แท้จริงทุกคนในโลกนี้ ล้วนแต่ต้องการความสุข เกลียดและกลัวความทุกข์ด้วยกันทั้งนั้น คนทั้งหลายจึงรักตัวเองยิ่งกว่าสิ่งอื่นใด พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า "ความรักเสมอด้วยตนไม่มี" จะเห็นได้ว่า ตัวเรานี้เป็นที่รักกว่าสมบัติอย่างอื่น ถ้ารู้ว่าตัวเราเป็นที่รักกว่าสิ่งอื่น ก็ควรละเว้นจากความชั่ว อย่าทำบาปกรรมอกุศล ตั้งใจทำแต่ความดีไว้ให้มาก ความดีนี้จะติดตัวเราไปทุกเวลา ทรัพย์สมบัติที่มีอยู่ใกล้ตัวเราทุกอย่าง ไม่มีใครสามารถนำติดตัวไปได้เลย แม้ชิ้นเดียว

         ควรตั้งใจให้ทาน รักษาศีล ฟังธรรม เจริญภาวนาไว้ให้มาก และหมั่นประพฤติปฏิบัติเป็นประจำให้เป็นอุปนิสัยติดตัว จะได้ความสุขกายสุขใจ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า "หว่านพืชชนิดใด ย่อมได้ผลชนิดนั้น ผู้มีปกติทำความดี ย่อมได้ดี และผู้มีปกติทำความชั่ว ย่อมได้ชั่ว" สาธุชนคนดีทั้งหลาย ได้เกิดมาเป็นมนุษย์จะเป็นหญิงหรือชายก็ตาม ชื่อว่าได้ทำความดีไว้มาก จึงได้เกิดมาเป็นมนุษย์

         ผู้มีปัญญา ได้รับการอบรมมาดี ใช้ปัญญาหาเลี้ยงชีพโดยถูกต้อง จึงไม่เดือดร้อนใจ เป็นที่พึ่งคนอื่นได้ ไม่ถูกท่านผู้รู้ติเตียนเอาได้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า "จงเตือนตนด้วย ตน จงพิจารณาตนด้วยตน" ทรงสอนให้เหล่าพุทธบริษัท เตือนตนและพิจารณาตนด้วยตน เพราะมนุษย์เรามีกิเลสในใจ ใครสอนไม่ถูกใจอาจจะโกรธเอาก็ได้

         ด้วยเหตุนี้ พระองค์ทรงแสดงธรรมวินัยสั่งสอนให้เหล่าพุทธบริษัทศึกษาพระธรรมวินัย เพราะธรรมวินัยนี้ จะเป็นศาสดาแทนพระองค์ ตรัสไว้ในมหาปรินิพพานสูตรว่า "อานนท์ ธรรมและวินัยที่เราแสดงแล้ว บัญญัติแล้ว แก่เธอทั้งหลายนั้น โดยล่วงไปแห่งเรา จะเป็นศาสดาของเธอทั้งหลาย" ใครก็ตามที่ศึกษาและปฏิบัติตามพระธรรมวินัยได้อย่างถูกต้องแล้ว จะได้เห็นพระพุทธองค์ และได้รับรสแห่งพระธรรมวินัยโดยแท้

         คนที่ลำบาก ยากจน มีโรคภัยไข้เจ็บเบียด เบียน ก็เพราะไม่ประพฤติตามธรรมวินัยที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงสั่งสอนไว้โดย ถูกต้องนั่นเอง ถ้าเรารู้ว่าตัวเราเป็นที่รัก ก็พึงรักษาตัวให้ดี และพึงประคับประคองตัวตลอดวัยทั้ง 3 คือ 1.ปฐมวัย วัยต้น 2.มัชฌิมวัย วัยกลางคน 3.ปัจฉิมวัย วัยสุดท้าย

         ผู้ฉลาดควรหาโอกาสศึกษาพระธรรมวินัย นำมาประพฤติปฏิบัติ เพื่อขัดเกลากิเลสคือ ความโลภ ความโกรธและความหลง ให้เบาบางจนหมดสิ้นไปจากจิตใจ เพราะถ้าจิตใจไม่ดี การทำ การพูด ก็ไม่ดีไปด้วย ควรใช้ศีล สมาธิ ปัญญา เป็นเครื่องรักษาจิตใจไว้ให้ได้ เพราะใจเป็นนาย ร่างกายเป็นบ่าวรับใช้จิต กายวาจาจะอยู่เย็นเป็นสุขไม่ต้องอยู่ร้อนนอนทุกข์ ก็เพราะจิตนั้นเอง

คอลัมน์ ธรรมะวันหยุด

โดย พระเทพคุณาภรณ์ (โสภณ โสภณจิตฺโต ป.ธ. ๙) เจ้าอาวาสวัดเทวราชกุญชรวรวิหาร