ทำไงดี! เมื่อต้องผ่าฟันคุด
เราต่างรู้ดีว่า "ฟัน" เป็นอวัยวะสำคัญที่ทำหน้าที่บดเคี้ยวอาหาร อีกทั้งยังเสริมส่งบุคลิกภาพของเราให้ชวนมองอีกด้วย แต่ปัญหาเกี่ยวกับความผิดปกติของฟันที่พบได้บ่อย นอกจากฟันผุ ฟันเกแล้ว ยังมีอาการฟันคุดที่นับว่าเป็นปัญหาใหญ่ เพราะนอกจากจะทำให้จัดเรียงผิดรูปแล้ว ยังทำให้เกิดความเจ็บปวดทรมานเป็นอย่างมาก ฟันคุดคืออะไร ฟันคุด คือฟันที่ไม่สามารถขึ้นได้ตามปกติในช่องปาก อาจจะโผล่ขึ้นมาได้เพียงบางส่วน หรือฝังอยู่ในกระดูกขากรรไกรทั้งซี่ ฟันซี่ที่พบว่าเป็นฟันคุดบ่อยที่สุด คือ ฟันกรามล่างซี่สุดท้าย ซึ่งอยู่ด้านในสุดของกระดูกขากรรไกรล่าง โดยปกติแล้วฟันซี่นี้ควรจะขึ้นในช่วงอายุ 18 - 25 ปี อาจโผล่ขึ้นอยู่ในลักษณะตั้งตรง เอียง หรือนอนในแนวระนาบ และมักจะอยู่ชิดกับฟันข้างเคียงเสมอ นอกจากนี้ฟันซี่อื่น ๆ ก็อาจจะคุดได้ เช่น ฟันเขี้ยว ฟันกรามน้อยแต่พบได้น้อยกว่าฟันกรามล่างซี่สุดท้าย
จะทราบได้อย่างไรว่ามีฟันคุด จาก การตรวจในช่องปาก ถ้าพบว่าฟันซี่ใดโผล่ขึ้นมาได้เพียงบางส่วน หรือฟันซี่ใดหายไป ก็ให้สงสัยไว้ก่อนเลยว่าน่าจะมีฟันคุด เพื่อให้แน่ใจก็ควรจะเอกซเรย์ดู ก็จะทำให้ทราบว่ามีฟันคุดฝังอยู่ในตำแหน่งไหนบ้าง การเอ็กซเรย์ฟิล์มพานอรามิกจะเห็นฟันทั้งหมดในกระดูกขากรรไกรทั้งบน และล่าง รวมถึงพยาธิสภาพที่เกิดขึ้นในกระดูกขากรรไกร
ทำไมถึงต้องผ่าฟันคุด การผ่าตัดฟันคุดมีเหตุผลหลายประการ ได้แก่ ★ 1. เพื่อป้องกันการอักเสบของเหงือกที่ปกคลุมฟัน เพราะจะมีเศษอาหารเข้าไปติดอยู่ใต้เหงือก แล้วไม่สามารถทำความสะอาดได้ เชื้อแบคทีเรียที่มาสะสมอยู่จะทำให้เหงือกอักเสบ ปวดและบวมเป็นหนอง ถ้าทิ้งไว้การอักเสบจะลุกลามไปใต้คาง หรือใต้ลิ้น ทำให้เกิดการแพร่กระจายของเชื้อโรคไปยังส่วนอื่นๆ ของร่างกายได้ง่าย นับว่าเป็นอันตรายอย่างยิ่ง ★ 2. เพื่อป้องกันฟันข้างเคียงผุ ซอกฟันระหว่างฟันคุดกับฟันกรามซี่ที่สองที่อยู่ชิดกันนั้น ทำความสะอาดได้ยาก เศษอาหารจะติดค้างอยู่ทำให้เกิดฟันผุได้ทั้งสองซี่ ★ 3. เพื่อป้องกันการละลายตัวของกระดูก แรงดันจากฟันคุดที่ พยายามดันขึ้นมา จะทำให้กระดูกรอบรากฟัน หรือรากฟันข้างเคียงถูกทำลายไป ★ 4. เพื่อป้องกันการเกิดถุงน้ำหรือเนื้องอก ฟันคุดที่ทิ้งไว้นานไปเนื้อเยื่อที่หุ้มรอบฟันคุด อาจจะขยายใหญ่ขึ้นกลายเป็นถุงน้ำ แล้วโตขึ้นโดยไม่แสดงอาการเลย จนในที่สุดเกิดการทำลายฟันซี่ข้างเคียง และกระดูกรอบ ๆ บริเวณนั้น ★ 5. เพื่อป้องกันกระดูกขากรรไกรหัก