สาเหตุที่ชัดเจนของ โรคสมาธิสั้น ยังไม่สามารถสรุปลงไปได้อย่างชัดเจน แต่ก็มีงานวิจัยในระยะ 10 ปีที่ผ่านมาชี้ว่า สาเหตุมาจากความผิดปกติของสารเคมีบางชนิดในสมอง  เช่น dopamine, norepinephrine, serotonin ฯลฯ

นอกจากนี้ยังมีความผิดปกติในการทำงานของวงจรที่ควบคุมสมาธิ และการตื่นตัว ซึ่งอยู่ที่สมองส่วนหน้า (frontal cortex) จากการศึกษาส่วนใหญ่ยังพบว่า มีปัจจัยอื่น ๆ อีกเช่น พันธุกรรม ซึ่งเชื่อว่าโรคนี้มีการถ่ายทอดทางพันธุกรรม โดยพบว่าเด็กที่เกิดจากพ่อแม่ที่เป็นโรคสมาธิสั้นจะมีโอกาสที่จะเป็นโรคนี้ได้มากกว่าเด็กอื่น ๆ ถึง 4 เท่า เด็กผู้ชายเป็นมากกว่าเด็กผู้หญิง 3 ถึง 7 เท่า แต่อย่างไรก็ตามยังไม่สามารถที่จะคาดเดาได้ว่าลูกคนไหนมีอัตราเสี่ยงมากพอที่จะเป็นโรค

             และพบว่าถ้าเป็นฝาแฝดก็มักเป็นโรคนี้ทั้งคู่

             มีปัญหาทางสมองมาก่อน เช่น เคยเป็นไข้สมองอักเสบ มีอุบุติเหตุทางสมอง โรคลมชัก ฯลฯ

             การศึกษาด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่พบว่า เด็กที่ป่วยเหล่านี้มีความผิดปกติของสมองส่วนหน้า ( Frontal lobes) ทำให้เด็กมีความผิดปกติในการหยุดยั้งหรือควบคุมตนเองคล้ายกับรถทีห้ามล้อ(เบรก) ไม่ดี ทำให้หยุดไม่ได้ หุนหัน หรือคุมสมาธิให้จดจ่อกับงานใดงานหนึ่งได้ไม่นาน, หงุดหงิดง่าย

             นอกจากนี้การที่สิ่งแวดล้อมเป็นพิษ  พ่อ-แม่ เสพสารเสพติด  ติดเหล้า บุหรี่  หรือมีปัญหาภูมิแพ้ในครอบครัว ก็เชื่อได้ว่าเป็นสาเหตุให้เกิดความพิการหรือบกพร่องในด้านต่างๆ ในเด็กได้

             โดยเฉพาะมารดาที่ขาดสารอาหาร ดื่มสุรา สูบบุหรี่ หรือถูกสารพิษบางชนิด เช่น ตะกั่ว ในระหว่างตั้งครรภ์ จะมีโอกาสมีลูกเป็นโรคสมาธิสั้นสูงขึ้น

              และพบว่าปัจจัยจากการเลี้ยงดู หรือสิ่งแวดล้อมเป็นเพียงปัจจัยเสริมที่ทำให้อาการ หรือความผิดปกติดีขึ้น หรือแย่ลง

ปัจจุบัน  นักวิทยาศาสตร์พยายามที่จะศึกษาค้นคว้าว่าการถ่ายทอดทางพันธุกรรมของโรคนี้อยู่ที่ความผิดปกติของยีนตัวใด และถ่ายทอดโรคแบบไหน และถ้าได้คำตอบนี้จะส่งผลทำให้เราเข้าใจการกระจายของโรค และจะเป็นจุดหักเหในการรักษาโรคนี้ไปอีกมากมาย  

อย่างไรก็ตามสิ่งที่พึงระลึกไว้เสมอก็คือ สมาธิสั้น ไม่ได้เกิดจากความผิด หรือความบกพร่องของพ่อแม่ หรือการเลี้ยงดูเด็กที่ผิดวิธี ถึงแม้ว่าการเลี้ยงดูบางลักษณะ (เช่นการขาดระเบียบวินัยในบ้าน) อาจทำให้อาการของโรครุนแรงขึ้น

