Bloggang.com : Rain_sk : ขุนพิเรนทรเทพ หรือ สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช

ขุนพิเรนทรเทพ หรือ สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช

ฉัตรชัย เปล่งพานิช ในบทพระมหาธรรมราชา สุดยอดการแสดงใน ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช

สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช หรือ สมเด็จพระสรรเพชญที่ 1 ตำแหน่งเดิม ขุนพิเรนทรเทพ กรมพระตำรวจฝ่ายขวา ทรงสืบเชื้อสายข้างพระราชบิดามาจากราชวงศ์พระร่วงแห่งกรุงสุโขทัย ส่วนพระราชมารดานั้นกล่าวกันว่าเป็นราชนิกูลในราชวงศ์สุพรรณภูมิแห่งกรุงศรีอยุธยา

พระราชประวัติ

เมื่อครั้งขุนวรวงศาธิราชและท้าวศรีสุดาจันทร์ซึ่งตามพงศาวดารฉบับหนึ่งกล่าวไว้ว่า ได้สมคบกันก่อการทรยศโดยลอบปลงพระชนม์สมเด็จพระไชยราชาธิราชและ พระยอดฟ้าโอรสของตนเอง ซึ่งในช่วงนั้นพระสุริโยทัยเกรงว่าท้าวศรีสุดาจันทร์จะลอบปลงพระชนม์พระสวามีของตน(พระเฑียรราชา)จึงให้อุปสมบทเป็นพระ ต่อจากนั้นขุนวรวงศาธิราชได้ตั้งตนเป็นกษัตริย์ เมื่อความแจ้งไปถึงขุนพิเรนทรเทพ ซึ่งขณะนั้นรั้งตำแหน่งเจ้าเมืองพิษณุโลก พระองค์จึงเสด็จลงมาจากเมืองพิษณุโลกเพื่อชิงพระราชบัลลังก์คืนจากขุนวรวงศาธิราช ถวายราชสมบัติแด่ พระเฑียรราชา ผู้เป็นพระอนุชาของสมเด็จพระไชยราชาธิราช

หลังจากพระเฑียรราชาขึ้นครองราชย์ ทรงพระนามว่า สมเด็จพระมหาจักรพรรดิพระองค์ได้ทรงสถาปนาขุนพิเรนทรเทพ ซึ่งเป็นราชนิกูลข้างพระราชมารดาแต่เดิมขึ้นเป็นเจ้า ทรงนามว่า สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช ให้ไปประทับอยู่ที่เมืองพิษณุโลก รั้งตำแหน่งเจ้าราชธานีฝ่ายเหนือ มีอำนาจสิทธิ์ขาดในหัวเมืองเหนือทั้งหมด และพระราชทานให้ พระวิสุทธิกษัตรีย์ (พระราชธิดาในสมเด็จพระมหาจักรพรรดิและสมเด็จพระศรีสุริโยทัย) เป็นอัครมเหสี ต่อมามีพระราชโอรสและพระราชธิดาสามพระองค์คือ พระสุพรรณเทวี หรือพระสุพรรณกัลยา ซึ่งต่อมาสมเด็จพระมหาธรรมราชา ได้ถวายเป็นพระมเหสีของพระเจ้าหงสาวดีบุเรงนอง เมื่อปี พ.ศ. 2112 เมื่อพระชนมพรรษาได้ 17 พรรษา เพื่อขอสมเด็จพระนเรศวรมาช่วยงานของพระองค์ องค์ที่สองคือ พระองค์ดำ หรือสมเด็จพระนเรศวรมหาราช เสด็จพระราชสมภพ เมื่อปี พ.ศ. 2098 พระเจ้าบุเรงนองได้ขอไปอยู่ที่กรุงหงสาวดี ตั้งแต่พระชนมายุได้ 9 พรรษา เมื่อพระชนมายุได้ 15 พรรษา สมเด็จพระมหาธรรมราชา ได้ขอตัวมาช่วยงานของพระองค์ และทรงตั้งให้เป็นพระมหาอุปราช ไปครองเมืองพิษณุโลก ดูแลหัวเมืองเหนือทั้งปวง องค์ที่สามคือ พระองค์ขาว หรือสมเด็จพระเอกาทศรถ ประสูติเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2100

