@@ ปี๋ใหม่เมือง @ @

ฉันเป็นคนเชียงใหม่โดยกำเนิด ถ้าไม่คุยเรื่องปี๋ใหม่เมืองหรือวันสงกรานต์ในเชียงใหม่ก็คงเหมือนขาดอะไรไป ที่นี่เริ่มเล่นสาดน้ำวันที่ 12 ไปจนถึงวันที่ 15 เม.ย. (บริเวณในเมือง) ส่วนอำเภออื่นๆ อาจเล่นกันตั้งแต่ช่วงต้นเดือนไปจนกระทั่งปลายเดือนเลยล่ะ

วันที่ 13 เม.ย. เรียกว่า “วันสังขารล่อง” ในวันนี้จะมีการทำความสะอาดบ้านเรือน สระผม ใส่เสื้อผ้าใหม่ ที่บริเวณประตูท่าแพจะมีการจัดงานทุกปี แต่สิ่งที่ฉันจะเล่านี้เป็นเรื่องราวในอดีต ซึ่งปัจจุบันมีการปรับเปลี่ยนไปบ้าง ช่วงเช้ามืดมีกาดมั่ว (ตลาดที่ขายอาหารพื้นเมืองหลายๆ อย่าง มีการจัดบริเวณเป็นที่สำหรับนั่งรับประทานด้วย) ตอนฉันเป็นเด็กก็เคยได้มาขายของที่กาดมั่วกับเขาเหมือนกันเพราะย่ามักจะทำกับข้าวแล้วให้ฉันกับแม่เป็นคนมาขาย ฉันไม่ค่อยชอบหรอกเพราะต้องตื่นเช้ามืด ช่วงสายๆ มีการประกวดแม่ญิงขี่รถถีบกางจ้อง มีการแข่งขันทำลาบดิบพื้นเมือง ก็จำได้แค่นี้แหละ

ช่วงบ่ายจะมีขบวนแห่พระของวัดต่างๆ มาให้ประชาชนได้สรงน้ำพระกัน เริ่มตั้งขบวนกันที่สถานีรถไฟเดินมาตามถนนเรื่อยๆจนถึงประตูท่าแพเป็นอันสิ้นสุด ฉันก็เคยไปร่วมเดินกับขบวนด้วยเหมือนกัน ได้ร่วมถือป้ายผ้า แต่ร้อนมากเพราะแดดส่องด้านหน้าเต็มๆ ถึงจะโดนรดน้ำตลอดเส้นทางก็ร้อน  อยู่ดีโดยเฉพาะผิวหน้าโดนแดดซะคล้ำไปเลย ปีต่อมาบอกไม่เอาแล้วนะ เข็ด !

วันที่ 14 เม.ย. เรียกว่า “วันเนาว์หรือวันเน่า” วันนี้ห้ามด่ากัน ใครจะมีเรื่องด่าใครต้องระงับไว้ ไม่งั้นจะไม่ดีตลอดทั้งปี ในวันนี้เรียกอีกอย่างว่า “วันดา” คือวันไปจ่ายตลาดซื้อของมาเตรียมทำอาหารเพื่อไป “ตานขันข้าว” ในวันพรุ่งนี้  การตานขันข้าวเป็นประเพณีของคนเหนือ เป็นการนำภัตตาหารไปถวายพระเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่เทวบุตรเทวดา พระแม่ธรณีเจ้าที่ บรรพบุรุษ ญาติพี่น้องที่เสียชีวิตไปแล้ว พ่อเกิดแม่เกิดและเจ้ากรรมนายเวรของตนเอง ตลอดจนทำบุญล่วงหน้าให้กับตัวเองในชาติหน้า นอกจากนี้ยังมีประเพณีขนทรายเข้าวัดอีกด้วย จำได้ว่าเวลาจะไปขนทราย เราจะรวมตัวกันที่วัด ผู้ใหญ่ผู้ชายจะตีฆ้องตีกลองเรียกความคึกคัก จากนั้นก็จะเดินไปพร้อมกัน ตีฆ้องตีกลองร้องโห่ไปตลอดทางจนถึงบริเวณแม่น้ำปิง แล้วจะลงไปงมทรายในน้ำใส่ถังของใครของมัน  จากนั้นก็เล่นน้ำกันซักพักจึงกลับบ้าน ขากลับก็ตีกลองแห่กันมาจนถึงวัด เป็นบรรยากาศในอดีตที่อยู่ในความทรงจำหนึ่งของฉัน

