ผู้ชายเหงาๆ ตะลุยซีแอทเติล พาไปขึ้นเครื่อง VC-970 (อดีต) แอร์ฟอร์ซวัน สัมผัสกับบรรยากาศการเดินทางแบบวีไอพีในยุค 60 ยุคที่คนทั้งโลกตื่นตัวกับการเดินทางด้วยเครื่องบินไอพ่น ท่ามกลางความตึงเครียดของสงครามเย็น กับส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์ของประเทศสหรัฐอเมริกา...

สวัสดีครับท่านผู้อ่าน ผู้ชายเหงาๆ กลับมาเจอกับทุกท่านอีกครั้ง คราวนี้มีเรื่องน่าสนใจมาฝากท่านผู้อ่าน เป็นการเยี่ยมชมอดีตเครื่องบินประจำตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา หรือ ที่คนไทยรู้จักกันดีกับชื่อ แอร์ฟอร์ซ วัน (AirForce One) ที่จัดแสดงอยู่ที่ พิพิธภัณฑ์ Museum of Flight เมืองซีแอทเติล บ้านของโบอิ้ง นั่นเองนอกจากโรงงานโบอิ้งที่ได้ไปดูแล้ว ยังได้มีโอกาสเยี่ยมชม Museum of Flight อีกด้วย

ในช่วงทศวรรษที่ 60-70 ถือว่าเป็นหนึ่งในหน้าประวัติศาสตร์ของโลก ที่กำลังตึงเครียดกับการสะสมอาวุธนิวเคลียร์  ในช่วงที่โลกกำลังอยู่ในยุคสงครามเย็น ระหว่างสองขั้วโลกตะวันตก และตะวันออก แต่ก็ผ่อนคลายลง และเริ่มมีการใช้การดำเนินทางการทูตในการสร้างความสัมพันธ์มากขึ้น ด้วยการที่ผู้นำของสหรัฐฯ ไปเยือนยังประเทศต่างๆ โดยเฉพาะการเดินทางของ ปธน.ริชาร์ด นิกสัน ไปเยือนประเทศจีน และรัสเซีย ด้วยพาหนะเครื่องบินโดยสารไอพ่น สีขาวน้ำเงิน สวยสะดุดตา ที่เรียกมันว่า "แอร์ฟอร์ซ วัน"

เครื่องบินแอร์ฟอร์ซวันยุคแรก ไม่ได้เป็นเหมือนในภาพยนต์ฮอลลีวูด AirForce One ไปทั้งหมด 100% ลองนึงถึงเครื่องบินเก่าๆ ที่นั่ง 2 แถว แต่ลำตัวยาวๆ ปีกใหญ่ๆ มี 4 เครื่องยนต์ ภายในตกแต่งให้เหมือนโบกี้โดยสารรถไฟแบบตู้นอนปรับอากาศชั้น 1 ที่เป็นการออกแบบยุคต้นทศวรรษ 60 ใช้นักบิน 2 คนไฟลท์เอนจิเนียร์  1 คน ลูกเรือ และเจ้าหน้าที่ประจำเครื่อง และตำรวจลับ ไม่มีการเปิดเผยจำนวน มีที่นั่งแบบชั้นประหยัดด้านหลังสำหรับคณะผู้ติดตาม เตียงนอนแบบพับเก็บได้เหนือศีรษะ ห้องน้ำ 2 ห้องท้ายลำ ห้องครัวสำหรับอุ่นอาหารร้อน เครื่องต้มกาแฟ โต๊ะประชุม เครื่องพิมพ์ดีดไฟฟ้า เครื่องถ่ายเอกสาร ห้องพักประธานาธิบดีพร้อมห้องน้ำติดหน้าต่าง ห้องสื่อสาร ตู้เซฟเก็บรหัสปล่อยนิวเคลียร์ โทรศัพท์วิทยุเอฟเอ็ม โทรศัพท์สายตรงทำเนียบขาว  ในยุคนั้นจัดว่าอำนวยความสะดวกพอประมาณ แต่ไม่ได้ออกแบบมาให้หรูหราแบบชั้นเฟิร์สคลาสของเครื่องบินโดยสารในปัจจุบัน