ยอมอ่อนน้อมต่อหงสาวดี

สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราชได้ทำการป้องกันเมืองอย่างดี พระเจ้าบุเรงนองจึงขอเจรจา พระมหาธรรมราชาธิราชจึงส่งพระสงฆ์จำนวน 4 รูป แต่ไม่เป็นผลสำเร็จ อีกทั้งในเมืองยังขาดเสบียง และเกิดโรคระบาด ทำให้สมเด็จพระมหาธรรมราชาจึงเปิดทางให้พระเจ้าบุเรงนองด้วยเกรงว่าหากขืนสู้ รบต่อไปด้วยกำลังคนที่น้อยกว่าอาจทำให้เมืองเมืองพิษณุโลกถูกทำลายลงเหมือนกับหัวเมืองเหนืออื่นๆก็เป็นได้ พระเจ้าบุเรงนองจึงได้แต่งตั้งให้สมเด็จพระธรรมราชาเป็นพระศรีสรรเพชญ์ ครองเมืองพิษณุโลกดังเดิม แต่อยู่ในฐานะเป็นหัวเมืองประเทศราชของหงสาวดี กับขอสมเด็จพระนเรศวรไปองค์ประกันอยู่ที่หงสาวดี

ในปี พ.ศ. 2112 พระเจ้าบุเรงนองได้ยกทัพมาตีกรุงศรีอยุธยาอีกครั้ง โดยได้เกณฑ์หัวเมืองทางเหนือรวมทั้งเมืองพิษณุโลกมาร่วมสงครามด้วยโดยพระเจ้าบุเรงนองให้พระมหาธรรมราชาเป็นกองหลังดูแลคลังเสบียงจนกระทั่งกรุงศรีอยุธยาแตกเมื่อเดือนเก้า พ.ศ. 2112 พระเจ้าบุเรงนองประทับอยู่ที่กรุงศรีอยุธยาจนกระทั่งในวันศุกร์ขึ้นหกค่ำ เดือนสิบสอง ปีมะเส็ง พ.ศ. 2112 ได้อภิเษกให้สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช ขึ้นเป็นกษัตริย์ครองกรุงศรีอยุธยา ในฐานะประเทศราช ทรงพระนามว่า สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 1 บางแห่งเรียก พระสุธรรมราชา เป็นต้น

พระราชกรณียกิจ

สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช ครองกรุงศรีอยุธยาในฐานะประเทศราชของพม่าอยู่ถึง 15 ปี จนถึง พ.ศ. 2127 สมเด็จพระนเรศวร องค์รัชทายาทก็ได้ทรงประกาศอิสรภาพ ในห้วงระยะเวลา 10 ปี แรกในรัชสมัยของพระองค์ เขมรได้ส่งกำลังมาโจมตีหัวเมืองทางตะวันออกและรุกเข้ามาถึงชานพระนคร แต่ฝ่ายไทยก็สามารถต่อสู้ขับไล่เขมรกลับไปได้ พระองค์ทรงเห็นเป็นโอกาสในการป้องกันพระนคร จึงได้บูรณะซ่อมแซมกำแพงและป้อมต่าง ๆ รอบพระนครให้แข็งแรงขึ้น กล่าวคือ ในปี พ.ศ. 2123 ได้โปรดเกล้า ฯ ให้ขุดคูพระนครทางด้านทิศตะวันออก หรือคูขี่อหน้า ซึ่งแต่เดิมแคบข้าศึกสามารถเข้ามาสู่พระนครได้สะดวกกว่าด้านอื่น โปรดเกล้า ฯ ให้รื้อกำแพงพระนครด้านทิศตะวันออก แล้วสร้างให้ไปจรดริมฝั่งแม่น้ำเช่นเดียวกับด้านอื่น ๆ ทรงสร้างป้อมมหาชัย ตรงบริเวณที่แม่น้ำเจ้าพระยากับแม่น้ำป่าสักไหลมาบรรจบกัน และสร้างพระราชวังจันทร์เกษม (วังหน้า) สำหรับใช้เป็นที่ประทับของสมเด็จพระนเรศวร ไว้คอยสกัดกั้นทัพข้าศึกที่เข้าโจมตีพระนครทางด้านทิศตะวันออก

