รูปแบบการเรียนการสอนของการเรียนรู้แบบร่วมมือ

(Instructional  Models  of  Cooperative  Learning)

                ก.    ทฤษฎี/หลักการ/แนวคิดของรูปแบบ

                        รูปแบบการเรียนการสอนของการเรียนรู้แบบร่วมมือพัฒนาขึ้นโดยอาศัยหลักการเรียนรูปแบบร่วมมือของจอห์นสัน และจอห์นสัน  ( Johnson & Johnson, 1974 : 213 - 240 )  ซึ่งได้ชี้ให้เห็นว่าผู้เรียนควรร่วมมือกันในการเรียนรู้มากกว่าการแข่งขันกันเพราะการแข่งขันก่อให้เกิดสภาพการณ์ของ        การแพ้-ชนะ  ต่างจากการร่วมมือกัน  ซึ่งก่อให้เกิดสภาพการณ์ของการชนะ-ชนะ  อันเป็นสภาพการณ์ที่ดีกว่าทั้งทางด้านจิตใจและสติปัญญาหลักการเรียนรู้แบบร่วมมือ 5 ประการ  ประกอบด้วย

                        (1)      การเรียนรู้ต้องอาศัยหลักการพึ่งพากัน  (positive  interdependence) โดยถือว่าทุกคน              มีความสำคัญเท่าเทียมกันและจะต้องพึ่งพากันเพื่อความสำเร็จร่วมกัน

                        (2)      การเรียนรู้ที่ดีต้องอาศัยการหันหน้าเข้าหากัน  มีปฏิสัมพันธ์กัน (face to face interaction)  เพื่อแลกเปลี่ยนความคิดเห็น  ข้อมูล  และการเรียนรู้ต่าง ๆ

                        (3)      การเรียนรู้ร่วมกันต้องอาศัยทักษะทางสังคม (social skills) โดยเฉพาะทักษะในการทำงานร่วมกัน

                        (4)      การเรียนรู้ร่วมกันควรมีการวิเคราะห์กระบวนการกลุ่ม  (group processing) ที่ใช้ใน            การทำงาน

                        (5)      การเรียนรู้ร่วมกันจะต้องมีผลงานหรือผลสัมฤทธิ์ทั้งรายบุคคลและรายกลุ่มที่สามารถตรวจสอบและวัดประเมินได้ (individual  accountability) หากผู้เรียนมีโอกาสได้เรียนรู้แบบร่วมมือกัน 

                นอกจากจะช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ทางด้านเนื้อหาสาระต่าง ๆ ได้กว้างขึ้นและลึกซึ้งขึ้นแล้ว            ยังสามารถช่วยพัฒนาผู้เรียนทางด้านสังคมและอารมณ์มากขึ้นด้วย  รวมทั้งมีโอกาสได้ฝึกฝนพัฒนาทักษะกระบวนการต่าง ๆ  ที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตอีกมาก

                ข.    วัตถุประสงค์ของรูปแบบ

                        รูปแบบนี้มุ่งช่วยให้ผู้เรียนได้เรียนรู้เนื้อหาสาระต่าง ๆ  ด้วยตนเองและด้วยความร่วมมือและความช่วยเหลือจากเพื่อน ๆ  รวมทั้งได้พัฒนาทักษะทางสังคมต่าง ๆ  เช่น  ทักษะการสื่อสาร  ทักษะ           การทำงานร่วมกับผู้อื่น  ทักษะการสร้างความสัมพันธ์  รวมทั้งทักษะการแสวงหาความรู้  ทักษะการคิด  การแก้ปัญหาและอื่น ๆ

                ค.    กระบวนการเรียนการสอนของรูปแบบ

                      รูปแบบการเรียนการสอนที่ส่งเสริมการเรียนรู้แบบร่วมมือมีหลายรูปแบบ ซึ่งแต่ละรูปแบบจะมีวิธีการดำเนินการหลัก ๆ  ซึ่งได้แก่  การจัดกลุ่ม  การศึกษาเนื้อหาสาระ  การทดสอบ การคิดคะแนน และระบบการให้รางวัล แตกต่างกันออกไปเพื่อสนองวัตถุประสงค์เฉพาะ แต่ไม่ว่าจะเป็นรูปแบบใด  ต่างก็ใช้หลักการเดียวกันคือหลักการเรียนรู้แบบร่วมมือ 5 ประการและมีวัตถุประสงค์มุ่งตรงไป           ในทิศทางเดียวกันคือเพื่อช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ในเรื่องที่ศึกษาอย่างมากที่สุดโดยอาศัย                    การร่วมมือกัน  ช่วยเหลือกันและแลกเปลี่ยนความรู้กันระหว่างกลุ่มผู้เรียนด้วยกัน  ความแตกต่างของรูปแบบแต่ละรูป จะอยู่ที่เทคนิคในการศึกษาเนื้อหาสาระและวิธีการเสริมแรงและการให้รางวัล                 เป็นประการสำคัญ

