บอกเล่าจิตและวิญญาณ"หลวงพระบาง"ผ่านเลนส์กล้องถ่ายรูป

เคยมีคนนำมากล่าวขานกันว่า หนึ่งภาพสามารถบรรยายเรื่องราวได้ดีกว่าคำพูดพันคำ


ดังนั้นเลนส์ของกล้องถ่ายรูปจึงมีบทบาทที่สำคัญในการถ่ายทอดเรื่องราวต่างๆหลากหลายในโลกนี้

ถึงแม้ว่าวันนี้สังคมจะมีความตื่นตัวไปกับเทคโนโลยี่ใหม่ๆของกล้องถ่ายรูปหลากหายรูปแบบ และชื่นชมกับสีสันอันสวยงามของภาพ แต่ก็ยังมีบุคคลหนึ่งที่ยังคงชื่นชมกับภาพถ่ายขาวดำอย่างไม่จืดจาง ยังมุ่งมั่นรังสรรภาพถ่ายขาวดำออกมาอย่างมีชีวิตชีวาน่าประทับใจ ขอเชิญพบกับเขาได้ ณ บัดนี้

สุรัตน์ โอสถานุเคราะห์

จากคราวที่ได้รับเชิญให้ร่วมเป็นหนึ่งในหกศิลปิน เพื่อเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัยในประเทศเพื่อนบ้านตามโครงการ

"ทิพย์สองฝั่งโขง" สุรัตน์โอสถานุเคราะห์ ช่างภาพมือหนึ่งของเมืองไทยได้บันทึกเรื่องราวของคน วิถีชีวิต และวัฒนธรรมที่หาดูได้ยาก ไว้กว่า 5,000 ภาพ
และโดยที่ไม่หวงภาพที่เต็มไปด้วยชีวิตเหล่านั้นให้อยู่แต่ในสตูดิโอของตัวเอง วันนี้ "หลวงพระบาง" จิตและวิญญาณ หนังสือภาพที่บันทึกสิ่งที่ตาเห็นและสิ่งที่รู้สึกประทับใจ ออกสู่สายตาสาธารณะแล้ว พร้อมจัดนิทรรศการที่แฟชั้นฮอลล์ ชั้น 1 ศูนย์การค้าสยามพารากอน เมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมา

จากโจทย์ที่ได้รับมาว่าจะต้องทำงานที่เสริมสร้างและกระชับมิตรภาพในระดับประชาชนกับประชาชน ระหว่างเมืองหลวงพระบาง (ลาว) เมืองเสียมราฐ (กัมพูชา) เมืองพุกาม (พม่า) และ จ.สุโขทัย (ไทย) นั่นจึงเป็นแรงดาลใจ ในการถ่ายทอดผลงานภาพถ่าย อันมีค่าชุดนี้ออกมา
ทั้งนี้ได้คัดสรรเฉพาะภาพที่เกิดในหลวงพระบาง ขณะที่อยู่ร่วมกับศิลปินหลากหลายศิลปะรวม 6 ท่าน คือ ประหยัด พงษ์ดำ พิชัย นิรันต์ ประเทือง เอมเจริญ ถาวร โกอุดมวิทย์ จิระนันท์ พิตรปรีชา ซึ่ง อ.สุรัตน์ กล่าวว่า ได้เรียนรู้สิ่งต่างๆ จากผู้ร่วมเดินทางมากมาย
ที่สำคัญสุรัตน์ ได้มองเห็นความงาม แห่งวิถีชีวิตชาวบ้านเมืองหลวงพระบางตลอดเวลา เรียกว่าตั้งแต่ไก่โห่เลยทีเดียว

"หลวงพระบางเป็นมรดกโลกซึ่งอยู่ในความดูแลขององค์การยูเนสโก เป็นเมืองที่มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักดีของทั้งคนไทยและทั่วโลก ผมเดินทางไปถ่ายภาพที่หลวงพระบางหลายครั้ง เพื่อค้นหาจิตวิญญาณของหลวงพระบาง และผมก็ได้เรียนรู้ว่าความงดงามของมรดกโลกชิ้นนี้ ไม่ได้อยู่ที่ความงดงามของสถานที่หรือความยิ่งใหญ่ของวัดวาอาราม ผมประทับใจในความเรียบง่ายของวิถีชีวิตผู้คนในหลวงพระบาง ผมตื่นขึ้นมาทุกเช้าเพื่อบันทึกภาพของชาวบ้านที่มานั่งรอใส่บาตรพระ แม่กระเตงลูกมาซื้อของในตลาด รอยยิ้มของคนแก่ที่ขายของและที่มาซื้อของ

ความผูกพันในพระพุทธศาสนาและความเชื่อดั้งเดิมเกี่ยวกับเรื่องผีก็ล้วนผูกติดชาวหลวงพระบางให้เป็นอันหนึ่งอันเดียวกันนอกจากศาสนาและความเชื่อแล้ว แม่น้ำโขงก็ยังเป็นปัจจัยหนึ่งที่มีอำนาจต่อความเป็นอยู่ของพวกเขา ผมเฝ้ามองแม่น้ำโขงที่เป็นผืนทรายกลางแม่น้ำ และสองฝั่งข้างแม่น้ำ ความสงบสุขและวิถีชีวิตที่เรียบง่ายเหล่านี้ต่างหากที่เป็นตัวตนและวิญญาณของเมืองหลวงพระบาง แต่ผมก็อดห่วงไม่ได้ว่า ในความเงียบสงบนี้อาจมีความรุนแรงของการรุกรานบางอย่างที่พร้อมจะระเบิดขึ้นได้ทุกเวลา โดยไม่เลือกเวลาและสถานที่"

แน่นอนว่าความคิดของอ.สุรัตน์ อาจเกิดขึ้นจริงได้ในวันข้างหน้า แต่ ท่านอ้วนพรหมจักร เอกอัครราชทูตสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ประจำราชอาณาจักรไทย ผู้ร่วมเปิดนิทรรศการครั้งนี้ กล่าวยืนยันว่า ประชาชนทั้ง 49 ชนเผ่าที่อยู่ร่วมกันในประเทศของเขา มีวัฒนธรรมเป็นตัวเชื่อม และทุกคนอยู่กันอย่างสันติสุข

"ถ้าเสียวัฒนธรรม ก็เสียชาติ" ท่านอ้วนกล่าวสั้นๆ ทว่ากินความหมายมากมายนัก
ภาพขาว-ดำหลากหลายโทน เป็นภาพที่ต้องพินิจในรายละเอียด หากผู้ดูใส่จินตนาการร่วมด้วย นั่นจะเป็นเสน่ห์ของภาพชุดนี้ ทั้งนี้ยังมีบางภาพที่ผู้ถ่ายเลือกเป็นภาพสี เพื่อให้เห็นสีสัน สนใจหนังสือภาพ "หลวงพระบาง" จิต&วิญญาณราคาเล่มละ 899 บาท รายได้ทั้งหมดหลังหักจากค่าใช้จ่ายแล้ว นำเข้ามูลนิธิภาพถ่ายแห่งประเทศไทย

แล้วจะเชื่อว่า "ศิลปะปรากฏอยู่ทุกแห่งในหลวงพระบาง"
นั้นมีอยู่จริง



ข้อมูลและภาพ จาก นสพ.คม ชัด ลึก
คอลัมน์ไลฟ์สไตล์ ฉบับวันที่ 28 มิย. 2550