เก็บเล็ก เก็บ น้อย เพื่อเรียนรู้....

นักประวัติศาสตร์สันนิษฐานว่านครสวรรค์มีชื่อปรากฏมาตั้งแต่ก่อนสุโขทัยเป็นราชธานี มีชื่อในศิลาจารึกของสุโขทัย โดยเรียกว่า เมืองพระบาง เป็นเมืองหน้าด่านที่สำคญในการทำศึกสงคราม ตั้งแต่สมัยสุโขทัย อยุธยา ธนบุรี กระทั่งถึงกรุงรัตนโกสินทร์ ภายหลังเรียกชื่อว่า เมืองชอนตะวัน และเปลี่ยนเป็น นครสวรรค์ ในที่สุด แต่ชาวบ้านโดยทั่วไปเรียกกันว่า เมืองปากน้ำโพ ในประวัติศาสตร์มีหลักฐานทางโบราณคดีบ่งชี้ว่า นครสวรรค์ เคยเป็นเมืองเกษตรกรรมมาตั้งแต่ยุคต้นประวัติศาสตร์ เป็นศูนย์กลางของการคมนาคม เป็นที่ตั้งของกลุ่มชนชาวจีนที่มาทำมาค้าขายระหว่างประเทศ

เมืองพระบางเป็นเมืองโบราณในสมัยสุโขทัยคู่กับเมืองคนที โดยตัวเมืองพระบางอยู่ที่เมืองนครสวรรค์เก่า ส่วนเมืองคนทีสันนิษฐานว่าอยู่ที่บ้านโคน ริมฝั่งแม่น้ำปิง จังหวัดกำแพงเพชร จากข้อมูลในศิลาจารึกสมัยสุโขทัย เมืองพระบางถูกผนวกรวมกันเข้ากับอาณาจักรสุโขทัยในสมัยพ่อขุนศรีอินทราทิตย์และตั้งตัวเป็นอิสระเมื่อสิ้นสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช และถูกผนวกรวมอีกครั้งในสมัยพระยาลิไท พระองค์ได้ประดิษฐานพระพุทธบาทพร้อมทั้งศิลาจารึกวัดเขากบไว้ที่เขากบ เมืองพระบาง ปัจจุบันอยู่ในจังหวัดนครสวรรค์ ในสมัยพระมหาธรรมราชาไสลือไทที่ประกาศให้สุโขทัยเป็นเอกราชได้รวมเมืองพระบางไว้ในอาณาเขตด้วย

เมื่ออำนาจของกรุงศรีอยุธยากล้าแข็งขึ้น เมืองพระบางจึงไปขึ้นกับกรุงศรีอยุธยาในที่สุด มีหลักฐานในตำนานมูลศาสนาว่าพระญาณคัมภีร์ขอที่สร้างวัดในอยุธยาเมื่อ พ.ศ. 1972 สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 ไม่อนุญาตจึงมาขอที่ที่เมืองพระบาง เจ้าเมืองพระบางไม่ยกที่ให้ อ้างว่าเป็นข้าขอบขัณฑสีมาของอยุธยา เมื่ออยุธยาไม่ให้ ทางเมืองพระบางก็ให้ไม่ได้

