BlogGang.com : : wullop : ออกกำลังนานหน่อยช่วยอายุยืน

การศึกษาใหม่ทำในนักจักรยานที่เข้าร่วมการแข่งขัน "ตูร์ เดอ ฟรองก์ (1930-1964)" 834 คน ซึ่งต้องปั่นจักรยานหนักมากกว่า 5 ชั่วโมง/วัน และแข่่งระยะทางรวมกว่า 100 ไมล์/วัน หรือ 160 กม./วัน, นาน 3 สัปดาห์

ผลการศึกษาพบว่า นักจักรยานทางไกลมีอายุยืนยาวขึ้น 17% เมื่อเทียบกับคนที่ไม่ได้ออกกำลังอย่างหนัก

นักจักรยานทางไกลมีอายุขัยเฉลี่ย = 81.5 ปี เทียบกับประชากรทั่วไป = 73.5 ปี, นั่นคือ มีอายุยืนขึ้น = มากกว่า 12 ปี

ทฤษฎีที่พอจะอธิบายเรื่องนี้ได้ดี คือ การออกแรง-ออกกำลังเป็นประจำ ทำให้ร่างกายเผาผลาญกำลังงานมากขึ้น, เกิดอนุมูลอิสระ (free radicals) มากขึ้น (ยิ่งเผาผลาญมาก ยิ่งเกิดอนุมูลอิสระมาก) ด้วย, เกิดสารต้านอนุมูลอิสระ (antioxidants) มากขึ้นด้วย

การฝึกที่หนักขึ้นเรื่อยๆ ทำให้เซลล์ในร่างกายมีความสามารถในการสร้างสารต้านอนุมูลอิสระมากขึ้นตามไปด้วย (เพิ่มตามระดับของการฝึก) เพื่อป้องกันอันตรายจากอนุมูลอิสระที่เกิดจากการเผาผลาญสารอาหาร

ร่างกายของคนที่ออกแรง-ออกกำลังเป็นประจำ มีความสามารถในการสร้างสารต้านอนุมูลอิสระมากขึ้น

กลไกนี้คล้ายกับการฉีดวัคซีน ซึ่งช่วยกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันโรคภัยไข้เจ็บได้มากขึ้น

เซลล์ในร่างกายเกือบทุกชนิด มีโรงสร้างกำลังงาน เปรียบคล้ายโรงไฟฟ้าขนาดจิ๋ว เรียกว่า "ไมโทคอนเดรีย (mitochondria)" ทำหน้าที่เผาผลาญกำลังงานจากสารอาหาร

เซลล์เกือบทั้งหมดมีโรงสร้างกำลังงานไมโทคอนเดรียอยู่ในช่วง 500-3,000 หน่วย

เซลล์หลายชนิดมีไมโทคอนเดรียมากได้แก่ (หน่วย % จากปริมาตรรวม) [ UCSD.edu ]

เซลล์รับแสงรูปคล้ายโคน ทำหน้าที่รับสีที่จอรับภาพ (retina) > 80%

กล้ามเนื้อที่ใช้ในการกลอกลูกตา > 60%

กล้ามเนื้อหัวใจ > 40%

เซลล์บางชนิดมีไมโทคอนเดรียน้อย เช่น เกล็ดเลือด (platelet) ซึ่งทำหน้าที่ห้ามเลือด มี 2-6 หน่วย ฯลฯ

เซลล์เม็ดเลือดแดง ซึ่งทำหน้าที่ขนส่งออกซิเจนไปเลี้ยงร่างกาย มีการรีดเครื่องในออกในระหว่างพัฒนาการ กลายเป็นเซลล์ที่ไร้นิวเคลียส หรือแกนกลาง และไร้เครื่องใน (cell organelles), ซึ่งอาจช่วยให้มีความหนืดต่ำ บิดรูปไปตามหลอดเลือดขนาดเล็กได้ง่าย [ PIMM ]

ปัญหาใหญ่ของคนเรา คือ เมื่ออายุมากขึ้น, ไมโทคอนเดรีย หรือโรงสร้างกำลังงานจะลดลง ทั้งปริมาณ ขนาด และคุณภาพ

ไมโทคอนเดรียที่เสื่อมโทรมลงตามอายุจะสร้างกำลังงานได้น้อยลง มีของเสียในรูปอนุมูลอิสระรั่วออกมาภายนอกมากขึ้น เปรียบคล้ายโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ที่อุบลราชธานีรั่ว (เหตุสมมติ)

ตามแผน... มีความฝันอันสูงส่งที่จะสร้างโรงไฟนิวเคลียร์ใกล้กัมพูชา ซึ่งถ้าสร้างจริงอาจโดยถล่ม! (เหตุสมมติเช่นกัน)

การศึกษาที่ผ่านมาพบว่า การออกแรง-ออกกำลังเป็นประจำ โดยเฉพาะการฝึกให้หนักเพิ่มขึ้นอย่างเป็นระบบ (ฝึกหนักวัน-เบาวัน) ป้องกันการสูญเสียปริมาณโรงสร้างกำลังงานไมโทคอนเดรีย

แถมยังทำให้โรงสร้างกำลังงานไมโทคอนเดรียที่เหลืออยู่มีขนาดโตขึ้น สร้างกำลังได้อย่างมีประสิทธิภาพขึ้น เปรียบคล้ายการขยายโรงงานด้วย ยกเครื่องโรงงานใหม่ ให้สะอาดขึ้น ปล่อยมลพิษหรือไอเสีย (อนุมูลอิสระ) ออกมาน้อยลง

การออกแรง-ออกกำลังเป็นประจำทำให้การสร้างสารต้านอนุมูลอิสระภายในร่างกายดีขึ้น เปรียบคล้ายคนที่ได้รับวัคซีนอย่างเป็นระบบ ย่อมจะมีภูมิต้านทานโรคดีขึ้น

ข้อควรระวัง คือ คนที่ทำงานด้วยแรงกายหลายๆ ท่านทำงานหนักเกินในวันทำงาน และไม่ออกแรง-ออกกำลังเลยในวันพัก

แบบนี้อาจทำให้โทรมเร็ว เนื่องจากเป็นการใช้งานหนักเกินไป (ในวันทำงาน) สลับกับการออกแรง-ออกกำลังน้อยไป (ในวันพัก)

วิธีที่น่าจะดี คือ ออกแรง-ออกกำลังเป็นประจำ, อย่างน้อยวันหนึ่งควรเดินสะสมเวลาให้ได้ 40 นาที/วัน, ขึ้นลงบันไดตามโอกาส รวมเวลาให้ได้สัก 4 นาที/วัน