ยี่สิบสี่ปีก่อน เมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน 2532 พายุไต้ฝุ่นเกย์เคลื่อนเข้าถล่มชายฝั่งอำเภอท่าแซะและปะทิว จังหวัดชุมพร มีผู้เสียชีวิตเกือบ 500 คน บ้านเรือนเสียหายกว่าสามหมื่นหลัง เป็นพายุที่สร้างความเสียหายให้กับประเทศไทยมากที่สุดลูกหนึ่ง
ความทรงจำเกี่ยวกับดินแดนชุมพรของดิฉัน นอกจากพายุเกย์แล้วก็ยังมีประสบการณ์ผจญภัยล่องแพที่พะโต๊ะ กับการลงเรือที่อ่าวทุ่งมะขามไปเที่ยวเกาะเต่า เกาะนางยวน สรุปแล้วแทบไม่รู้อะไรเลยเกี่ยวกับจังหวัดที่ได้ชื่อว่าเป็น ประตูสู่ภาคใต้
ชุมพรเป็นประตูที่ใคร ๆ ผ่านแล้วก็เลยไปหรือบินข้ามไปเที่ยวทางฝั่งอันดามัน ช่วงวันหยุดคนกรุงเทพฯ ก็ขับรถมาเที่ยวได้ไกลแค่หัวหินหรือ
ประจวบฯ มีแต่เพื่อนนักดำน้ำที่ยืนยันว่า ทะเลชุมพรเป็นจุดดำน้ำที่ยอดเยี่ยม คุ้มกับการขับรถ 7 ชั่วโมง เนื่องจากน้ำลึกกว่าที่อื่นในบริเวณอ่าวไทย ดำลงไปก็เจอน้ำใสไร้ตะกอนขุ่นมัว มองเห็นฝูงปลา ปะการังสวยงาม เผลอ ๆ อาจมีฉลามวาฬเข้ามาเคลียคลอ (มีข้อห้ามไม่ควรเอื้อมมือไปแตะต้อง เดี๋ยวติดเชื้ออะไรแปลก ๆ จากสายพันธุ์มนุษย์เข้า)
ละเลยมองข้ามกันมานาน เพิ่งจะค้นพบเมื่อเร็ว ๆ นี้ว่า ชุมพรมีอะไรมากมายให้ค้นพบและหลงใหล กลุ่มสห+ภาพ ชุมชนคนถ่ายภาพ ของเราได้รับเชิญจากท่านผู้ว่าฯ พีระศักดิ์ หินเมืองเก่า ให้เดินทางไปช่วยบันทึกภาพทั่วทุกอำเภอ โดยเฉพาะแถบที่ติดทะเล เพื่อจัดนิทรรศการและส่งเสริมการท่องเที่ยวแนวธรรมชาติ เราได้ประสานกับกลุ่ม ช่างภาพกรุงชิง ชุมพรโฟโต้ และ สวัสดีหลังสวน รวมกันเป็น 70 ช่างภาพ แบ่งงานเป็น 6 สายกระจายไปทั้งภาคพื้นดิน ในน้ำ ตามเกาะ เลาะภูเขา ช่างภาพส่วนใหญ่ไม่เคยมาชุมพร เจองานนี้เข้าถึงกับหลงเสน่ห์ทะเลใต้ไม่อยากกลับเลยทีเดียว
จังหวัดที่มีชายฝั่งทะเลด้านอ่าวไทยยาวถึง 222 กิโลเมตร ไม่ได้มีเพียงหาดทรายงามน้ำทะเลสีมรกต วิถีชุมชนตามอ่าวต่าง ๆ และปากแม่น้ำก็น่าสนใจ ส่งสะท้อนความอุดมสมบูรณ์ของธรรมชาติแวดล้อม ทั้งหมู่บ้านชาวประมง สวนมะพร้าว สวนผลไม้ ไร่กาแฟ และสวนกล้วยเล็บมือนาง (สินค้าขึ้นชื่ออีกอย่างหนึ่งของจังหวัด) ไม่ต้องแปลกใจเลยว่า ทำไมคนชุมพรจึงมีสีหน้าแย้มยิ้มอิ่มสุขอย่างที่เราพบเจอทุกหนแห่ง
นอกจากจุดชมวิวบน เขามัทรี ที่มองเห็นปากน้ำชุมพรและตัวเมือง ยังมีจุดชมวิวมหัศจรรย์ที่คนชุมพรส่วนใหญ่ก็ไม่เคยรู้ บน เขาพาง เนินเขาลูกเล็กแต่สูงชันมาก เหล่าช่างภาพต้องพึ่งพาหนะออฟโรดกลุ่ม ช้างแดงชุมพร ขึ้นไป ภาพที่ได้เห็นคือทะเลหมอกยามรุ่งอรุณ สยายคลื่นคลอเคลียยอด เขาดินสอ แผ่พลิ้วคลี่คลุมเรือกสวนไร่นา มองไปลิบ ๆ เห็นขอบน้ำทะเลสีเงินยวง ช่างสงบ งดงาม กว้างไกลจนต้องตะลึง ไม่น่าเชื่อว่า ที่นี่ยังไม่ใช่ แหล่งท่องเที่ยว ทั้งที่อยู่ใกล้ตัวเมืองมาก มีแต่กลุ่มออฟโรดเท่านั้นที่ขึ้นมานอนเต็นท์นับดาวเคล้าหมอกบนนี้