บ้างเล่าว่าที่เรียกว่า "ปากน้ำโพ" ก็คือว่าเป็นบริเวณที่แม่น้ำปิง และน่านมาบรรจบกัน จึงเรียกว่า "ปากน้ำโผล่" และเพี้ยนมาเป็น "ปากน้ำโพ" ส่วนอีกตำรากล่าวว่า เป็นปากน้ำของแม่น้ำโพ (คือแม่น้ำน่านในปัจจุบัน) ที่ไหลมาบรรจบกับแม่น้ำปิง จึงเรียกว่า ปากน้ำโพ ดังเช่น ปากยม ปากชม ปากลัด และปากน้ำอื่น ๆ

ขอบคุณพิเศษ วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

หมวด Political Blog วิเคราะห์การเมืองและสังคม ขอบคุณขอรับ

Create Date : 29 มกราคม 2558

Last Update : 29 มกราคม 2558 7:29:13 น.

22 comments

Counter : 19327 Pageviews.

ขุนเพชรขุนราม Political Blog

เสียดายการบันทึกประวัติศาสตร์สมัยนั้นที่มีค่อนข้างน้อย

เลยต้องมาใช้การสันนิษฐาน ตีความกันค่อนข้างเยอะ

จำตำแหน่งขุนพิเรนทรเทพจากเรื่องสุริโยไท ได้ค่ะ :)

โดย: กาบริเอล

วันที่: 29 มกราคม 2558 เวลา:9:34:01 น.

บันทึกการโหวตเรียบร้อยแล้วค่ะ

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
ขุนเพชรขุนราม Political Blog ดู Blog

ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น

โดย: Winter Puzzle & Price William? (เตยจ๋า

) วันที่: 29 มกราคม 2558 เวลา:9:39:02 น.

โหวต Political Blog ให้เลยครับ

ส่วนตัวผมเองเมื่อก่อนไม่เคยสนใจประวัติศาสตร์ไทยเลยครับ
พอมีลูก
ลูกชอบประวัติศาสตร์ไทยมาก
เลยต้องอ่านให้เค้าฟัง
กลายเป็นว่าตอนนี้ผมชอบประวัติศาสตร์ไทยขึ้นมาแล้วครับ 5555

ประวัติสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราชก็มีสีสันที่น่าสนใจมากจริงๆครับ

โดย: กะว่าก๋า

วันที่: 29 มกราคม 2558 เวลา:9:55:24 น.

บันทึกการโหวตเรียบร้อยแล้วค่ะ
มาส่งกำลังใจให้ท่านขุนนะครับ

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
ขุนเพชรขุนราม Political Blog ดู Blog

โดย: หอมกร

วันที่: 29 มกราคม 2558 เวลา:10:24:53 น.

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
ขุนเพชรขุนราม Political Blog ดู Blog
ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น

โดย: nonnoiGiwGiw

วันที่: 29 มกราคม 2558 เวลา:11:04:02 น.

แปะไว้ก่อน เดี่ยวเข้ามาอ่านนะคะ

โดย: nonnoiGiwGiw

วันที่: 29 มกราคม 2558 เวลา:11:08:37 น.

สวัสดีค่ะท่านขุน

การอ่านตัวหนังสือในคอม เป็นอะไรที่ยากกับธัญมากๆค่ะ
คือพอเพ่งแล้ว แสบตามากเลยค่ะ
ต้องค่อยๆอ่านที่ละน้อยๆค่ะ เดี๊ยวว่างๆมาอ่านต่อค่ะ

โหวตให้ค่ะ

ท่านขุนมีความสุขมากๆนะคะ

โดย: tanjira

วันที่: 29 มกราคม 2558 เวลา:14:08:58 น.

แวะมาแสดงความคิดถึง

โดย: ความคิดถึงมันหอมหวาน

วันที่: 29 มกราคม 2558 เวลา:14:38:07 น.

นครสวรรค์เมื่อก่อนชื่อเมืองพระบางหรือเมืองชอนตะวันเหรอคะเนี่ย ถือเป็นความรู้ที่ไม่เคยทราบมาก่อนเลยค่ะ

จริงค่ะท่านขุน ที่ไหนก็ไม่เหมือนไทยจริงๆ นะคะ ขนาดแอ๊กกลับมายังไม่ถึงเดือน ยังอยากกลับไทยอีกแล้วค่ะเนี่ย

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
ขุนเพชรขุนราม Political Blog ดู Blog

โดย: ปลาทอง9

วันที่: 29 มกราคม 2558 เวลา:15:27:56 น.

