บางครั้งเวลาเราจมลึกอยู่ในโหมดการทำงานเสียลึกและนานเกินไป แล้วมองหาแสงสว่างที่ปลายทางไม่เจอเสียที ก็มีโอกาสมากที่จะรู้สึกท้อและหมดแรงกันบ้าง โดยเฉพาะในช่วงเวลาที่ทำงานสักอย่างนานๆ หรือแก้ปัญหาเดิมๆ สักอันซ้ำไปซ้ำมา รู้สึกเหมือนตัวเองกำลังย่ำอยู่กับที่ หรือเดินวนเวียนอยู่ที่เก่าๆ

ผมคุ้นเคยกับความรู้สึกแบบนั้นเป็นอย่างดี เพราะการเรียนปริญญาเอกก็เหมือนการพายเรือไปยังเกาะกลางทะเล พอเหนื่อยจนล้าแล้วมองไปรอบๆ ตัว ผมก็ถูกรายล้อมด้วยผืนน้ำสุดลูกหูลูกตา จะย้อนกลับก็ไม่เห็นต้นทาง จะพายต่อก็ไม่เห็นปลายทาง ที่แย่สุดคือการไม่รู้ด้วยซ้ำว่าการจ้วงพายแต่ละครั้งนั้นได้ระยะทางสักแค่ไหน ทำให้ชวนสงสัยว่าเรากำลังเคลื่อนไปข้างหน้าหรือเปล่า

แต่ไม่ว่าจะสงสัยหรืออ่อนล้าสักเพียงใด ขอให้เชื่อมั่นแล้วก้าวต่อไปครับ ตราบใดที่เรายังเคลื่อนที่ เราก็ไม่ได้อยู่จุดเดิมแน่นอน อาจมีบางครั้งที่วนๆ เวียนๆ ไปบ้าง แต่มันอาจช่วยให้เรามองสิ่งรอบตัวได้ละเอียดและชัดเจนขึ้นไปด้วย 

ส่วนความท้อนั้น บางทีก็เกิดขึ้นแบบไร้สาเหตุและทิศทาง จงอย่าไปจมอยู่กับมันครับ เงยหน้าขึ้นมาจากกองปัญหาที่สุมอยู่ วางไม้พายพักไว้แล้วแหงนหน้าชื่นชมท้องฟ้ากับดวงดาวสักนิด พาตัวเองออกมามองอะไรๆ ข้างนอกเสียบ้าง พอสบายใจขึ้นแล้วค่อยกลับมาสู้ต่อไป

ตรงนี้ต้องระวังสักนิด ถ้าจมจ่อมกับความท้อต่อไป งานก็จะไม่เดินหน้า แต่ถ้าเพลินกับโลกภายนอกมากไป เราก็จะไม่อยากกลับมาทำงานต่อ หัวใจสำคัญของจุดนี้คือการแบ่งความรักให้กับงานและการเล่นในอัตราที่สมดุลกัน ซึ่งเป็นสิ่งที่ผมทำอยู่เสมอตอนทำวิทยานิพนธ์ คือเริ่มเขียนงานตอนสาย ทำงานยาวถึงสามสี่ทุ่ม แล้วก็ออกไปเล่นคาสิโนสองสามชั่วโมง จากนั้นค่อยกลับบ้านมานอน (เมืองผมเป็นเมืองคาสิโนครับ)

ผมทำแบบนั้นอยู่เป็นปี การเล่นทำให้ผมไม่จมกับความท้อ ไม่หมกมุ่นกับปัญหาหรืองานจนมองไม่เห็นโลกรอบๆ ตัว แล้วพอถึงจุดๆ หนึ่ง ผมก็เริ่มมองเห็นปลายทาง หลังจากนั้นแม้ว่างานจะยังยากเหมือนเดิม แต่ผมก็เข้าใจเลยว่า เจ้าความท้อความกังวลในช่วงที่ผ่านมา มันก็แค่เงาสะท้อนของความไม่แน่นอนที่ช่างเลื่อนลอยเหลือเกินเมื่อเทียบกับเป้าหมายที่ลอยเด่นอยู่ตรงหน้า

ดังนั้นสำหรับผมแล้ว การเล่นเกมส์ อ่านการ์ตูน เล่นคาสิโนหรือเล่นอะไรๆ ที่คนชอบพูดกันว่าไร้สาระนั้น คือหนทางหนึ่งที่ช่วยทำให้ผมสามารถกลับมาทำงานที่มีสาระได้อย่างสบายใจอยู่เรื่อยๆ ขอแค่แบ่งเวลาให้ได้เท่านั้นเอง

ฝากไว้ให้ทุกคนที่กำลังท้อนะครับ

------ หมายเหตุหลังบทความ -------