+++++ บันทึกคารวะครูผู้จากไป "สมเกียรติ ตั้งนโม" +++++

ขณะกำลังกวาดสายตาอ่านข่าวบนวอลล์ ของเฟซบุ๊ค ผมก็พลันเห็นข่าวการเสียชีวิตของ รศ.สมเกียรติ ตั้งนโม อดีตคณบดีคณะวิจิตรศิลป์ มช. และ หนึ่งในผู้ร่วมก่อตั้งมหาวิทยาลัยเที่ยงคืน ทันทีที่เห็นข่าวผมคลิ๊กเข้าไป อ่านโดยเร็วพลัน พบว่าอาจารย์ต่อสู้กับโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่มาอย่างยาวนาน ผมได้แต่นิ่งอึ้งอย่างเงียบ ๆ พูดไม่ออกบอกไม่ถูก มันช๊อคเกินจะทำใจ

สมัยปีหนึ่ง ผมเคยเรียนกับอาจารย์ในวิชา Man and Art (มนุษย์กับศิลปะ) เป็นวิชาที่ผมชอบและมีความสุขมาก วิชานี้เปิดโลกทัศน์ทางด้านศิลปะ แก่ผมมาก ได้นั่งรูปสวย ๆ ได้รู้ประวัติศาสตร์ศิลปะที่ไม่เคยรู้มาก่อน ยิ่งคาบไหนเรียนกับ อ.สมเกียรติด้วยแล้วไม่แคล้วเข้า เรื่องดูดวงทุกที ผมมักจะอยู่คุยกับท่านหลังเลิกคาบเสมอเพราะคำศัพท์ที่ไปอ่านเจอตามหนังสือมันยากเกินจะเข้าใจมาก ๆ สำหรับเด็กปีหนึ่ง (เช่น Magical Realism เป็นต้น) ผมก็ได้เข้าใจความหมายของคำเหล่านี้จาก อ.สมเกียรติเสมอมา

อ.สมเกียรติสอนวิชาศิลปะวิจารณ์ แม้ผมจะไม่เคยเรียนแต่ก็ได้ประโยชน์ จากวิชานี้ไม่น้อยเพราะอาจารย์ จะให้นักศึกษาจัดฉาย ภาพยนตร์แล้ววิจารณ์หลังจาก จบแล้ว ผมได้ดูหนังประหลาด ๆ อย่างงานเหนือจริงของซวานเมเยอร์ หรือ หนังเดินเรื่องย้อนกลับอย่าง Memento ก็จากวิชานี้ (อย่าลืมว่าเมื่อสัก 7-8 ปีที่แล้ว แม้จะอยู่เชียงใหม่ แต่การจะหาหนังดี ๆ มาชมนั้นมันเป็นเรื่องยากมาก ๆๆๆๆๆๆๆๆๆ จะได้ดูทีก็คือมาดูที่คณะวิจิตรเสียส่วนใหญ่) เย็นวันพุธพวกเราจึงมักใช้ชีวิต กันในเลคเชอร์เพื่อดูหนังหา ยากเหล่านี้

ในวงสนทนาหลังหนังจบ กลุ่มที่นำเสนอจะเริ่มเปิดประเด็น ใครชอบอะไร เห็นประเด็นไหน คิดอย่างไร ก็ว่ากันได้เต็มที่ โดย อ.สมเกียรติจะปิดท้ายสรุปทุกครั้งซึ่งเราก็มักจะอึ้่งว่าประเด็นที่อาจารย์พูดนั้นคิดได้อย่างไร ผมยังเคยกันในหมู่เพื่อนว่าตั้งแต่ ดูมายังไม่เคยเห็นอาจารย์ สมเกียรติพูดซ้ำประเด็นสัก ที ความรู้เรื่องหนังกึ่งหนึ่งที่ ผมมีอยู่ทุกวันนี้ผมเชื่อว่า ได้มาจากอาจารย์สมเกียรติ ตั้งนโม

ด้วยความที่ไปดูหนังบ่อย ประกอบกับบุคลิกที่โดดเด่นชัดเจนทำให้อาจารย์จำผมได้ดี เจอกันข้างนอกก็ทักทายกันเสมอ