Like ให้เป็นคนที่ 1
แวะมาอ่านค่ะ

โดย: อุ้มสี

วันที่: 29 มกราคม 2558 เวลา:21:06:20 น.

สวัสดีค่ะท่านขุน
แวะมาส่งกำลังใจค่ะ

บันทึกการโหวตเรียบร้อยแล้วค่ะ

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blogหมวดเนื้อหาBlog ได้รับโหวต
กิ่งฟ้าLiterature Blogดู Blog
ขุนเพชรขุนรามPolitical Blogดู Blog

ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น

โดย: pantawan

วันที่: 29 มกราคม 2558 เวลา:22:01:10 น.

สวัสดีครับ

ขอบคุณสำหรับกำลังใจครับ

โดย: กะว่าก๋า

วันที่: 30 มกราคม 2558 เวลา:15:26:49 น.

ขุนเพชรขุนราม Political Blog ดู Blog

มาอ่านเรื่องน่าสนใจและโหวตให้ท่านขุนค่ะ

โดย: ดอยสะเก็ด

วันที่: 30 มกราคม 2558 เวลา:17:37:16 น.

ส่งกำลังใจครับ

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
ขุนเพชรขุนราม Political Blog ดู Blog

โดย: **mp5**

วันที่: 30 มกราคม 2558 เวลา:20:35:06 น.

บันทึกการโหวตเรียบร้อยแล้วค่ะ

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
หอมกร Movie Blog ดู Blog
ขุนเพชรขุนราม Political Blog ดู Blog
ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น

สวัสดีค่ะท่านขุน

โดย: Close To Heaven

วันที่: 31 มกราคม 2558 เวลา:0:01:52 น.

ขอบคุณสำหรับคะแนนโหวตด้วยครับ

โดย: กะว่าก๋า

วันที่: 31 มกราคม 2558 เวลา:13:06:43 น.

สุขสันต์วันเสาร์ครับ

โดย: **mp5**

วันที่: 31 มกราคม 2558 เวลา:18:03:30 น.

เจอบล็อคที่สนใจแบบนี้ ขอ bookmark ไว้เดี๋ยวค่อยกลับมาอ่านนะครับ

โหวตให้ครับ

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
กะว่าก๋า Dharma Blog ดู Blog
navagan Movie Blog ดู Blog
ขุนเพชรขุนราม Political Blog ดู Blog

โดย: PZOBRIAN

วันที่: 31 มกราคม 2558 เวลา:22:31:07 น.

ขุนเพชรขุนราม Political Blog ดู Blog

มาอ่านและส่งกำลังใจให้คุณท่านขุนค่ะ

โดย: เวียงแว่นฟ้า

วันที่: 31 มกราคม 2558 เวลา:23:26:09 น.

สวัสดียามเช้าครับ

โดย: กะว่าก๋า

วันที่: 1 กุมภาพันธ์ 2558 เวลา:6:46:40 น.

สวัสดีวันหยุดค่ะท่านขุน
บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
กะว่าก๋า Book Blog ดู Blog
ขุนเพชรขุนราม Political Blog ดู Blog

โดย: เนินน้ำ

วันที่: 1 กุมภาพันธ์ 2558 เวลา:10:56:29 น.

เวลาไม่รู้จะอ่านอะไรมักจะเข้ามาอ่านที่บล็อกนี้เสมอ
บางครั้งก็ทิ้งเม้นท์บางครั้งก็ไม่เม้นท์
แต่มาทีไรได้ความรู้กลับไปเสมอ
แหล่มค่ะ

โดย: อุ้มสี

วันที่: 4 กุมภาพันธ์ 2558 เวลา:12:15:29 น.