...
เป็นที่ทราบกันดีว่า แนวโน้มมะเร็งผู้หญิงในประเทศไทยนั้น... มะเร็งปากมดลูกกำลังอยู่ในขาลง ส่วนมะเร็งเต้านมกำลังอยู่ในขาขึ้น การตรวจเอกซเรย์เต้านม (mammogram / แมมโมแกรม) มีส่วนช่วยในการหามะเร็งเต้านมระยะแรกๆ ได้
เว็บไซต์สถาบันเมโย คลินิก สหรัฐฯ จัดทำคำอธิบายและวิดีโอเรื่องการตรวจเอกซเรย์เต้านม ผู้เขียนขอนำมาเล่าสู่กันฟังครับ
...
ภาพการตรวจเอกซเรย์เต้านมจากวิกิพีเดีย > [ Wikipedia ]
...
ภาพการตรวจเอกซเรย์เต้านม (ภาพจากฟีล์ม) จากวิกิพีเดีย > [ Wikipedia ]
...
อาจารย์ผู้เชี่ยวชาญจากสถาบันเมโย คลินิก สหรัฐฯ แนะนำการเตรียมตัวก่อนไปตรวจเอกซเรย์เต้านม หรือแมมโมแกรม (mammogram / mammography) ดังต่อไปนี้
(1). เลือกวัน
ถ้าเป็นไปได้... ควรเลือกตรวจหลังวันแรกของประจำเดือน 7-10 วัน เนื่องจากเต้านมคนเราจะค่อนข้างแน่นจากอิทธิพลของฮอร์โมนเพศในช่วง 1 สัปดาห์ก่อนและหลังประจำเดือนมา
...
ถ้าตรวจช่วงนั้นอาจทำให้เจ็บเพิ่มขึ้น ถ้ารอ 7-10 วันหลังประจำเดือนมาวันแรก เต้านมจะแน่นน้อยลง เวลาบีบจะเจ็บน้อยลงไปมาก
ถ้าหมดประจำเดือนแล้ว จะตรวจวันไหนก็ได้
...
(2). ไม่ต้องงด
ไม่จำเป็นต้องงดอาหารและน้ำก่อนตรวจ ยกเว้นจะไปเจาะเลือดตรวจอะไรอย่างอื่น
...
(3). อย่าลืมของเก่า
- ก่อนไปตรวจ... ควรเตรียมฟีล์มเก่าหรือผลการตรวจครั้งก่อนๆ ไปด้วย เพื่อให้รังสีแพทย์เปรียบเทียบของเก่ากับของใหม่
- การเปรียบเทียบผลการตรวจสุขภาพครั้งก่อนกับครั้งใหม่จะทำให้ผลการตรวจมีความแม่นยำสูงขึ้น ผิดพลาดน้อยลง เพราะฉะนั้นเวลาจะไปหาหมอทุกครั้ง (ไม่ว่าจะครั้งใด)... ควรเตรียมประวัติ ยาเก่า ฟีล์ม ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ (lab.) ครั้งก่อนๆ ไปด้วย
...
(4). อย่าทา
กล่าวกันว่า "เวลาไปหาหมอ ขออย่าทา" เช่น ถ้าเป็นโรคหัวใจ... ไม่จำเป็นอย่าทาเล็บ หมอจะได้ดูได้ว่า เล็บเขียวหรือไม่ (อาการของการขาดออกซิเจน) ฯลฯ
...
เวลาไปตรวจเอกซเรย์เต้านม "ขออย่าทา" เช่นกัน และควรงดทาล่วงหน้า 2 วันจึงจะดี ยาทารักแร้ (ยาดับกลิ่นหรือ deodorant รวมทั้งสารส้ม) มีเกลืออลูมิเนียม ถ้าไม่เช็ดออกให้หมดจะหล่นออกมาเป็นฝุ่นเม็ดเล็กๆ
ฝุ่นเหล่านี้มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า ทว่า... เอกซเรย์เห็น และจะเห็นเป็นจุดคล้ายๆ จุดที่พบบ่อยในมะเร็งเต้านม
...
มะเร็งเต้านมส่วนหนึ่งจะตาย หลังจากนั้นมีหินปูนไปจับ หรือทำให้ท่อน้ำนมอุดตัน ทำให้น้ำนมในท่อตกตะกอน เห็นเป็นจุดเช่นกัน
ถ้าพบจุดหินปูนเล็กๆ (microcalcification) แพทย์อาจแนะนำให้ใช้เข็มตัดชิ้นเนื้อ เข็มดูดชิ้นเนื้อ หรือตัดชิ้นเนื้อไปตรวจ ทีนี้ถ้ามีเงาผงยาททารักแร้หรือสารส้มปรากฏบนฟีล์มละก็... ยุ่งเลย เพราะการแยกหินปูนจากมะเร็งกับผงยาทารักแร้ในฟีล์มบางครั้งทำได้ยาก
...