กลุ่มช่างภาพที่แยกสายไปลงเรือบันทึกภาพตามเกาะต่าง ๆ มีเรื่องราวเกี่ยวกับทะเลงาม น้ำใส ถ้ำรังนก ปูใหญ่ปลาสด และโฮมสเตย์อันอบอุ่นด้วยไมตรี กลุ่มที่ถนัดถ่ายผู้คนวิถีชีวิต ต่างกดชัตเตอร์แทบไม่ทันเมื่อก้าวเข้าไปในหมู่บ้านที่มีกิจกรรมเก็บหอย ตากหมึก เก็บมะพร้าว ฯลฯ ตามสวนมะพร้าวจะมีทั้งลิงจ๋อขี้เล่น และวิธีลอกกาบมะพร้าวออกจากลูก ด้วยการยกขึ้นซัดลงบนปลายหอกคมกริบอย่างแม่นยำ ทำซ้ำ ๆ จนเปลือกมะพร้าวปริออกเป็นแฉก แล้วจึงลงมือฉีกลอกให้เหลือแต่กะลาด้านใน ส่วนในเมืองนั้นเล่า มีชุมชนท่าเรือเก่าแก่ที่ตอนนี้ต้องใช้ภาษาพม่าเป็นภาษาที่สองเนื่องจากประชากรแรงงานต่างด้าว เราได้ภาพเรือประมงสีสดใสจอดเบียดเสียดตามแนวคุ้งน้ำ โดยมีเหล่าลูกเรือกำลังเก็บซ่อมอวนหรือนั่งล้อมวงกินข้าวกันอยู่บนเรือ และในชุมชนท่าเรือก็ยังมีเรือนไม้ วิถีชีวิต ให้บันทึกภาพกันอย่างไม่รู้เหนื่อย
ที่น่าตื่นเต้นเป็นพิเศษคือ ช่างภาพกลุ่มที่ไปทางอำเภอปะทิวได้ ค้นพบ ดงกล้วยไม้ เอื้องโมกพรุ ในพื้นที่ชุ่มน้ำหรือทุ่งพรุ ซึ่งบางจุดน้ำลึกถึงอก ชาวบ้านแถวนั้นเห็นจนชิน โดยไม่ทราบว่านี่คือพันธุ์ไม้หายาก
ในคาบสมุทรมลายูและเกาะบอร์เนียว แต่ที่นี่มีเป็นดง ไม่ใช่แค่สองสามช่อ และยังเป็น ญาติผู้ใหญ่ ของกล้วยไม้ลูกผสมสายพันธุ์แวนด้าด้วย
ของดีชุมพร..เล่าไม่หมด จดไม่ทัน ต้องไปดูด้วยตาถึงจะรู้ว่าจังหวัดนี้มีทุกอย่างที่จะทำให้ชีวิตวันหยุดมีสีสันเต็มอิ่ม ไม่ว่าจะเป็นภูเขา ป่า ทะเล โลกใต้น้ำ ผู้คน ชุมชนเก่าแก่ หรืออาหารทะเลสด ความที่ไม่ค่อยมีใครรู้จักจึงทำให้สิ่งดี ๆ ยังคงอยู่อย่างมากมายเหลือล้น เชื่อว่า ความเป็นธรรมชาติในทุกมิติของจังหวัดชุมพร จะยังดำรงอยู่ต่อไปให้ชื่นชมอีกนาน ขอเพียงได้รับการดูแลรักษาและบริหารจัดการอย่างถูกต้องเท่านั้น
ภาพถ่ายที่ได้มา ส่วนหนึ่งทางจังหวัดจะจัดแสดงนิทรรศการในงานเทศกาล โลกทะเลชุมพร ที่หาดปากน้ำชุมพร ในวันที่ 23-25 มีนาคม นี้ ในงานยังมีประติมากรรมทราย ชุด สายสัมพันธ์ AEC จำลองโบราณสถานสำคัญใน 10 ประเทศอาเซียน ออกร้านจัดจำหน่ายแพ็กเกจดำน้ำท่องเที่ยว ผลิตภัณฑ์พื้นเมือง นิทรรศการให้ความรู้และสร้างเสริมสำนึกอนุรักษ์ รวมทั้งอาหารทะเลสด ๆ ราคาถูกจากชาวประมงพื้นบ้าน
ใครได้มาเที่ยวชุมพร จะต้องอยากกลับมาอีกหลาย ๆ ครั้ง ช่างภาพกลุ่มเรายืนยันเป็นเสียงเดียวกัน.
จิระนันท์ พิตรปรีชา