                                รูปแบบการเรียนการสอนของการเรียนรู้แบบร่วมมือ   ดังนี้

1.       กระบวนการเรียนการสอนของรูปแบบจิ๊กซอร์  ( Jigsaw )

                        1.1     จัดผู้เรียนเข้ากลุ่มคละความสามารถ ( เก่ง-กลาง-อ่อน )  กลุ่มละ 4 คนและเรียกกลุ่มนี้ว่า  กลุ่มบ้านของเรา (home group) 

                        1.2     สมาชิกในกลุ่มบ้านของเราได้รับมอบหมายให้ศึกษาเนื้อหาสาระคนละ 1 ส่วน              (เปรียบเสมือนได้ชิ้นส่วนของภาพตัดต่อคนละ 1 ชิ้น) และหาคำตอบในประเด็นปัญหาที่ผู้สอนมอบหมายให้

                        1.3     สมาชิกในกลุ่มบ้านของเรา  แยกย้ายไปรวมกับสมาชิกกลุ่มอื่นซึ่งได้รับเนื้อหาเดียวกัน  ตั้งเป็นกลุ่มผู้เชี่ยวชาญ (expert group)  ขึ้นมา  และร่วมกันทำความเข้าใจในเนื้อหาสาระนั้นอย่างละเอียด  และร่วมกันอภิปรายหาคำตอบประเด็นที่ผู้สอนมอบหมายให้

                        1.4    สมาชิกกลุ่มผู้เชี่ยวชาญ  กลับไปสู่กลุ่มบ้านของเรา  แต่ละกลุ่มช่วยสอนเพื่อนในกลุ่ม ให้เข้าใจสาระที่ตนได้ศึกษาร่วมกับกลุ่มผู้เชี่ยวชาญเช่นนี้  สมาชิกทุกคนก็จะได้เรียนรู้ภาพรวมของสาระทั้งหมด

                        1.5    ผู้เรียนทุกคนทำแบบทดสอบ  แต่ละคนจะได้คะแนนเป็นรายบุคคล  และนำคะแนนของทุกคนในกลุ่มบ้านของเรามารวมกัน  (หรือหาค่าเฉลี่ย ) เป็นคะแนนกลุ่ม  กลุ่มที่ได้คะแนนสูงสุดได้รับรางวัล

2.       กระบวนการเรียนการสอนของรูปแบบ จี.ไอ. ( G.I. )

                      “ G.I. ”   คือ  “ Group  Investigation ”  รูปแบบนี้เป็นรูปแบบที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนช่วยกันไปสืบค้นข้อมูลมาใช้ในการเรียนรู้ร่วมกัน  โดยดำเนินการเป็นขั้นตอน  ดังนี้

            จัดผู้เรียนเข้ากลุ่มคละความสามารถ ( เก่ง-กลาง-อ่อน ) กลุ่มละ 4 คน

            กลุ่มย่อยศึกษาเนื้อหาสาระร่วมกัน  โดย

ก.       แบ่งเนื้อหาออกเป็นหัวข้อย่อย ๆ  แล้วแบ่งกันไปศึกษาหาข้อมูลหรือคำตอบ

ข.       ในการเลือกเนื้อหา  ควรให้ผู้เรียนอ่อนเป็นผู้เลือกก่อน

                        2.3      สมาชิกแต่ละคนไปศึกษาหาข้อมูล /คำตอบมาให้กลุ่ม  กลุ่มอภิปรายร่วมกัน  และสรุปผลการศึกษา

                        2.4      กลุ่มเสนอผลงานของกลุ่มต่อชั้นเรียน

3.       กระบวนการเรียนการสอนของรูปแบบ แอล. ที. ( L.T. )

                       “ L.T. ”  คือ  “Learning  Together”  ซึ่งมีกระบวนการที่ง่ายไม่ซับซ้อน  ดังนี้

            จัดผู้เรียนเข้ากลุ่มคละความสามารถ ( เก่ง - กลาง - อ่อน )  กลุ่มละ 4 คน

            กลุ่มย่อยกลุ่มละ 4 คน  ศึกษาเนื้อหาร่วมกันโดยกำหนดให้แต่ละคนมีบทบาทหน้าที่ช่วยกลุ่มในการเรียนรู้  ตัวอย่างเช่น