              โรคนี้ไม่ได้เกิดจากการเลี้ยงดูที่ไม่ดี แต่การเลี้ยงดูที่ไม่ดี ทำให้เด็กมีอาการคล้ายโรคนี้ และในเด็กที่เป็น

              แต่การเลี้ยงดูอย่างไม่ถูกต้องจะทำให้เด็กมีอาการมากขึ้น  เด็กไม่เข้าใจว่าทำไมจึงเป็นเช่นนี้ เขาเป็นมาตั้งแต่เกิด ถามคุณแม่ดู คุณแม่หลายคนจะบอกว่า

      " ดิ้นเก่งตั้งแต่อยู่ในท้อง เดินเร็ว พอเดินได้ก็ซนมาก "

      " ไปโรงเรียนอนุบาลเขาก็ไม่อยากรับ เพราะซนมาก พอเข้าเรียนประถมก็เรียนแย่ ครูบอกว่าดื้อ ไม่ตั้งใจเรียน "

             ส่วนมากพ่อแม่ คุณครูหรือเพื่อนไม่เข้าใจว่าแท้จริงแล้วเด็กป่วย เด็กไม่ได้อยากเป็นไม่ได้แกล้ง ผู้ใหญ่มักจะโทษเด็ก เข้มงวดมากเกินไป บางครั้งเกิดความเครียด และส่งเสียงดังกับเด็ก ทำให้เด็กรู้สึกว่าตนเองเป็นคนไม่ดี ประเมินค่าตัวเองต่ำ ทำให้มีโรคซึมเศร้าหรือเกเรตามมาอีกยิ่งทำให้เป็นปัญหามากขึ้น

        

            พ่อแม่ที่มีลูกสมาธิสั้นมักจะบ่นดังนี้

• พูดเข้าหูซ้าย ออกหูขวา สงสัยหูไม่ดี ขอหมอช่วยตรวจการได้ยินหน่อย
• สอนสูตรคูณ สะกดคำเมื่อคืน ตอนเช้าลืมหมด
• ของเอาไปโรงเรียน หายทุกวัน
• จะว่าสมาธิสั้นก็ไม่ใช่ ดูรายการการ์ตูนได้เป็นชั่วโมง
• เหมือนเหม่อลอยเก่ง ฝันกลางวัน
• ถ้าทำการบ้านแล้วไม่เฝ้าอยู่ใกล้ๆ ก็ไม่มีวันเสร็จ
• ตอนเด็ก ๆ อยู่อนุบาลซนมาก คลาดสายตาไม่ได้เลย
• ไม่รู้จักจดจำ เกิดเรื่องซ้ำแล้วซ้ำอีก
• เหมือนไม่รู้สึกเจ็บปวด
• ไปบ้านคนอื่นทำของเขาพังหมด ของเล่นที่บ้านก็พังทุกชิ้น
• ถูกชักจูงง่าย มักจะถูกกล่าวโทษอยู่เรื่อย
• ที่โรงเรียนเด็กคนอื่นมักล้อเขา เพราะรู้ว่าจะโกรธง่าย
• อารมณ์เสียง่ายมาก
• เหมือนพ่อเลย
• ตอนอยู่ในท้องดิ้นมาก พอเกิดมาเดินได้ก็ซนมากเลย
• เสียงดัง ชอบขัดจังหวะ
• ไม่กล้าพาไปตลาด หรือห้างสรรพสินค้า
• ชอบออกไปเล่นข้างนอก ไม่ชอบเล่นอะไรนิ่งๆ
• ย่าบอกว่าเหมือนผมตอนเด็กๆเลย
• ไม่รู้จักพอ ขอไม่หยุด
• ถ้าบอกว่าวันเสาร์หน้าจะพาไปเที่ยว ตั้งแต่วันจันทร์ถึงวันศุกร์จะถามเซ้าซี้ไม่หยุดหย่อนซ้ำซาก
• เวลาฉันอยู่กับเขา อารมณ์เสียง่ายมาก เครียดมาก
• เล่นกับเพื่อนไม่เป็น เด็กคนอื่นไม่เล่นด้วยหนีหมด
• ทุกคนที่โรงเรียนรู้จักเขาหมด แต่ไม่มีใครชอบเขา
• วุ่นวาย การวิ่ง การเดินไม่เหมือนเด็กอื่น สะดุดหกล้มง่ายมาก
• เลอะเทอะ ไม่มีระเบียบ เสื้อหลุดลุ่ย ชอบทำอะไรหลายๆอย่างพร้อมๆกัน
• บางวันก็ดี บางวันก็แย่มาก
• ต้องคอยอยู่ใกล้ๆ ตลอดเวลา เวลาที่ทำการบ้าน
• ครูเขาว่าฉลาดทำได้ แต่ไม่ยอมทำ
• ดื้อจริงๆสอนเท่าไรก็ไม่จำ
• เขาชอบคิดว่าตัวเองโง่ ไม่เก่ง ไม่ดี
• ไม่ค่อยพยายามทำ ท้อใจง่าย ใจไม่สู้

