หมู่บ้านเขายี่สาร แหล่งท่องเที่ยวสืบสานวัฒนธรรมและภูมิปัญญาชาวบ้าน

หมู่บ้านเขายี่สารตั้งอยู่ที่ตำบลยี่สาร อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม ชุมชนบ้านเขายี่สารเป็นหมู่บ้านที่มีกลุ่มคนอยู่อาศัยสืบทอดกันมาอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่ราวต้นสมัยกรุงศรีอยุธยา ชีวิตความเป็นอยู่ของชาวบ้านยี่สารยังสงบร่มเย็น และสืบทอดวัฒนธรรมความเป็นอยู่แบบชาวบ้าน น่าสนใจและน่าไปท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมอย่างยิ่ง

วิทยากรประจำหมู่บ้านบรรยาย อาชีพของของชาวบ้านเขายี่สารให้เด็กๆฟัง ซึ่งนอกจากจะเป็นชาวประมงแล้ว อาชีพที่ทำสืบต่อกันมานานเกือบทั้งชุมชน คือการทำถ่านไม้โกงกาง มีการสร้างเตาเผาขนาดใหญ่เพื่อเผาถ่านและปลูกป่าโกงกางหมุนเวียนเพื่อตัดไม้มาเผาถ่าน ปัจจุบันการใช้ถ่านลดน้อยลงจึงเหลือเตาเผาถ่านอยู่ไม่กี่แห่ง

ไม้ที่นำมาเผาก็คือไม้โกงกาง ที่ลอกเปลือกแล้ว ผ่านการคัดสรร

การเผาถ่านต้องอาศัยความชำนาญการในการวางไม้ที่ตัดมาให้ได้ระยะ รวมทั้งการให้ความร้อนที่สม่ำเสมอและต่อเนื่อง

ต้องคอยเฝ้าตลอด 24 ชม ไม่ให้ไฟในเตามอดดับ

จากนั้น ก็ไปชมการทำผ้ามัดย้อม อีกหนึ่งอาชีพที่ทำรายได้ให้กับบ้านเขายี่สาร มีการนำส่วนที่เป็นเปลือกไม้ หรือใบไม้ของพืชป่าชายเลน มาต้มให้ได้น้ำสีเข้มข้น พอกับจำนวนผ้าที่จะย้อมแล้วนำผ้าฝ้าย หรือไหมที่ขจัดใยมันออกแล้ว มามัดเพื่อสร้างลวดลาย

นำมาย้อมและนำไปตากแห้ง จากนั้นนำไปซักหลายๆ ครั้ง ให้หมดการตกสี แล้วตากให้แห้ง นำไปแปรุรูปต่อไป

เป็นผลิตภัณฑ์ที่เป้นการสืบสานและพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่น มีคุณภาพและผลิตภัณฑ์จากวัตถุดิบธรรมชาติ ไม่เป้นการทำลายสภาพแวดล้อม เพราะมีการปลูกทดแทนและแก้ไขปัญหาโดยตลอด

สุดท้ายก่อนเดินทางกลับ  ได้มีโอกาสเข้าไปเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์บ้านยี่สาร พิพิธภัณฑ์บ้านยี่สารเริ่มก่อตั้งจากการที่ชาวบ้านกลุ่มหนึ่งช่วยกันเก็บรวบรวมข้าวของเครื่องใช้ โบราณวัตถุจากวัดเขายี่สาร และรับบริจาคสิ่งของต่าง ๆ จากชาวบ้านในชุมชนยี่สาร ตั้งใจว่าอยากจะนำมาจัดแสดงไว้ให้ผู้ที่สนใจได้เข้าชม

ชุมชนบ้านเขายี่สารดำเนินชีวิตแบบเรียบง่าย อาหารการกินก็อุดมสมบูรณ์ เพราะพื้นที่ริมทะเลเป็นป่า โดยเฉพาะป่าโกงกาง กุ้ง หอย ปู ปลา อุดมสมบูรณ์ อีกอย่างหนึ่งชุมชนแห่งนี้ไม่มีน้ำจืด มีแต่น้ำกร่อย วิธีการเก็บน้ำจืดจะมีการเก็บน้ำใส่ตุ่มขนาดใหญ่

ตุ่มดังกล่าวมีอยู่ที่วัดเขายี่สาร และอยู่ใต้ถุนบ้านของชาวบ้าน มีขนาดใหญ่ปากเล็ก เหมาะในการเก็บน้ำ และไม่ใช่ทำในไทย น่าจะมาจากประเทศจีนตอนใต้เพราะลักษณะตุ่มเหมาะที่จะใส่น้ำบรรทุกมากับเรือสำเภา

พิพิธภัณฑ์บ้านเขายี่สารจัดอย่างถูกต้องตามหลักวิชาของการจัดพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น ในพิพิธภัณฑ์ได้นำวัตถุสิ่งของมาจัดแสดงไว้เป็นหมวดหมู่ แสดงประวัติ เรื่องราวให้เห็นวิวัฒนาการของชุมชนบ้านเขายี่สาร รวมทั้งจำลองภาพชีวิต ความเป็นอยู่ของชาวบ้านเขายี่สารเกือบครบทุกแง่มุม

บอกเล่าถึงวิถีชีวิตของคนยี่สารที่เป็นเอกลักษณ์ เนื่องจากเป็นชุมชนอยู่ในสภาพแวดล้อมแบบป่าชายเลน สภาพภูมิศาสตร์มีส่วนเข้ามากำหนดวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของคนยี่สารอย่างมาก

ข้าวของที่จัดแสดงเป็นของที่ชาวบ้านนำมามอบให้พิพิธภัณฑ์ เช่น เข็มฉีดยาโบราณ หม้อดินเผา รางบดยา เป็นต้น

ส่วนชั้นบนก็จัดแสดงเกี่ยวกับสภาพภูมิศาสตร์และประวัติศาสตร์ ความเชื่อถือศรัทธาของคนยี่สาร  สิ่งของและเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับพุทธศาสนา

แม้ในวันนั้นอากาศจะร้อนระอุและสร้างความเหนื่อยล้า แต่สิ่งที่ติดตัวทุกคนกลับมาจนสามารถมองเห็นได้อย่างชัดเจนที่สุดก็คือ รอยยิ้มจากความประทับใจที่ปรากฏขึ้นบนใบหน้า

อำลาบ้านเขายี่สารด้วยภาพนี้ครับ

Create Date : 19 มิถุนายน 2556 Last Update : 19 มิถุนายน 2556 11:50:07 น. Counter : 6581 Pageviews.		6 comments
Share Tweet