อย่างไหนจะรับมือเรื่องที่ค้างคาใจได้ดีกว่ากัน ระหว่าง พยายามลืมไม่นึกถึงอีก กับ พยายามทำความเข้าใจ

       คมคิด: ความขมในใจของคนเหมือนน้ำลึก แต่คนที่มีความเข้าใจจะสามารถโพงมันออกมาได้ (Adapted from Proverbs 20:5, 2012)

       ที่แอฟริกาใต้ คานธีประสบเหตุการณ์ที่สร้างความสะเทือนใจอย่างรุนแรง ที่นั่นเขาไม่รู้ว่ามีการเลือกปฏิบัติต่อชาวอินเดียในแอฟริกาใต้ซึ่งเป็นอาณานิคม

       เขาจองที่นั่งชั้นหนึ่งบนรถไฟไปยัง “เพล์โทเนีย” ผู้โดยสารผิวขาวเห็นคานธีก็ไปต่อว่าพนักงานและบอกให้เขาย้ายไปนั่งชั้นสาม แต่คานธีไม่ยอม พอถึงสถานีแรกที่รถไฟจอด เขาก็ถูกผู้คุมโยนออกจากรถไฟ ความอับอายครั้งนั้นถือเป็นสิ่งจุดประกายให้เขาเปลี่ยนแปลง เขาใช้เวลาทั้งคืนนั่งอยู่ที่ชานชลาคิดว่าทำอย่างไรจึงจะได้ความยุติธรรม

       สัปดาห์ต่อมาเขาจัดประชุมผู้อพยพชาวอินเดียขึ้น ความคิดอ่านของคานธีเติบโตเกินตัว เขาตั้งใจอยู่ที่นี่และต่อสู้เพื่อสิทธิของชาวอินเดียรวมไปถึงสิทธิของคนผิวดำทุกคน และนั่นคือจุดเริ่มต้นของมหาตมะ คานธี

       อะไรเกิดขึ้นในความนึกคิดของคานธีในคืนนั้นที่ชานชลา? ใช่แล้วครับ...การพลิกวิกฤติด้วยการคิดบวก ซึ่งจิตวิทยาเชิงบวกเรียกว่าพลังความหยุ่นตัว (Resilience) เป็นความสามารถในการฟื้นตัว (Bouncing back) หลังเผชิญวิกฤติจากสภาพเสียหายกลับสู่สภาพดี ตลอดจนพร้อมรับมือต่อภยันตรายที่อาจเกิดขึ้นอีกในอนาคต เป็นความสามารถในการรับมือกับภาวะตึงเครียดและปรับตัวเชิงบวกต่อสถานการณ์ที่ไม่เป็นไปตามแผน

       ครั้งหนึ่งผมไปบรรยายให้กับผู้บริหารระดับสูงของศาลปกครอง ในประเด็น “CEO กับพลังคิดบวก” ผมยกกรณีตัวอย่างของSteve Jobs ที่พลิก 3 เหตุการณ์วิกฤติในชีวิตด้วยพลังคิดบวก ได้แก่ เหตุการณ์เมื่อไม่จบมหาวิทยาลัย, เมื่อถูกไล่ออกจากงาน, เมื่อมะเร็งร้ายคุกคาม แล้วฝึกปฏิบัติการคิดบวกระดับลึกผ่านดนตรีบำบัด (Music therapy) สไตล์ 3 S เพื่อฟัง Inner voice ทำให้หลายท่านคิดออกเลยว่าจะพลิกวิกฤติที่ตนกำลังเผชิญอยู่ได้อย่างไร

       เพื่อเพิ่มพลังคิดบวกโดยเฉพาะอย่างยิ่ง “พลังความหยุ่นตัว” (Resilience) วันนี้ผมขอเสนอชุดคำถาม 12 ข้อลองฝึกฝนไปพร้อมกันในทักษะถอดบทเรียน ต่อไปนี้ครับ

       ทักษะถอดบทเรียน (Lesson questioning)

       ช่วงที่ผ่านมา ท่านพบประสบการณ์ใดที่จำได้ไม่ลืม และต้องการเรียนรู้? ให้นำเรื่องดังกล่าวมาทบทวนเชิงบวกด้วยการพูดหรือเขียน ผ่านการตอบคำถามต่อไปนี้...

       1.เหตุการณ์ดังกล่าว เกิดขึ้นอย่างไร, ทำให้ฉันรู้สึกอย่างไร

       2.ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น เป็นสิ่งที่ฉันต้องการจริงๆหรือไม่

       3.ประสบการณ์ครั้งนี้บอกอะไรฉัน

       4.สิ่งที่ฉันทำลงไป มันช่วยอย่างไร, อะไรที่ฉันรู้สึกว่าไม่ได้ช่วยอะไรเท่าไรนัก

       5.อะไรทำให้ฉันตัดสินใจไปเช่นนั้น

       6.เพื่อรับมือกับเรื่องนี้ได้เหมาะสมยิ่งขึ้น หากย้อนเวลากลับไปได้ ฉันจะทำบางสิ่งที่ต่างออกไป สิ่งนั้นได้แก่...

       7.ในเหตุการณ์นี้ มีอะไรบ้างที่เกินกว่าที่ฉันจะควบคุมได้ ? ซึ่งฉันจะรับมือสิ่งนี้อย่างไรดี?

       8.จากที่ผ่านมา มีอะไรบ้างที่ฉันควรเอาใจใส่ให้มากยิ่งขึ้นเพื่อนำบทเรียนที่ได้มาประยุกต์ใช้และขยายผลเชิงบวก

       9.เมื่อมองย้อนกลับไป สิ่งที่เกิดขึ้นทำให้ฉันควรทบทวนเป้าหมายใหม่หรือไม่? เป้าหมายใหม่ควรมีหน้าตาอย่างไร?

       10.มีอะไรที่ฉันควรทำเพิ่มเพื่อบรรลุเป้าหมายใหม่นี้บ้าง?

       11.เพื่อป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้นซ้ำได้ ฉันควรทำอย่างไร?

       12.ฉันจะเตือนใจตนเองอย่างไร ในสิ่งที่ตั้งใจจะทำ

       เพื่อพัฒนาในเรื่องนี้ ผมมีหลักสูตรแนะนำ ได้แก่ สู่ความเป็นเลิศ...ด้วยพลังทีมคิดบวก (Positive thinking), ถอดรหัส 7 Habits…สู่ทีมขีดสมรรถนะสูง, อารมณ์ดีอย่างอัจฉริยะ...ด้วยพลังสมอง 2 ซีก สนใจTraining กรุณาติดต่อ 02-9422420; Yparanan@Gmail.com; //www.HowAreYou.co.th; //www.facebook.com/yparanan

       “จงรักษาใจของท่าน ด้วยความระวังระไวรอบด้าน

       เพราะชีวิตเริ่มต้นออกมาจากใจ” ท่านเห็นด้วยหรือไม่?

       ข้อมูลอ้างอิง

       Proverbs 20:5; 4:23 (2012). Biblica. Retrieved Feb 24,2012. From //www.biblica.com/bible/browse-books/

       ------------

       บทความโดย

       ดร. นพ. ยุทธนา ภาระนันท์ MD., FP., Ed.D.

       yparanan@gmail.com

       แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาการให้คำปรึกษาและเวชศาสตร์ครอบครัว