จากความร่วมมือกันอย่างแข็งขันของ ผู้เชี่ยวชาญด้านศิลปะและนักวิทยาศาสตร์ ภาพจิตรกรรมฝาผนังที่วัดอุโมงค์ (สวนพุทธธรรม) ต.สุเทพ อ.เมือง จ.เชียงใหม่ ค่อยๆ เผยความลับออกมาทีละน้อย เป็นการค้นหาคำตอบและสร้างความรู้ใหม่ ที่น่าสนใจยิ่ง

วัดอุโมงค์ สร้างขึ้นสมัยพญามังราย กษัตริย์ องค์แรกของล้านนา เมื่อกว่า 700 ปี ต่อมา พญากือนาบูรณะและสร้างอุโมงค์เพิ่มเติม

พ.ศ.2490 เจ้าชื่น สิโรรส ได้ฟื้นฟูวัดขึ้นใหม่

แม้ปัจจุบันจิตรกรรมฝาผนังในอุโมงค์ ที่วัดอุโมงค์ ชำรุดเสียหายไปมาก สีสันที่ เคยสดใสกลายเป็นสีหมองด้วยกาลเวลา แต่วิทยาศาสตร์ช่วยตรวจสอบองค์ประกอบธาตุทางเคมี วัสดุ และเทคนิคของช่าง ขณะที่ศิลปะช่วยลอกลวดลายจิตรกรรมเหล่านี้ไว้ จนสามารถสร้างอุโมงค์จำลอง ช่วงกลางของอุโมงค์ที่ 2 ของวัดอุโมงค์ขึ้นมาใหม่ ขนาดเท่าของจริงยาว 3 เมตร สูงเกือบ 2 เมตร ด้วยการสนับสนุนของ "นวพร เรืองสกุล" กรรมการสภามหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ที่เคย ตั้งอวดโฉมครั้งแรกในงานวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ ส่วนภูมิภาค ประจำปี 2556 ที่คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

อุโมงค์ดังกล่าวใช้เวลาสร้างเป็นปี แต่รายละเอียดต่างๆ ได้มาจากงานวิจัยที่ดำเนินงานมากว่า 10 ปี ความน่าทึ่ง คือ ภายในแสดงถึงสภาพอุโมงค์ และภาพจิตรกรรมฝาผนัง ขนาดเท่าของจริงในสภาพสมบูรณ์งดงาม เสมือนย้อนเวลาสู่อดีตเมื่อกว่า 500 ปี

ส่งผลให้งานวิชา การง่ายต่อการเข้าใจ เข้าถึงและคงสาระ ที่สำคัญหากต้องบูรณะซ่อม แซม ก็มีข้อมูลที่แม่นยำ ซึ่งส่งผลดีต่องานอนุรักษ์ศิลปกรรม

นายสุรชัย จงจิตงาม นักวิจัยจากภาควิชาศิลปะไทย คณะวิจิตรศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ที่เคยมุดเข้าไปห้องกรุในเจดีย์วัดอุโมงค์ แล้วคัดลอกลายเส้นไว้ ก่อนกรุปิดตาย ทั้งยังคัดลอกจิตรกรรมฝาผนังวัดอุโมงค์ เก็บไว้ตั้งแต่สมัยเป็นนักเรียนศิลปะ ด้วยเห็นคุณค่าของจิตรกรรมที่ชำรุด

นายสุรชัยบอกเล่าถึงการทำงานโครงการย้อนรอยอดีตจิตรกรรมวัดอุโมงค์ว่า น.ส.ศิริวรรณ เกตตะพันธุ์ จากภาควิชาเคมี นำชั้นสีในจิตรกรรมไปตรวจสอบด้วยกล้องจุลทรรศน์ส่องแสง พบว่าจิตรกรรมฝาผนังในอุโมงค์เขียน ขึ้นด้วยเทคนิคพิเศษ คือ เขียนสีลงบนผนังปูนโดยตรง ไม่มีการทาชั้นรองพื้น ซึ่งเป็นเทคนิคที่พบน้อยมากในการเขียนสีฝุ่นในประเทศไทย นับเป็นการค้นพบความลับในการทำงานของช่างโบราณที่ไม่เคยมีใครทราบมาก่อน