กว่าจะได้มาเป็น แอร์ฟอร์ซวัน

เครื่องบิน (อดีต) แอร์ฟอร์ซวันที่ได้ขึ้นเยี่ยมชมลำนี้ เป็นหนึ่งในตระกูล โบอิ้ง 707 ที่ใช้ในทางทหารเรียกว่า C-137 สตราโตไลน์เนอร์ หริือ โบอิ้ง 707-120 รุ่นที่ผลิตมาเพื่อกองทัพอากาศ เมื่อมาเป็นเครื่องบินวีไอพี จึงได้เปลี่ยนรหัสใหม่เป็น VC-137B นามเรียกขาน SAM970 "แซม970" มีฉายาว่า ห้องทำงานรูปไข่ลอยฟ้า (The Flying Oval Office) ถูกผลิตขึ้นเมื่อปี 1958 แล้วนำเข้าประจำการครั้งแรกเมื่อปี 1959 โดยเครื่องบิน VC-137B เข้าประจำการครั้งแรกในสมัยช่วงปลายๆ ของวาระดำรงตำแหน่งของ ประธานาธิบดี ดไวท์ ดี ไอเซนด์ฮาวด์  ก่อนที่จะเข้าสู่ยุคเครื่องบินไอพ่นในปี 1960 โดยใช้เดินทาง "เที่ยวบินสู่สันติภาพ" กู้ดวิลล์ทัวร์ ระหว่าง 3-22 ธ.ค.1959 ในการเดินทางเยือนเอเชีย 11 ประเทศเป็นระยะทางกว่า 22,000 ไมล์ใน 19 วัน การเข้าสู่ยุคไอพ่น (Jet Era) ทำให้ ปธน.สหรัฐฯ มีโอกาสพบปะกับผู้นำประเทศต่างๆ ด้วยตัวเองได้มากขึ้น

ก่อนที่ทำเนียบขาวจะสั่งซื้อเครื่องบิน C-137 ที่เป็นเครื่องบินโดยสารพิสัยไกลดัดแปลงจาก โบอิ้ง 707-200 มาทดแทนที่ต่อมา คือ Special Air Mission (SAM26000) และ SAM970 ก็ลดสถานะกลายเป็นเครื่องรับส่งบุคคลสำคัญ และรอง ปธน.สหรัฐฯ​ จนถึงปี 1996 โดยยังคงอยู่ในฝูงบินประธานาธิบดี และเป็นเครื่องบินสำรอง ขณะที่ผู้ที่ใช้เครื่องบิน VC-137C ลำใหม่ SAM26000 คือ ประธานาธิบดี จอห์น เอฟ เคเนดี โดยเลือกใช้เป็นเครื่องประจำตำแหน่งอย่างเป็นทางการในการเยือน แคนาดา ฝรั่งเศส ออสเตรเลีย และสหราชอาณาจักร ในปี 1962

กองทัพอากาศสหรัฐฯ ได้มีการตกแต่งเครื่องบินประจำตำแหน่งของ ปธน.เคเนดี โดยได้รับการแนะนำจาก สุภาพสตรีหมายเลข 1 ขณะนั้น คือ นางแจ็คเกอลีน เคเนดี ให้เลือกบริษัทตกแต่งของเรย์มอนด์ โลว์วี ในการออกแบบตกแต่งเครื่องบิน ที่กลายเป็นสัญลักษณ์ของแอร์ฟอร์ซวันในเวลาต่อมา คือ ธงชาติอเมริกาผืนใหญ่ที่แพนหางดิ่ง ด้านข้างเขียนคำว่า "United States of America" เป็นตัวอักษรภาษาอังกฤษพิมพ์ใหญ่ พร้อมสีลำตัว ขาวและน้ำเงินตัดด้วยขอบทอง ข้างลำตัว ปีก และเครื่องยนต์เป็นสีอัลลูมินัมมันวาว

สำหรับ SAM26000 ถูกใช้งานยาวนานตั้งแต่ยุค ปธน.เคเนดีจนถึง บิลล์ คลินตัน (1968-1998) โดย ปธน.เคเนดี ในการเดินทางเยือนเมืองดัลลัส รัฐเทกซัส ที่ต่อมาเขาได้ถูกลอบสังหารที่เมืองนี้ และ รอง ปธน.ลินดอน บี จอห์นสัน ได้เข้าพิธีสาบานตน เป็น ปธน.คนใหม่บนเครื่องนี้ และเขาได้ร้องขอให้นำร่างของ ปธน.เคเนดี ขึ้นเครื่องเพื่อเดินทางกลับวอชิงตัน ต่อมาเครื่องลำนี้ก็ได้ถูกใช้นำร่างของจอห์นสันกลับไปยังบ้านเกิดที่เทกซัส หลังจากได้ทำพิธีศพที่กรุงวอชิงตัน ดีซี

ปธน.ลินดอน บี จอห์นสัน ใช้งานเครื่อง SAM26000 ในการเดินทางภายในประเทศเป็นส่วนมาก รวมถึงการใช้เดินทางไปเยี่ยมทหารสหรัฐฯ ที่ประเทศเวียดนามใต้ ระหว่างสงครามเวียดนาม และยังถูกใช้เป็นเครื่องโดยสารหลักของ ปธน.ริชาร์ด นิกสัน ในการเดินทางเยือนสาธารณรัฐประชาชนจีนในปี 1972 และสหภาพโซเวียตในช่วงหลังจากนั้น ถือเป็นการเดินทางเยือนทั้ง 2 ประเทศครั้งแรกของ ปธน.สหรัฐฯ รวมถึงได้ใช้ต้อนรับ ปธน.นิกิตา ครุสชอร์ฟ ของรัสเซียที่เดินทางเยือนสหรัฐอเมริกาเช่นเดียวกัน