- ควรงดทาแป้ง โลชั่น ยากันแดดก่อนตรวจสัก 2 วันเช่นกัน แป้งที่ใช้ทาตัวส่วนใหญ่เป็นผงเกลือแมกนีเซียม ส่วนโลชั่นและยากันแดดหลายชนิดมีส่วนผสมของเกลือไททาเนียม เกลือของโลหะจะรบกวนการตรวจได้คล้ายยาทารักแร้เช่นกัน
...
(5). นอนให้พอ
การศึกษาที่ผ่านมาพบว่า คนที่นอนไม่พอมักจะเครียดหรือหงุดหงิดได้ง่าย การตรวจเอกซเรย์เต้านมเป็นการตรวจสุขภาพ หรือตรวจคัดกรองโรคก็จริง ทว่า... บางครั้งผลการตรวจอาจจะมีอะไรทำให้ "ตื่นเต้น" หรือ "ตกอกตกใจ" ได้เหมือนกัน
คนที่นอนพักผ่อนมากพอเป็นประจำมักจะ "พร้อม" ที่จะเผชิญหน้ากับสถานการณ์ต่างๆ ได้ดีกว่า ตรงกันข้ามถ้านอนไม่พออาจจะหงุดหงิด งุ่นง่าน ดีไม่ดีพาลชวนทะเลาะไปทั่ว ซึ่งจะไม่ทำให้อะไรๆ ดีขึ้นได้เลย
...
(6). กินยา
ถ้ามียาแก้ปวดประเภทยาสามัญประจำบ้าน... เรียนเสนอให้กินยาไปก่อนเลย เพื่อลดอาการแน่นหรือเจ็บปวดเต้านมที่อาจเกิดจากการกดตรวจ
...
(7). กลั้นใจ
เวลาตรวจ... นักรังสีเทคนิคจะแนะนำให้ท่านอยู่นิ่งๆ หยุดหายใจ ฟังเสียง "บี๊บ (beep)" ซึ่งจะยาวกว่าเอกซเรย์ทั่วไปหน่อย (ส่วนใหญ่ไม่กี่สิบวินาที)
ช่วงนี้ขอให้อยู่นิ่งๆ กลั้นหายใจ เพื่อให้ภาพที่ได้ชัดเจนที่สุด ถ้าอยู่ไม่นิ่ง... ภาพที่ได้จะไหวไปมา ทำให้ผลการตรวจขาดความแม่นยำ บางครั้งอาจต้องถ่ายภาพใหม่
...
เรียนเสนอให้พวกเราเข้าไปชมกันที่นี่ ด้านขวามี transcript (ทรานสคริพท์ = บทพากษ์ภาษาอังกฤษ) ซึ่งจะใช้ฝึกการฟังภาษาอังกฤษได้ โดยฟังไปด้วย อ่านตามไปด้วย แบบนี้ไม่นานภาษาอังกฤษจะเก่งขึ้นมากเลย
...
ถึงตรงนี้... ขอให้พวกเรามีสุขภาพดีไปนานๆ ครับ
...
ขอแนะนำ
'เอกซเรย์เต้านม(แมมโมแกรม)แม่นยำมากน้อยเท่าไร'
...
- '2 ท่า 3 ที 2 วิธีตรวจเต้านมด้วยตนเอง'
- [ Click ]
...
ภาษาอังกฤษสบายๆ สไตล์เรา
...
ศัพท์ที่น่าสนใจตอนนี้มาจากหัวข้อเรื่องในเว็บไซต์สถาบันเมโย คลินิก สหรัฐฯ คือ 'Mammogram > How you prepare' = "แมมโมแกรม (เอกซเรย์เต้านม) > คุณ (ควร) เตรียมตัวอย่างไร"
'prepare' ออกเสียง [ พรี - แพ่' - เอ่อ ] > ย้ำเสียง (accent) ที่พยางค์ "แพ่" เสียงที่เหลือให้พูดเบาลง
'prepare' (verb / กริยา) = เตรียม เตรียมตัว เตรียมพร้อม
ฟังเสียงเจ้าของภาษา > คลิกเครื่องหมาย "ธงชาติ" หรือ "ลำโพง" > [ Click ]
...
ที่มา
- Thank www.mayoclinic.com > Mammogram > How you prepare > [ Click ] > August 24, 2007.
- ข้อมูลในบล็อก "บ้านสุขภาพ" เป็นไปเพื่อการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรค ไม่ใช่รักษาโรค ท่านผู้อ่านที่มีโรคประจำตัว หรือมีความเสี่ยงต่อโรคสูง... ควรปรึกษาหมอที่ดูแลท่านก่อนนำข้อมูลไปใช้
นพ.วัลลภ พรเรืองวงศ์ โรงพยาบาลห้างฉัตร ลำปาง > สงวนลิขสิทธิ์บทความในบล็อก > ยินดีให้นำไปใช้เพื่อส่งเสริมสุขภาพ หรือเผยแพร่ความรู้ได้ ห้ามนำไปใช้เพื่อการค้า > 14 ธันวาคม 2551.