิน ที่สำคัญ คือ

1. ความสมบูรณ์ของต้น ต้องแข็งแรง ทนทาน เหมาะปลูกเป็นไม้ประดับ
2. ความสมดุล ต้องมีลักษณะการด่างที่สม่ำเสมอกันทั้งต้น เหมาะกับพืชชนิดนั้นๆ
3. ความสวยงาม มีลักษณะการด่างที่สวยงาม เข้ากันได้ดีทั้งต้น
4. ความแปลก มีลักษณะการด่างที่แปลกตากว่าที่เคยมีมา
5. ความหายาก ต้นมีลักษณะการด่างที่หาดูได้ยาก

หลักเกณฑ์ทั่วไป

1. ต้องเขียนชื่อกล้วยไม้และลูกผสมให้ถูกต้องทุกต้น มิฉะนั้นอาจไม่ได้รับการตัดสิน
2. กล้วยไม้แต่ละประเภทต้องมีอย่างน้อย 5 ต้น และมีคุณภาพที่จะตัดสินได้
3. คณะกรรมการทรงไว้ซึ่งเอกสิทธิ์ในการพิจารณาชี้ขาด กล้วยไม้ต้นใดจัดอยู่ในประเภทใด และสมควรได้รับการตัดสินหรือไม่
4. ผลการตัดสินของคณะกรรมการถือเป็นเด็ดขาด
5. กล้วยไม้ที่ส่งเข้าประกวดอนุโลมให้โยง ยึด ใต้ก้านดอกแรกได้หนึ่งจุด
6. กล้วยไม้ช่อแรกความสูงไม่เกิน 30 ซม. ไม้ตัดแยกหน่อ - ปั่นเนื้อเยื่อ ไม่ทำการตัดสิน

* แต่ในการตัดสินจริงนั้นอาจจะมีการปรับประยุกต์เพื่อให้เหมาะสมและสะดวกมากขึ้น แต่ก็ยังคงใช้แนวทางทั้งหมดด้านบนเป็นหลักครับ

Create Date : 10 กันยายน 2550

Last Update : 10 กันยายน 2550 14:14:29 น.

4 comments

Counter : 3315 Pageviews.

ข้อมูลความรู้ แน่นมากๆเลยครับ ขออนุญาติ Add Friend Blog ไว้ด้วยคนนะครับ

โดย: บางกร่าง

วันที่: 16 ตุลาคม 2550 เวลา:21:55:08 น.

ด้วยความยินดีครับ คุณ บางกร่าง และขอบคุณมากครับที่แอดเราเป็น Friend Blog ครับ เราก็ขอแอดไว้ด้วยเช่นกันนะครับ

โดย: สวนน้ำผึ้ง (สวนน้ำผึ้ง

) วันที่: 19 ตุลาคม 2550 เวลา:9:11:55 น.

ขอบคุณมากครับ ได้ความรู้ดีจริงๆ ตอนนี้ผมยังเลี้ยงเป็นงานอดิเรกอยู่ อีกไม่นานคงจะลองส่งประกวดครับ

โดย: บ. IP: 202.28.27.6 วันที่: 13 พฤศจิกายน 2550 เวลา:12:16:34 น.

ขอบคุณที่แวะเข้ามาด้วยเช่นกันครับ คุณ บ. ผมเองก็เริ่มจากความชอบและเป็นงานอดิเรกเช่นกันครับ ปัจจุบันและอนาคตก็คงเป็นงานอดิเรดต่อไปครับถึงแม้ความจริงจะเบียดเวลางานประจำไปมากแล้วครับ ฮี่ๆๆ

ยังไงเอาใจช่วยและจะคอยเชียร์นะครับ ส่งประกวดเมื่อไรอย่าลืมแจ้งมานะครับ จะได้ไปสนับสนุนกันครับ

โดย: สวนน้ำผึ้ง (สวนน้ำผึ้ง

) วันที่: 16 พฤศจิกายน 2550 เวลา:11:06:36 น.