เนื่องจากการที่มีฟันคุดฝังอยู่ จะทำให้กระดูกขากรรไกรบริเวณนั้นบางกว่าตำแหน่งอื่น เกิดเป็นจุดอ่อน เมื่อได้รับอุบัติเหตุ หรือกระทบกระแทก กระดูกขากรรไกรบริเวณนั้นก็จะหักได้ง่าย ★ 6. เหตุผลอื่น ๆ เช่น ในการจัดฟัน ต้องถอนฟันกรามซี่ที่สาม ออกเสียก่อนเพื่อให้ง่ายต่อการเคลื่อนฟันซี่อื่น ๆ ขั้นตอนการผ่าฟันคุดมีอะไรบ้าง น่ากลัวอย่างที่เขาบอกกันหรือเปล่า การ ผ่าตัดฟันคุดไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิด แต่การปล่อยให้มีฟันคุดแล้วเกิดอาการปวดนี่สิน่ากลัวกว่า ทันตแพทย์จะใช้ยาชาเฉพาะที่เพื่อระงับความรู้สึก หลังจากนั้นก็จะเปิดเหงือกให้เห็นฟัน แล้วใช้เครื่องกรอตัดฟันออกมา ล้างทำความสะอาดและเย็บแผลปิด เท่านี้ก็เสร็จแล้ว สามารถกลับบ้านได้ ไม่ต้องนอนพักฟื้นที่โรงพยาบาล ฉะนั้น เมื่อทราบว่ามีฟันคุด หรือ อายุอยู่ในช่วง 18 - 25 ปี ควรไปพบทันตแพทย์เพื่อตรวจและเอกซเรย์ จะได้รู้ว่ามีฟันคุดอยู่ทั้งหมดกี่ซี่ หลังจากนั้นก็ทยอยผ่าตัดเอาฟันคุดออกให้เสร็จภายใน 6 เดือน เพื่อป้องกันอาการปวดหรือภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ที่จะเกิดขึ้นจากฟันคุด ที่สำคัญ แม้การใช้ยาสลบร่วมกับการผ่าตัดจะมีข้อดี เพราะสามารถทำได้ภายในครั้งเดียวโดยที่ผู้ป่วยไม่รู้สึกตัว แต่ก็ต้องคำนึงถึงความเสี่ยงของการดมยาสลบด้วย โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคทางสมอง และอื่นๆ ซึ่งเสี่ยงต่อการดมยาสลบ ดังนั้น ถ้าไม่จำเป็นจริงๆ ทันตแพทย์จะไม่ใช้ยาสลบ เพื่อระงับความรู้สึกเป็นทางเลือกแรกในผู้ป่วยที่ ต้องผ่าตัดฟันคุด
หลังผ่าตัดฟันคุดแล้วจะมีอาการอะไรบ้าง จะพูดหรือรับประทานอาหารได้มั้ย อาการ ที่พบได้หลังการผ่าตัดฟันคุดคือ จะมีอาการปวดและบวมบริเวณแก้มด้านที่ทำผ่าตัดสัก 2 - 3 วัน อ้าปากได้น้อยลง ทานยาแก้ปวดและยาปฏิชีวนะที่ได้รับไปอาการก็จะบรรเทาลงได้ เรื่องอาหารคงต้องกินอาหารอ่อนไปก่อนสักระยะหนึ่ง เพื่อป้องกันการกระทบกระเทือนต่อแผล ส่วนการพูดก็พูดได้ตามปกติ แต่อย่าพูดมากนักเดี๋ยวจะเจ็บแผลได้ หลังผ่าตัดฟันคุดจะต้องปฏิบัติตัวอย่างไรบ้าง คำแนะนำหลังการผ่าตัดฟันคุดมีดังนี้
1. กัดผ้าก๊อซนาน 1 ชั่วโมง กลืนน้ำลายตามปกติ 2. ห้ามบ้วนเลือดและน้ำลาย เพราะอาจทำให้เลือดไหลไม่หยุดได้ 3. หลังคายผ้าก๊อซแล้ว ถ้ามีเลือดซึมจากแผลผ่าตัด ให้ใช้ผ้าก๊อซที่สะอาดกัดใหม่อีกประมาณ 1/2 ชั่วโมง 4. ประคบน้ำแข็งบริเวณแก้ม เฉพาะวันที่ทำผ่าตัด 5. รับประทานอาหารอ่อน 6. รับประทานยาให้ครบตามที่ทันตแพทย์สั่ง 7. งดออกกำลังกายหรือเล่นกีฬา 8. แปรงฟันทำความสะอาดในช่องปากตามปกติ 9. ตัดไหมหลังผ่าตัด 7 วัน 10. หากมีปัญหาหรือผลแทรกซ้อนเกิดขึ้น กลับมาพบทันตแพทย์ได้ก่อนวันนัด