"วิทยาศาสตร์อันทันสมัยทำให้เราทราบว่า สีพื้นของภาพที่เป็นสีน้ำตาลแดงที่เห็นในทุกวันนี้ เดิมเป็นสีแดงสดทั้งอุโมงค์ ส่วน สีเขียวสดในจิตรกรรมมีองค์ประกอบหลักทางเคมีที่สอดคล้องกับแร่มาลาไคต์ (Malachite)" น.ส.ศิริวรรณกล่าว

นายสุรชัยกล่าวต่อว่า นายอติชาต เกตตะพันธุ์ จากภาควิชาคณิตศาสตร์ ทำแผนผังอย่างละเอียดแล้วนำข้อมูลที่ได้ไปสร้างแบบจำลองของอุโมงค์ที่แม่นยำ และนำข้อมูลการคัดลอกจิตรกรรม การศึกษาสีด้วยวิธีการทางเคมี เป็นข้อมูล นำมาสู่การจำลองภาพจิตรกรรมภายในอุโมงค์ ด้วยคอมพิวเตอร์เสมือนจริงในระบบสามมิติ ทำให้เห็นจิตรกรรม ฝาผนังภายในอุโมงค์แบบเสมือนจริง ก่อนชำรุด เมื่อ 500 ปี ก่อนว่า จิตรกรรมมีจินตภาพ ที่งดงาม เป็นอุโมงค์ที่อร่ามด้วยสีแดงสด

วัดอุโมงค์ มี 6 ช่องอุโมงค์ แต่พบร่องรอยจิตรกรรมเพียง 3 อุโมงค์ ตอนนี้ ทำเสร็จแล้วเพียงอุโมงค์เดียว คือ อุโมงค์ที่ 2 ส่วนอุโมงค์ที่ 1 และ 3 กำลังคัดลอก ซึ่งต้องใช้เวลาทำไปพร้อมกับการขยายความร่วมมือทางวิทยาศาสตร์ที่คืบหน้าอย่างช้าๆ ด้วยข้อจำกัดของเงินทุน

"แต่เรายังทำงานอย่างต่อเนื่อง เงินทุนหลักที่ใช้ในการคัดลอกและทำงาน มาจากเงินใส่ซองที่มีผู้ให้ เมื่อเป็นวิทยากรบรรยายประกอบการนำชมศิลปกรรมวัดอุโมงค์ แม้บางครั้งไม่ได้เงิน เราก็บรรยายเพราะอยากให้ทุกคนได้ความรู้และสำนึกที่ดี และหวังว่าสิ่งที่พวกเราทำนี้ จะมีการนำไปขยายผลกับงานจิตรกรรมแห่งอื่นในบ้านเราที่ถูกปล่อยปละละเลยอย่างไร้ค่า ด้วยเห็นว่าชำรุดหมดสภาพ แต่วิธีทำงานที่วัดอุโมงค์แห่งนี้ ได้พิสูจน์ว่าเรามีวิธีก้าวข้ามอุปสรรคความชำรุด ลบเลือนของงานจิตรกรรม ทำให้มันกลับมามีชีวิตแลเห็นสีสันสดใสตามสภาพเดิม ซึ่งโครงการนี้จะไม่สำเร็จหากไม่ได้นักวิทยาศาสตร์และศิลปะร่วมมือกัน

ที่มา //www.itti-patihan.com/เทคนิควิธีทางวิทยาศาสตร์-อนุรักษ์จิตรกรรม-วัดอุโมงค์-สวนพุทธธรรม-จ.เชียงใหม่.html

Create Date : 04 ตุลาคม 2556
Last Update : 4 ตุลาคม 2556 10:56:00 น.		0 comments
Counter : 1712 Pageviews.
Share Tweet