                                    สมาชิกคนที่ 1  :   อ่านคำสั่ง

                                    สมาชิกคนที่ 2  :   หาคำตอบ

                                    สมาชิกคนที่ 3  :   หาคำตอบ

                                    สมาชิกคนที่ 4  :   ตรวจคำตอบ

            กลุ่มสรุปคำตอบร่วมกัน  และส่งคำตอบนั้นเป็นผลงานกลุ่ม

            ผลงานกลุ่มได้คะแนนเท่าไร  สมาชิกทุกคนในกลุ่มนั้นจะได้คะแนนนั้นเท่ากันทุกคน

4.       กระบวนการเรียนการสอนของรูปแบบ เอส.ที.เอ.ดี. (  STAD)

 “ STAD ”  คือ  “Student Teams Achievement Division”  กระบวนการดำเนินการมีดังนี้

   จัดผู้เรียนเข้ากลุ่มคละความสามารถ ( เก่ง - กลาง - อ่อน ) กลุ่มละ 4 คนและเรียกกลุ่มนี้ว่ากลุ่มบ้านของเรา  (Home Group)

                        4.2      สมาชิกในกลุ่มบ้านของเรา  ได้รับเนื้อหาสาระและศึกษาเนื้อหาสาระนั้นร่วมกัน   เนื้อหาสาระนั้นอาจะมีหลายตอนซึ่งผู้เรียนอาจต้องทำแบบทดสอบในแต่ละตอนและเก็บคะแนนของตนไว้

                        4.3      ผู้เรียนทุกคนทำแบบทดสอบครั้งสุดท้าย  ซึ่งเป็นการทดสอบรวบยอดและนำคะแนนของตนไปหาคะแนนพัฒนาการ  (Improvement Score)  ซึ่งหาได้ดังนี้

                                    คะแนนพื้นฐาน : ได้จากค่าเฉลี่ยของคะแนนทดสอบย่อยหลาย ๆ ครั้งที่ผู้เรียน               แต่ละคนทำได้

                                    คะแนนพัฒนาการ  :   ถ้าคะแนนที่ได้คือ

                                    - 11  ขึ้นไป    คะแนนพัฒนาการ  = 0

                                    - 1  ถึง -10     คะแนนพัฒนาการ  = 10

                                    +1  ถึง +10     คะแนนพัฒนาการ  = 20

                                    +11 ขึ้นไป     คะแนนพัฒนาการ  = 30

                        4.4      สมาชิกในกลุ่มบ้านของเรานำคะแนนพัฒนาการของแต่ละคนในกลุ่มมารวมกัน              เป็นคะแนนของกลุ่ม  กลุ่มใดได้คะแนนพัฒนาการของกลุ่มสูงสุด กลุ่มนั้นได้รางวัล

5.       กระบวนการเรียนการสอนของรูปแบบ  ที.เอ.ไอ.  (  TAI )

“TAI”  คือ  “Team-Assisted Individualization”  ซึ่งมีกระบวนการ  ดังนี้

                        จัดผู้เรียนเข้ากลุ่มคละความสามารถ ( เก่ง - กลาง - อ่อน ) กลุ่มละ 4 คน และเรียกกลุ่มนี้ว่า                            

กลุ่มบ้านของเรา  (Home  Group)

            สมาชิกในกลุ่มบ้านของเรา  ได้รับเนื้อหาสาระและศึกษาเนื้อหาสาระร่วมกัน

            สมาชิกในกลุ่มบ้านของเรา  จับคู่กันทำแบบฝึกหัด

ก.    ถ้าใครทำแบบฝึกหัดได้ 75%  ขึ้นไปให้ไปรับการทดสอบรวบยอดครั้งสุดท้ายได้

ข.    ถ้าใครทำแบบฝึกหัดได้ไม่ถึง 75% ให้ทำแบบฝึกหัดซ่อมจนกระทั่งทำได้แล้ว

จึงได้รับการทดสอบรวบยอดครั้งสุดท้าย

                        5.4      สมาชิกในกลุ่มบ้านของเราแต่ละคน นำคะแนนทดสอบรวบยอดมารวมกัน               เป็นคะแนนกลุ่ม  กลุ่มใดได้คะแนนกลุ่มสูงสุด  กลุ่มนั้นได้รับรางวัล

                        ที่มา  :   ทิศนา  แขมมณี . (2548).  ศาสตร์การสอน. พิมพ์ครั้งที่ 4.  กรุงเทพมหานคร :

                                      จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

Create Date : 24 พฤศจิกายน 2551
Last Update : 24 พฤศจิกายน 2551 18:55:31 น.		45 comments
Counter : 4970 Pageviews.
Share Tweet