วันที่ 15 เม.ย. เรียกว่า “วันพญาวัน” วันนี้เป็นวันตานขันข้าว ฉันต้องตื่นแต่เช้าเพื่อเตรียมตัว ทุกปีจะต้องถือถาดเดินจากบ้านไปวัดไม่ต่ำกว่าสิบขัน ช่วยกันกับน้องสาวเพราะต้องเดินถาดกันหลายเที่ยวจนครบขัน แต่สนุกดี เวลาเดินสวนกับคนอื่นมักจะถามกันว่าเหลืออีกกี่ขัน ? นั่นเป็นเพราะแต่ละบ้านก็ตานกันหลายขันเช่นกัน นอกจากนี้ยังเป็นวันที่มีการดำหัวผู้ว่าราชการจังหวัดด้วย เขาจะเดินแห่กันตั้งแต่ประตูท่าแพไปจนถึงจวนผู้ว่าฯ และเล่นสาดน้ำกันไปตลอดทาง

วันที่ 16 เม.ย. เป็นวันดำหัวตามวัดต่างๆ ในเมือง เพราะว่าบ้านฉันอยู่ใกล้วัดจึงไปร่วมดำหัวกับเขาด้วย ขบวนรถดำหัวจะมีรถตีฆ้องตีกลองหนึ่งคัน รถสำหรับพระหนึ่งคัน จากนั้นจึงเป็นรถชาวบ้านที่จะไปร่วมดำหัวกัน  ก็ขับตามๆ กันออกไป พอจะกลับออกจากแต่ละวัดต้องเตรียมตัวเปียกกัน เพราะชาวบ้านบริเวณวัดจะคอยดักสาดน้ำ พวกฉันก็เช่นกัน วันที่คนบ้านอื่นมาดำหัวที่วัดของเรา ขากลับพวกฉันก็จะดักสาดน้ำคืนบ้าง ในวันที่ 16 นี้ ยังเป็นวันที่คนเหนือแต่ละบ้านจะทำ แกงขนุนกินกัน เป็นความเชื่ออย่างหนึ่งที่ว่าได้กินแกงในวันนี้จะช่วยเกื้อหนุนให้กับชีวิตของเรา

วันที่ 17 เม.ย. เป็นวันดำหัวตามวัดต่างๆ นอกเมือง ฉันก็ไม่พลาดที่จะไปด้วยอีกเช่นเคย

การเล่นน้ำสงกรานต์ในเชียงใหม่ เส้นทางหลักคือบริเวณรอบคูเมืองทั้งสี่แจ่ง    นั่นเอง (แจ่งหมายถึง มุม คือบริเวณสี่มุมเมือง) เริ่มที่แจ่งศรีภูมิ (เป็นแจ่งทาง  ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ) เรื่อยไปจนถึงประตูท่าแพ ไปถึงแจ่งขะต๊ำ (เป็นแจ่งทางทิศตะวันออกเฉียงใต้) ผ่านประตูเชียงใหม่ ไปจนถึงแจ่งกู่เฮือง (เป็นแจ่งทาง  ทิศตะวันตกเฉียงใต้) มาเรื่อยๆ ถึงแจ่งหัวลิน (เป็นแจ่งทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ) ผ่านประตูช้างเผือก จนมาบรรจบแจ่งศรีภูมิ