มีอันตรายหรือผลแทรกซ้อนอะไรบ้าง ผล แทรกซ้อนของการผ่าตัดฟันคุดที่พบได้ เช่น หลังคายผ้าก๊อซแล้วยังมีเลือดไหลจากแผลผ่าตัดมากผิดปกติ มีไข้หรือมีการติดเชื้อหลังการผ่าตัด หลังผ่าตัด 2 - 3 วันแล้วอาการปวดบวมยังไม่ทุเลา แต่กลับมีอาการเพิ่มมากยิ่งขึ้น หรือมีอาการชาของริมฝีปากล่างนานผิดปกติทั้งที่หมดฤทธิ์ของยาชาแล้ว ถ้าท่านมีอาการเหล่านี้ควรรีบกลับไปพบทันตแพทย์ได้ทันที เพื่อหาทางแก้ไข แต่ ขอบอกไว้ก่อนว่าผลแทรกซ้อนเหล่านี้พบได้น้อยมาก ไม่ต้องกังวลจนกลัวแล้วไม่ยอมไปผ่าตัดฟันคุด เพราะถ้าเก็บฟันคุดไว้กลับจะมีอันตรายมากยิ่งกว่าเสียอีก ฉะนั้นมีฟันคุด อย่ารั้งรอ รีบผ่าตัดออกเสียแต่เนิ่นๆ จะได้ไม่เกิดผลเสียในภายหลัง
โดย ทพ.นิวัฒน์ พันธ์ไพศาล บทความจาก ผู้จัดการ ที่มา : //www.banluanghospital.com ภาพจาก : //web.singnet.com.sg
สารบัญ บทความ สุขภาพ คลิกดู ที่นี่ค่ะ
Create Date : 19 มกราคม 2553 |
Last Update : 19 มกราคม 2553 12:46:29 น. |
|
15 comments
|
Counter : 7865 Pageviews. |
|
|
|
โดย: นภา IP: unknown, 202.28.66.24 วันที่: 9 กุมภาพันธ์ 2554 เวลา:14:59:48 น. |
|
|
|
โดย: อ๋อม IP: 180.183.235.225 วันที่: 22 ตุลาคม 2554 เวลา:3:40:19 น. |
|
|
|
โดย: น้องออม IP: 101.109.47.187 วันที่: 1 พฤศจิกายน 2554 เวลา:21:03:22 น. |
|
|
|
โดย: น้องออม IP: 182.53.155.209 วันที่: 5 พฤศจิกายน 2554 เวลา:22:38:25 น. |
|
|
|
โดย: WAN IP: 101.51.144.220 วันที่: 22 เมษายน 2555 เวลา:19:54:43 น. |
|
|
|
โดย: พินนี่ IP: 125.26.8.147 วันที่: 28 สิงหาคม 2555 เวลา:19:31:26 น. |
|
|
|
โดย: นัท IP: 113.53.63.2 วันที่: 24 มีนาคม 2556 เวลา:2:54:05 น. |
|
|
|
โดย: แพน IP: 183.89.72.143 วันที่: 8 กันยายน 2556 เวลา:10:27:51 น. |
|
|
|
โดย: แก้ว IP: 58.9.159.32 วันที่: 2 พฤศจิกายน 2556 เวลา:14:41:06 น. |
|
|
|
โดย: สรญา IP: 49.229.38.181 วันที่: 31 มีนาคม 2559 เวลา:6:48:46 น. |
|
|
|
โดย: NO name IP: 27.55.14.242 วันที่: 26 มกราคม 2560 เวลา:8:02:47 น. |
|
|
|
โดย: โม IP: 182.52.135.135 วันที่: 13 กรกฎาคม 2561 เวลา:13:24:35 น. |
|
|
|
|
|