      เด็กที่เป็นโรคสมาธิสั้น อาจมีปัญหาอื่นๆ ร่วมด้วยได้ง่ายคือ

1. มีปัญหาเรื่องการเรียนเฉพาะอย่าง เช่น การอ่าน การคำนวณ หรือภาษา มีปัญหา  เรื่องความประพฤติไม่ดี เช่น ต่อต้าน ก้าวร้าว เกเร
2. มีปัญหาทางอารมณ์ เช่น วิตกกังวล ซึมเศร้า

       เด็กเป็นหรือเปล่า

         ความจริงเด็กเป็นมาตั้งแต่ยังเล็ก แต่มาแสดงปัญหาชัดเจนในวัยเรียน เพราะตอนเด็กถ้าไม่ซนมากจนเกินไป ผู้ใหญ่มักยอมรับได้ ประกอบกับในวัยเด็กเล็กยังไม่จำเป็นต้องอยู่นิ่งเหมือนกับในวัยเรียน

         หากผู้ปกครองหรือครูสงสัยว่าเด็กจะเป็นโรคนี้ อาจจะลองทำ แบบประเมินพฤติกรรมดู  ถ้ารู้สึกว่าเด็กอาจเป็นโรคนี้ คงต้องพาไปหาจิตแพทย์เด็ก หรือหมอเด็ก จะช่วยวินิจฉัยได้ การวินิจฉัยได้จากประวัติข้างต้น แพทย์อาจต้องสอบถามประวัติจากครูด้วย อาจต้องอาศัยนักจิตวิทยาทดสอบสติปัญญาเด็ก และตรวจดูว่ามีความผิดปกติด้านอื่นหรือไม่

         ที่สำคัญคือ แพทย์ต้องวินิจฉัยแยกโรคให้ได้ว่า อาการสมาธิสั้นหรือซน ไม่ได้เกิดจากภาวะอื่น เช่น เป็นเด็กซนปกติ ปัญญาอ่อน ออทิสติก ครอบครัวแตกแยก มีปัญหาทางอารมณ์ เช่น วิตกกังวล หรือซึมเศร้า ฯลฯ ดังนั้น การวินิจฉัย ต้องอาศัยประวัติเป็นสำคัญ

         เด็กอาจไม่แสดงอาการ ถ้าอยู่ในสถานการณ์ ดังต่อไปนี้

1. อยู่ด้วยกันหนึ่งต่อหนึ่ง ทำให้ไม่พบเห็นอาการขณะที่แพทย์ตรวจ
2. อยู่ในสถานการณ์ที่แปลกใหม่
3. ถูกขู่ให้หยุด

 

 

 

 

 

 

 

Create Date : 31 กรกฎาคม 2551
Last Update : 31 กรกฎาคม 2551 13:09:35 น.		5 comments
Counter : 3594 Pageviews.
Share Tweet