ทุกปี บริเวณรอบคูเมืองจะมีคนมาเล่น   โดยตักน้ำจากคูมาสาดทั้งคนและรถที่ผ่านมา บางคนก็ลงไปเล่นในคูซะเลย แล้วแทบทุกปีก็จะมีคนจมน้ำตายในช่วงสงกรานต์

ช่วงที่เป็นเด็กจนถึงวัยรุ่น ฉันก็ไปเล่นที่คูเมืองเช่นกัน เวลามีคนขี่มอเตอร์ไซค์ที่หน้าตาดีๆ น่ารักๆ ไม่ว่าจะเป็นผู้หญิงหรือผู้ชายผ่านมา มักจะโดนคนที่อยู่บริเวณนั้นยืนขวางดักรถไว้เพื่อระดมกันจัดหนัก ช่วยกันทั้งราดทั้งเทน้ำเป็นถังๆ จนเปียกชุ่มไปหมด เปียกแล้วเปียกอีก แล้วจึงให้ผ่านไป หากบางคันจะหนีแต่บังเอิญน้ำไปโดนหัวเทียนทำให้เครื่องดับ สตาร์ทใหม่ก็ติดยาก กว่าเครื่องจะติดก็เปียกจนไม่รู้จะเปียกยังไงแล้ว

เมื่อมีรถกระบะที่มีคนเล่นน้ำอยู่ข้างหลังก็เช่นกัน เขาจะเล็งคนที่หน้าตาดีไว้ พอผ่านมาก็จะรุมสาดน้ำคนนั้นเป็นพิเศษ ฉันก็ตามๆ เขา สนุกดี เพราะสาดทุกคันที่ผ่านไม่ไหว ยิ่งมอเตอร์ไซค์บางคันช่วงถนนว่างก็ขี่เร็วสาดไม่ทัน

บางครั้งจะมีผู้หญิงนะยะทั้งกลุ่มนั่งหลังรถกระบะที่เปิดเพลงกระหึ่มผ่านมา พวกเธอจะแต่งหน้าแบบจัดเต็ม บางคนใส่เสื้อสีต่างๆ แต่โนบรา บางคนทั้งโนบรา ทั้งใส่เสื้อสีขาว เวลาเปียกน้ำผู้อ่านลองนึกภาพเอาเถอะ  โดนสาดน้าทีกรี๊ดกร๊าดดังลั่นคูเมืองเลย แต่ก่อนที่รถของพวกเธอจะผ่านมาถึง มักจะมีเสียงกรี๊ดมาแต่ไกลแล้ว คนที่อยู่บริเวณนั้นจะรู้กันว่าเป็นพวกนี้มาแน่ๆ แต่ละคนจะเตรียมพร้อมไว้ พอมาถึงแทบทุกคนจะไปรุมสาดพวกเธอกันจนไม่ทันได้ตั้งตัว มาทีไรบรรยากาศจะคึกคักมาก เป็นสีสันของการเล่นน้ำที่คูเมืองเลยล่ะ

ปัจจุบัน ฉันไม่ได้ออกไปเล่นน้ำหลายปีแล้ว เลยไม่รู้ว่าบรรยากาศเป็นไงบ้าง วันนี้ได้เล่าเหตุการณ์เก่าๆ ก็เหมือนได้ย้อนอดีตไปเล่นน้ำอีกครั้งหนึ่ง ฉันขอจบเนื้อหาไว้แค่นี้

สวัสดี . . ปี๋ใหม่เมืองเจ้า !

= = > > นิมิตตัง สาธุรูปานัง กตัญญูกตเวทิตา

ความเป็นผู้รู้จักบุญคุณของทุกสิ่ง และทำตอบแทน

เป็นนิมิตเครื่องหมายของคนดี < < = =

Create Date : 24 เมษายน 2556
Last Update : 24 เมษายน 2556 14:36:49 น.		1 comments
Counter : 783 Pageviews.
Share Tweet