สมบัติผู้ดี

คุณสมบัติของผู้ดีใน หนังสือสมบัติผู้ดี ได้อธิบายไว้ใน  ๑๐  ภาค  แต่ละภาคครอบคลุมทั้งกายจริยา วจีจริยา และมโนจริยา  ซึ่งมีความหมายดังนี้....

กายจริยา หมายถึง ทำดี เช่น เดินดี ยืนดี นั่งดี นอนดี

วจีจริยา   หมายถึง การพูดจาเรียบร้อย

มโนจริยา  หมายถึง การนึกคิดที่ดี

....ใน ๑๐ ภาคของหนังสือสมบัติของผู้ดี สามารถสรุปย่อได้ดังนี้...

๑.  ผู้ดีย่อมรักษาความเรียบร้อย  ไม่ไช่กิริยาอันกลำกลายบุคคล ไม่สอดสวนวาจาหรือแย่งชิงพูด ไม่ปล่อยใจให้ฟุ้งซ่านกำเริบหยิ่งยโส

๒.  ผู้ดีย่อมไม่ทำอุจาดลามกใช้เสื้อผ้าเครื่องแต่งตัวอันสะอาดเรียบร้อย ไม่กล่าวถึงสิ่งโสโครกพึงรังเกียจในท่ามกลางชุมชน พึงใจที่จะรักษาความสะอาด

๓.  ผู้ดีย่อมมีสัมมาคารวะ ย่อมนั่งด้วยกิริยาสุภาพ โดยเฉพาะหน้าผู้มีบรรดาศักดิ์ ไม่พูดจาล้อเลียนผู้ใหญ่  เคารพยำเกรงบิดามารดาและอาจารย์ นับถือและอ่อนน้อมต่อผู้ใหญ่ อ่อนหวานต่อผู้น้อย

๔.  ผู้ดีย่อมมีกิริยาที่เป็นที่รัก ไม่ทำกิริยารื่นเริงเมื่อเขามีความทุกข์ ไม่เที่ยวติเตียนสิ่งของเขาตั้งแต่งวางไว้ในบ้านที่ตนไปสู่ ย่อมไม่พูดให้เพื่อนเก้อกระดาก ไม่เคาะแคะสตรีกลางที่ประชุมและย่อมรู้จักเกรงใจคน

๕.  ผู้ดีย่อมเป็นผู้สง่า มีกิริยาผึ่งผายองอาจจะยืนนั่งอยู่ในลำดับอันสมควร พูดจาฉะฉานชัดถ้อยคำ มีความรู้จักงามรู้จักดี มีอัชฌาสัยกว้างขวางเข้าไหนเข้าได้มีอัชฌาสัยเป็นนักเลง ใครจะพูดหรือเล่นอันใดก็เข้าใจและต่อติด

๖.  ผู้ดีย่อมปฏิบัติงานดี ทำการอยู่ในระเบียบแบบแผน ไม่ละเลยที่จะตอบจดหมาย พูดสิ่งใดย่อมเป็นที่น่าเชื่อถือได้ เป็นผู้รักษาความสัตย์ไม่เป็นผู้เกียจคร้าน

๗.  ผู้ดีย่อมเป็นผู้ใจดี เมื่อเห็นเหตุร้ายหรืออันตรายจะมีแก่ผู้ใดต้องรีบช่วย ไม่เยาะเย้ยถากถางผู้กระทำความผิด ไม่ใช้วาจาอันข่มไม่ใช้วาจาอันข่มขี่ไม่มีใจอันโหดเหี้ยมเกรี้ยวกราดกับผู้น้อย เอาใจโอบอ้อมอารีต่อผู้อื่น

๘.  ผู้ดีย่อมไม่เห็นแก่ตัวฝ่ายเดียว เป็นผู้ใหญ่จะไปมาลุกนั่งย่อมไว้ช่วงให้ผู้น้อยมีโอกาสบ้าง ไม่ขอแยกผู้หนึ่งมาจากผู้ใดเพื่อพาไปพูดจาความลับกัน ไม่มีใจมักได้ไม่พึงใจหยิบยืมข้าวของเงินทองซึ่งกันและกัน

๙.  ผู้ดีย่อมรักษาความสุจริตซื่อตรง ไม่ละลาบละล้วงเข้าห้องเรือนแขกก่อนเจ้าของบ้านเขาเชิญ ไม่ซอกแซกไต่ถามธุระส่วนตัวหรือการในบ้านของเขาเป็นผู้รักษาความไว้วางใจของผู้อื่น

๑๐. ผู้ดีย่อมไม่ประพฤติชั่ว ไม่เป็นพาลเที่ยวเกะกะระรั้วและกระทำร้ายตน ไม่ทำให้ผู้อื่นเดือดร้อน เจ็บ อาย เพื่อความสนุกของตนไม่เป็นพาลทะเลาะวิวาทไม่เป็นผู้สอพอ ประจบ ประแจง ไม่นินทาว่าร้ายกันและกัน ไม่ปองร้ายผู้อื่น มีความเหนี่ยวรั้งใจตนเอง เป็นผู้ละอายต่อบาป  

Create Date : 30 พฤศจิกายน 2552
Last Update : 30 มกราคม 2553 12:47:14 น.		6 comments
Counter : 1933 Pageviews.
Share Tweet