แตกต่างกันที่อารมณ์ แตกต่างกันไปตามเป้าหมายและวิธีการ
แตกต่างกันที่อารมณ์คือ สมถกรรมฐาน ใช้อารมณ์บัญญัติ หรือเป็นอารมณ์ที่สร้างขึ้น เช่น กสิณ เป็นต้น การปฏิบัติทางสมถะนั้น เป็นอุบายให้จิตสงบ และวิธีการนั้นต้องใช้นิมิตเป็นหลัก เพื่อให้สมาธิมีกำลังเพิ่มขึ้น เริ่มจากบริกรรมนิมิต อุคคหนิมิต ปฏิภาคนิมิต เมื่อองค์ของฌาน คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา เกิดบริบูรณ์ ก็บรรลุปฐมฌาน ส่วนอารมณ์ของวิปัสสนากรรมฐาน มีรูป-นาม ขันธ์ ๕ เป็นอารมณ์ ผลของการปฏิบัติสามารถบรรลุคุณธรรมชั้นสูง เป็นพระอริยบุคคล ๔ คือ พระโสดาบัน พระสกทาคามี พระอนาคามี พระอรหันต์ ประหารอาสวกิเลสได้ตามขั้นตอนจนถึงสิ้นเชิง ไม่ต้องกลับมาเวียนว่ายตายเกิดอีกต่อไป ส่วนแนวการปฏิบัติจะได้กล่าวต่อไป

รับทราบค่ะ ตอนนี้เล็กปฏิบัติตามวิปัสสนากรรมฐานอยู่ค่ะ