หลังจากนั้น SAM26000 ก็ถูกทดแทนด้วย SAM27000 หรือ C-137 อีกลำ โดยลดสถานะไปเป็นเครื่องสำรองแทน และ ปธน.นิกสันก็ใช้ SAM27000 เครื่องใหม่กว่าที่ ปธน.คนอื่นๆ เคยนั่ง จนต่อมาเครื่อง SAM27000 จนถึงปี 1990 ถูกทดแทนด้วยเครื่องบินโดยสารแบบ  VC-25 หรือ โบอิ้ง 747-200B ที่ใช้อยู่จนถึงปัจจุบันนี้

การเปลี่ยนนามเรียกขานในขณะเดินทาง
หลังการลาออกของ ปธน.นิกสัน ที่ใช้เครื่องนี้บินไปแคลิฟอร์เนียเพื่อพักผ่อน โดยเมื่อ ปธน.เจอร์รัลด์ ฟอร์ด เข้ารับตำแหน่ง เครื่องบินแอร์ฟอร์ซวันได้เปลี่ยนนามเรียกขานใหม่ หลังจากที่ไม่มี ปธน.อยู่บนเครื่อง ที่บินอยู่เหนือเมืองเจฟเฟอร์สันซิตี้ รัฐมิซูรี กัปตันของเครื่องได้วิทยุติดต่อกับหอบังคับการที่แคนซัส ซิตี้ว่า "แคนซัส ซิตี้ นี่คืออดีตแอร์ฟอร์ซวัน คุณช่วยเปลี่ยนนามเรียกขานของเราเป็น SAM27000 ด้วย"  จากนั้นหอบังคับการฯ ตอบกลับว่า "รับทราบ SAM27000 ของให้โชคดีไปจนกว่าจะไปถึงท่านประธานาธิบดี"

ทอ.สหรัฐฯ ใช้งาน SAM27000 ในฐานะแอร์ฟอร์ซวัน วันสุดท้าย คือ 29 ส.ค.2001 ในการพา ปธน.จอร์จ ดับเบิลยู บุช เดินทางจากเมือง ซาน อันโตนิโอ  ไปยังเมืองวาโค รัฐเทกซัส หลังจากนั้นจึงเป็นการปลดเครื่องออกจากตำแหน่งอย่างเป็นทางการที่สนามบินนานาชาติ ซาน เบอร์นาดิโน หรือ ฐานทัพอากาศนอร์ตันเก่า ในแคลิฟอร์เนีย

 

สถานที่พักผ่อนสุดท้ายของ แอร์ฟอร์ซวัน ยุคไอพ่นรุ่นแรก (VC137)

เครื่องบินที่เคยถูกใช้งานในฐานะแอร์ฟอร์ซ วัน หรือเครื่องประจำตำแหน่งของ ปธน.สหรัฐอเมริกาฯ ได้แก่ สแคร์โครว์ อินดิแพนแดนซ์ โคลัมไบน์ ทรี และ SAM26000 จอดตั้งแสดงในโรงเก็บอากาศยานที่พิพิธภัณฑ์แห่งชาติกองทัพอากาศสหรัฐฯ ณ ฐานทัพอากาศไรท์-แพทเทอร์สัน เมืองเดย์ตัน รัฐโอไฮโอ 

เครื่องบิน VC-137B (SAM970) ที่ไทยรัฐออนไลน์ได้เข้าไปเยี่ยมชม ถูกตั้งแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑ์ Museum of Flight ที่เมืองซีแอทเติล รัฐวอชิงตัน

และเครื่อง SAM27000 ที่เป็นลำสุดท้ายในตระกูล ถูกนำไปตั้งแสดงที่หอสมุดโรนัลด์ เรแกน ที่เมืองซิมิ วัลเลย์ รัฐแคลิฟอร์เนีย.

ข้อมูลจำเพาะของ SAM970
ผู้สร้าง โบอิ้ง แอร์ คราฟท์ จำกัด
รุ่น VC-137B (โบอิ้ง 707-120)
ผลิตเมื่อปี 1958 หมายเลขเครื่อง 58-6970
ความกว้าง 145 ฟุต
ความยาว 131 ฟุต สูง 38 ฟุต
พื้นที่ปีก 2,433 ตร.ฟุต
น้ำหนักสุทธิ 117,029 กิโลกรัม
ความเร็วสูงสุด 949.31 กม./ชม.
เครื่องยนต์ แพรต์ แอนด์ วิทนีย์ JT3D-3 จำนวน 4 เครื่องยนต์
พิสัยการบิน 6,436 กม. หรือ 4,000 ไมล์ 
สถานะปัจจุบัน ยืมจากพิพิธภัณฑ์แห่งชาติกองทัพอากาศ