อาจารย์เคยเล่าให้ฟังในห้องเรียน วิชา Man and Art ว่ากำลังทำวิจัยเรื่อง 'ทัศนะอุจาด' แกยกตัวอย่างศาลาธรรม มช. เมื่อเข้ามาจากหน้ามหาวิทยาลัย แล้ว จะเห็นเสาธงชาติปักลงตรงกลางศาลา ธรรม ซึ่งเป็นภาพที่ท่านบอกว่าไม่งา มอย่างยิ่ง นับแต่นั้นมาเวลาผมได้ยินคำว่าทัศนะอุจาดทีไรผมก็นึกถึงเรื่องศาลาธรรมทุกที

อีกบทบาทที่ผมจำได้ภาพได้ดีคือ อ.สมเกียรติในฐานะอธิการบดีมหาวิทยาลัย เที่ยงคืน คงไม่มีนักศึกษาด้านสังคมศาสตร์ คนไหนไม่เคยเข้าเวบมหาวิทยา ลัยเที่ยงคืน งานจำนวนมากในเวบไซต์ล้วนเกิดจากการแปลของอาจารย์ แม้มันจะอ่านยากเพราะเหมือนแก แปลให้ตัวเองอ่านเอง แต่มันก็ประโยชน์สำหรับค้นคว้ามากมาย ผมเองก็นับตัวเองเป็นศิษย์โดยตรงของมหาวิทยาลัยเที่ยงคืน นิธิ สมเกียรติ อรรถจักร์ สมชาย ฯลฯ ล้วนแล้วแต่ให้ความรู้กับผมทั้ง ในและนอกห้องเรียนจริง

ยามอาจารย์สมเกียรติขึ้นเวทีเส วนา มาดดุดัน พูดช้า ๆ ชัด ๆ เน้นคำและประโยคที่คิดมาแล้วอย่างดีราวกับน้ำผึ้งที่ชะโลมบนใบมีดโกนเรียกเสียงฮือฮาจากผู้ฟังได้เป็นนิตย์ (ต่างจากเวลาสอนในห้องเรียนที่ จะนุ่ม ๆ ฮา ๆ) ผมฟังท่านพูดครั้งสุดท้ายในงาน รับ หรือ ไม่รับ รัฐธรรมนูญที่คณะสังคม มช. น่าเสียดายว่าจะไม่ได้ฟังท่านพูดอีกแล้ว

ผมเจอท่านครั้งสุดท้ายที่บิ๊กซี หางดง เมื่อสักสองปีที่แล้วระหว่างไป เดินซื้อของ อาจารย์กำลังดูรถที่นำมาโชว์อยู่ ผมเห็นท่านจึงรีบเข้าไปสวัสดี ซึ่งอาจารย์ก็จำผมได้แม่นและพูดคุยทักทายว่าเรียนจบโทหรือยัง ผมกล่าวว่าจบแ้ล้วตอนนี้สอนหนังสืออยู่แม่โจ้กับราชภัฏ ท่านก็อวยพรขอให้ผมก้าวหน้าในหน้าที่การงาน

ทราบข่าวจากพี่อาร์ต พี่จังหวัดผมซึ่งเป็นชาววิจิตรศิลป์ว่า ศพของอาจารย์ตั้งอยู่ ณ ศาลาใหญ่ วัดพระสิงห์ น่าเสียดายว่าผมไปไม่ได้ ใครอยากกราบอาจารย์เป็นครั้งสุดท้ายเรียนเชิญทุกท่านและฝากบอกข่าวด้วยนะครับ

ท่านไปเร็ว เร็วจนเกินไป แต่แม้ชีพจะวางวาย ผลงานที่ท่านทำทั้งในนามของ ม.เที่ยงคืน และวิชาในคณะวิจิตร ความรู้ที่ท่านให้แก่ผมก็จะยัง อยู่ และผมจะนำเอาความรู้นั้นเผยแพร่ ต่อไปเหมือนดั่งที่อาจารย์ ได้มอบให้กับผมเมื่อครั้งเป็น ลูกศิษย์ตัวน้อย ๆ

Create Date : 06 กรกฎาคม 2553		5 comments
Last Update : 6 กรกฎาคม 2553 12:00:32 น.
Counter : 974 Pageviews.
Share Tweet